A Asesoría de bibliotecas escolares é o equipo integrado na Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos da Consellería de Cultura Educación e Universidade , que coordina todas as actuacións en materia de bibliotecas escolares e fomento da lectura integradas no Plan LÍA de Bibliotecas Escolares.
Teléfono: 981 54 65 47 - 981 54 65 74 - 881 99 76 37
bibliotecasescolares@edu.xunta.es
Dende 1997 celébrase o Día das Bibliotecas o 24 de outubro, unha conmemoración impulsada pola Asociación de Amigos del Libro Infantil y Juvenil á que se foron sumando, xa dende hai algún tempo, o propio Ministerio de Cultura e todas as administracións autonómicas.
A Dirección Xeral do Libro e Fomento da Lectura, a través da Subdirección Xeral de Coordinación Bibliotecaria, impulsa a celebración do Día das Bibliotecas, este 24 de outubro de 2020. "A edición deste ano, baixo o lema 'Bibliotecas, sempre ao teu carón' céntrase en destacar o importante papel que xogan as bibliotecas ofrecendo acceso á cultura, ao coñecemento e ao entretemento en calquera lugar e circunstancia." Trátase de poñer en valor a capacidade de seguir ofertando servizos en circunstancias tan complexas como as que estamos a vivir.
As bibliotecas escolares galegas amosáronse, e continúan facéndoo, como unha ferramenta ao servizo da comunidade educativa ofrecendo recursos, información e apoio. Cómpre reivindicalo e celebrar que están sempre ao noso carón.
A biblioteca escolar, esa biblioteca pola que pasan todas as nenas e todos os nenos do país, a primeira biblioteca que lles aprende, tamén, a usar outras, que os pon en contacto con eses outros espazos do coñecemento e do lecer, eses lugares nos que pasan moitas cousas, que son as bibliotecas públicas, eses lugares que están sempre ao noso carón: as BIBLIOTECAS.
Este curso, o lema das bibliotecas escolares de Galicia XEOGRAFÍAS LECTORAS NA BIBLIOTECA ESCOLAR , quere poñer o foco nas posibilidades que ofrece a biblioteca escolar para a construciónn da persoa lectora a través de distintas actividades de distintas actividades que programa e dos recursos que pon a disposición da comunidade educativa, que a ten sempre ao seu carón. Este lema é aproveitado por algunhas das bibliotecas para esta celebración.
Actividades nas bibliotecas escolares galegas:
A UNESCO propón a celebración da semana AMI baixo o lema: Resistir a Desinfodemia: Alfabetización mediática e informacional para todos e por todos. Destácase a necesidade de recoñecer o noso interese común por mellorara as competencias de todos para actuar criticamente coa información, os medios de comunicación e a tecnoloxía, mentras participan do desenvolvemento social.
A desinformación xa existía antes da COVID-19, mais esta pandemia incrementou a difusión de noticias falsas e estafas cibernéticas que se nutren do medo e da desesperación da poboación, polo que a UNESCO acuñou un novo termo para este fenómeno: desinfodemia. Ademais, a desinformación na área científica resulta especialmente dañina polas súas consecuencias na poboación.
As bibliotecas escolares deben , máis que nunca, reforzar o traballo cos medios de comunicación e identificación das noticias falsas e as competencias ALFIN e AMI.
O Día das Escritoras é unha iniciativa promovida pola Biblioteca Nacional de España en colaboración coa Federación Española de Mujeres Directivas, Ejecutivas, Profesionales y Empresarias (FEDEPE) e coa Asociación Clásicas y Modernas. Desde 2016 búscase reivindicar o labor e o legado das escritoras a través da historia.
Como en edicións anteriores, a data elexida é o luns máis cercano á festividade de Teresa de Jesús, o 15 de outubro. A V Edición celébrase este ano 2020 o 19 de outubro baixo o lema "O esforzo cotián das mulleres". "Ben se podería dicir que a literatura escrita por mulleres está a miúdo esporeada por unha conciencia esencial do esforzo." , explica Elvira Lindo, comisaria desta V Edición do Día das Escritoras 2020.
Desde as bibliotecas escolares propomos que se visibilice a obra das escritoras galegas, ben a través dunha exposición, ben lendo fragmentos nunha maratón literaria ou mesmo nos clubs de lectura ou a través de actividades de investigación, exploración ou creación...
Animamos a toda acomunidade educativa a participar nesta actividade que visbilizaremos a través desta páxina e nas redes sociais. #bescolaresgal #bescolaresgalabertas #DíaDasEscritoras
"Tócanos facer as cousas ás agachadas, que non se note que estamos, porque somos invisbles como o ar. O que non saben, ou non pensan, é que o ar se coa en todos os recantos precisamente poque non se ve. Así facemos nosoutras."
Eva Mejuto "Memoria do silencio" (Editorial Xerais)
O Portal Educativo publica a Resolución da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, de 14 de outubro de 2020, pola que se resolve a convocatoria do programa BIBLIOTECA CREATIVA correspondente ao curso 2020/21. Incorpóranse 25 novos centros e publícanse as asignacións que recibirán os 77 centros que presentaron a súa solicitude de continuidade neste proxecto. En total, son 102 centros PLAMBE os que participan nesta iniciativa destinada a apoiar a cultura da experimentación, a creación e a investigación en espazos creativos e cooperativos no seo da biblioteca escolar.
Os espazos creativos ou espazos maker creados nestas bibliotecas son bos exemplos da evolución que pode vivir unha biblioteca escolar que acolle os multialfabetismos e atende as necesidades da comunidade escolar, ofertando oportunidades para as aprendizaxes a modo de laboratorio de creación e experimentación.
Profesorado integrante dos equipos de biblioteca destes centros participarán nunhas xornadas mixtas (modo presencial/telemático) que se celebrarán os vindeiros 26 e 27 de outubro na Cidade da Cultura e do que xa se pode adiantar un programa.
A experiencia dun bo número de bibliotecas vinculadas ao programa "Radio na biblio" durante o período de cese da actividade presencial nos centros durante a primavera de 2020, por mor da COVID-19, puxo de manifesto as posibilidades desta ferramenta para desenvolver actividades educativas a distancia, con capacidade para vincular ao alumnado ao ámbito educativo e para conectar á comunidade escolar arredor dunha proposta temática. A radio foi unha ferramenta pedagóxica de gran alcance capaz de xerar unha importante dinámica de comunicación, de apoio aos proxectos, de difusión de produtos culturais e das investigacións elaboradas polo alumnado. A situación vivida facilitou, a través do programa, a educación para a competencia en información e medios tanto para o alumnado como para as súas familias.
A Radio na biblio transformouse no espazo de encontro da comunidade educativa, o lugar no que escoitarse, no que poñer en común o traballo feito na casa, no que falar ...
De entre todas as marabillosas experiencias deste periodo, seleccionamos oito que ofrecen unha variedade de recursos e propostas do que se pode facer en tempos complexos, mesmo poñer en marcha a emisora.
Os pasados 12 e 13 de marzo estaba prevista a realización dos Encontros PLAMBE 2020 que tiveron que ser adiados pola situación sanitaria ocasionada pola COVID-19. Ao longo destes meses foise configurando unha nova actividade na que se recolle a meirande parte do programa daqueles encontros e se inclúen algúns contidos necesarios, como experiencias de bibliotecas no confinamento e outros.Cómpre tamén mudar o formato e o que antes era un encontro gozoso do colectivo do profesorado vinculado ás bibliotecas escolares galegas, debe ser, polas circunstancias sanitarias que vivimos, unha actividade telemática, á que cada quen poderá participar desde os seus dispositivos electrónicos e desde a súa casa.
Publícase o programa do ENCONTRO BIBLIOTECAS ESCOLARES DE GALICIA 2020 NA REDE que terá un formato telemático e que se celebrará nas tardes do 19 e 20 de novembro e na mañá do sábado 21. A actividade está aberta a todo o profesorado interesado (1.000 prazas), contemplándose como criterio de prioridade a vinculación á biblioteca escolar dun centro PLAMBE, no caso de que haxa máis inscricións que prazas dispoñibles. O profesorado interesado deberá asistir a 8 horas de formación para acceder a certificado. Deberá conectarse 4 horas de sesións plenarias ou obrigatorias, ao longo das tres xornadas, e outras 4 horas a elixir entre a oferta dispoñilbe de experiencias e relatorios, organizado incialmente en tres itinerarios posibles, pero combinables entre si. A asistencia ás 8 horas en total daralle dereito a un certificado de participación.
Está aberto o prazo de inscrición en FPROFE, co código G2003002. Unha vez superado o proceso de inscrición, admisión e confirmación, o profesorado participante poderá elixir as sesións optativas nas que ten interese, a través dunha ligazón que se lle facilitará, realizando o seu propio itinerario ou escollendo dentro do itinerario de preferencia. Finalmente recibirá os códigos para poder asistir ás sesións do Encontro.
O prazo de inscrición remata o 20 de outubro.
Animamos a todo o profesorado interesado a compartir con nós esta nova aventura formativa.
Actualización do documento de xuño de 2020 a partir das Instrucións do 1 de setembro de 2020 da Dirección Xeral de Centros e RR. HH. en relación coa organización e funcionamento das bibliotecas escolares e o Protocolo de adaptación ao contexto da covid-19 nos centros de ensino non universitario da Consellería de Cultura, Educación e Universidade.
.
O prazo de presentación de solicitudes remata o 9 de outubro de 2020.
Con esta entrada comeza unha iniciativa que quere poñer en valor do traballo dos ilustradores e ilustradoras galegos ao longo de trece anos de colaboración e creación na edición dos carteis anuais para as bibliotecas escolare sgalegas e celebrarmos estas fermosas imaxes a prol da lectura que fomos quen, entre todos, de poñer nos muros dos centros. En diferentes formatos, contarán o proceso de creación, a partir do lema proposto pola Asesoría. Unha iniciativa que permitirá achegar ao noso alumnado ao proceso de transformación dunha idea nunha imaxe.
Comezamos con Bea Lema ilustradora do lema deste curso "Xeografías lectoras na biblioteca escolar". Un vídeo no que nos fala do seu interese polas imaxes que transmiten unha idea de forma sintética, os ilustradores que a inspiran, o proceso de documentación, as probas, a técnica ...
A Consellería de Cultura, Educación e Universidade publica o lema e o cartel para as bibliotecas escolares de Galicia de cara a este curso 2020/2021. O lema elixido, XEOGRAFÍAS LECTORAS NA BIBLIOTECA ESCOLAR, quere poñer o foco nas posibilidades que ofrece a biblioteca escolar para a construción da persoa lectora a través das distintas actividades que programa e dos recursos que pon a disposición da comunidade educativa.
Cada libro que o alumnado ten a oportunidade de ler é unha ocasión para ampliar a súa imaxinación e aumentar os seus coñecementos, de aí a importancia da selección de lecturas que se pon ao seu alcance. A ilustradora encargada este ano de interpretar o lema elixido foi Bea Lema, quen nos ofrece unha imaxe evocadora deses mundos imaxinarios que a lectura pode axudar a visitar e construír.
En tempos confusos como os que estamos a vivir cómpre volver ás orixes, ao fundamental: a lectura e toda a súa potencialidade, sen esquecer outras oportunidades da biblioteca escolar para unha formación integral do alumnado. Atravesar o mapa da lectura pode facerse desde distintas ópticas, comezar a viaxe desde distintos portos:
- Pescudar nas lecturas que convidan a viaxar, a explorar, a investigar. Lecturas que nos permiten chegar lonxe sen movernos da escola (ou da casa). Lecturas que axudan a incentivar o inconformismo, a necesidade de coñecer outros mundos, de ampliar a nosa visión, de "ler o mundo".
- Configurar o itinerario lector como punto de partida da nosa xeografía lectora.
- Debuxar o mapa das nosas curiosidades, exploracións e descubrimentos a través das lecturas. Descubrir as relacións entre identidade e lectura.
- Observar o modo en que cambiou a nosa xeografía lectora durante o período de confinamento (os nosos hábitos, as nosas lecturas...).
- Saber que somos os nosos propios cartógrafos, os que organizamos o noso espazo lector (e o noso "liberespazo", o sistema de lecturas que imos creando ao longo da vida).
- Observar o noso corpo como un mapa de coñecemento, achegarnos á práctica da lectura a través do propio corpo. Descubir a capacidade reparadora da lectura.
- Deixarse levar polas relacións entre cartografía e literatura, que convidan á aventura (debuxar espazos peritextuais, con mapas e planos que crean expectativas e acompañan na aventura lectora, debuxar mapas que representan mundos coñecidos e mundos imaxinarios, relacionar as nosas lecturas a través de "constelacións literarias", en función da temática, os personaxes...).
XEOGRAFÍAS LECTORAS NA BIBLIOTECA ESCOLAR convida a explorar todas as posibilidades da lectura: en calquera soporte, en calquera formato, con calquera finalidade; lecturas textuais e icónicas; imaxes fixas e en movemento; lectura de gráficos, planos, mapas ou infografías; lecturas individuais e lecturas compartidas, en silencio ou en voz alta; lectura de ficción e de información; lectura libre e guiada; lectura que nos axude a comprender mellor o noso mundo e lectura que nos axude a entender o mundo dos outros...
Con data 13 de febreiro de 2020, a Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional, a través da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, facía pública a convocatoria do II Concurso de Podcasts-Radio na biblio, en colaboración coa CRTVG (a través da Dirección da Radio Galega), co gallo da dedicación do Día das Letras Galegas de 2020 ao filólogo e escritor Ricardo Carvalho Calero, destinado aos centros públicos integrados no programa Radio na Biblio con extensión a outros centros de titularidade da consellería que traballan xa coa radio como ferramenta pedagóxica, co fin de estimular, por unha banda, a valoración da lingua galega e, por outra, reforzar a lectura de dous xéneros literarios aos que Carvalho Calero dedicou parte da súa obra: a poesía e o teatro. O prazo de presentación de traballos remataba o 25 de abril.
Aínda que moitas emisoras vinculadas a "Radio na biblio" estiveron activas nesta primavera estraña de 2020 (tempos de pandemia, confinamento e aprendizaxe non presencial), tamén outras moitas viron paralizadas as súas posibilidades de intervención co alumnado.
Por outra banda, e nesta situación provocada pola COVID-19, a Real Academia da Lingua Galega comunicou o traslado ao día 31 de outubro de 2020 do Pleno do día das Letras Galegas adicado ao citado autor, e tamén pospuxo diferentes actos presenciais á volta do verán, prolongando, deste xeito, a celebración do ano Carvalho Calero ao longo do último cuadrimestre do 2020.
Co fin de facilitar a posibilidade de participación no II concurso de podcasts "Radio na biblio", convocado en colaboración coa CRTVG (Radio Galega), con temática vinculada á celebración das Letras Galegas 2020 en honra de Ricardo Carvalho Calero, amplíase o prazo para a presentación de traballos ao II Concurso de podcasts "Radio na biblio" ao vindeiro 10 de outubro.
O Portal Educativo publica a convocatoria da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, de 2 de setembro de 2020, do proxecto BIBLIOTECA CREATIVA, para apoiar a cultura da experimentación, a creación e a investigación, en espazos creativos e cooperativos no seo das bibliotecas escolares dos centros que matriculan alumnado de educación infantil e primaria, integrados no Plan de mellora de bibliotecas escolares, para o curso 2020/2021.
Poderán participar os centros integrados en anteriores convocatorias do proxecto BIBLIOTECA CREATIVA e seleccionaranse 25 centros de nova incorporación.
Non poderán participar os centros que se incorporan ao PLAMBE no curso 2020/2021, curso no que cómpre centrar a súa actividade na consolidación do modelo de biblioteca escolar segundo os obxectivos presentados no seu proxecto.
O prazo de presentación de solicitudes remata o 23 de setembro de 2020.
O Portal Educativo publica as Instrucións da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, de 1 de setembro de 2020, en relación coa organización e funcionamento da biblioteca escolar, destinadas aos centros públicos de niveis non universitarios, de titularidade da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional.
Estas instrucións inclúen unha cláusula específica relativa á situación xerada pola COVID-19, e actuacións que se consideran necesarias na biblioteca escolar, coordinadas e supeditadas ás instrucións xerais das autoridades sanitarias e educativas para os centros no seu conxunto.
E que non sexa por dicilo unha vez máis ...
Reflexións de Cristina Novoa no monográfico Notas para a biblioteca escolar do Programa biblioteca escolar "puntedu" do Departament d´Educació da Generalitat de Catalunya.
"A biblioteca escolar é unha oportunidade para un sitema educativo en busca de respostas a necesidades antigas e emerxentes, que demostrou a súa capacidade de resiliencia e a súa contribución á mellora das aprendizaxes e das prácticas pedagóxicas nos centros."
"Para que unha biblioteca escolar poida exercer de axente transformador no centro ten que cumprir unha serie de requisitos:
"Unha biblioteca escolar viva, activada, é un organismo resiliente que é capaz de adaptarse ás situacións máis confusas, repensar e saír adiante. Así o estamos vendo neste ano 2020, en múltiples experiencias de bibliotecas escolares galegas..."
O Portal Educativo vén de publicar a Resolución de 16 de xullo de 2020, da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, pola que se resolven dúas das iniciativas integradas no programa "Bibliotecas Escolares Solidarias"do curso 2019/2020.
Concédense os Selos "Biblioteca Escolar Solidaria" aos 10 centros educativos que se detallan, unha vez valoradas as candidaturas presentadas.
Así mesmo, selecciónanse 10 experiencias de un total de 88 memorias presentadas polos centros adheridos á iniciativa "Voluntariado de lectura-A", destinada ao alumnado de 5º e 6º de primaria, no curso 2019/2020.
O Portal Educativo publica hoxe, 14 de xullo, a relación provisional de centros que se incorporan ao Plan de mellora de bibliotecas escolares para o curso 2020/21, co detalle das contías asignadas inicialmente, segundo o previsto na Orde de 25 de maio de 2020 (DOG de 03/06/2020). Intégranse, segundo esta resolución, 25 novos centros. Este número poderá incrementarse na resolución definitiva en función das baixas ou renuncias ocasionadas. Esta resolución final, que se publicará no DOG, previsiblemente no mes de setembro, recollerá a totalidade dos centros públicos integrados no PLAMBE para o curso 2020/2021 (705), así como as asignacións destinadas ás intervencións de mellora e actualización das bibliotecas escolares.
Ábrese un prazo de 5 días naturais a contar a partir de mañá 15 de xullo, para a presentación das alegacións que se considere conveniente.
Como en anos anteriores, publícase un breve informe sobre as actuacións dos Clubs de lectura que participaron na convocatoria de 208/2019. Esta é unha actividade integrada no programa Hora de Ler que promove a participación de grupos de lectores e lectoras para compartir as asúas experiencias coa lectura coa mediación dunha persoa adulta. Estos clubs considéranse unha das fórmulas de maior interese para o fomento da lectura, en xeral, e entre os adolecentes en particular. O informe foi elaborado a partir dos datos obtidos da valoración das 242 memorias presentadas polos Clubs de lectura que se acolleron á convocatoria anual do curso 2018/2019.
Lembramos, tamén, o estudo realizado por José Antonio Millán sobre os impactos desta iniciativa transcorridos dez anos da primeira convocatoria, no que se inclúe o informe do curso 2017/2018.
 |
Bibliotecas escolares abertas, activas e imprescindibles. Cristina Novoa e María Pousa. Asesoría de bibliotecas escolares. |
 |
Os camiños da lectura no CEIP Juana de Vega Equipo de biblioteca do CEIP Juana de Vega (Oleiros-A Coruña) |
 |
ALFIN en tempos de coronavirus. Mónica P. Múñoz Sobrino. CEIP A.D.R. Castelao (Navia-Vigo) |
 |
Reformas nos alicerces de Librolandia. María Elena Cagigao e Ruth Álvarez . CEIP P. Graxal (Cambre-A Coruña) |
 |
A inclusión e as bibliotecas creativas. Manuel andrade Vallo. CEE López Navalón (Santiago de Compostela) |
 |
María Garrido e María Xosé Fernández. IES Cidade de Antioquía (Xinzo de Limia-Ourense) |
 |
Deconstruíndo as series televisivas para adolescentes con Mª José Masanet Susana Quintela Díaz. IES María Sarmiento (Viveiro-Lugo) |
 |
Se as pedras falasen... falarían con voces de muller. Isidora Gil, Inma Fernández e Belén Sánchez. IES de Celanova (Celanova-Ourense) |
Ás nosa xanelas asoma un verán diferente, que todavía non sabemos como afrontar. É posible que unha boa selección de lecturas axude neste trance e niso andan as bibliotecas escolares galegas.
"... merecemos recursos enriquecedores, que entreteñan e aporten a un tempo." (Biblioteca CEIP de Leirado)
O DOG publica hoxe a Orde do 25 de maio de 2020 pola que se convoca o Plan de mellora de bibliotecas escolares en centros públicos non universitarios da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional, para o curso 2020/21.
Ao igual que en anos anteriores, seleccionaranse un mínimo de 25 centros novos para a súa incorporación ao PLAMBE, podendo ampliarse este número no caso de baixas ou renuncias de centros xa integrados neste programa en convocatorias anteriores. Os centros que se incorporaron nas convocatorias 2014, 2015 e 2016 poderán recibir, ademáis da asignación para fondos, unha asignación complementaria para a renovación de mobiliario e outros equipamentos imprescindibles para o funcionamento da biblioteca escolar. A continuidade no PLAMBE esixe a solicitude correspondente a través desta convocatoria, coa entrega da documentación que se solicita en cada caso, así como acadar unha valoración positiva na memoria de actividades deste curso 2019/2020.
O prazo de presentación de solicitudes remata o 3 de xullo.
Recollemos nesta guía 15 anos de LIX galega unha selección dos libros que tiveron unha maior presenza nas bibliotecas escolares galegas nestes primeiros quince anos do PLAMBE, que acompañaron ao alumnado galego no seu paso pola escola e polo instituto neste período e que, finalmente, teñen o recoñecemento das lectoras e dos lectores galegos. É froito da nosa observación e da colaboración con profesorado responsable de bibliotecas escolares que quixeron contribuír coa súa escolla. Non están todos pero todos os que están son referentes de lectura e forman parte do imaxinario do lector e da lectora que foi medrando xunto coa rede de bibliotecas escolares galegas. A dificultade de seleccionar 15 títulos, a nosa primeira intención, levounos a un documento más amplo no que se recollen, tamén, os títulos que tiveron recoñecemento a nivel galego, a nivel estatal e a nivel internacional.
Nestes días nos que quedamos na casa, as bibliotecas escolares galegas permanecen abertas virtualmente e continúan ofertando ao alumnado recursos e actividades arredor da lectura, os proxectos de traballo, AMI, ALFIN, música, Arte, creación, retos ...
OBRADOIROS E TITORIAIS ESPECIAIS:
RECURSOS SOBRE O COVID 19:
VÍDEO-RECOMENDACIÓNS:
VÍDEOCONTOS:
