O director xeral Centros e Recursos Humanos da Consellería de Cultura e Educación, José Manuel Pinal, subliñou hoxe o labor levado a cabo polas fundacións María José Jove e Ingada nos programas formativos para o tratamento dos alumnos e alumnas con Trastorno por Déficit de Atención e Hiperactividade (TDAH).

Nun acto no que se deu conta dos resultados deste proxecto que desenvolveron as mencionadas fundacións en colaboración coa Consellería, o director xeral de Centros fixo fincapé na importancia da colaboración institucional nesta materia, á vez que recoñeceu o esforzo do profesorado por actualizarse, como é o caso do IES de Becerreá, que foi o gañador da beca desta edición.

Segundo dixo Pinal “na educación ten que participar toda a sociedade” e “os esforzos compartidos dan mellores resultados cós camiños en solitario”. “O que nos encomenda a sociedade actual –reflexionou- é que a educación contribúa á promoción da equidade e de sociedades máis xustas”.

O proxecto enmárcase dentro do convenio de colaboración asinado hai uns meses entre a Consellería de Cultura e Educación e as Fundacións María José Jove e Ingada para a formación de profesorado para o tratamento do alumnado con Trastorno por Déficit de Atención e Hiperactividade (TDAH). Ao abeiro deste convenio desenvolveuse un curso de formación sobre o TDAH desde o ámbito educativo, dirixido a douscentos docentes doutros tantos centros de Educación Primaria, Educación Secundaria Obrigatoria e Bacharelato de Galicia. Ademais incluíase unha bolsa, dotada con 6.000 euros, para o proxecto seleccionado, dirixido polo profesor Juan Carlos Rodríguez Núñez, do IES Becerreá (de Lugo).

No acto de hoxe tamén participaron a presidenta da Fundación María José Jove, Felipa Jove Santos; e o presidente e a vicepresidenta da Fundación Ingada, Angel Carracedo e Elvira Ferrer respectivamente. Asistiu tamén a secretaria xeral de Política Social da Consellería de Traballo e Benestar, Coro Piñeiro.

As actuacións postas en marcha pola Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria en materia de convivencia escolar teñen contribuído á mellora do clima nas aulas e á prevención dos casos de acoso. Así o explicou esta mañá no Parlamento de Galicia o secretario xeral técnico da Consellería, Jesús Oitavén, ao referirse á aplicación nos centros educativos tanto da Lei 4/2011 de convivencia e participación da comunidade educativa, e do Protocolo xeral de prevención, detección e tratamento do acoso escolar e ciberacoso.

Neste sentido o secretario xeral técnico lembrou que a devandita lei abordou por primeira vez no plano lexislativo o tratamento de situacións de acoso, partindo da definición destas situacións e incluíndo a problemática derivada do mal ou inadecuado uso das novas tecnoloxías. Así mesmo no seu articulado prevíase a elaboración dun protocolo prevención, detección e tratamento do acoso escolar e ciberacoso, que “foi elaborado coa implicación e consenso de diferentes axentes educativos que participan e colaboran directa ou indirectamente en conseguir unha convivencia positiva nos centros escolares”, entre eles os departamentos de orientación e os equipos de orientación específicos , “dos que ningún centro educativo público de Galicia carece”, aclarou.

Un marco xeral para os centros

“Logo de algo máis dun ano da posta en marcha deste Protocolo xeral, podemos manifestar que a súa incorporación e adaptación aos centros educativos supuxo importantes beneficios, tanto para o alumnado galego como para o conxunto das comunidades educativas”, dixo o secretario xeral técnico. Entre os beneficios que este protocolo - que se aplica en todos os centros educativos galegos como un marco xeral de actuación-  está a supoñer, Oitavén sinalou o seu funcionamento como un marco de referencia para previr e abordar eficazmente as posibles situacións de acoso escolar, ao tempo que é adaptable para que os centros o  incorporen aos seus plans de convivencia, “en función do seu contexto ou das peculiaridades do caso, todo isto dentro da súa autonomía organizativa, de xestión e pedagóxica”. Así mesmo explicou que o protocolo achega modelos de documentos de tramitación para axilizar a súa posta en práctica, o que facilita o traballo da comunidade escolar para a prevención e detección destes casos.

Neste sentido lembrou que, asemade, o documento ofrece pautas para identificar e resolver as situacións reais de acoso escolar e ciberacoso, conforme a normativa vixente, ademais de ofrecer información sobre os diferentes tipos e as súas consecuencias; e un amplo bloque de posibles estratexias de prevención das que se poden servir os centros educativos. Así mesmo, establece un protocolo concreto de actuación unha vez que foi detectada esta situación, con catro fases diferenciadas; indicando tamén a coordinación cos organismos competentes.

Doutra banda, o secretario xeral reiterou que a Consellería pon por diante na aplicación da lei e do protocolo a protección das vítimas e de todos os membros da comunidade escolar implicados nunha situación de acoso, facendo fincapé na reserva e sixilo profesional.

A rapidez e dilixencia das actuacións, cun prazo máximo de 12 días para a resolución do procedemento de corrección das condutas, foi outro dos puntos fortes salientados das actuacións postas en marcha da Consellería en materia de convivencia escolar.

“En conclusión, a Consellería considera que o protocolo xeral, xunto coa adaptación específica en cada centro, supoñen uns recursos eferramentas que, unido á formación ofrecida aos colectivos de profesionais da educación, están a facilitar a prevención fundamental e a intervención inmediata ante as situacións de acoso e ciberacoso,  o que contribúe a que os centros sexan un lugar onde se ofrece un ensino de calidade e nun adecuado clima de convivencia”, destacou Oitavén.

Actuacións complementarias

o secretario xeral técnico sinalou que a Consellería complementa a lei e o protocolo con formación específica para os profesionais do ensino, ao tempo que se desenvolve nos centros o “Plan Director para a convivencia e a mellora da seguridade nos centros educativos e nos seus contornos”, que ofrece a posibilidade de solicitar charlas informativas e formativas dirixidas aos diferentes membros da comunidade educativa sobre diferentes temáticas que favorezan a mellora da convivencia.

Ademais, lembrou que a Consellería participou - xunto coa Amtega, o Valedor do Pobo e a Universidade de Santiago de Compostela- no proxecto “Mocidade en liña”, coa elaboración dunha plataforma informática que permitiu recoller datos on-line nos centros de ensino secundario da comunidade galega para coñecer o uso que os adolescentes fan de Internet e as Novas Tecnoloxías, existindo na actualidade un informe público cos resultados deste proxecto.

Tamén en colaboración con outros organismos, a Consellería ten en marcha outras iniciativas como a participación proxecto europeo ARBAX ou o Plan director en colaboración coa Delegación do Goberno, e o  lanzamento de diferentes espazos web con recursos para o profesorado e o alumnado arredor desta materia.

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria participa entre hoxe e mañá no VIII Seminario Nacional de “Atención Educativa ao alumnado inmigrante. Experiencia e Innovación”, que reúne en Santiago a distintos expertos para debater sobre cuestións como a educación, a diversidade cultural e o pluralismo.

Por parte do departamento educativo da Xunta de Galicia interveu hoxe o director xeral de Educación, FP e Innovación, Manuel Corredoira, quen subliñou que a atención ao alumnado migrante “supón un dos grandes retos educativos” e a resposta que se lle da “é a resposta de toda a sociedade”.

Nos últimos dez anos, o sistema educativo galego experimentou unha transformación que pasa polo incremento de alumno emigrante. De feito pasouse do 1 por cento de alumnado inmigrante nas etapas de infantil, primaria e secundaria obrigatoria no curso 2001-2002 ao 4 por cento no curso 2008-2009, cifra que baixou ao 3,15 por cento no pasado curso 2013-2014.

Estes datos, segundo explicou o director xeral de Educación, “debuxan unha nova realidade que chegou para quedarse” e, precisamente atendendo a esta dinámica, a Consellería de Cultura e Educación puxo en marcha unha serie de liñas específicas para a atención ao alumnado provinte doutros países. Manuel Corredoira referiuse en concreto ao Decreto de Atención á Diversidade, no que hai un apartado específico para os alumnos que veñen do estranxeiro, sobre todo para aqueles que presenten descoñecemento das linguas oficiais da nosa comunidade, un desfase curricular significativo ou dificultades manifestas de adaptación.

Así mesmo, entre os recursos a disposición da comunidade educativa dirixidos a este colectivo, o director xeral de Educación mencionou tamén a Guía Informativa de escolarización do alumnado procedente do estranxeiro e a Guía do Sistema Educativo Galego; os Plans de Acollida en todos os centros con especial atención a aspectos como a orientación e acción titorial; a Guía da Comunicación Básica para o intercambio cos alumnos e as súas familias; e o método de lectoescritura ‘Nahono’ en lingua árabe.

Manuel Corredoira explicou que a atención a estes alumnos, ademais de aspectos curriculares e de coñecemento de linguas, ten tamén unha importante vertente como é afondar na aceptación e no aproveitamento da diversidade cultura, lingüística e sociolóxica que representan. Por iso, as migracións teñen unha dobre perspectiva xa que representan “tanto un reto como unha oportunidade”, concluíu o director xeral de Educación.

O foro, que se celebra en Santiago, configúrase como un espazo de debate onde investigadores e profesionais da educación debaten sobre as posibles vías de colaboración para mellorar a atención aos alumnos inmigrantes. Así mesmo búscase consolidar un foro estable sobre investigación e innovación na atención educativa á diversidade cultural, coa participación de universidades, centros educativos, asociacións de profesore e axencias cívico-sociais.

O conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, Xesús Vázquez Abad, reiterou hoxe no Parlamento de Galicia o seu compromiso coa escola inclusiva e coa atención á diversidade do alumnado galego, o que queda de manifesto co feito de que o ensino galego conta hoxe cun 30% máis de coidadores ca no curso 2008/2009, un total de 609, “142 máis que co Bipartito”. “E só no 2014-2015 actual incorporamos 21 coidadores máis que no curso pasado”, engadiu o conselleiro.

Durante a súa intervención no pleno da Cámara galega o titular do departamento educativo da Xunta recordou, referíndose ao caso concreto do CEIP Quiroga Palacios (Santiago de Compostela) que o alumnado está a recibir a atención que necesita a través da figura dun coidador, tal e como viña ocorrendo nos últimos cursos, persoa que ademais “considerou na entrevista mantida coa Inspección que podería atender as necesidades do alumnado matriculado neste centro”.

O conselleiro chamou a “non alarmar sobre as necesidades que xa están cubertas” e considerou que “sería positivo para o conxunto do ensino galego que non se politizasen as decisións sustentadas en criterios de índole técnico”. Neste sentido Vázquez Abad lembrou que a Inspección decidira incrementar o número de coidadores deste centro a 2 tendo en conta a solicitude inicial do Equipo de Orientación Específico, na que se indicaba que habería 4 alumnos con grao de dependencia III. “No inicio do curso comprobouse que só eran dous os alumnos, polo que se decidiu trasladar ao segundo coidador para atender outras necesidades noutro centro de Santiago de Compostela”, en concreto no centro de Educación Especial de A Barcía de Santiago de Compostela.

Persoal por riba de catálogo

Segundo explicou o conselleiro, a propia Dirección do CEIP Quiroga Palacios puxo de manifesto que as necesidades de persoal auxiliar dos 2 alumnos matriculados con necesidades especiais poderían estar cubertas co único coidador do que dispón o centro, “precisamente grazas a dotación de docentes por riba de catálogo xa que, durante as actividades lectivas, nas dúas unidades de 4º de Educación Infantil sempre hai dous profesionais na aula”, ben sexa profesorado de apoio, especialista, coidador, etc.

De feito, a Consellería aumentou este ano o cadro de docentes deste centro, pasando de 27 docentes que atendían a 372 alumnos/as no curso 13/14 a 28 docentes para os actuais 413 alumnos e alumnas no curso 14/15.