O panorama cultural galego do século XIX estivo marcado pola recuperación do idioma na escrita naquel Rexurdimento que privilexiou a poesía e viu aflorar con forza a narrativa e o teatro en lingua galega. Xa entón houbo intelectuais. coma os estradenses Manuel García Barros e Waldo Álvarez Ínsua, que eloxiaron unha voz, a de Avelina Valladares (Vilancosta, Berres, 1825-1902), que situaron á altura de Rosalía de Castro, Emilia Pardo Bazán e Concepción Arenal. Ademais de textos poéticos e avanzados artigos de opinión en prensa, deixou constancia do seu talento en composicións musicais para guitarra e paino e en debuxos executados con destreza. Nos útimos tempos, asistimos a un proceso de recuperación e estudo da súa figura e a súa obra que alcanza diferentes ámbitos.

Esta mañá deu comezo o programa das Letras Galegas 2024 no IES Nº 1 da Estrada cun concerto comentado a cargo da estradense Isabel Rei Samartim, guitarrista e profesora do Conservatorio Profesional de Música de Santiago de Compostela que estudou a obra dos irmáns Valladares, en especial de Avelina. 

Esta primeira actividade dirixida ao alumnado de 3º e 4º ESO puxo de relevo a estreita relación que gardan entre si a poesía e a música e permiten conectar a traxectoria de Avelina Valladares con Luísa Villalta, autora homenaxeada este ano no Día das Letras Galegas. Precisamente, os alumnos Gorka e Rosalía (1º ESO) e mais a súa profesora Anxos Cabada achegaranse á Radio Estrada mañá, sábado 11, para dar a coñecer os vínculos existente entre a experiencia musical e a creación literaria da escritora coruñesa. Sintonizade, pois, Radio Estrada ás 10:00 para escoitar o monográfico especial do programa "Recuncho da Lingua" que dirixe Pilar Bernárdez. A obra de Luísa Villalta será obxecto de atención durante estes días nas aulas e a través da exposición Viaxe polo metaverso, que xa ocupa os corredores do centro.

3... 2... 1... Rodando! E alí estaban todos e todas: camarógraf@s, sonidistas, iluministas, dirección, axudantes de dirección, xornalistas, críticas literarias, script, entrevistadores/as, a equipa do atrezzo, os/as responsables de guión, de localización... Mozos e mozas de todos os cursos baixo a coordinación de Lucas Terceiro e Paula Cereixo na parte técnica e da profesora Mónica Mato, responsable do Equipo de Dinamización da Lingua Galega, organizando a aterraxe deste set de rodaxe dende hai semanas en colaboración coas profesoras Rosario, Anxos e Beatriz, que foron preparando, xunto co alumnado, os contidos deste novo Noticieiro de Dinamiza TV gravado este pasado martes 23 de abril.

Houbo nervios, moita ilusión, tamén paciencia, risos, curiosidade, consellos... mais nervios... máis risos, e a gravación foi saíndo adiante nunha xornada ben diferente e moi formativa. A aprender, apréndese facendo. Moitas grazas e noraboa a toda a equipa participante!

Aínda haberá que agardar unhas semanas para ver o resultado, unha nova emisión do Dinamiza TV, a serie de noticieiros nacidos da colaboración do Concello da Estrada e Dinamizaestrada, o colectivo de Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino do concello, co obxectivo de fomentar o uso do idioma no audiovisual e na mocidade.

O 8M, Día Internacional da Muller, é un día de celebración mais sobre todo de reinvindicación para lembrar que "aínda queda moito camiño por percorrer" para conquistar a igualdade, como lembraron as nosas alumnas nunha nova colaboración do IES co espazo "O Recuncho da Lingua" dentro do programa Ensaiar é de covardes, de Radio Estrada.

Neste caso, as alumnas de 3º ESO Noa Cabaleiro, Ana Dorelle, Lía Expósito, Alba Moimenta e Manuela Rey falaron sobre diversas mulleres do pasado e do presente, salientando o seu labor como pioneiras en distintos ámbitos, así como as adversidades ás que se enfrontaron pola súa propia condición de mulleres: Herminia González, Exeria, Avelina Valladares, Isabel Zendal, Pepa a Loba, Rita Fernández, Irene González... Nunha segunda parte do seu traballo de investigación, que dan a coñecer neste programa, centráronse nas mulleres contemporáneas da nosa contorna e esta foi a quenda para Rosa de Cabanas, Elena Ferro, Mónica Rey Baltar, Vanesa Casal (Casal de Creación) e Mar Blanco. 

Os nosos microrrelatos e micropoemas agroman na primavera "porque os escrebemos no tempo silencioso da invernia", como anunciaba Luísa Villalta, escritora a quen se lle dedica este ano o Día das Letras Galegas e que, por este mesmo motivo, amadriña o XI Concurso de Microrrelatos e Micropoemas DinamizaEstrada, convocado polos Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino do noso concello. 

Nesta nova edición voltaron participar centos de estudantes con micropoemas e microrrelatos que debían incluír as palabras "silencio" e "música", respectivamente, escollidas no 1º trimestre nunha votación polos escolares de entre unha serie de termos recollidos na obra de Luísa Villalta. Non foi doado o labor dos xurados dos respectivos centros nin do xurado da fase final, que se reuniu a finais de febreiro para seleccionar os textos e deseños gañadores entre os máis de 200 traballos finalistas. 

A colaboración de Pablo García Villamor e Desirée Vidal Godoy nun novo especial do programa Recuncho da Lingua, que coordina Pilar Bernárdez en Radio Estrada, puxo o ramo á celebración do Día de Rosalía 2024 no noso centro. Pablo e Desirée achegáronse á obra da poeta interpretando as cartas nas que ela e mais o seu home, Manuel Murguía, conversaron arredor da creación poética e o proxecto ao que dedicaron boa parte das súas vidas: a dignificación da lingua e a cultura galegas. Podedes escoitalos a partir do minuto 29. No programa tamén participaron alumnos e alumnas dos Colexios Pérez Viondi, O Foxo e Cabada Vázquez. 

Pedro Souto Riveira, alumno de 4º ESO, participou hoxe no programa nº 408 (07-02-2024) do Proxecto Neo, unha experiencia radiofónica veterana e recoñecida do IES Perdouro de Burela. A partir do minuto 48, o Pedro falou das súas paixóns e experiencias en proxectos educativos e locais. 

Houbo tempo para dar a coñecer o Praíña Sp. C, do clube e mais del mesmo como xogador; divulgar a tradición dos Xenerais da Ulla, especialmente do Entroido de Couso; e comentar a súa implicación en iniciativas audiovisuais e na campaña Aquí tamén se fala do IES Nº 1. Falou Pedro e falou ben!

Estamos moi agradecid@s a Bernardo Penabade e Vanesa Vila-Verde por convidarnos a participar neste proxecto referente da radio escolar e o diálogo intercultural. Foi un pracer! Convidámosvos a escoitalo!!!

O noso centro festexou o aniversario do nacemento de Castelao este pasado martes 30 de xaneiro. Médico de formación, destacou como escritor, debuxante, activista cultural e político. Fundador e deputado do Partido Galeguista, foi un dos pais do Estatuto de Autonomía de 1936 e é considerado a figura máis importante do século XX en Galicia.

Pola mañá, a Biblioteca acolleu unha actividade de divulgación da súa biografía e da súa obra, con especial protagonismo para a relación que Castelao tivo coa Estrada. Roque, Celia e Paula, de 1º ESO, demostraron coñecer moi ben o rianxeiro e levaron cadanseu regalo simbólico de mans da directora.

Xa pola tarde, os mozos e as mozas de 1º ESO dramatizaron para todo o alumnado dous relatos do libro Retrincos (1934), "O Rifante" e "O retrato", ás que lle souberon dar vida. Noraboa!

O noso centro estivo presente na emisión nº 406 (31-01-2024) do programa radiofónico do Proxecto Neo, unha iniciativa educativa nacida  hai 12 anos no seo do Modelo Burela como proxecto de innovación educativa do IES Perdouro. Este programa de diálogo intercultural está en antena todos os mércores entre as 5 e as 6 da tarde e pódese escoitar en calquera lugar do mundo a través da radio á carta ou das emisoras Radio Foz e Radio Valadouro na Mariña, Cuac FM na Coruña, Radio Filispín en Ferrol, A Xente de Teo en Compostela e Radio Piratona en Vigo 

O alumnado do IES Nº 1 súmase á campaña “Aquí tamén se fala galego” xunto a outros 150 centros educativos nunha iniciativa cultural cooperativa que se vai converter na maior campaña cultural e de dinamización lingüística realizada activamente pola mocidade galega.

#aquítaménsefala é unha iniciativa estudiantil, con accións directas na contorna do alumnado, que naceu con grande éxito no IES Rafael Dieste da Coruña para promocionar o uso do galego no ámbito comercial e empresarial e rachar os prexuízos que perviven sobre o idioma.

Os mozos e as mozas achegaranse nas próximas semanas aos establecementos, empresas e todo tipo de negocios da vila e as parroquias da Estrada para que se sumen a esta iniciativa co único compromiso de mostrar publicamente que aquí tamén se fala galego. Dende o IES Nº 1 faremos difusión do voso apoio a través das nosas redes e dos medios de comunicación para unírmonos aos milleiros e milleiros de establecementos que se van sumar en toda Galicia.   

A Asociación Cultural “Vagalumes”, con motivo da conmemoración do aniversario de Olimpio Arca Caldas, e dentro do seu compromiso coa continuidade do seu labor de renovación pedagóxica e dinamización cultural, presenta a VI Mostra de Teatro Escolar que leva o nome do homenaxeado. Promotor deste tipo de actividade no ensino.

Estas xornadas levaranse a cabo o 27 e 28 de novembro ás 18:30 h. no Teatro Principal da Estrada. Co seguinte repertorio de obras:

Luns, 27 de novembro, ás 18:30 h.

• "Sobrevoando a Estrada". CEIP do Foxo
  • O tupé non era tal. Baseada no libro/conto A voda do galo Pinto. CEIP Villar Paramá
  • Dez vagalumes de Xoán Babarro. CEIP Pérez Viondi
  • Eu tamén fixen ouigha co espírito de Castelao. Adaptación de relato de Séchu Sende. IES Antón Losada Diéguez

Martes 28 de novembro, ás 18:30 h.

• A propósito dos bicos.. CEIP Figueiroa
  • "Xuntos podemos" CEIP Cabada Vázquez
  • "A viaxe de farrapos" de Carlos Labraña. CEIP Oca
  • Mundo refugallo. É unha adaptación de dúas obras de Paula Carballeira: "Somos os monstros" e " O refugallo" IES Nº 1.

A entrada é libre e gratuíta ata completar a capacidade da s

Un ano máis, e xa van dezasete, o Teatro Principal da Estrada acolleu o pasado xoves 14 de decembro unha nova "Festa da Poesía", que á súa vez serviu de marco para a entrega do XXVIII Certame de Poesía Avelina Valladares, que recaeu en Manuel López Rodríguez pola obra Fiotaxidermista.

Ademais da lectura de dous dos textos deste poemario a cargo do seu autor, polo escenario pasaron rapaces e rapazas de diferentes centros educativos da Estrada. En representación do IES Nº 1, Fátima Oubelkhir, Danna Rivas, Roque Castaño, Rosalía Mazás e Nora Diéguez recitaron "A miña relación máis longa", poema extraído de Materia, de Yolanda Castaño, que podedes escoitar na voz da poeta. 

O pasado 4 de decembro o alumnado de 1º ESO participou nun obradoiro de creación literaria impartido por Raquel Queizás, contadora de historias, actriz, titiriteira e filóloga que se achegou ao noso centro grazas a un proxecto impulsado pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) en colaboración coa Deputación e co noso Departamento de Lingua Galega.

O alumnado dos colexios Pérez Viondi, Cabada Vázquez e do Foxo, xunto con Alba, Ana e Germán do noso centro, protagonizaron onte, sábado 25 de novembro, un novo “Recunchos da Lingua” do programa Mañás do sábado de Radio Estrada, dedicado desta volta a Manuel García Barros, baixo a coordinación da mestra Pilar Bernárdez. O obxectivo? Homenaxear e seguir a divulgar a obra e a traxectoria de compromiso coa lingua, a cultura e o país do escritor de Berres, que se fai merecedor dun Día das Letras Galegas.  

Ana e Alba reconstruíron as vivencias e os traballos do autor a partir de diferentes episodios aos que Germán puxo voz lendo as propias palabras que escribiu García Barros na obra Os meus recordos (Galaxia, 2001). 

Coma sempre, recomendámosvos profundizar nesta figura da man do propio alumnado. O noso participa no primeiro tramo do programa, pero paga ben a pena escoitar este monográfico completo. 

Un ano máis, regresa o teatro escolar á Estrada da man da Asociación Cultural Vagalumes, que organiza a VI Edición da Mostra de Teatro Escolar Olimpio Arca con motivo do aniversario do escritor e mestre. 

As representacións desenvolveranse durante os días 27 e 28 de novembro a partir das 18:30 no Teatro Principal, a entrada é libre e gratuíta e convidamos a asistir a todas as familias e á veciñanza.

Na Mostra participarán alumnos e alumnas de 8 centros escolares. Na primeira xornada será a quenda do CEIP do Foxo coa peza “Sobrevoando a Estrada”; do CEIP Villar Paramá con “O tupé non era tal”, baseada en el libro/cuento “A voda do galo Pinto”; do CEIP Pérez Viondi con “Dez vagalumes”, de Xoán Babarro; e do IES Antón Losada Diéguez coa obra “Eu tamén fixen ouigha co espírito de Castelao”, unha adaptación do relato homónimo de Séchu Sende.

O "Recuncho da Lingua", a sección que dirixe Pilar Bernárdez no programa Mañás dos sábados de Radio Estrada, inaugurou onte, sábado 21 de outubro, unha nova tempada cun monográfico dedicado á escritora, música e xornalista Avelina Valladares, a quen lle dedica o mes de outubro no 198º aniversario do seu nacemento.

Isabel Rei Sanmartín, á guitarra, e Alejo Amoedo, ao piano, acompañaron con música da autora ás rapazas e aos rapaces dos colexios Cabada Vázquez, Pérez Viondi e O Foxo e do IES Pintor Colmeiro de Silleda, que se estrearon nos Recunchos co recitado do poema "Miña xoia".

O noso centro estivo representado por Adriana Orosa Fernández, Pablo Villamor García e Iria Cancela Fontao, que se achegaron á figura de Avelina Valladares poñendo en diálogo a súa traxectoria e a súa obra con Rosalía de Castro, a matriarca da literatura galega. Foron mulleres que compartiron unha época e unha xeografía común, a Ulla, mais sobre todo unha actitude empática e unha sensibilidade moi marcadas cara ás clases populares, especialmente as mulleres e os homes do rural: as súas duras condicións de vida, a súa cultura e o seu idioma, lingua do pobo, que elas empregaron e dignificaron nos seus versos. Foron, ademais, dúas autores que protagonizaron o Rexurdimento e plasman na súa obra o renacer da consciencia nacional e denuncian problemas estruturais do noso país, como o drama colectivo que supuxo a emigración. Tamén, na secuencia do Romantismo, compartiron a vivencia da paisaxe das comarcas do Sar e do Ulla. 

Aí vén o Samaín, e xa logo o Magosto, e para festexármolo o Equipo de Dinamización da Lingua Galega e a Biblioteca, en colaboración co Departamento de Lingua Galega, convocan un Concurso de Microrrelatos e Haikus... de medo!

Podedes consultar as bases da convocatoria e os materiais de apoio na Aula Virtual, pero non vos despistedes xa que o prazo de entrega remata o mércores 25 de outubro. Haberá agasallos.

Este martes 20 de xuño vivimos o regreso da 'Revista Viva. Nós de Nós', unha gala na que o teatro, a música, o idioma e a literatura serviron de fíos condutores para repasar as actividades e os proxectos do curso que remata. 

Beatriz, a nosa directora, puxo en valor o traballo da comunidade educativa e animounos a traballar man a man para fortalecela e proxectala no futuro. 

Rubén Servide e o seu Combo e o grupo formado polos alumnos Marcos, Carla, Germán, Ainoa e Elier, coordinados polo profesor Lolo, puxeron a música. Un luxo.

Sara Espiño, Uxía, Irene, Jéssica, Noa Cabaleiro, Lía, Andrés, Alexandre, Yuriana, Alejandro, Noa Mendoza, Antonio, Mónica e Janet mergulláronos na maxia do teatro baixo a batuta da profesora, a actriz Cristina Andrade. Que gran traballo!

Marcos Borrageros, ex-alumno que volveu ao noso centro para dar aulas este ano,, compartiu con nós historias que nos cativaron. Deixaches unha fonda pegada en nós!

Helena, Martín, Sara Espiño, Uxía e Noa Cabaleiro forxaron con palabras versos e microrrelatos premiados dentro e fóra do centro. Parabéns!

Onte, derradeiro día do curso 22-23, celebramos a festa de despedida dos Clubs de Lectura e o Grupo de Teatro no Recreo Cultural. Tiñamos que festexar un ano de moitos libros, de ensaios, de representacións...

Foi un ano de lecturas compartidas dende a perspectiva da diversidade, da integración, da igualdade e da memoria e que, unha vez máis de forma excepcional, Javier e Laura de Catro Elefantes souberon transformar en intensos xogos dinámicos e creativos que requiriron toda a nosa atención e volver transitar polas páxinas dos libros de todo o curso (ver materiais nos ficheiros adxuntos), aos que lles sumamos para esta ocasión a lectura de Os seres invisibles, de Emma Pedreira, e O diario violeta de Carlota, de Gemma Lienas. 

Despois, houbo tempo para o xantar colectivo, o primeiro mergullo do verán nas piscinas e os merecidos libros de agasallo que as profesoras Mónica, Patricia, Lurdes e Bea repartiron entre os rapaces e rapazas que forman parte de dúas das actividades máis gratificantes e enriquecedoras que se desenvolven no centro da man do Equipo da Biblioteca. 

Gozade das vacacións e dun verán lector. Vémonos á volta!

Chega unha nova entrega de Dinamiza TV, a serie de noticieiros nacidos da colaboración do Concello da Estrada e Dinamizaestrada, o colectivo de Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino do concello, co obxectivo de fomentar o uso do idioma no audiovisual e na mocidade.

Hoxe é a nosa quenda así que, sen máis dilación, quedades con Adriana e Anxo, que irán dando paso aos seus compañeiros e compañeiras. Recomendacións lectoras, actividades complementarias, celebracións, espazos de divulgación, o día a día no centro, entrevistas... Dentro vídeo!