Bibliotecas escolares

"Aprender a pensar coa biblioteca escolar" é o lema escollido para os materiais que a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria edita a comezos do curso 2017/2018 con destino ás bibliotecas escolares dos centros educativos galegos. O ilustrador Xosé Tomás foi o encargado, nesta ocasión, de realizar a  interpretación gráfica do lema anual. 

A experiencia de Xosé Tomás como profesor de inglés no CPI Manuel Suárez Marquier (O Rosal), centro que conta cunha biblioteca moi activa, sen dúbida está detrás da amplitude de posibilidades que imaxina na súa recreación  gráfica.

Atender a biblioteca escolar do centro supón, para comezar, o reto de deseñar un espazo no que poidan pasar cousas. Un espazo que acolla a todos e todas e que mesmo (como na ilustración de Xosé Tomás), teña a capacidade de "abducir" as persoas usuarias, de trasladalas a situacións gratas de aprendizaxe. Seleccionar os materiais, organizar os recursos, facilitar o seu uso e organizar as actividades para a biblioteca escolar son tamén actuacións que, segundo o enfoque e o criterio co que se realice, poden facilitar ou dificultar esas aprendizaxes posibles.

Unha biblioteca  escolar actualizada no seu modelo, nos seus recursos e equipamentos, nas súas propostas; atendida con profesionalidade e integrada no día a día do centro educativo, supón unha oportunidade única para axudar a nenas e nenos a desenvolver o seu pensamento crítico, a "aprender a pensar".

Aprender a pensar a través dos contos, da tradición oral, das lecturas de ficción, da poesía, do teatro; a través das lecturas de materiais de divulgación científica, a través das investigacións. Aprender a pensar co cine e coa música. Aprender a pensar a través do diálogo, nos clubs de lectura, nas actividades compartidas. Aprender a pensar baixo a guía e orientación dun profesorado consciente da importancia da curiosidade como motor vital e, tamén, da importancia de activar no alumnado os mecanismos  para desenvolver o pensamento complexo. Aprender a pensar nas clases de filosofía, pero tamén fóra das aulas regladas, onde a vida flúe en todo o seu misterio. A biblioteca escolar é un espazo privilexiado para que o alumnado non perda a súa capacidade de asombro; para que aprenda a formularse preguntas diante dos distintos fenómenos naturais ou sociais e, tamén, a procurar algunhas respostas á complexidade que lle toca vivir. 

O Portal Educativo publica as INSTRUCCIÓNS de 1 de setembro de 2017, da Dirección Xeral de Centros e ecursos Humanos en relación coa organización e o funcionamento das bibliotecas escolares, durante o curso 2017/2018, e que serán de apliación en todos os centros públicos de titularidade da consellería de Cultura, Educación e O.U. que imparten ensinanzas de nivel non universitario, coa adaptación pertinente ás diferentes tipoloxías de centros. Acompañan ás Instrucións propiamente ditas, un Anexo I de Anotacións, e un Anexo XI de Orientacións (este último correspondente á última convocatoria PLAMBE). 

• INSTRUCIÓNS no Portal Educativo 
• TEXTO das INSTRUCIÓNS da D.X. de Centros e Recursos Humanos e Anexo I de Anotacións en relación coas Instrucións
• Anexo XI (Orientacións)
  

O Portal Educativo vén de publicar a resolución provisional da convocatoria do Plan de mellora de bibliotecas escolares para o curso 2017/2018, no que se refire aos centros de nova incorporación. Pode haber algúnha incorporación máis en función das renuncias presentadas ou das baixas ocasionadas nos centros PLAMBE.  Iniciado o curso publicarase a resolución definitiva no DOG coa relación de todos os centros integrados no programa, así como o detalle das contías asignadas. 

• TEXTO DA RESOLUCIÓN
• PUBLICACIÓN NO PORTAL EDUCATIVO
• CONVOCATORIA DE 19 DE MAIO DE 2017 (dog DO 02/06/2017)
• + INFORMACIÓN 

A Consellería de Cultura, Educación e O.U. vén de facer público o novo número da Revista Galega do Ensino (EDUGA), que conta cunha sección fixa de Bibliotecas Escolares con tres sub-seccións: Biblioteca escolar, Boas prácticas e Hora de ler. Neste número 73 de Xuño de 2017 publícanse un total de 8 artigos e unha entrevista relacionados con biblioteca escolar e lectura. Unha revisión destes artigos, e do resto de traballos publicados en números anteriores da revista, serve para achegarse á viva realidade das bibliotecas escolares galegas, auténticos motores de innovación pedagóxica na última década: 

	Entrevista a Julio Abalde, coordinador dun club de lectura “Nas propostas lectoras para os clubs teñen que asumirse riscos”
	Val dos libros, club de lectura do IES de Ponte Caldelas: percorrendo camiños
	Escornabotízate! Biblioteca escolar, abrindo novos camiños
	O traballo por proxectos nunha escola rural
	Radio Televisión Leo León Traballando as competencias clave e a creatividade desde a comunicación audiovisual a partir de centros de interese
	Os escornabots no CPI Castro Baxoi Unha experiencia coa robótica na biblioteca e nas aulas
	O proxecto documental integrado na biblioteca como motor de cambio metodolóxico na escola
	A biblioteca escolar nun centro integrado de formación profesional A experiencia da integración da biblioteca no ciclo superior de Educación Infantil
	Inclusión, a necesidade de romper barreiras nas bibliotecas escolares

O 2 de xuño publica o DOG a Orde de 19 de maio de 2017 pola que se convoca o Plan de mellora de bibliotecas escolares en centros non universitarios sostidos con fondos públicos para o curso 2017/2018.

Incorporarase un mínimo de 25 centros públicos e un máximo de 10 centros concertados, que se engadirán aos 615 centros que neste momento forman parte do PLAMBE, un programa da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, iniciado en 2005, através do cal se estimula a renovación das bibliotecas escolares, mudando as antigas bibliotecas en espazos creativos de aprendizaxe ao servizo do centro e da comunidade educativa, nos que a lectura e o traballo coa información, así como a educación para as competencias informacionais e mediáticas, son os principais ámbitos de actuación e onde se da cabida tamén á creación, a aprendizaxe manipulativa, a investigación, o traballo colaborativo e, tamén, a construción do coñecemento de xeito compartido. As solicitudes de nova incorporación ou de continuidade deben presentarse no anexo I da convocaroia, xunto coa documentación correspondente, ata o 3 de xullo de 2017 inclusive.

• TEXTO DA CONVOCATORIA
• ANEXOS

O Portal Educativo publica a Resolución de 17 de abril de 2017, da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, pola que se convoca o Proxecto Escornabots na biblioteca escolar para o ano 2017, no contexto do Plan LÍA 2016/2020. Esta iniciativa, que botou a andar no ano 2016,  ten dados excelentes resultados nos 20 centros integrados até o momento no proxecto piloto (En breve, difundirase o informe de valoración cos resultados do primeiro ano do programa).

Poderán participar os centros públicos, de titularidade da consellería, ntegrados no Plan de mellora de bibliotecas escolares no presente curso 2016/2017 e, así mesmo, poderán solicitar a súa continuidade os centros xa integrados. Seleccionaranse un total de 20 centros de nova incorporación entre as solicitudes presentadas. Para a selección terase en conta a valoración acadada na memoria PLAMBE do curso 2015/2016 (ou proxecto, no caso dos centros novos no PLAMBE). Terán prioridade, en igualdade de condicións, os centros situados en concellos de ámbito rural.  A participación neste programa conleva un compromiso de participación nas actividades formativas previstas na convocatoria. O prazo de presentación de solicitudes remata o 27 de abril.

• Publicación no Portal Educativo
  
• Texto da convocatoria
• Impreso de solicitude
  

Encontros do Plan de Mellora de Bibliotecas Marzo 2017 from Bibliotecas Escolares de Galicia on Vimeo.

Os días 18 e 19 de novembro tiveron lugar en Compostela as VII Xornadas de Bibliotecas Escolares de Galicia, coa participación de preto dun milleiro de docentes da nosa comunidade. En RedeBE están dispoñibles os materiais destas xornadas.  Velaquí o vídeo resume:

VII Xornadas de Bibliotecas Escolares de Galicia. Vídeo-resume from Bibliotecas Escolares de Galicia on Vimeo.

Dende o CEIP o Foxo achégannos a actividade que están a desenvolver na Biblioteca "Xosé Neira Vilas" cos escornabots:

"Elaboramos unha maqueta do colexio coas distintas aulas e espazos. Desde o ano 2005 as aulas e espazos do noso cole levan o nome dun persoerio da nosa contorna. Coa finalidade de afianzar o coñecementos sobre estes persoeiros, deseñamos esta actividade."

Dende o CPI de Mondariz achéganos o traballo: "O noso escornabot axudándo ao mestre de AL a diferenciar palabras con sons |ch, ll, ñ|"

Ao fío do Proxecto "Escornabots na biblioteca escolar" o CEIP de Rubiáns achéganos o traballo que están a desenvolver coa robótica na biblioteca: http://bibliotecarubians.blogspot.com.es/2017/03/robotica-na-biblioteca.html

Dende o CEIP Plurilingüe Pepe de Xan Baña achégannos unha experiencia internivel innovadora dentro do Proxecto "Escornabots na biblioteca escolar": Obradoiros maker internivel.

"Como todos somos maker e neste cole nos encanta mezclarnos @s peques c@s maiores, organizamos uns obradoiros maker internivel. Mezclados por idades, dende os 3 aos 12 anos, pasamos unha divertida e interesante xornada, na que ademais de aprender, ampliamos as nosas posiblidades de xogo no recanto maker.

Os obradoiros elexidos foron 6, 4 relacionados cos escornabots e a programación, onde puxemos a proba aspectos matemáticos e creatividade. Un de littleBits, onde animamos ao Mago Fuco, e outro no que fixemos un proxecto maker que puidemos elaborar con material do máis cotiá, unha man robótica. Porque para ser maker non fai falta gran cousa, so moita imaxinación e creatividade."

Tweets sobre #eplambe17

Os vindeiros 16 e 17 de marzo o Palacio de Congresos de Santiago de Compostela acollerá unha vez máis os ENCONTROS DO PLAN DE MELLORA DE BIBLIOTECAS ESCOLARES. Coma en anos anteriores, está convocado para a primeira xornada o profesorado dos centros que se incorporaron a este programa no curso 2016/2017, así como unha treintena de coordinadores da biblioteca do seu centro que son novos nesta responsabilidade. Xa na segunda xornada, o 17 de marzo, reuniranse os responsables da biblioteca da totalidade dos centros Plambe, que neste curso inclúe  615 bibliotecas (605 centros públicos e 10 centros privados concertados). 

En tempos de evolución e cambios profundos no ámbito social e educativo cómpre empregar utensilios ben calibrados para acertar no rumbo a seguir; imponse a necesidade de estudar ben as direccións dos ventos e a súa intensidade; é obrigatorio dotarse de argumentos e razóns para seguir adiante nos camiños de innovación encetados e sortear, así, perigos diversos. O faro como símbolo da luz e o coñecemento tense empregado para referirse ás bibliotecas. Reivindicámolo aquí tamén como invento humano imprescindible para guiarse na escuridade: o mesmo que a biblioteca escolar.

•  PROGRAMA

Despois dun traballo de investigación na Biblioteca e na clase descubrimos o entroido de Galicia xogando co noso Escorni.

E seguimos traballando cos Escornabots na aula:

O Portal Educativo publica a relación de centros adscritos a dúas das iniciativas integradas no programa "Bibliotecas Escolares Solidarias", convocado con data 7 de novembro de 2016 segundo Resolución da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos.

• Relación de centros inscritos na iniciativa VOLUNTARIADO DE LECTURA-A (PRIMARIA)
  
• Relación de centros adheridos á iniciativa VOLUNTARIADO NA BIBLIOTECA ESCOLAR (SECUNDARIA).

E non só no CEIP O Foxo, tamén comezan a crear os seus espazos de "facedores", os seus espazos "maker", os seus "recunchos dos inventos", outras bibliotecas... a partir da chegada dos escornabots, pero ampliando as posibilidades. Velaquí outros exemplo:

1. CEIP Serra Vincios (Gondomar): Creando o noso "makerspace"
   
2. CEIP Canosa-Rus (Coristanco): Zona taller na biblioteca
3. CEIP Canosa-Rus (Coristanco): Obradoiro na zona "Faino ti mesmo" (e arredores)
4. EEI Barrionovo (Arteixo): Estampando con pezas 3D -- Encontro familiar: Impresión 3D
5. CEIP de Cervo (Cervo): Proxectos "maker"
   

Están xa dispoñibles en RedeBE para todo o profesorado interesado os materiais das VII Xornadas de Bibliotecas Escolares de Galicia, celebradas en Compostela os pasados 18 e 19 de novembro. Tamén estarán, en breve, os vídeos das diferentes intervencións. 

•  RedeBE: VII Xornadas de Bibliotecas Escolares de Galicia (éntrase como convidado sen contrasinal)