A toponimia é a ciencia que estuda os nomes cos que identificamos determinados espazos do territorio. É, sen dúbida, un dos campos máis enriquecedores e apaixonantes para quen estude a lingua e a cultura de calquera país.
Os nosos antepasados foron bautizando en diversos momentos da historia os lugares que habitaban e cultivaban. Ademais, a maior parte dos topónimos tiñan, e moitos aínda teñen, un significado acomodado á realidade xeográfica na que naceron. Co tempo, esta realidade foi cambiando e hoxe en día xa hai centos e centos de topónimos opacos, é dicir, que non nos dan pistas reais sobre o que denominan.
Desde hai tempo está a observarse unha preocupante perda da micro-toponimia tanto no medio rural como no urbano. Boa parte dos topónimos menores só teñen vida no fala ou na memoria de persoas de idade, e con cada persoa que morre, ou que abandona a súa actividade no campo ou no mar, desaparece Pero, grazas ao seu estudo, podemos coñecer mellor nosa lingua e a nosa historia.
É por todo isto, que a toponimia forma parte dos elementos culturais que a UNESCO denomina patrimonio inmaterial dos pobos.
Con este proxecto queremos poñer o noso gran de area para salvar dun posible esquecemento aos miles de nomes da nosa terra que se van perdendo co paso do tempo e as múltiples transformacións que vai experimentando a nosa contorna: económicas, vías de transporte, sociais, urbanísticas...
Pero sobre todo, facer que todos os nenos/as coñezan esta realidade que a eles lles queda tan preto, pero tan lonxe ao mesmo tempo. E que sexan conscientes da importancia deste legado.
Por iso, queremos adicar este proxecto ós nosos informantes e aos veciños e familias do CEIP Plurilingüe da Ramallosa. Amosándolles todo o noso agradecemento, aprecio e consideración.
- Descarga aquí a ficha para "facer o traballo de campo" e poñer o teu gran de area ao Proxecto
- Localiza os teus topónimos no mapa virtual de “Galicia Nomeada” (RAG), e incorpora ao mapa os que non están rexistrados.
Tamén podes colaborar activamente en Galicia Nomeada. Só tés que rexistrarte e agardar a autorización.
Pescuda aquí sobre a toponimia familiar dos nosos informantes contadores de contos tradicionais.Traballo realizado dentro do proxecto "Cóntame un conto" do APOI, Museo do pobo galego e a Fundación Antonio Fraguas.
PROGRAMA DE RADIO
ESPECIAL CENTENARIO DO PASAMENTO DE
MANUEL MURGUÍA, HOME DE ROSALÍA DE CASTRO
/A relevancia na súa obra/
UNIDADES DIDÁCTICAS E OUTRAS ACTIVIDADES INTERACTIVAS SOBRE ROSALÍA DE CASTRO
Este ano estamos a traballar con moitísima ilusión no "Proxecto didáctico Antonio Fraguas", do que recibimos a finais do curso pasado o premio a nivel galego ao recoñecemento como o mellor proxecto para a posta en valor do noso patrimonio social, cultural e lingüístico.
Como non podía ser doutro modo, o entroido deste ano xirou entrno a esta temática!! Así o alumnado de Ed. Infantil coñeceu de pretiño os traxes tradicionaisde gala e cotío e puideron argallar a súa propia versión do traxe para a fantástica coreografía que interpretaron.
Os nenos/as do 1º ciclo traballaron a temática dos oficios tradicionaise en vía de extinción. E ata gravamos a nosa propia versión, con letra propia da peza empregada para a posta en escena en cuestión!
No 2º ciclo o mar e as súas xentes foi o denominador común para argallar a súa actuación.
O alumnado de 3º ciclo achegounos ao vivo, todo o explendor do noso "Entroido tradiconal do Ulla". Onde non faltaron os xenerais, os coros de bonitos e vellos, a charanga... E toda esta "gala" tivo un denominador común! A posta en valor da música da nosa terra! Así, toda a parte musical xirou entorno a grandes éxitos da nosa música tradicional, así como versións máis actuais destas pezas do noso legado cultural.
En breve partillaremos nesta mesma publicación todas as montaxes de vídeo para que poidades visionalas e gardar esta fermosa lembranza para os máis pequechos/as. Desta volta da man do noso prezado Benxa, ex-director e xefe de estudos do centro, pero sobre todo, un ramalloseiro de pura cepa! E un compañeiro excepcional!! Ao igual que Ferreirós (tamén "ex" nos dous cargos citados), e que estivo exercendo de cámara durante o evento.
Destacar e agradecer o traballo e implicación de todo o persoal do centro na elaboración dos decorados, coreografías, etc. E por suposto todo o apoio e traballo das familias, que sempre estades aí dándoo todo polo ben da nosa comunidade educativa. Un ano máis... GRAZAS! Pois aínda que sempre é difícil, volvimos a superarnos grazas a este fermoso traballo colectivo dos ramalloseir@∫.
Precisar que todo este traballo artístico e patrimonial será levado á exposición que faremos no "Museo do pobo galego" o vindeiro curso, entre os meses de outubro/novembro.
Hoxe foi un día moi especial para "Radio Ramalloseir@s". Celebramos o "Día mundial da radio", dunha manera moi especial grazas ao traballo de "Ponte nas Ondas".
Como centro integrante deste fermoso e recentemente recoñecido proxecto educativo, declarado "exemplo de boas prácticas educativas dentro do Patrimonio Cultural Inmaterial da UNESCO, fomos convidados a participar no programa en directo que fixeron dende diferentes espazos de Galicia e Portugal.
No noso caso, gravamos o directo na "Facultade de Xornalismo" de Santiago. Cun programa adicado ao noso patrimonio musical, non que non faltou por suposto, a música en directo dos ramalloseir@s.
No primeiro bloque do programa actuou o "Grupo tradicional do cole" e no segundo as "Tanxugueiriñas troupe". Desta volta foi o alumnado de 6ºC o encargado de representarnos, xunto cunha escolma de músicos dos diferentes grupos de 5º e 6º de Ed. Primaria. Un traballo elaborado baixo a batuta d@s profes Laura, Fran e Óscar.
Podedes ver todo o programa no seguinte vídeo!!
Para escoitar os outros directos que se fixeron ao longo de toda a comunidade galega podedes entrar na escolma dos programas na web de "Escolas nas Ondas".
Esta semana tivemos a sorte de contarmos no centro coa "Asoc. Cultural A Mámoa". Gabriela, Sara, Andrea e Pablo levaron a cabo 3 obradoiros, un con Ed. Infantil centrado nos traxes tradicionais galegos de "cotío" e de "gala". E outros 2 co 1º e 2º Ciclo de Ed. Primaria máis aberto ao coñecemento das diferentes actividades culturais da asociación. O fin último é visualizar esta riqueza patrimonial no noso concello e poñer en valor o traballo das distintas asociacións; clases de música/instrumentos e baile tradicional, seráns e outras festas da asociación, etc.
Esta proposta está enmarcada dentro do "Proxecto didáctico Antonio Fraguas" ("EcoParloteo; Froitos da Terra"), e vinculada á "Area de Ed. Musical do centro", dentro do proxecto de música tradicional galega.
En breve compartiremos un vídeo-resumo de toda a actividade. E durante o resto do curso acompañarannos as diferentes Asoc. Culturais do Concello para seguir fomentando a participación activa dos máis pequechos/as no noso tecido cultural-asociacionista.
Programa gravado polos profes Manuel e Óscar, co alumnado de 4ºA de Ed. Primaria, con motivo da conmemoración desta efeméride. O 30 de xaneiro "celebramos" a importancia da paz no mundo, pero tamén incidimos noutros aspectos educativos relacionados con esta temática. Aspectos como a tolerancia, a empatía e o respecto e axuda aos nosos semellantes. Desta volta queremos dar conta tamén de persoeiros cruciais na procura da paz e nos motivos e circunstancias que propiciaron esta efeméride a nivel mundial.
Actividade encadrada dentro do "Proxecto de Radio Escolar"/ "Radio na biblio" do centro e vinculada aos diferentes equipos docentes; EDLG, Biblioteca escolar, TIC´s, Extraescolares, Convivencia,...
Músicas:
KAREYC "Te Wa Vouan Ne Ma"
ANDERSON "La máquina de escribir"
JOHN LENNON "Imagine". Adaptación musical ao galego con ukelele. Unha proposta da Área de Ed. Musical e o EDLG do centro.
Preme na imaxe para escoitar o programa / Non esquenzas facerte seguidor e darlle a "me gusta"
Compartimos unha breve reseña da proposta conxunta que fixemos todo o cole xunto, para conmemorar o Día da Paz, como cada 30 de Xaneiro; a interpretación de "Imagine", pero versionada en galego e musicalizada co acompañamento de varios instrumentos nas mans dalgunhas crianzas e algún mestre.
Programa de Nadal adicado ás nosas personas maiores. Avós, avoas, tíos... Aos que conviven con nós, pero tamén especialmente aos que por motivos de saúde teñen que pasar estas festas ao coidado dos traballadores e traballadoras das diferentes residencias do noso Concello. Para tod@s eles compartimos este programa con todo o noso cariño.
Muitos bicos e boas festas!!
(Un traballo do alumnado de 5º de Ed. Primaria, co acompañamento da súa titora, a profe Cruz, e o profe Óscar (mestre de Ed. Musical).
- Canta "Buscando unha estrela" o alumnado de 1º de Ed. Primaria.
- Canta "Unha pouca roupiña" o alumnado que gravou o programa (5º E.P.)
Con este programa, o alumnado de 5ºC, da profe Cruz, queremos poner en valor o recoñecemento obtido por parte da UNESCO ao proxecto "Ponte nas Ondas" do que nos sentimos orgullosos/as de formar parte.
Coñeceremos que é a UNESCO, como nace e os obxectivos que persigue. E por suposto falaremos tamén do que significa para "Ponte nas Ondas" e para nós ter a mención de Rexistro de boas prácticas do Patrimonio Cultural Inmaterial Galego-Portugués. Agradecemos á UNESCO este importantísimo recoñecemento.
