Lingua galega

Departamento de Lingua Galega: composición e programación didáctica (Curso 2023-2024)

O Departamento de Lingua Galega está formado no presente curso por:

Román Cerqueiro Landín (Xefe de Dpto.): imparte Lingua Galega en 2º e 4º ESO e Lingua Portuguesa en 3º e 4º ESO. 

Beatriz Quintela Rúa: imparte Lingua Galega en 3º ESO e Lingua Portuguesa en 1º e 2º ESO. Directora.

Mónica Mato Bustelo: imparte Lingua Galega en 1º ESO. Xefa de Departamento de Lingua Francesa. Coordinadora do Equipo de Dinamización da Lingua Galega. 

Rosario Blanco Gómez: imparte LGL en 1º ESO. Xefa do Departamento de Xeografía e Historia. 

Para acceder á Programación Didáctica de cada unha das materias impartidas polo Departamento, prema en:

Ao outro lado da radio, a música e a poesía en Luísa Villalta

O videopoema "A xustiza pola man", de Noa Cabaleiro Ribadulla, 1º premio no VI Concurso de videopoemas sobre composicións poéticas de Rosalía e Manuel María

Dende Outeiro de Rei chegounos unha nova moi feliz: Noa Cabaleiro Ribadulla, alumna de 3º ESO do IES Nº 1 da Estrada, gañou o 1° Premio do VII° Concurso de Videocreación de poemas de Manuel María e Rosalía de Castro. co videopoema "A xustiza pola man", proposta baseada no poema homónimo de Rosalía.

O xurado do certame premiou o videopoema de Noa “por unha sobresaliente interpretación da protagonista cuns planos que transmiten plenamente a variedade de emocións que transitan o poema. Pola plasticidade das imaxes e un ritmo na montaxe que contribúen moi notablemente a conducir e achegarnos á palabra literaria”. Ademais, o xúri premiou o videopoema "Negra sombra", do alumnado do CPR de Narón, e a Sofía Regueiro, do IES Monelos da Coruña, que obtivo un accésit polo videopoema "Rosas". Moitos parabéns ao alumnado galardoado e a todos os centros e alumnos/as participantes, en especial a Noa. Noraboa!

Así mesmo, agradecemos á Casa-Museo Manuel María a oportunidade de convocar este certame que procura potenciar a creatividade artística a través da harmonía entre palabra e imaxe e difundir a obra de Rosalía e Manuel María, e mais ao xurado polo seu dífícil labor de valorar e seleccionar traballos de tanta orixinalidade e calidade enviados por ducuias de alumnos/as e centros de ensino de todo o país.

O rexurdimento de Avelina Valladares

23-24 Concerto comentado Irmáns Valladares (10-05-24)

O panorama cultural galego do século XIX estivo marcado pola recuperación do idioma na escrita naquel Rexurdimento que privilexiou a poesía e viu aflorar con forza a narrativa e o teatro en lingua galega. Xa entón houbo intelectuais. coma os estradenses Manuel García Barros e Waldo Álvarez Ínsua, que eloxiaron unha voz, a de Avelina Valladares (Vilancosta, Berres, 1825-1902), que situaron á altura de Rosalía de Castro, Emilia Pardo Bazán e Concepción Arenal. Ademais de textos poéticos e avanzados artigos de opinión en prensa, deixou constancia do seu talento en composicións musicais para guitarra e paino e en debuxos executados con destreza. Nos útimos tempos, asistimos a un proceso de recuperación e estudo da súa figura e a súa obra que alcanza diferentes ámbitos.

Música, poesía e moita lingua

Esta mañá deu comezo o programa das Letras Galegas 2024 no IES Nº 1 da Estrada cun concerto comentado a cargo da estradense Isabel Rei Samartim, guitarrista e profesora do Conservatorio Profesional de Música de Santiago de Compostela que estudou a obra dos irmáns Valladares, en especial de Avelina. 

Esta primeira actividade dirixida ao alumnado de 3º e 4º ESO puxo de relevo a estreita relación que gardan entre si a poesía e a música e permiten conectar a traxectoria de Avelina Valladares con Luísa Villalta, autora homenaxeada este ano no Día das Letras Galegas. Precisamente, os alumnos Gorka e Rosalía (1º ESO) e mais a súa profesora Anxos Cabada achegaranse á Radio Estrada mañá, sábado 11, para dar a coñecer os vínculos existente entre a experiencia musical e a creación literaria da escritora coruñesa. Sintonizade, pois, Radio Estrada ás 10:00 para escoitar o monográfico especial do programa "Recuncho da Lingua" que dirixe Pilar Bernárdez. A obra de Luísa Villalta será obxecto de atención durante estes días nas aulas e a través da exposición Viaxe polo metaverso, que xa ocupa os corredores do centro.

Viaxe a Lisboa: programa definitivo e informacións varias

Tras a confirmación do horario da saída (08:00 do luns 29 de abril no instituto) e algúns cambios nas actividades de cada xornada, actualizamos o programa da viaxe do alumnado de Língua Portuguesa de 3º e 4º ESO a Lisboa, que poden consultar aquí

Na seguinte presentación lembramos algunhas informacións e indicacións básicas da saída.

Reunión familias Lisboa 23-04-24 de Román Landín

No 50º aniversario da Revolução dos Cravos

Información sobre a excursión a Lisboa

Convocamos ás familias a unha reunión informativa sobre a saída didáctica a Lisboa do alumnado de 3º e 4º ESO de Lingua portuguesa:

  • Data: martes 23 de abril.
  • Hora: 18;30.
  • Lugar: Biblioteca.

Así mesmo, nas seguintes ligazóns podende descargar os documentos informativos que parte do alumnado xa levou impresos  para as casas:

Entre o silencio e a música, a nosa microliteratura

Os nosos microrrelatos e micropoemas agroman na primavera "porque os escrebemos no tempo silencioso da invernia", como anunciaba Luísa Villalta, escritora a quen se lle dedica este ano o Día das Letras Galegas e que, por este mesmo motivo, amadriña o XI Concurso de Microrrelatos e Micropoemas DinamizaEstrada, convocado polos Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino do noso concello. 

Nesta nova edición voltaron participar centos de estudantes con micropoemas e microrrelatos que debían incluír as palabras "silencio" e "música", respectivamente, escollidas no 1º trimestre nunha votación polos escolares de entre unha serie de termos recollidos na obra de Luísa Villalta. Non foi doado o labor dos xurados dos respectivos centros nin do xurado da fase final, que se reuniu a finais de febreiro para seleccionar os textos e deseños gañadores entre os máis de 200 traballos finalistas. 

Tamén se fala da Estrada no MillaFALAdoiro

A campaña Aquí Tamén se Fala que se desenvolve no noso centro e en máis de 180 centros de ensino de toda Galicia chegou á radio escolar do IES do Milladoiro (Ames), o MillaFALAdoiro. Os alumnos e Brais Tato Mejuto e Pedro Souto Riveira e o profesor Román foron entrevistados por Diego Madarnás, un rapaz deste centro amesán que conta cunha sección propia, as Entrevistas con Diego, que vos animamos a escoitar. Grazas a Diego e aos técnicos Erik e Mario, así como oa profesorado coordinador da radio, Valentina Formoso e Manolo Maseda, por contar connosco para afirmar unha vez máis que #aquítaménsefala e moito!

Abrimos as fiestras no día grande de Rosalía de Castro

A colaboración de Pablo García Villamor e Desirée Vidal Godoy nun novo especial do programa Recuncho da Lingua, que coordina Pilar Bernárdez en Radio Estrada, puxo o ramo á celebración do Día de Rosalía 2024 no noso centro. Pablo e Desirée achegáronse á obra da poeta interpretando as cartas nas que ela e mais o seu home, Manuel Murguía, conversaron arredor da creación poética e o proxecto ao que dedicaron boa parte das súas vidas: a dignificación da lingua e a cultura galegas. Podedes escoitalos a partir do minuto 29. No programa tamén participaron alumnos e alumnas dos Colexios Pérez Viondi, O Foxo e Cabada Vázquez. 

Na frente unha estrela, no bico un cantar

Roteiro Rosalía 23-24

Nas ondas con Pedro Souto Riveira

Pedro Souto Riveira, alumno de 4º ESO, participou hoxe no programa nº 408 (07-02-2024) do Proxecto Neo, unha experiencia radiofónica veterana e recoñecida do IES Perdouro de Burela. A partir do minuto 48, o Pedro falou das súas paixóns e experiencias en proxectos educativos e locais. 

Houbo tempo para dar a coñecer o Praíña Sp. C, do clube e mais del mesmo como xogador; divulgar a tradición dos Xenerais da Ulla, especialmente do Entroido de Couso; e comentar a súa implicación en iniciativas audiovisuais e na campaña Aquí tamén se fala do IES Nº 1. Falou Pedro e falou ben!

Estamos moi agradecid@s a Bernardo Penabade e Vanesa Vila-Verde por convidarnos a participar neste proxecto referente da radio escolar e o diálogo intercultural. Foi un pracer! Convidámosvos a escoitalo!!!

Contos, debuxos, contos e xogos para festexar o Día de Castelao

23-24 Día de Castelao (30-01-24)

O noso centro festexou o aniversario do nacemento de Castelao este pasado martes 30 de xaneiro. Médico de formación, destacou como escritor, debuxante, activista cultural e político. Fundador e deputado do Partido Galeguista, foi un dos pais do Estatuto de Autonomía de 1936 e é considerado a figura máis importante do século XX en Galicia.

Pola mañá, a Biblioteca acolleu unha actividade de divulgación da súa biografía e da súa obra, con especial protagonismo para a relación que Castelao tivo coa Estrada. Roque, Celia e Paula, de 1º ESO, demostraron coñecer moi ben o rianxeiro e levaron cadanseu regalo simbólico de mans da directora.

Xa pola tarde, os mozos e as mozas de 1º ESO dramatizaron para todo o alumnado dous relatos do libro Retrincos (1934), "O Rifante" e "O retrato", ás que lle souberon dar vida. Noraboa!

O Proxecto Neo conecta A Estrada e Burela

O noso centro estivo presente na emisión nº 406 (31-01-2024) do programa radiofónico do Proxecto Neo, unha iniciativa educativa nacida  hai 12 anos no seo do Modelo Burela como proxecto de innovación educativa do IES Perdouro. Este programa de diálogo intercultural está en antena todos os mércores entre as 5 e as 6 da tarde e pódese escoitar en calquera lugar do mundo a través da radio á carta ou das emisoras Radio Foz e Radio Valadouro na Mariña, Cuac FM na Coruña, Radio Filispín en Ferrol, A Xente de Teo en Compostela e Radio Piratona en Vigo 

#Aquítaménsefala! Na Estrada tamén se fala!

O alumnado do IES Nº 1 súmase á campaña “Aquí tamén se fala galego” xunto a outros 150 centros educativos nunha iniciativa cultural cooperativa que se vai converter na maior campaña cultural e de dinamización lingüística realizada activamente pola mocidade galega.

#aquítaménsefala é unha iniciativa estudiantil, con accións directas na contorna do alumnado, que naceu con grande éxito no IES Rafael Dieste da Coruña para promocionar o uso do galego no ámbito comercial e empresarial e rachar os prexuízos que perviven sobre o idioma.

Os mozos e as mozas achegaranse nas próximas semanas aos establecementos, empresas e todo tipo de negocios da vila e as parroquias da Estrada para que se sumen a esta iniciativa co único compromiso de mostrar publicamente que aquí tamén se fala galego. Dende o IES Nº 1 faremos difusión do voso apoio a través das nosas redes e dos medios de comunicación para unírmonos aos milleiros e milleiros de establecementos que se van sumar en toda Galicia.   

Experiencia formativa no Porto

No pasado mes de outubro, un grupo de 20 docentes galegos e galegas participou nun proxecto de estadías formativas en centros educativos da cidade do Porto no marco do programa PIALE, un Programa Integral de Aprendizaxe de Línguas Estranxeiras que ten por obxectivo promover o intercambio pedagóxico e a inmersión linguística en diferentes idiomas presentes no noso sistema educativo.
Román Cerqueiro Landín, profesor do Departamento de Lingua Galega, integrouse durante un  período de catro semanas na Escola Profissional de Comércio Externo coa finalidade de mellorar a súa competencia lingüística en lingua portuguesa, coñecer o funcionamento do sistema educativo portugués e actualizar, deste xeito, as metodoloxías de ensinanza.

Así nacen as historias

O pasado 4 de decembro o alumnado de 1º ESO participou nun obradoiro de creación literaria impartido por Raquel Queizás, contadora de historias, actriz, titiriteira e filóloga que se achegou ao noso centro grazas a un proxecto impulsado pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) en colaboración coa Deputación e co noso Departamento de Lingua Galega.

Distópicas galegas

O alumnado de 1º ESO participará mañá nun Obradoiro de creación literaria impartido por Raquel Queizás, contadora de historias, actriz, titiriteira e filóloga, que estimulará a creatividade artística do alumnado a través de diferentes dinámicas que terán como fío condutor a novela Be Water, de Antía Yáñez.

A actividade forma parte dunha campaña de obradoiros impulsada nos centros educativos pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) en colaboración coa Deputación de Pontevedra e organizada no noso centro polo Departamento de Lingua Galega.

Na procura do Día das Letras Galegas para Manuel García Barros

   

O alumnado dos colexios Pérez Viondi, Cabada Vázquez e do Foxo, xunto con Alba, Ana e Germán do noso centro, protagonizaron onte, sábado 25 de novembro, un novo “Recunchos da Lingua” do programa Mañás do sábado de Radio Estrada, dedicado desta volta a Manuel García Barros, baixo a coordinación da mestra Pilar Bernárdez. O obxectivo? Homenaxear e seguir a divulgar a obra e a traxectoria de compromiso coa lingua, a cultura e o país do escritor de Berres, que se fai merecedor dun Día das Letras Galegas.  

Ana e Alba reconstruíron as vivencias e os traballos do autor a partir de diferentes episodios aos que Germán puxo voz lendo as propias palabras que escribiu García Barros na obra Os meus recordos (Galaxia, 2001). 

Coma sempre, recomendámosvos profundizar nesta figura da man do propio alumnado. O noso participa no primeiro tramo do programa, pero paga ben a pena escoitar este monográfico completo. 

Diálogo entre Avelina Valladares e Rosalía de Castro

O "Recuncho da Lingua", a sección que dirixe Pilar Bernárdez no programa Mañás dos sábados de Radio Estrada, inaugurou onte, sábado 21 de outubro, unha nova tempada cun monográfico dedicado á escritora, música e xornalista Avelina Valladares, a quen lle dedica o mes de outubro no 198º aniversario do seu nacemento.

Isabel Rei Sanmartín, á guitarra, e Alejo Amoedo, ao piano, acompañaron con música da autora ás rapazas e aos rapaces dos colexios Cabada Vázquez, Pérez Viondi e O Foxo e do IES Pintor Colmeiro de Silleda, que se estrearon nos Recunchos co recitado do poema "Miña xoia".

O noso centro estivo representado por Adriana Orosa Fernández, Pablo Villamor García e Iria Cancela Fontao, que se achegaron á figura de Avelina Valladares poñendo en diálogo a súa traxectoria e a súa obra con Rosalía de Castro, a matriarca da literatura galega. Foron mulleres que compartiron unha época e unha xeografía común, a Ulla, mais sobre todo unha actitude empática e unha sensibilidade moi marcadas cara ás clases populares, especialmente as mulleres e os homes do rural: as súas duras condicións de vida, a súa cultura e o seu idioma, lingua do pobo, que elas empregaron e dignificaron nos seus versos. Foron, ademais, dúas autores que protagonizaron o Rexurdimento e plasman na súa obra o renacer da consciencia nacional e denuncian problemas estruturais do noso país, como o drama colectivo que supuxo a emigración. Tamén, na secuencia do Romantismo, compartiron a vivencia da paisaxe das comarcas do Sar e do Ulla. 

A pasármolo de medo polo Samaín e o Magosto!

Aí vén o Samaín, e xa logo o Magosto, e para festexármolo o Equipo de Dinamización da Lingua Galega e a Biblioteca, en colaboración co Departamento de Lingua Galega, convocan un Concurso de Microrrelatos e Haikus... de medo!

Podedes consultar as bases da convocatoria e os materiais de apoio na Aula Virtual, pero non vos despistedes xa que o prazo de entrega remata o mércores 25 de outubro. Haberá agasallos.

Na Estrada para o Porto

"Na Estrada para o Porto" é a crónica en imaxes da excursión que o alumnado de portugués fixo en abril á cidade invicta. Tamén é unha humilde guía de viaxe que queren compartir con tod@s vós. Para o ano, máis.

Fiquem à vontade!

Pastelería Mimela, Premio IES-G polo apoio e promoción da lingua galega no comercio estradense

Premio IES-G 23

O xurado, composto polo alumnado de 4º ESO, valorou o uso normalizado da língua que fai este negocio familiar aberto dende 1984.

O recoñecemento entregarase na gala Revista Viva. Nós de Nós, que terá lugar no Teatro Principal o martes 20 a partir das 16:30.

O Premio IES-G que entrega o IES Nº 1 da Estrada chega á súa 8ª edición, tras o parón provocado pola pandemia, para sumar a Pastelería Mimela á nómina de comercios recoñecidos por empregar a lingua galega no seu día a día demostrando que o idioma engade un valor positivo nas relacións comerciais, que facilita a comunicación e achega confianza á clientela.

En concreto, o xurado formado polo alumnado de 4º ESO valorou o seu uso na atención oral á clientela, na cartelería interna e externa do establecemento, así como, especialmente, nas campañas de publicidade que realiza periodicamente e nos contidos publicados nas redes sociais, onde se percibe un uso coidado, rigoroso e de calidade do idioma.

Porque vivir non abonda para explicar a propia vida

Andrea Maceiras. Letras Galegas 22-23

Conta a propia autora que, de adolescente, encontrou nunha pintada na parede do seu instituto a definición que, segundo ela, mellor encerra o significado mesmo de literatura: "a arte comeza no punto en que vivir non abonda para expresar a propia vida". E, a partir deste fío, Andrea Maceiras foi desenredando as historias que transitan polas páxinas de Europa Express, O que sei do silencio Que me pare o corazón se te esquezo, novelas que leron os mozos e mozas de 3º e 4º ESO e que centraron a conversa que mantivemos coa escritora o pasado martes 6 de xuño no marco do programa Letras Galegas 2023. 

O encontro foi moderado polas alumnas Sara Espiño, Xiana Folgare  Carolina Conde, Uxía Seoane e Pilar González nunha tarde de calmizo e treboada que tamén foi intensa e deu para conversar sobre a pegada das experiencias persoais na súa obra e arredor de diferentes motivos temáticos que tecen as vidas dos personaxes das súas novelas: o paso da adolescencia á madurez, a procura da liberdade e a loita polos soños, as relacións tóxicas, o acoso, a conformación da identidade e a imaxe que proxectamos ao exterior, a influencia das redes sociais nesa construción... A preguntas do alumnado, aínda deu tempo para falarmos sobre o oficio da escrita, os nosos gustos e intereses lectores ou o proceso de creación e edición dun libro, mesmo sobre as nosas expectativas e arelas nun futuro que xa non anda moi lonxe.

Distribuir contido