Castelán

Signos de puntuación

"El Quijote" interactivo

Pincha na imaxe. 

 

 

 

¡Tatatachán: 95 onomatopeyas!

Las onomatopeyas son palabras que imitan o recrean el sonido de la cosa o la acción nombrada, son un recurso expresivo muy potente, capaz de condensar una idea o situación en muy poco espacio y un procedimiento más para formar palabras. A continuación, reproducimos una lista de 95 onomatopeyas elaborada por José Martínez de Sousa.

  • aceleración de motocicleta: ¡brrrum, brrrum!
  • ametralladora: ¡ra-ta-tá!; ¡ra-ta-tá!
  • aplausos: ¡plas, plas!
  • asco: ¡aj!; ¡puaj!
  • aullido del lobo: ¡auuu!
  • balido de la oveja: ¡beee!
  • beso: chuic; mua
  • bofetada: ¡zas!; ¡paf!
  • bomberos: ¡uuuuh, uuuuh!;¡niinoo, niinoo!
  • burbujas del agua: ¡glu, glu, glu!
  • caída: ¡catapumba!; ¡pumba!
  • campana: ¡talán, talán!; ¡tolón, tolón!; ¡tan, tan!
  • campanas (repique): ¡din don!, ¡dindon!; ¡din, don,dan!, ¡din, don,dan!
  • campanilla: ¡tilín, tilín!; ¡tintín, tintín!
  • canto de los pájaros: ¡pío, pío, pío!
  • canto de los pollitos: ¡pío, pío, pío!
  • canto del gallo: ¡quiquiriquí!
  • cañonazo: ¡buuum!
  • carcajada: ¡ja, ja, ja!; ¡je, je, je!;¡ji, ji, ji!; ¡jo, jo, jo!
  • carraspeo: ¡ejem, ejem!
  • castañuelas: ¡ria-pitá!
  • cencerro: ¡tolón, tolón!
  • chapoteo: ¡chap, chap!; ¡chop,chop!
  • chasquido: ¡chas!; ¡zas!
  • claxon: ¡piiii!, ¡piiii!
  • cloquear la gallina: ¡cloc, cloc!
  • comer: ñam, ñam, ñam
  • conversación ininteligible: bla, bla, bla
  • corneta: ¡tururú!
  • cornetín de órdenes: ¡tararí!
  • cristal contra cristal: ¡chin-chin!, ¡tintín!
  • cuco: ¡cu-cu, cu-cu!
  • desperezarse: ¡oaaa, oaaa!
  • disparo de cañón: ¡pum!
  • disparo de escopeta: ¡pum!
  • disparo de fusil: ¡pum!
  • disparo de pistola: ¡bang!; ¡pam, pam!
  • estallido fuerte: ¡buuum!
  • estallido pequeño: ¡tric!; ¡tris!
  • estornudo: ¡achís!
  • explosión: ¡buuum!; ¡pum!
  • gallina: co, co, co
  • ganso: on, on
  • golpe (en general): ¡cataplam!,¡cataplán!;¡cataplum!; ¡cataplún!;¡catapum!; ¡plum!;¡pum!
  • golpe contra el agua: ¡paf!; ¡zas!
  • golpe contra el suelo: ¡plaf!; ¡clonc!
  • golpe en la puerta: ¡toc, toc!; ¡tras, tras!,¡pon, pon!
  • golpe sobre el yunque: ¡tan, tan!
  • golpes repetidos: ¡zis, zas!
  • gota de agua: ¡ploc!
  • grillo: ¡cri, cri!
  • grito de dolor: ¡ay!
  • gruñido: ¡gr…!
  • gruñido del cerdo: ¡oenc, oenc!
  • hipo: ¡hip!
  • ladrido del perro: ¡guau, guau!
  • llanto de un bebé: ¡bua, bua!
  • lluvia suave: plic, plic
  • maullido del gato: ¡miau, miau!
  • muelles del colchón: ¡ñeeec, ñeeec!
  • mugido de vaca o buey: ¡muuu, muuu!
  • oca: on, on
  • pajarito: ¡pío, pío!, ¡pío, pío!
  • parpeo del pato: ¡cua, cua, cua!
  • pavo: ¡gluglú!
  • péndulo del reloj: tic-tac, tic-tac, tic-tac
  • perdiz: ¡aj, aj, aj!
  • pito: ¡piiii!, ¡piiii!
  • puñetazo: ¡zas!
  • rama que se quiebra: ¡crac!
  • rana: ¡croac!
  • rasgadura: ¡ris ras!; ¡tris!
  • ratón (de ordenador): clic
  • rebuzno: ¡hiaaa, hiaaa!
  • relincho del caballo: ¡hiiii, hiiii, hiiii!
  • repugnancia: ¡aj!, ¡puaj!
  • risa abierta: ¡ja, ja!
  • risa astuta: ¡je, je!
  • risa contenida: ¡ji, ji!
  • risa socarrona: ¡jo, jo!
  • roce de seda contra seda: frufrú
  • ronquido: rrrrrrrrr
  • ronroneo del gato: rrr rrr rrr
  • rotura de objetos: ¡crag!
  • silencio: ¡chist!; ¡chiss!; ¡chsss! (la incluimos aquí porque es muy frecuente, aunque no sea propiamente una onomatopeya).
  • sirena de ambulancia: ¡uuuuh, uuuuh!
  • sueño: zzz, zzz, zzz
  • tambor: ran rataplán; tantarán;tantarantán
  • teléfono: ¡riiin, riiin!
  • timbre: ¡rin, rin!
  • toque de trompeta: ¡tarara!; ¡tarará!; ¡tararí!; ¡tururú!; ¡turututú!; ¡tuturutú!
  • trasiego de líquido: ¡glu, glu, glu!
  • viento: sss sss sss
  • zumbido de abejas: zzzzzzzz

Homenaxe a Federico García Lorca

 

 

 

 

 

SEIS POEMAS GALEGOS

 

CANTIGA DO NENO DA TENDA

Bos Aires ten unha gaita
sobro do Río da Prata,
que a toca o vento do norde
coa súa gris boca mollada.
¡Triste Ramón de Sismundi!
Aló, na rúa Esmeralda,
basoira que te basoira
polvo d’estantes e caixas.
Ao longo das rúas infindas
os galegos paseiaban
soñando un val imposibel
na verde riba da pampa.
¡Triste Ramón de Sismundi!
Sinteu a muiñeira d’agoa
mentras sete bois de lúa
pacían na súa lembranza.
Foise pra veira do río,
veira do Río da Prata.
Sauces e cabalos múos
creban o vidro das ágoas.
Non atopou o xemido
malencónico da gaita,
non víu o imenso gaiteiro
coa boca frolida d’alas;
triste Ramón de Sismundi,
veira do Río da Prata,
víu na tarde amortecida
bermello muro de lama.

 

CANZÓN DE CUNA PARA ROSALÍA DE CASTRO MORTA

¡Érguete, miña amiga,
que xa cantan os galos do día!
¡Érguete, miña amada,
porque o vento muxe, coma unha vaca!

Os arados van e vén
dende Santiago a Belén.
Dende Belén a Santiago
un anxo ven en un barco.
Un barco de prata fina
que trai a door de Galicia.
Galicia deitada e queda
transida de tristes herbas.
Herbas que cobren teu leito
e a negra fonte dos teus cabelos.
Cabelos que van ao mar
onde as nubens teñen seu nidio pombal.

¡Érguete, miña amiga,
que xa cantan os galos do día!
¡Érguete, miña amada,
porque o vento muxe, coma unha vaca!

DANZA DE LÚA EN SANTIAGO

¡Fita aquel branco galán,
olla seu transido corpo!
É a lúa que baila
na Quintana dos mortos.

Fita seu corpo transido
negro de somas e lobos.

Nai: a lúa está bailando
na Quintana dos mortos.

¿Quén fire potro de pedra
na mesma porta do sono?

¡É a lúa! ¡É a lúa
na Quintana dos mortos!

¿Quen fita meus grises vidros
cheos de nubens seus ollos?

¡É a lúa! ¡É a lúa
na Quintana dos mortos!

Déixame morrer no leito
soñando con froles dóuro.

Nai: a lúa está bailando
na Quintana dos mortos.

¡Ai filla, co ar do céo
vólvome branca de pronto!

Non é o ar, é a triste lúa
na Quintana dos mortos.

¿Quén brúa co-este xemido
dímenso boi melancónico?

¡Nai: É a lúa, a lúa
coronada de toxos,
que baila, e baila, e baila
na Quintana dos mortos!

 

 

ROMAXE DE NOSA SEÑORA DA BARCA

¡Ay ruada, ruada, ruada
da Virxen pequena
e a súa barca!

A Virxen era pequena
e a súa coroa de prata.
Marelos os catro bois
que no seu carro a levaban.

Pombas de vidro traguían
a choiva pol-a montana.
Mortos e mortos de néboa
pol-as congostroas chegaban.

¡Virxen, deixa a túa cariña
nos doces ollos das vacas
e leva sobró teu manto
as foles da amortallada!

Pol-a testa de Galicia
xa ven salaiando a i-alba.
A Virxen mira pra o mar
dendá porta da súa casa.

¡Ay ruada, ruada, ruada
da Virxen pequena
e a súa barca!

 

 

"MADRIGAL A CIBDA DE SANTIAGO"

Chove en Santiago
meu doce amor.
Camelia branca do ar
brila entebrecida ô sol.

Chove en Santiago
na noite escrura.
Herbas de prata e de sono
cobren a valeira lúa.

Olla a choiva pola rúa,
laio de pedra e cristal.
Olla o vento esvaído
soma e cinza do teu mar.

Soma e cinza do teu mar
Santiago, lonxe do sol.
Agoa da mañán anterga
trema no meu corazón.

 

"NOITURNIO DO ADOESCENTE MORTO"

Imos silandeiros orela do vado
pra ver ô adolescente afogado.

Imos silandeiros veiriña do ar,
antes que ise río o leve pro mar.

Súa i-alma choraba, ferida e pequena
embaixo os arumes de pinos e d&derbas.

Agoa despenada baixaba da lúa
cobrindo de lirios a montana núa.

O vento deixaba camelias de soma
na lumieira murcha da súa triste boca.

¡Vinde mozos loiros do monte e do prado
pra ver o adoescente afogado!

¡Vinde xente escura do cume e do val
antes que ise río o leve pro mar!

O leve pro mar de curtiñas brancas
onde van e vên vellos bois de ágoa.

¡Ay, cómo cantaban os albres do Sil
sobre a verde lúa, coma un tamboril!

¡Mozos, imos, vinde, aixiña, chegar
porque xa ise río mó leva pra o mar!

 

Con que / Con qué / Conque

Distribuir contido