O panorama cultural galego do século XIX estivo marcado pola recuperación do idioma na escrita naquel Rexurdimento que privilexiou a poesía e viu aflorar con forza a narrativa e o teatro en lingua galega. Xa entón houbo intelectuais. coma os estradenses Manuel García Barros e Waldo Álvarez Ínsua, que eloxiaron unha voz, a de Avelina Valladares (Vilancosta, Berres, 1825-1902), que situaron á altura de Rosalía de Castro, Emilia Pardo Bazán e Concepción Arenal. Ademais de textos poéticos e avanzados artigos de opinión en prensa, deixou constancia do seu talento en composicións musicais para guitarra e paino e en debuxos executados con destreza. Nos útimos tempos, asistimos a un proceso de recuperación e estudo da súa figura e a súa obra que alcanza diferentes ámbitos.

Esta mañá deu comezo o programa das Letras Galegas 2024 no IES Nº 1 da Estrada cun concerto comentado a cargo da estradense Isabel Rei Samartim, guitarrista e profesora do Conservatorio Profesional de Música de Santiago de Compostela que estudou a obra dos irmáns Valladares, en especial de Avelina. 

Esta primeira actividade dirixida ao alumnado de 3º e 4º ESO puxo de relevo a estreita relación que gardan entre si a poesía e a música e permiten conectar a traxectoria de Avelina Valladares con Luísa Villalta, autora homenaxeada este ano no Día das Letras Galegas. Precisamente, os alumnos Gorka e Rosalía (1º ESO) e mais a súa profesora Anxos Cabada achegaranse á Radio Estrada mañá, sábado 11, para dar a coñecer os vínculos existente entre a experiencia musical e a creación literaria da escritora coruñesa. Sintonizade, pois, Radio Estrada ás 10:00 para escoitar o monográfico especial do programa "Recuncho da Lingua" que dirixe Pilar Bernárdez. A obra de Luísa Villalta será obxecto de atención durante estes días nas aulas e a través da exposición Viaxe polo metaverso, que xa ocupa os corredores do centro.

A Biblioteca acolleu un novo campionato de xadrez que se desenvolveu nestes tres últimos e intensos xoves de marzo con cadanseus recreos. Os cruzamentos foron variados e entre os xogadores e as xogadoras puidemos ver caras máis veteranas e outras máis novas desta escola de xadrecistas que coordina o profesor Roberto dende hai tres cursos.

Finalmente, as partidas finais coroaron unha vez máis a Rodrigo Folgar, que foi acompañado no pódium por Xian Gestoso e Iván Hermida. Moitos parabéns a eles e mais a todas as persoas participantes! 

O 8M, Día Internacional da Muller, é un día de celebración mais sobre todo de reinvindicación para lembrar que "aínda queda moito camiño por percorrer" para conquistar a igualdade, como lembraron as nosas alumnas nunha nova colaboración do IES co espazo "O Recuncho da Lingua" dentro do programa Ensaiar é de covardes, de Radio Estrada.

Neste caso, as alumnas de 3º ESO Noa Cabaleiro, Ana Dorelle, Lía Expósito, Alba Moimenta e Manuela Rey falaron sobre diversas mulleres do pasado e do presente, salientando o seu labor como pioneiras en distintos ámbitos, así como as adversidades ás que se enfrontaron pola súa propia condición de mulleres: Herminia González, Exeria, Avelina Valladares, Isabel Zendal, Pepa a Loba, Rita Fernández, Irene González... Nunha segunda parte do seu traballo de investigación, que dan a coñecer neste programa, centráronse nas mulleres contemporáneas da nosa contorna e esta foi a quenda para Rosa de Cabanas, Elena Ferro, Mónica Rey Baltar, Vanesa Casal (Casal de Creación) e Mar Blanco. 

Os nosos microrrelatos e micropoemas agroman na primavera "porque os escrebemos no tempo silencioso da invernia", como anunciaba Luísa Villalta, escritora a quen se lle dedica este ano o Día das Letras Galegas e que, por este mesmo motivo, amadriña o XI Concurso de Microrrelatos e Micropoemas DinamizaEstrada, convocado polos Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino do noso concello. 

Nesta nova edición voltaron participar centos de estudantes con micropoemas e microrrelatos que debían incluír as palabras "silencio" e "música", respectivamente, escollidas no 1º trimestre nunha votación polos escolares de entre unha serie de termos recollidos na obra de Luísa Villalta. Non foi doado o labor dos xurados dos respectivos centros nin do xurado da fase final, que se reuniu a finais de febreiro para seleccionar os textos e deseños gañadores entre os máis de 200 traballos finalistas. 

Na tarde de hoxe, martes 5 de marzo, o alumnado de 3º ESO participou nun coloquio co escritor Fernando Lalana, que mantivo unha charla entretida e interesante sobre a novela 13 perros a partir das preguntas que lle foron formulando os rapaces e as rapazas. 

A obra é unha novela de detectives que desenvolve con grandes doses de humor unha brillante homenaxe ao cinema negro e ás novelas de espías. Nela, o tenente Felipe Manley, do Centro Nacional de Intelixencia, acaba de descubrir que o satélite europeo Meteosat está en perigo. A esta investigación súmase outra historia protagonizada por Elvira Ballesteros, unha maestra en paro que acaba de obter o diploma de detective privada e se enfronta, coa axuda do seu fillo Félix, ao seu primeiro caso: a desaparición dun galgo persa. Que relación podería ter o can desaparecido co caso internacional que segue o tenente?

A actividade foi posible grazas á organización das profesoras do Departamento de Lingua Castelá e a Editorial Bambú.

A colaboración de Pablo García Villamor e Desirée Vidal Godoy nun novo especial do programa Recuncho da Lingua, que coordina Pilar Bernárdez en Radio Estrada, puxo o ramo á celebración do Día de Rosalía 2024 no noso centro. Pablo e Desirée achegáronse á obra da poeta interpretando as cartas nas que ela e mais o seu home, Manuel Murguía, conversaron arredor da creación poética e o proxecto ao que dedicaron boa parte das súas vidas: a dignificación da lingua e a cultura galegas. Podedes escoitalos a partir do minuto 29. No programa tamén participaron alumnos e alumnas dos Colexios Pérez Viondi, O Foxo e Cabada Vázquez. 

O noso centro festexou o aniversario do nacemento de Castelao este pasado martes 30 de xaneiro. Médico de formación, destacou como escritor, debuxante, activista cultural e político. Fundador e deputado do Partido Galeguista, foi un dos pais do Estatuto de Autonomía de 1936 e é considerado a figura máis importante do século XX en Galicia.

Pola mañá, a Biblioteca acolleu unha actividade de divulgación da súa biografía e da súa obra, con especial protagonismo para a relación que Castelao tivo coa Estrada. Roque, Celia e Paula, de 1º ESO, demostraron coñecer moi ben o rianxeiro e levaron cadanseu regalo simbólico de mans da directora.

Xa pola tarde, os mozos e as mozas de 1º ESO dramatizaron para todo o alumnado dous relatos do libro Retrincos (1934), "O Rifante" e "O retrato", ás que lle souberon dar vida. Noraboa!

Na véspera das ansiadas vacacións de Nadal, a Biblioteca acolleu as partidas finais dun novo Campionato de Xadrez que veu poñer o ramo a un intenso trimestre no que os taboleiros volveron atraer numerosos xogadores e xogadoras a esta escola de xadrecistas que coordina Roberto. 

Un novo torneo con participantes novos e outros máis veteranos, entre os que destacaron Rodrigo Folgar, Iván Hermida e Saúl Otero, que por esta orde completaron o pódium. Moitos parabéns a todos e todas as participantes!

A Asociación Cultural “Vagalumes”, con motivo da conmemoración do aniversario de Olimpio Arca Caldas, e dentro do seu compromiso coa continuidade do seu labor de renovación pedagóxica e dinamización cultural, presenta a VI Mostra de Teatro Escolar que leva o nome do homenaxeado. Promotor deste tipo de actividade no ensino.

Estas xornadas levaranse a cabo o 27 e 28 de novembro ás 18:30 h. no Teatro Principal da Estrada. Co seguinte repertorio de obras:

Luns, 27 de novembro, ás 18:30 h.

• "Sobrevoando a Estrada". CEIP do Foxo
  • O tupé non era tal. Baseada no libro/conto A voda do galo Pinto. CEIP Villar Paramá
  • Dez vagalumes de Xoán Babarro. CEIP Pérez Viondi
  • Eu tamén fixen ouigha co espírito de Castelao. Adaptación de relato de Séchu Sende. IES Antón Losada Diéguez

Martes 28 de novembro, ás 18:30 h.

• A propósito dos bicos.. CEIP Figueiroa
  • "Xuntos podemos" CEIP Cabada Vázquez
  • "A viaxe de farrapos" de Carlos Labraña. CEIP Oca
  • Mundo refugallo. É unha adaptación de dúas obras de Paula Carballeira: "Somos os monstros" e " O refugallo" IES Nº 1.

A entrada é libre e gratuíta ata completar a capacidade da s

O alumnado dos colexios Pérez Viondi, Cabada Vázquez e do Foxo, xunto con Alba, Ana e Germán do noso centro, protagonizaron onte, sábado 25 de novembro, un novo “Recunchos da Lingua” do programa Mañás do sábado de Radio Estrada, dedicado desta volta a Manuel García Barros, baixo a coordinación da mestra Pilar Bernárdez. O obxectivo? Homenaxear e seguir a divulgar a obra e a traxectoria de compromiso coa lingua, a cultura e o país do escritor de Berres, que se fai merecedor dun Día das Letras Galegas.  

Ana e Alba reconstruíron as vivencias e os traballos do autor a partir de diferentes episodios aos que Germán puxo voz lendo as propias palabras que escribiu García Barros na obra Os meus recordos (Galaxia, 2001). 

Coma sempre, recomendámosvos profundizar nesta figura da man do propio alumnado. O noso participa no primeiro tramo do programa, pero paga ben a pena escoitar este monográfico completo. 

 Volven os encontros de xadrez do IES Nº 1 co Torneo de Nadal.

 - Quen pode participar? Todo o alumnado do centro que quixer, forme ou non forme parte do Club de Xadrez.

 - Cando se disputará? Ao longo dos recreos dos tres vindeiros xoves lectivos: 30 de  novembro e 14 e 21 de decembro.

 - Onde e ata cando podedes inscribirvos? Na biblioteca ata o 2º recreo do mércores 29.

Un ano máis, regresa o teatro escolar á Estrada da man da Asociación Cultural Vagalumes, que organiza a VI Edición da Mostra de Teatro Escolar Olimpio Arca con motivo do aniversario do escritor e mestre. 

As representacións desenvolveranse durante os días 27 e 28 de novembro a partir das 18:30 no Teatro Principal, a entrada é libre e gratuíta e convidamos a asistir a todas as familias e á veciñanza.

Na Mostra participarán alumnos e alumnas de 8 centros escolares. Na primeira xornada será a quenda do CEIP do Foxo coa peza “Sobrevoando a Estrada”; do CEIP Villar Paramá con “O tupé non era tal”, baseada en el libro/cuento “A voda do galo Pinto”; do CEIP Pérez Viondi con “Dez vagalumes”, de Xoán Babarro; e do IES Antón Losada Diéguez coa obra “Eu tamén fixen ouigha co espírito de Castelao”, unha adaptación do relato homónimo de Séchu Sende.

O Taller de Teatro impartido por Chema Gómez de Lora durante dúas sesións para cada curso nos pasados 25 e 27 de outubro foi dando os seus froitos. O Equipo da Biblioteca e o Departamento de Lingua Castelá procederon á entrega de premios para os mellores traballos, que en breve estarán dispoñibles nesta páxina.

A proposta para 1º ESO xiraba en torno á cuestión “¿Quiénes lloran en casa? ¿Por qué?” e a gañadora foi Paula Brey. O segundo premio recaeu en Alessandra Illobre. Para 2º ESO a proposta creativa partía da proposta “¿Quién canta mejor en casa?” e resultou gañadora Antía Nogueira. Fíxose co segundo premio Julia Canicoba.

En 3º e 4º da ESO o alumnado traballou a partir da idea “Querida sombra”, unha proposta de escritura na que resultaron gañadoras Noa Cabaleiro e Xiana Cacho nos seus respectivos cursos. Os segundos premios foron para David Mosquera e Sara Espiño, respectivamente. Parabéns, pois, a todo o alumnado do centro, que participou activamente nesta actividade.

O "Recuncho da Lingua", a sección que dirixe Pilar Bernárdez no programa Mañás dos sábados de Radio Estrada, inaugurou onte, sábado 21 de outubro, unha nova tempada cun monográfico dedicado á escritora, música e xornalista Avelina Valladares, a quen lle dedica o mes de outubro no 198º aniversario do seu nacemento.

Isabel Rei Sanmartín, á guitarra, e Alejo Amoedo, ao piano, acompañaron con música da autora ás rapazas e aos rapaces dos colexios Cabada Vázquez, Pérez Viondi e O Foxo e do IES Pintor Colmeiro de Silleda, que se estrearon nos Recunchos co recitado do poema "Miña xoia".

O noso centro estivo representado por Adriana Orosa Fernández, Pablo Villamor García e Iria Cancela Fontao, que se achegaron á figura de Avelina Valladares poñendo en diálogo a súa traxectoria e a súa obra con Rosalía de Castro, a matriarca da literatura galega. Foron mulleres que compartiron unha época e unha xeografía común, a Ulla, mais sobre todo unha actitude empática e unha sensibilidade moi marcadas cara ás clases populares, especialmente as mulleres e os homes do rural: as súas duras condicións de vida, a súa cultura e o seu idioma, lingua do pobo, que elas empregaron e dignificaron nos seus versos. Foron, ademais, dúas autores que protagonizaron o Rexurdimento e plasman na súa obra o renacer da consciencia nacional e denuncian problemas estruturais do noso país, como o drama colectivo que supuxo a emigración. Tamén, na secuencia do Romantismo, compartiron a vivencia da paisaxe das comarcas do Sar e do Ulla. 

Aí vén o Samaín, e xa logo o Magosto, e para festexármolo o Equipo de Dinamización da Lingua Galega e a Biblioteca, en colaboración co Departamento de Lingua Galega, convocan un Concurso de Microrrelatos e Haikus... de medo!

Podedes consultar as bases da convocatoria e os materiais de apoio na Aula Virtual, pero non vos despistedes xa que o prazo de entrega remata o mércores 25 de outubro. Haberá agasallos.

Esta semana o alumnado de todos os cursos do centro asistiu a un “Taller de teatro” organizado polo Departamento de Lingua Castelá e pola Biblioteca a cargo do profesor de Secundaria e autor de textos dramáticos Chema Gómez de Lora. 

Este mércores o alumnado de 1º ESO coñeceu a Biblioteca do centro nun acto de acollemento no que os rapaces e rapazas recén chegados ao instituto coñeceron como se organizan os libros a través de explicacións e dun xogo de pistas, no que deron atopado un exemplar, que souberon identificar nunha ficha descritiva. Ademais do equipo da biblioteca, representado polas profesoras Ana, Mónica Mato, Beatriz e Patricia, a poeta Dores Tembrás deulles a benvida por medio dun suxerente vídeo. Por suposto, non faltou o tradicional chocolate con churros servido por Rosa.

Este martes 20 de xuño vivimos o regreso da 'Revista Viva. Nós de Nós', unha gala na que o teatro, a música, o idioma e a literatura serviron de fíos condutores para repasar as actividades e os proxectos do curso que remata. 

Beatriz, a nosa directora, puxo en valor o traballo da comunidade educativa e animounos a traballar man a man para fortalecela e proxectala no futuro. 

Rubén Servide e o seu Combo e o grupo formado polos alumnos Marcos, Carla, Germán, Ainoa e Elier, coordinados polo profesor Lolo, puxeron a música. Un luxo.

Sara Espiño, Uxía, Irene, Jéssica, Noa Cabaleiro, Lía, Andrés, Alexandre, Yuriana, Alejandro, Noa Mendoza, Antonio, Mónica e Janet mergulláronos na maxia do teatro baixo a batuta da profesora, a actriz Cristina Andrade. Que gran traballo!

Marcos Borrageros, ex-alumno que volveu ao noso centro para dar aulas este ano,, compartiu con nós historias que nos cativaron. Deixaches unha fonda pegada en nós!

Helena, Martín, Sara Espiño, Uxía e Noa Cabaleiro forxaron con palabras versos e microrrelatos premiados dentro e fóra do centro. Parabéns!

Chega unha nova entrega de Dinamiza TV, a serie de noticieiros nacidos da colaboración do Concello da Estrada e Dinamizaestrada, o colectivo de Equipos de Normalización Lingüística dos centros de ensino do concello, co obxectivo de fomentar o uso do idioma no audiovisual e na mocidade.

Hoxe é a nosa quenda así que, sen máis dilación, quedades con Adriana e Anxo, que irán dando paso aos seus compañeiros e compañeiras. Recomendacións lectoras, actividades complementarias, celebracións, espazos de divulgación, o día a día no centro, entrevistas... Dentro vídeo!

O xurado, composto polo alumnado de 4º ESO, valorou o uso normalizado da língua que fai este negocio familiar aberto dende 1984.

O recoñecemento entregarase na gala Revista Viva. Nós de Nós, que terá lugar no Teatro Principal o martes 20 a partir das 16:30.

O Premio IES-G que entrega o IES Nº 1 da Estrada chega á súa 8ª edición, tras o parón provocado pola pandemia, para sumar a Pastelería Mimela á nómina de comercios recoñecidos por empregar a lingua galega no seu día a día demostrando que o idioma engade un valor positivo nas relacións comerciais, que facilita a comunicación e achega confianza á clientela.

En concreto, o xurado formado polo alumnado de 4º ESO valorou o seu uso na atención oral á clientela, na cartelería interna e externa do establecemento, así como, especialmente, nas campañas de publicidade que realiza periodicamente e nos contidos publicados nas redes sociais, onde se percibe un uso coidado, rigoroso e de calidade do idioma.

Regresa a Revista Viva na súa 7ª edición. A anterior celebrouse en 2019 e, tras a paréntese da pandemia, chegou o momento de recuperala.

Revista Viva "Nós de Nós", un instituto vivo. Unha comunidade educativa aberta, dinámica, activa, comprometida co ensino público.

Revista Viva. Teatro, música, lingua, literatura, recoñecementos varios para dentro e para fóra. De Nós para Vós.

Revista Viva. Teatro Principal da Estrada. Martes 20 ás 16:30. Estades convidad@s!

Revista Viva. Deseño de Rosa de Cabanas.