Skip to Content

STEMbach

Defensa dos traballos de investigación da V Promoción do STEMbach

O xoves 21 de marzo foi a data elixida para a defensa dos traballos de investigación da promoción 2022-24. A presidenta da xornada foi a Prof. Dra. Mª Elena Vázquez Cendón, decana da Facultade de Matemáticas da USC, e cunha impresionante traxectoria docente, investigadora e divulgadora, así como impulsora de innumerables actividades e proxectos de difusión e fomento da ciencia e das matemáticas.

Foi hai xa seis cursos, no ano 2018, cando botou a andar este programa en 14 centros de Galicia, un deles o Arcebispo Xelmírez II, naquel momento en fase inicial e que hoxe constitúe un proxecto consolidado con moitos máis centros participantes.

Neste xa longo percorrido deste programa no noso centro, temos conseguido incorporar ao mesmo alumnado das modalidades de Ciencias Sociais e Humanidades do bacharelato, ademáis do alumnado da modalidade Científica que con maior frecuencia se asocia ao ámbito STEM. Foron moitos os proxectos de investigación desenvolvidos e defendidos con éxito, nos máis diversos campos e temáticas.


     

     


Os traballos defendidos e o alumnado autor dos mesmos foron os seguintes:

"Detección de xenes de resistencia a antibióticos, codificados en plásmidos transmisibles de bacterias entéricas illadas dun curso fluvial" por Alejandro Gondelle Peinó, dirixido polo Prof. Dr. Carlos Rodríguez Osorio e pola Dra. Ana Vences Lorenzo, e titorizado por Rosa P. Quintela Sende e Juan Quintáns Rial.

"Revisión e avaliación de programas de reeducación de agresores en violencia de xénero" por Iria López Romeo e Alba Vidal Seijo, dirixido polo Prof. Dr. Ramón Arce Fernández, e titorizado por María del C. Rey Sobral e María Cristina Brión Calo.

"Análise do comportamento de fuxida fronte a humanos en especies de aves presentes en parques urbanos e zonas rurais de Santiago e a súa contorna" por Manuel Leal Cernadas e Alén Espiña Otero, dirixido polo Prof. Dr. Jesús Domínguez Conde, e titorizado por Rosa P. Quintela Sende e Juan Quintáns Rial.

"Aplicacións do concepto de inversión respecto dunha circunferencia á inversión de curvas planas e á análise de mecanismos" por Manuel Sande Vigo, dirixido polo Prof. Dr. Manuel E. Ladra González, e titorizado por Luis Mateo Sáez Abuín.

"Cálculo de ecuacións de sólidos de revolución mediante cuaternios" por Nuria Guerra Casal, dirixido polo Prof. Dr. Daniel Cao Labora, e titorizado por Luis Mateo Sáez Abuín.

Todos eles acadaron a cualificación máxima de 10 puntos, e os membros das comisións cualificadoras (a propia Elena Vázquez Cendón e un docente ou investigador especialista no campo, designado especificamente para cada un dos traballos, ademáis do coordinador do programa STEMbach no centro) destacaron a gran calidade de todos eles, que valoraron equivalente á dun bo traballo de fin de grao (TFG) universitario.

Parabéns a todos eles.

Bacharelato de excelencia en Ciencias e Tecnoloxía

Finalidade

O bacharelato de excelencia en Ciencias e Tecnoloxía (STEMbach) contribúe a favorecer no alumnado o afondamento no traballo nas competencias matemática e básica en ciencia e tecnoloxía mediante os elementos e os procedementos da investigación e dos métodos científicos, dun xeito rigoroso, ordenado e crítico e para desenvolver investigacións propias.

Proporciona un contexto organizativo no que o alumnado máis motivado para afondar nos seus estudos e o profesorado responsable das distintas materias podan acadar a excelencia nos coñecementos, cunha metodoloxía baseada na investigación como principio esencial, realizar prácticas para coñecer as aplicacións reais da ciencia e a técnica, así como adquirir unha formación actualizada e autónoma que lles estimule para os futuros estudos universitarios.

Obxectivos específicos

O bacharelato de excelencia en Ciencias e Tecnoloxía (STEMbach) contribúe a:

a)Promover a vocación do alumnado cara á investigación científica e tecnolóxica, mediante unha metodoloxía que lle facilita a incorporación e adaptación á ensinanza universitaria tendo en conta a perspectiva de xénero.

b)Favorecer unha mentalidade científica, rigorosa, ordenada e crítica.

c)Facilitar no proceso de aprendizaxe do alumnado o desenvolvemento de competencias transversais como a creatividade, o sentido da iniciativa e oO emprendemento, a resolución de problemas, traballo en equipo, o pensamento crítico e a cidadanía global.

d)Mellora das destrezas comunicativas e expresivas (orais e escritas), tanto nas linguas cooficiais como nas linguas estranxeiras presentes na etapa educativa, con énfase na comunicación e divulgación científica.

e)Traballar en contextos que favorezan un pleno desenvolvemento das competencias dixitais.

f)Proporcionar unha relación máis estreita entre o profesorado e o alumnado co fin da elaboración de investigacións de xeito conxunto, facilitando unha aprendizaxe do alumnado eficaz e cada vez máis autónomo.

Características xerais

1.O programa experimental do bacharelato de excelencia en Ciencias e Tecnoloxía (STEMbach) comprende dous cursos académicos que se corresponden co primeiro e segundo curso da etapa e terá unha duración mínima de dous cursos.

2.O alumnado incorporado a este bacharelato no primeiro curso ten asegurada a súa continuidade ao segundo curso no caso de promocionar.

3.O alumnado incorporado a este bacharelato cursa, a todos os efectos, unha das modalidades das reguladas no artigo 29 do Decreto 86/2015, polo que se establece o currículo de educación secundaria obrigatoria e do bacharelato.

4.O currículo das materias dos diferentes bloques é o establecido no Decreto 86/2015, polo que se establece o currículo de educación secundaria obrigatoria e do bacharelato.

5.A avaliación, promoción e titulación do alumnado deste programa réxese pola normativa vixente establecida con carácter xeral para esta etapa educativa no Decreto 86/2015, polo que se establece o currículo de educación secundaria obrigatoria e do bacharelato e a normativa que o desenvolve.

6.O principio metodolóxico básico do bacharelato de excelencia en Ciencias e Tecnoloxía (STEMbach) é fomentar o pensamento científico e o enfoque práctico de indagación e resolución de problemas, a través da realización dun proxecto de investigación. Deste xeito o alumnado integrará como parte do seu desenvolvemento formativo competencias que lles permiten elaborar, expoñer e argumentar de forma razoada estes traballos resultado dunha metodoloxía científica.

 

O alumnado que curse este bacharelato, -ben sexa na modalidade de Humanidades ou na de Ciencias-, no segundo ano deberá desenvolver un proxecto de investigación individual ou colectivo con posterior defensa pública. Este proxecto, similar ao traballo de fin de grao, será co-dirixido por un docente dun departamento universitario ou dun centro de investigación de prestixio do Sistema Universitario de Galicia (SUG), e será titorizado polos profesores que impartan a materia de afondamento STEM.

Así mesmo cursa unha materia extracurricular semanal, de dúas ou tres horas, de afondamento relacionada co ámbito de materias STEM e cunha orientación ao traballo na mellora das competencias comunicativas e dixitais. Esta materia será a mesma nos dous cursos coa correspondente secuenciación curricular.

O bacharelato complétase con actividades de formación -organizadas polo centro en colaboración con universidades, entidades ou organismos investigadores, ou con persoas investigadoras de recoñecida competencia- como conferencias, obradoiros ou proxectos.

Ao final da etapa, e tras a avaliación positiva tanto da materia de afondamento STEM extracurricular como da defensa do proxecto de investigación, o alumnado recibirá unha certificación acreditativa da dirección do centro de que realizou os estudos correspondentes a este programa.

Máis información en STEMBach

Conferencia do Dr. Miguel González Blanco no STEMbach

O doutor Miguel González Blanco, investigador do CiMUS da USC, pronunciou no noso centro unha conferencia para o alumnado STEMbach.

Nesta charla, puido compartir co alumnado a súa traxectoria investigadora, desde a súa etapa predoutoral ata a actualidade. Ademáis, explicou con enorme claridade os aspectos esenciais do traballo que desenvolve na investigación de reparación do ADN.

Moitísimas grazas ao Dr. González Blanco, así como ao CiMUS, por esta motivadora conferencia, e por compartir con nós o seu valioso tempo e os seus inmensos coñecementos.

O alumnado STEMbach visita a Facultade de Matemáticas

O xoves 11 de xaneiro, o alumnado STEMbach tivo a oportunidade de visitar a Facultade de Matemáticas da USC no Campus Sur.

A decana da facultade, a profesora Elena Vázquez Cendón, deunos a benvida e presentou á profesora Elena Vázquez Abal, que impartiu unha marabillosa conferencia, "Medindo como se curvan as cousas", que nos fixo reflexionar a todos sobres diferentes xeometrías posibles.

 

Moitísimas grazas á USC, á Facultade de Matemáticas e ás profesoras Elena V. Cendón e Elena V. Abal pola súa dispoñibilidade, pola calurosa acollida e pola calidade da conferencia.

STEMbach en Xenebra (IV)

Chegou o noso día grande! Visitamos o CERN.

Foi unha xornada absolutamente impresionante: inicio no antigo ciclotrón, co que todo comezou, visualizando un vídeo espectacular con proxección de imaxes sobre o propio acelerador; a continuación, o noso guía, Nicolas Strangmann, levounos a ver a zona central de control de todos os aceleradores que operan no complexo do CERN, e para rematar acompañounos á ubicación do experimento ALICE, relacionado co campo no que el traballa.

 

 

Pola tarde, trasladámonos a velocidades relativistas ata o detector LHCb, onde nos agardaba María Vieites para guiarnos na visita á zona de control e á caverna na que se ubica. As imaxes din máis que todas as palabras.

 

 

Grazas infinitas aos nosos guías polo seu entusiasmo e a súa total implicación.

STEMbach en Xenebra (III)

El miércoles madrugamos (no demasiado) e hicimos un pequeño paseo al borde del lago que nos llevó al Museo de Historia de las Ciencias, en la villa Bartholoni, que no pudimos visitar el día anterior.

 

Disfrutamos mucho con la visita: el marco en el que se exhiben instrumentos de medición y experimentación científica, junto con maquetas interactivas modernas, es magnífico.

Después de visitar el museo, nos acercamos al Parc des Bastions; hubo tiempo para unas micropartidas de ajedrez y también para visitar el Muro de los Reformadores.

   

Por la tarde, de camino al Museo de Historia Natural pudimos contemplar la preciosa Iglesias Rusa. La visita al museo fue breve (cierran a las 17:00 horas) pero valió la pena.

 

STEMbach en Xenebra (II)

A previsión do tempo para o martes 12 non pintaba ben, e non foi mellor do esperado.

Tivemos sorte cedo pola mañá: non chovía e puidemos achegarnos á Place des Nations para ver o monumento Broken Chair e achegarnos á entrada para contemplar o Paseo das Bandeiras (desde fóra, iso si).

As obras no complexo da ONU non permiten facer unha visita guiada en boas condicións. A continuación, achegámonos ao edificio do Museo da Cruz Vermella.

   

Dado que seguía sen chover, decidimos visitar o Xardín Botánico.

   

Posteriormente, acabouse a sorte! Quixemos entrar no museo de Historia das Ciencias, pero os martes pecha...Cambio de plans, e tempo para visitar a Zona Vella e comer, pero o tempo non permitía gran cousa. Aínda así, pola tarde atrevémonos co banco de madeira máis longo do mundo, a Catedral, a súa torre con vistas e o impresionante órgano e un pequeno paseo.

Mesmo atopamos nunha chocolatería as marmitas que conmemoran o papel que supostamente tivo a Mère Royaume na defensa da cidade en 1602, victoria que se conmemora cada ano no festival L'Escalade (este ano na fin de semana previa, do 8 ao 10 de decembro).

       

Visita do STEMbach a Xenebra e ao CERN

Fixemos o luns 11 a viaxe de ida, en voo directo desde Santiago a Xenebra, sen incidencias.

Á chegada, xa de noite aínda que eran pouco máis das 17:00, a cidade recibiunos con chuvia. Tras baixar do aeroporto á estación Cornavin, no centro, en tren, e confundirnos de saída Triste chegamos ao aloxamento e rexistrámonos moi rápido.

Así, deunos tempo a saír, xa sen chuvia, a dar unha volta polo mercadiño de Nadal, que aquí se chama Noël au Quai, e chegar á zona vella para un pequeniño paseo.

   

Lanzamento da MARUMASAT V

Dentro do proxecto Marumasat, no que participa o IES Arcebispo Xelmírez II, este ano 2023 retomáronse as actividades ao máximo nivel: o 10 de maio lanzouse a V sonda estratosférica.

Viaxou ata Quiroga, e aquí tedes un avance do sucedido nesta inolvidable data.

 

 

Aquí está o enlace a un pequeno vídeo para abrir boca: https://1drv.ms/v/s!AhQmFdg3YAc8hLF9rvIukUZNsMbRPg?e=ZtB4dC.

 

A Universidade de Vigo publica a súa oferta de traballos STEMbach

A Universidade de Vigo, moi comprometida co bacharelato de excelencia en ciencias e tecnoloxía (STEMbach), vén de publicar a oferta de proxectos de investigación para este alumnado. Son nada menos que 120 proxectos, sumando os ofertados nos tres campus da Universidade (Vigo, Pontevedra e Ourense).

Participan 20 facultades e escolas e cobren todas as modalidades de bacharelato.

Pódense consultar os proxectos ofertados no seguinte enlace:

https://www.uvigo.gal/ven-uvigo/centros-secundaria/steam/stembach/proxectos-stembach

 

 

Os nove traballos de investigación do bacharelato tecnolóxico conseguiron un 10 no IES Xelmírez II de Santiago

J. G.

SANTIAGO / LA VOZ

Sandra Alonso

Docentes das universidades de Santiago e A Coruña orientaron os seus estudos e participaron na comisión que lles avaliou

10  abr 2021 . Actualizado ás 05:00  h.

Doce estudantes do bacharelato en ciencia e tecnoloxía ( STEMbach) do IES Xelmírez II conseguiron a máxima cualificación, un 10, na defensa pública dos traballos de investigación que lles esixen para conseguir este título. No xurado que lles cualificou participou o catedrático Anxo Carracedo e outros docentes universitarios. Acudiu ademais Celso Rodríguez, o delegado do reitor da USC para estes ensinos. «Para a  nosa  comunidade educativa  foi  unha honra poder contar con este profesorado», afirma Pilar  Tobar, directora do instituto, pioneiro en implantar estes ensinos en Galicia, ou en contar cun Club de Ciencia e un Espazo  Maker.

Sesión de comunicación científica no STEMBach

A sesión tivo lugar o 3 de decembro e versou sobre os motivos polos que é necesario difundir o traballo científico e os seus resultados, mesmo cando non son positivos, así como sobre a estrutura e elaboración dun artigo científico.

Tanto o alumnado de 1º curso como o de 2º curso do STEMBach estivo moi pendente da presentación da profesora Mayte Carrillo de la Peña, que compartiu con eles a súa visión sobre este importante aspecto (sobre o que ten impartido formación a profesorado universitario).

O campo principal da profesora Carrillo é a psicoloxía clínica, e en particular é unha investigadora de referencia en fibromialxia. Ten máis de 50 publicacións, múltiples comunicacións en congresos e leva dirixidas seis teses de doutoramento na súa xa longa traxectoria, desenvolvida por completo na USC.

Actividades do maratón de astropartículas

Os días 14 e 16 de outubro desenvolveuse no IES Arcebispo Xelmírez II a Maratón de Astropartículas (https://cienciaxelmirezii.wordpress.com/2020/10/25/maraton-de-astroparticulas/), un ciclo de charlas e actividades para o alumnado de 4º ESO (todo o alumnado) e 1º e 2º de bacharelato (de física e química e física, respectivamente) no marco da realización en Galicia desta actividade, grazas ao empeño da nosa compañeira Raquel Veira, do CPI O Cruce de Cerceda, e ao tesón da coordinadora da actividade, Mª Dolores R. Frías, que lidera este proxecto de divulgación financiado pola FECyT. Participou tamén alumnado do IES Rosalía de Castro (Santiago), co cal as actividades desenvolvérense en tres centros diferentes.

Presentouse o STEMBach 2020-21

Este mércores 8 de outubro realizamos a presentación do programa STEMBach. A pesar das dificultades desta situación, temos unha enorme ilusión por seguir desenvolvendo todas aquelas actividades e iniciativas que sexa posible. Iremos informando, e tamén... podes achegar suxestións ou ideas. Por que non?

Para comezar, debatemos sobre a planificación do curso e sobre os avances que se levan realizado nos traballos de investigación que lerán os compañeiros de 2º curso ¡Teñen moi boa pinta!

Tamén visualizamos o vídeo de promoción deste programa (https://youtu.be/UqnZ8aLf-b4) que preparamos para este inicio de curso. ¡Bótalle unha ollada e dános a túa opinión!

A alumna Uxía Noya premio do X Concurso Incubadora de Sondaxes e Experimentos

A alumna Uxía Noya, de 2º de Bacharelato, vén de conseguir o premio do X Concurso Incubadora de Sondaxes e Experimentos. O traballo, titulado "A FRONTEIRA ENTRE O PÚBLICO E O PRIVADO NA SOCIEDADE DA REDE", foi realizado dentro dos proxectos do alumnado de STEMBACH e titorizado polas profesoras do centro Ana María Alonso e Pilar Figueroa, baixo a dirección das profesoras da facultade de socioloxía da Universidade da Coruña Montserrat Golías e Elvira Santiago. Parabéns a todas!

Distribuir contido


by Dr. Radut