Bioloxía e Xeoloxía

En aras da contribución  á prevención dos trastornos de saúde derivados dunha incorrecta alimentación, como cada ano, o Dpto de Bioloxía e Xeoloxía trata o temas de Alimentación e Nutrición con carácter eminentemente práctico, coa idea de conseguir un maior calado e grao de compromiso coas análises de resultados dos traballos realizados e contribuír, deste modo, á modificación dos hábitos culturais adquiridos.

Este curso, o grupo de Alumnos de PDC de 3º ESO  realizaron o obradoiro de CATA A CEGAS DE CHUCHES cuns resultados case que inesperados. Dúas mostras foron as gañadoras: unhas gominolas de regaliz encarnada moi coñecidas por todos e, incriblemente, uns arándanos frescos. Resultaron empatadas para sabor e textura. O informe de resultados tivo que recoller que as primeiras, ademais de ser so caloría baleiras  de azucre, segundo a súa publicidade recoñece abertamente:

“puede tener efectos negativos sobre la actividad y la atención de los niños”

Para reflexionar, verdade?

Os arándanos, pola contra, son un alimento natural, moi agradable pola súa frescura e textura e aportan vitaminas, fibra e minerais.

A considerar, verdade?

Por outra banda, a celebración da cata coincidiu este curso coa estrea dos tan desexados novos tallos de laboratorio: con respaldo e estabilidade. Que felicidade!!!

E, por último, porque non dicilo? AQUÍ TAMÉN SE FALA GALEGO¡¡¡

Xabier Aldekoa no momento da súa presentación

Este ano, a  X Feira de minerais de Área Central acolleu a case unha trintena de expositores con preciosas e únicas pezas. E os nosos alumnos de cuarto de ESO de Lamas de Abade non deixan nunca de visitala.

Debido ó seu carácter altamente didáctico, a feira complétase con exposicións, obradoiros e charlas dirixidas ó público escolar. Máis de 800 estudantes de centros escolares de toda Galicia acoden  a Área Central para visitar a feira e formar parte das actividades complementarias, como obradoiros de identificación de minerais, bateo de ouro, fósiles e mineraloxía.

O periodista de La Vanguardia, Xavier Aldekoa, impartiu unha charla para o público escolar. Baixo o título “Cobalto, a febre do ouro azul” Aldekoa explicou como no sueste do Congo, as grandes firmas internacionais e os mineiros artesanais disputan unha batalla desigual polo cobalto, mineral chave para a fabricación das baterías dos coches eléctricos. Despois de navegar polo rio Congo e visitar varias minas da rexión, o escritor e reporteiro especializado en África fíxonos tremer ó contármonos a súa experiencia sobre o terreo e falounos sobre o espolio que se produce no corazón de África. En ningún momento se sentiu falar nada, nin baixiño, e había uns douscentos rapaces naquel momento. Realmente estremecedor.

Aldekoa é o  corresponsable en África de La Vanguardia, cofundador da Revista 5W e colaborador de National Geographic, GEO, Gatopardo o SER, entre outros medios, é autor dos libros Océano África, Hijos del Nilo, Indestructibles e Quijote no Congo (Editorial Península).

Nós chegamos de primeiros e puidemos escoller o mellor sitio

Para poder celebrar esta feira, a organización conta ademais coa colaboración do Departamento de Educación do Concello de Santiago, a Escola de Enxeñaría de Minas e Enerxía de Vigo, o Grupo Mineralóxico e Xeolóxico Galego, o Museo de Historia Natural de Santiago e a Mina Consuelo de A Pontenova.

Ecopilas, ERP e Ecole, xunto á Xunta de Galicia, promoven a quinta edición desta campaña de recollida selectiva de pilas e acumuladores portátiles nos centros educativos de primaria e secundaria de Galicia.

O Concurso Pilabot repartirá catro premios entre os centros educativos que máis pilas recollan.

Auspiciado polo Dpto de Bioloxía e Xeoloxía, sempre preocupado da Educación Ambiental, neste curso participamos o IES LAMAS DE ABADE, grazas ó esforzo de todo o alumnado de 1º de ESO, que o fai con unha soa intención: GAÑAR!!!

Non é certo, ja. Despois de recibir a charla ofrecida pola nosa persuasiva Miriam que nos ofreceu unha conferencia encandeadora, sabemos que o facemos porque O COIDADO DO NOSO MUNDO ESTÁ so  NAS NOSAS MÁNS.

Participa!! tráenos tódalas pilas usadas que podas recoller!

Podemos ganar un substancioso premio económico de conseguir ser os mellores recolledores. Pero, de non ser así, nos quedaremos coa idea de que termos contribuído á sensibilización das nosas familias e da sociedade en xeral. Porque nós xa estamos concienciados, nós sabemos que se non somos nós quen de mirar polo noso planeta, a ninguén lle vai importar.

VEÑA, RAPACES!!! IMOS A POR TODAS!!!

Como cada ano, os nosos alumnos de 3º de ESO desfrutaron de un dia de lecer nos museos científicos coruñeses. Este martes 30 de xaneiro, practicamente a totalidade dos nosos “terceroeseiros” xunto coas profesoras Paula Ribadulla, Sabela Martín e Marina Raíces, desfrutamos dun solleiro día na Coruña, comemos ó aire libre e aínda fomos tomar un batido a un centro comercial (non dicimos cal).

A Domus foi o primeiro museo interactivo do mundo dedicado integramente ao ser humano, O edificio, obra do arquitecto xaponés Arata Isozaki, ten máis de 150 módulos interactivos para divertirse e reflexionar sobre as características da especie humana.

O Aquarium Finisterrae é un centro público de ciencia dedicado á educación ambiental e a divulgación científica de temas mariños. O terceiro dos Museos Científicos Coruñeses ten por obxectivo promover o coñecemento do océano e educar actitudes de agarimo cara ao mar e a vida mariña. Foi creado polo Concello da Coruña o 5 de xuño de 1999.

O Aquarium Finisterrae conta con catro salas de exposicións, cada unha con personalidade propia, e unha colección biolóxica composta por máis de trescentas especies diferentes.

> SALA ISABEL CASTELO

Está dedicada a exposicións temporais con sorprendentes imaxes de natureza e medio ambiente. O seu contido renóvase varias veces ao ano.

> SALA MAREMAGNUM

É o núcleo educativo do Aquarium. Ademais de grandes acuarios, contén a OceanoSfera e decenas de elementos museísticos que propoñen experiencias interactivas.

> SALA HUMBOLDT

Dedicada a grandes exposicións temporais monográficas. O seu contido renóvase con periodicidade. Actualmente esta sala presenta «Sexo azul», unha exposición interactiva que trata sobre a reprodución sexual dos seres vivos que viven na auga. Está formada por vinte módulos que conteñen seres vivos, pezas de museo, modelos, pantallas táctiles, xogos, aparellos interactivos e ilustracións.

> SALA NAUTILUS

É a sala máis espectacular do Aquarium Finisterrae. Deseñouse para ofrecer unha experiencia emocional única. Está mergullada nunha gran piscina de cinco millóns de litros de capacidade e a súa decoración lembra a do gabinete do capitán Nemo a bordo do submarino Nautilus. Ao redor da sala nadan os peixes de maior tamaño do acuario, como as quenllas, corvinas, seriolas, douradas, robalizas e meros. Tamén hai cardumes de xardas e xurelos. Periodicamente, en sincronía cunha música composta especificamente para esta sala por Luís Delgado, ilumínase a zona central, que alberga unha colección de diversos obxectos antigos relacionados co mar.

> TERRAZAS EXTERIORES

Completan a oferta museográfica do Aquarium. Nelas exponse a áncora do buque petroleiro Mar Exeo, que o 3 de decembro de 1992 encallou fronte á Torre de Hércules e provocou unha marea negra; o Xardín Botánico, con plantas do litoral galego; o Paraíso Mariño, que recibe auga directamente do mar e onde viven tres machos de Phoca vitulina, e o Piscinarium, outra piscina de gran volume onde se atopan oito femias da mesma especie de foca.

Foto de grupo para o recordo.

Con obxecto de dar a coñecer o apaixonante mundo dos minerais, a Escola de Enxeñería de Minas e Enerxía da Universidade de Vigo e dentro das súas actividades de divulgación científica, ofreceu ou pasado venres 24 de novembro  no noso instituto Lamas de Abade e para os nosos alumnos de 1º de ESO, tres obradoiros interactivos de identificación de minerais.

Trátase duns obradoiros teórico-prácticos, de dúas horas de duración, onde os asistentes aprenden a identificar os minerais máis comúns da natureza a partir das súas propiedades físicas: dureza, raia, cor, hábito, etc, así como a súa clasificación, usos, ambientes de formación e onde se poden atopar no campo.

Un dos seus obxectivos é espertar a curiosidade e implicar á cidadanía mediante actividades de difusión e divulgación baseadas en contidos documentados por profesores de EME cunha linguaxe rigorosa pero accesible.

Para facer accesible o coñecemento científico á sociedade en xeral e ao alumnado de Educación Secundaria, Bacharelato e Formación Profesional en particular, a Escola de Enxeñaría de Minas e Enerxía ofrece un conxunto de actividades con contidos relacionados coa enerxía, os materiais e o medio ambiente, temáticas todas elas directamente relacionadas coas titulacións que se imparten no centro: O Grao en Enxeñaría de Minas e Recursos Enerxéticos e o Grao en Enxeñaría da Enerxía.

Os profesores da Universidade de Vigo, en grupos pequenos, souberon adaptarse perfectamente ós coñecementos dos nosos pequenos de 1º de ESO, pero hai que dicir, que o noso alumnado tamén soubo estar á altura.

Desfrutaron de una mañá de minixeólogos con entusiasmo e  recibiron , como non, tamén os seus  agasallos.

Contaremos acaso con un grupo de posibles enxeñeiros na nosa canteira?

Isabel Zendal, Xosé Rodríguez, Ángeles Alvariño, Ángel María Carracedo ou Marisol Soengas son só uns dos poucos nomes que destacaron e destacan polo seu labor no eido científico.

Con motivo do mes da ciencia en galego nas bibliotecas, o alumnado de 1º de ESO do noso IES, elaborou unha pequena mostra de biografías de científicos e científicas que destacan pola súa relevancia, orixinalidade ou representatividade na historia da ciencia en Galicia.

Na lista atopámonos médicos, aventureiros, enxeñeiros, navegantes, biólogos, químicos ou naturalistas. Todos eles e elas considerados científicos e científicas no seu campo e grandes divulgadores da ciencia en distintos períodos da historia.

Son moitos máis os nomes da ciencia en galego e animámosvos a investigar sobre as persoas que, cada día, traballaron e traballan na procura de avances fundamentais para a sociedade.

Nas seguintes ligazóns, podedes consultar o “álbum da ciencia en galego” do Consello da Cultura Galega que recolle hoxe en día 284 biografías de investigadores e investigadoras, dispoñibles na rede e para descargar en formato pdf (“álbum da ciencia: 30 nomes e as súas achegas”).

http://culturagalega.gal/albumdaciencia/

http://consellodacultura.gal/publicacion.php?id=4328

O mércores, 15 de novembro, de man da campaña de HM HOSPITALES: “LOS MINUTOS DE LA VIDA”, achegáronse profesionais do Hospital HM para formar a máis de corenta rapaces do curso de 3º da ESO do IES LAMAS DE ABADE, unha iniciativa que quere chegar ao maior número de rapaces e rapazas de Santiago para coñecer as medidas a tomar de maneira urxente ante una parada cardiorrespiratoria ou un atragantamento. Durante dúas sesións lectivas, combinando a teoría e a posta en práctica da mesma, os rapaces e rapazas puideron coñecer estas actuacións básicas en situacións de emerxencia sanitaria. É de vital importancia coñecer este tipo de maniobras que poden chegar a salvar vidas.

 Da man de expertos na materia, o alumnado puido poñer en práctica a valoración inicial de pacientes, a posición lateral de seguridade, as maniobras en caso de atragantamento e a reanimación cardiopulmonar (RCP).

Dende o centro, agradecemos ao equipo de HM hospitales e aos profesionais que impartiron o curso o seu labor e colaboración na formación das novas xeracións.

A misión do CiMUS é realizar investigacións básicas de calidade contrastada, co obxectivo de lograr avances na prevención, comprensión e tratamento das enfermidades crónicas. Os investigadores do CiMUS son recoñecidos no ámbito internacional no campo da investigación en Biomedicina. María José Alonso e Miguel López, figuran entre os científicos máis citados do mundo recollidos na clasificación Stanford de investigadores.

María José Alonso é a coordinadora do grupo CiMUS, Nanomedicina e Administración de Fármacos. A súa investigación científica implica o uso de nanotecnoloxías para deseñar nanomedicinas innovadoras. Desenvolve novos materiais nanoestructurados destinados a transportar fármacos e antíxenos a través de barreiras biolóxicas e entregalos ao tecido diana. Están especializados na asociación de moléculas delicadas, incluídos péptidos, ARNip e antíxenos, a estes nanoportadores.

Pola súa banda Miguel López é o coordinador do grupo CiMUS, NeurObesity, centrado no campo da obesidade, en particular na regulación hipotalámica do equilibrio enerxético. A principal experiencia do grupo son os neuropéptidos hipotalámicos (especialmente as orexinas), o metabolismo dos lípidos hipotalámicos/AMPK e o estrés do RE.

Comprometidos co labor de divulgación á sociedade da actividade científica desenvolvida no CiMUS e coa finalidade de espertar vocacións científicas entre o alumnado, o programa de visitas escolares está dirixido a estudantes de ESO, bacharelato, instituto de Stembach, FP e universidades. Os alumnos de bacharelato do IES Lamas de Abade foron os primeiros en coñecer a nova tecnoloxía adquirida para o centro, despois da súa presentación oficial para os medios de comunicación. Trátase dunha innovadora tecnoloxía para o manexo de grandes volumes de mostras citolóxicas simultaneamente que contribuirá á obtención de prontos resultados nas investigacións que se levan a cabo.

Salón Nobre de Fonseca, 20 de xuño de 2023.

Os alumnos de 1º de Bacharelato do noso Instituto xunto coa súa Profesora Marina Raíces Madriñán, veñen de recoller na aula nobre do pazo de Fonseca, os seus diplomas de participación no proxecto solidario de Micromundo. Ese aula na que se xestou o Primeiro Estatuto de Galicia, onde se entregan os premios “Doctor honoris causa”, onde cada ano se inaugura de forma oficial o curso da compostelana USC, foi o escenario do solemne acto de clausura do traballo levado a cabo este ano por centros de Santiago de Compostela, e, entre eles o IES LAMAS DE ABADE así como os institutos  Rosalía de Castro e Xelmírez II.

MicroMundo (www.ucm.es/small-world-initiative) é a adaptación de Service-Learning (ApS) da estratexia de crowdsourcing e ciencia cidadá internacional Tiny Earth (www.tinyearthnet.org). O seu obxectivo esencial de servizo é achegar á sociedade a cultura científica, a perspectiva One Health e a investigación biomédica, incidindo en que os mozos estudantes fomenten a súa vocación pola formación en Graos STEM e pola investigación. A pandemia do COVID-19 e as súas consecuencias puxeron de manifesto a urxencia de achegar á sociedade a cultura científica no ámbito da Biomedicina e da Saúde Pública e implicar ao noso alumnado nesta tarefa.

A nosa participación consistiu na procura de cepas bacterianas nos nosos solos, susceptibles de producir antibióticos contra os que as principais bacterias responsables das máis rebeldes infeccións resistentes ós antibióticos convencionais, que  podan ser utilizadas no futuro para combater as tan temidas infeccións hospitalarias. Na conferencia de clausura se fixo moito fincapé na divulgación deste grave problema para a humanidade en xeral nos próximos anos, e na conveniencia de reducir o abuso destes medicamentos tanto a nivel humano como veterinario.

Os nosos alumnos expresaron ante a audiencia a súa gratitude para cos responsables do proxecto destacando a idoneidade de acercar ó alumnado de Bacharelato  un proxecto de investigación científica real de carácter universitario. É moi posible que esteamos en proceso de xestar novos científicos  que xa se inclinan pola Biotecnoloxía, a Microbioloxía e a Sanidade Ambiental en xeral. Ademais  de consolidar  con éxito unha comunidade  MicroWorld na que os estudantes poden compartir as súas experiencias na difusión do problema da resistencia e na promoción da investigación para o descubrimento de novos antimicrobianos.

Grande foi a competencia dos vídeos presentados a concurso este ano dedicados a “FAMILIAS CON CLASE”  en 2º de ESO.

Ven celebrándose este  certame desde que no IES Lamas de Abade comezou a impartir a materia de CLIMÁNTICA co obxecto de divulgar a nosa preocupación de conseguir frear as consecuencias deste, instalado xa, cambio climático. Sabemos que non o vamos deter, pero somos persoas esperanzadas porque tamén sabemos que nas nosas mans está facer pequenos xestos que, sumados aos das demais persoas, poden conseguir grandes cambios.

Este curso dedicouse á promoción do que as familias poden aprender do que tratamos en clase. Os alumnos galardoados cos tres primeiros premios levaron uns bonitos premios que lles animará a seguir sendo divulgadores de verdade.

É necesario resaltar que os demais non quedaron á zaga. Houbo moi bos vídeos merecedores de outros tantos galardóns. Foi necesario votar por un desempate para outorgar o primeiro posto. E, simplemente, uns teñen que quedar clasificados antes e outros despois.

PARABÉNS A TODOS!!! Fixéchedes un estupendo traballo. Sodes uns cracks!!!