O conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, Xesús Vázquez Abad, visitou esta mañá o CEE Manuel López Navalón (Santiago de Compostela), coincidindo coa celebración do Día Internacional das Persoas con Discapacidade. Deste xeito o titular do departamento educativo da Xunta de Galicia quere agradecer a salientar o labor que os centros de educación especial coma este realizan en prol dunha sociedade inclusiva, favorecendo a integración do seu alumnado e facilitando que estas persoas desenvolvan ao máximo as súas capacidades.

Na súa visita ao colexio o conselleiro estivo acompañado pola directora, Carmen María Otero Parga; polo secretario, Manuel Torrado; e polo director xeral de Centros e Recursos Humanos, José Manuel Pinal.

No CEE impártese docencia a preto de 30 alumnas e alumnos nos niveis de educación infantil, primaria e secundaria obrigatoria. O centro presta tamén atención ambulatoria polas tardes a arredor de 20 persoas. Ademais, imparte por primeira vez este curso programas formativos de FP básica, unha nova modalidade cunha duración de 1 ano, tras o que o alumnado recibirá un certificado de realización de estudos. En concreto neste centro ofertáronse os programas de Producións agrícolas, Servizos de restauración, Carpintaría, Costura e Cerámica.

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria leva investidos preto de 210.000 euros en diversas actuacións neste Centro de Educación Especial desde o ano 2009. A meirande parte dos investimentos destináronse a obras de reforma, acondicionamento e mellora das súas instalacións e que incluíron actuacións en fachada, portais de acceso, instalacións eléctricas e rede de acometida, entre outros. Ademais, este mesmo ano realizáronse melloras na cuberta do ximnasio do centro. Así mesmo, o departamento educativo da Xunta destinou 4.300 euros á dotación da biblioteca do centro.

Centro de recurso e actividades innovadoras

Cómpre lembrar, así mesmo, que o CEE Manuel López Navalón vén desenvolvendo un intenso traballo no seo do Centro de Recursos Educativos que puxo en marcha na especialidade de Audición e Linguaxe, que colabora con outros centros que llo solicitan, con recursos materiais e persoais, identificando e avaliando as necesidades do alumnado, e proporcionando orientacións e pautas individualizadas de actuación para os centros ordinarios e as familias.

Ao longo da súa traxectoria o centro ten despuntado tamén polas súas actividades e proxectos no eido da investigación, desenvolvemento e innovación en materia de recursos de apoio e accesibilidade, tales como a elaboración de varias aplicacións de accesibilidade a dispositivos móbiles para persoas con discapacidade, en colaboración coa Universidade de Vigo.

Vázquez Abad reiterou o compromiso do seu departamento coa atención á diversidade do alumnado galego, algo que quedou de manifesto tanto na elaboración do decreto 229/2011 polo que se regula a atención á diversidade do alumnado galego, unha aposta da Consellería pola participación do conxunto da comunidade educativa e pola colaboración entre as distintas administracións para promover o desenvolvemento das potencialidades de cada estudante.

O conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, Xesús Vázquez Abad, presentou esta tarde no Auditorio da Biblioteca da Cidade da Cultura de Galicia ‘Avanzar en mi INdependencia’, o traballo máis recente do psicólogo Tomás Castillo, nun acto organizado pola Confederación Galega de Persoas con Discapacidade. O titular de Educación cualificou o estudo de “extraordinario” e explicou que se trata dunha obra realizada “desde a sabedoría e a confianza nun mundo diferente e acolledor, así como desde unha extraordinaria sensibilidade respecto das persoas e o seu dereito a unha vida plena.”

O estudo que se presentou hoxe está dedicado á busca das nosas capacidades para desenvolver a propia autonomía, de facer e decidir por un mesmo. O traballo recolle abondosos testemuños nos que persoas con distintas limitacións, pero correctamente apoiadas, expoñen a súa experiencia vital de crecemento, empoderamento e adquisición progresiva de independencia.

Atención á diversidade

O conselleiro compartiu este acto de presentación, ademais de co propio autor, Tomás Castillo, coa presidenta da asociación cántabra AMICA, Sagrario Cagigas; co presidente de COGAMI, Anxo Queiruga; e coa presidenta da Asociación de Persoas con Discapacidade de Compostela e Comarca (AMICO), Ana Balboa.

Na súa intervención, Vázquez Abad recordou que “a través do decreto 229/2011, desde a Xunta de Galicia tense regulado a atención á diversidade do alumnado dos centros docentes da nosa comunidade, promovendo a colaboración coas entidades que, como COGAMI, teñen como obxectivo atender a esa diversidade.” E expuxo que “mediante os Plans de formación permanente destinados á actualización e ao perfeccionamento das competencias profesionais do profesorado que se están a implantar en centros educativos públicos durante este curso priorizanse as liñas de traballo de Atención á diversidade e os cambios metodolóxicos asociados e de Convivencia escolar, clima da aula e relacións coas familias.”

Un referente no eido da discapacidade

O psicólogo Tomás Castillo leva dedicado toda a súa vida profesional á promoción de proxectos para a discapacidade ou de apoio aos pacientes con enfermidades raras. Dirixiu entidades como AMICA e a Federación Española de Fibrosis Quística, que actualmente preside. Foi tamén consultor experto na elaboración da Clasificación Internacional do Funcionamento, a Discapacidade e a Saúde (CIF) da Organización Mundial da Saúde; e formou parte do Grupo de expertos de calidade de vida do IMSERSO.

Baixo a súa dirección, a Asociación AMICA obtivo o premio Helios da Unión Europea (1990) e o premio IMSERSO á Integración laboral (1995); foi seleccionada pola Presidencia inglesa da UE entre as entidades exemplo de boas prácticas (2005); e recibiu o premio Mapfre á Innovación en medidas de superación da discapacidade (2006). Así mesmo, desde 2008, AMICA conta co selo +400 EFQM, segundo o modelo de excelencia europea. Precisamente, este ano estanse a celebrar trinta anos de traxectoria desta asociación e o conselleiro lembrou esta efeméride e felicitou á asociación “polas tres décadas de existencia ‘descubrindo capacidades’ no seo da sociedade cántabra.”

O director xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación, Manuel Corredoira, en representación da consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, participou hoxe na “I Xornada cara unha escola inclusiva” organizada pola Asociación de Nenos con Déficit de Atención con/sen Hiperactividade (ANHIDACORUÑA), en colaboración coa Asociación Galega de Dislexia (AGADIX), a Unidade de Atención  Educativa USC (ALTAS CAPACIDADES), ademais da Asociación galega de familias con persoas afectadas polo síndrome de Aspergen (ASPERGA) e a Asociación galega de persoas con trastorno específico da linguaxe e as súas familias (ATELGA). O acto celebrouse na facultade de Ciencias da Educación da Universidade da Coruña.

Manuel Corredoira subliñou na súa intervención que “os Plans de formación permanente destinados á actualización e ao perfeccionamento das competencias profesionais do profesorado que se están a implantar, priorizan as liñas de “Atención á diversidade e os cambios metodolóxicos asociados” e de “Convivencia escolar, clima e relación coas familias”. Estas dúas liñas, engadiu o director xeral, “son claves para unha inclusión real e nas que cómpre a formación dos docentes para un cambio real que se proxecte desde as aulas cara outros eidos da sociedade”

O representante de Cultura e Educación tamén fixo referencia no seu discurso ao decreto 229/2011 do que salientou que “desde a Xunta de Galicia tense regulado a atención á diversidade do alumnado dos centros docentes e se promove a colaboración coas entidades que teñen como obxectivo atendela”.

Corredoira López rematou o seu relatorio constatando que neste mesmo decreto “a Administración autonómica, asume o compromiso de pór os recursos para adecuar a resposta educativa ás diferentes características e necesidades, así como as situacións sociais  e identidades culturais de todo o alumnado”

Durante a xornada de hoxe tivo lugar a conferencia inaugural a cargo Javier Bahón, sobre o trastorno por déficit de atención con hiperactividade (TDAH), tras a cal celebrouse unha mesa coloquio no que se tratou a “Situación na Aula”.

Na xornada de mañá Mónica Vilameá fará unha exposición sobre o trastorno específico da linguaxe, mentres que Mónica Villar e Carmen Pomar o farán sobre a dislexia e as altas capacidades, respectivamente. Tamén terán lugar distintos obradoiros e Javier Estévez, presentará a experiencia “Formación do profesorado dentro da aula”. Finalmente se celebrará unha mesa coloquio sobre “Formación de formadores”, trala que se procederá á clausura.

O conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, Xesús Vázquez Abad, salientou o importante labor que está a realizar a Fundación Ingada a prol da integración social dos nenos e nenas con Trastorno por Déficit de Atención e Hiperactividade (TDAH).

Durante a súa participación na Gala Solidaria organizada por esta entidade, Vázquez Abad destacou o enorme potencial de traballo que amosa a Fundación “no que atinxe á organización e coordinación dunha boa atención respecto dun trastorno que incide nas etapas xuvenís da vida, e que pode condicionar o futuro das persoas”. Segundo dixo, en tan só nove meses desde a súa constitución, esta entidade e xa “un referente de integración de vontades” así como un modelo de traballo que demostra que “os potenciais se multiplican cando actúan en prol de metas compartidas”.

Ingada constituíuse o xaneiro pasado co obxectivo de dar asistencia integral a persoas afectas polo TDAH e trastornos asociados en Galicia, que teñen incidencia directa sobre a poboación escolar, desde todas as perspectiva: clínica, educativa, social, familiar e laboral. O conselleiro de Cultura e Educación quixo subliñar precisamente esa “visión aberta e eficaz” para afrontar o TDAH, para o cal é imprescindible contar con profesionais ben formados.

Nesta liña, o conselleiro lembrou que o departamento que dirixe asinou hai uns días un convenio de colaboración coa Fundación Ingada e coa Fundación María José Jove para a formación de profesorado na atención a alumnos con TDAH. Cómpre salientar ademais que Galicia é a primeira comunidade autónoma que conta cun protocolo a nivel autonómico para avanzar na prevención e atención temperá deste tipo de trastorno.

Xesús Vázquez Abad pechou a súa intervención agradecendo a dedicación e o compromiso de todos os profesionais neste campo e animounos a seguir traballando e materializando proxectos de futuro.

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, e as Fundacións María José Jove e Ingada colaborarán na formación de profesorado para o tratamento do alumnado con Trastorno por Déficit de Atención e Hiperactividade (TDAH). Así queda recollido no convenio asinado hoxe polo conselleiro de Cultura e Educación, Xesús Vázquez Abad, a presidenta da Fundación María José Jove, Felipa Jove, e o presidente da Fundación Ingada, Ángel Carracedo.

Ao abeiro deste acordo ambas as dúas Fundacións organizarán un curso de formación sobre o TDAH desde o ámbito educativo, dirixido a douscentos docentes doutros tantos centros de Educación Primaria, Educación Secundaria Obrigatoria e Bacharelato de Galicia.

Pola súa banda, a Consellería de Cultura e Educación encargarase da difusión deste curso entre o profesorado e ofrecerá o soporte técnico para poder desenvolvelo a través da Rede de Formación Permanente do Profesorado.

O curso -que Educación recoñecerá como actividade de formación permanente do profesorado- impartirase no primeiro trimestre do presente curso e constará de 25 horas de formación teórica. Ademais cada un dos asistentes deberán presentar un proxecto final que terá que ser aprobado polo equipo docente do curso.

Posteriormente, as mencionadas fundacións convocarán unha bolsa, dotada con 6.000 euros, para o proxecto que resulte seleccionado por un comité avaliador multidisciplinario, independente do equipo docente do curso e composto por persoas con ampla experiencia na abordaxe do TDAH.

A Fundación María José Jove é unha entidade sen ánimo de lucro que se centra en áreas como a promoción cultural, a saúde, a educación e a formación e o ocio e o tempo libre. Polo que respecta á Fundación Ingada ten entre os seus fins o de dar asistencia integral a persoas afectas polo TDAH e trastornos asociados en Galicia.

Con este tipo de acordos, o departamento que dirixe Xesús Vázquez Abad da un paso máis na atención aos rapaces e rapazas que presentan TDAH. De feito cómpre lembrar Goberno galego a través dos departamentos de Educación e de Sanidade presentou hai uns meses o primeiro protocolo a nivel autonómico para avanzar na prevención e atención temperá deste tipo de trastorno.

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria reforzará cando sexa necesario o material que os centros educativos utilizan para facilitar o proceso de ensinanza-aprendizaxe do alumnado con necesidades educativas especiais (discapacidade ou trastorno grave de conduta). De feito, o departamento educativo da Xunta de Galicia enviou hoxe unha carta aos equipos directivos informándoos do procedemento para acceder a estes recursos.

Así, a xefatura do departamento de orientación deberá acordar co profesorado titor e co resto do equipo docente o material que necesita cada un dos alumnos ou alumnas con necesidades educativas especiais - nos casos nos que non usa libro de texto-. Unha vez tomada esta decisión, a dirección do centro deberá trasladar a relación dese material xunto coa copia do informe psicopedagóxico no que consten as necesidades educativas especiais da alumna ou do alumno ás correspondentes Xefaturas Territoriais.

O obxectivo é que o alumnado teña acceso ao seu propio material, totalmente personalizado, nos casos nos que os libros de texto elixidos polo centro educativo non se adapten ás súas necesidades educativas, ou nos que o centro non conte cos recursos necesarios.