Fran Alonso, autor de Cartas de amor, estivo connosco para falarnos da súa obra. Esta foi a obra elixida para ler e comentar no Club de Lectura da Biblioteca do centro. Os alumnos de 3º da ESO, xunto coa responsable do Equipo de Normalización Lingüística, prepararon e fixeron esta entrevista.

 

 

 

 

—Onde naceu?

—Nacín en Vigo, aínda que aos poucos días de nacer marchei para a aldea de meu pai, en Crecente, que é onde vivín os primeiros anos da miña vida.

 —Que recordos ten da etapa infantil?

—En xeral, excelentes lembranzas, teño. A verdade é que creo que a miña infancia foi feliz, libre, especialmente alí. A miña infancia tamén está ligada ao mar, porque a familia de miña nai vivía do mar, en Baiona. Logo, a partir dos seis anos fun á escola en Vigo, onde medrei, aínda que meu pai levábanos todos os venres para a aldea. Teño moito peores lembranzas da adolescencia, pois aqueles anos –os da Transición, unha vez morto Franco–, lémbroos como anos tristes, confusos.

 

—Que quería ser de maior?

Desde neno tiven claro que quería ser escritor. Ignoro as razóns, pois na miña casa non había nada que me vencellase coa literatura e coa escrita, pero sempre quixen ser escritor. Por iso me considero un escritor vocacional.

 

—Foi un bon estudante?

—Fun un estudante difícil, que se rebelou contra un sistema de ensino que obrigaba (moito naqueles tempos) a memorizar e non favorecía o razoamento, a dialéctica, a creatividade, nin a lectura. Daquela, rebelábame contra aquela situación. Sempre odiei memorizar (entre outras cousas porque nunca tiven boa memoria) e como me negaba, convertinme nun mal estudante, que suspendía. En terceiro de BUP abandonei os estudos durante un tempo, independiceime (aínda que sempre mantiven excelentes relacións cos meus pais, que nunca deixaron de apoiarme), e logo retomeinos con outra forza, con outras convicións, pero co mesmo sentido crítico.

 

—Que estudou? A que se dedica ademais de ser escritor?

Na Universidade, licencieime en Filoloxía Galego-Portuguesa, aínda que a miña intención era estudar xornalismo, pero daquela non había en Galicia esa titulación. Ademais de ser escritor, ao rematar a carreira comecei a traballar no xornalismo  e uns anos despois entrei no mundo editorial, que é o ámbito no que traballo agora e no que levo 17 anos.

 

 

—Que destacaría da profesión de escritor?

Que esixe un esforzo creativo moi grande e unha enorme capacidade para concentrarte no teu traballo, para crear, para inventar, para visionar. Ás veces, cando tamén te dedicas a outras cousas, é dificil conseguilo, pero resulta moi difícil vivir exclusivamente da literatura. Logo, cando publicas os teus libros, adoita ser moi gratificante.

 

—No conto Ilegal a protagonista senagalesa ve Galicia como un país desangrado, de fantasmas, sen nenos. Porén, é en Galicia onde nace o seu fillo e onde queda a vivir. Ve vostede nos inmigrantes unha posible salvación para esta Galicia avellentada?

Eu creo que, por enriba de calquera outra circunstancia, os inmigrantes son persoas humanas, con dereitos coma as demais persoas, que foxen da miseria ou dos conflitos dos seus países, como é lóxico, pois ninguén quere vivir ameazado ou en condicións miserables. Logo, por suposto, Galicia precisa inimigrantes porque é un país envellecido, cunha pirámide de poboación invertida. En calquera caso, a protagonista ve Galicia como a vin eu cando fixen o camiño de Santiago, atravesando constantemente lugares despobados, fantasmais.

 

—No conto Desde as terras a guerra de Irak aparece relatada por unha cooperante prisioneira que chega a solidarizarse coas esixencias dos seus captores, que opina vostede da actual situación de Irak?

 A actual situación de Irak é produto de todo o que pasou alí; é dicir dunha invasión que Estados Unidos e Europa (España tamén participou) levaron a cabo sobre un país soberano que era Irak, impoñendo a súa forza e a súa lei. Iso é unha forma de ditadura militar internacional.

 

 —Por que elixiu o formato de cartas ou correo electrónico para expresar as angustias das mulleres protagonistas do libro?

Porque o xénero epistolar (que así se chama o das cartas) me permitía adoptar un ton confensional, íntimo, a través do que as protagonistas puidesen expresar os seus sentimentos, porque, en teoría, a privacidade da carta garante a sinceridade.

 

 —Algún dos contos  basease nalgunha experiencia real?

A ficción nunca é a realidade, é unha recreación da realidade. Os escritores escribimos a partir da experiencia pero tamén da observación e, sobre todo, da documentación. Hai situacións nos relatos que eu vivín moi directamente, como é o caso de “Sáhara, améndoa amarga”, pois aínda que o relato continúa a ser ficción, presenta unha situación real que da que eu fun testemuña en diversas ocasións.

 

 

  —No conto Confesión trata un tema distinto, a soidade e medo dunha rapaza que se sente diferente. Cal é a finalidade deste conto de contexto tan distinto?

A nivel persoal, a miña finalidade sempre é escribir boa literatura (a mellor que eu sexa capaz de escribir) contando cousas que paguen a pena contar. E este caso é un deses que paga a pena contar. E moito. Con este relato quería facer visibles outras realidades dentro do amor, da relación de parella. E, sobre todo, realidades que aínda non son socialmente aceptadas, como é o caso da homosexualidade, pero que no fondo teñen que ver coa defensa das liberdades individuais e cos lexítimos dereitos das persoas.

 

—Por que son sempre mulleres as protagonistas?

Inicialmente foi algo fortuíto, non premeditado, pero cando levaba a metade do libro escrita decateime de que todas as protagonistas eran mulleres e que non podía ser casual. Así que decidín levar até o final esa circunstancia, converténdoa nunha

característica do libro. ¿Por que non podía ser casual? Porque é evidente que as mulleres sempre son as que viven e sufren as peores condicións, en calquera circunstancia.

 

—En Améndoa amarga a protagonista soña coa liberdade e cun amor imposible, que futuro lle ve vostede a tantas mulleres que tamén viven contra a súa vontade nun ambiente de represión?

—En realidade, no caso de “Sáhara, améndoa amarga”, a falta de liberdade da protagonista non se debe tanto a cuestións de xénero como ás circunstancias históricas e políticas que está a vivir, co seu país invadido e ocupado por outro (O Sáhara Occidental ocupado por Marrocos). En calquera caso, en todos os países do mundo (nuns bastante máis que noutros) queda moito por facer para conseguir un ambiente de liberdade e de igualdade para a muller con respecto ao home. Ademais, trátase dunha causa que non ten volta atrás se queremos que o  mundo avance, que o ser humano camiñe cara a construción dun mundo xusto e equitativo.

 

—Cando e por que xurdiu a idea de Cartas de amor?

En realidade xurdiu a raíz dunha viaxe que fixen a Cabo Verde e das circustancias que vivín naquel país. Iso foi o que desencadenou o primeiro relato. A partir de aí naceu a idea do libro e foi medrando aos poucos.

 

 —O conto de Belinha recorda un pouco ás mulleres galegas que tamén viron como os seus homes emigraron e ás veces tampouco volveron. Cre que é semellante a situación?

En boa medida o é. Cabo Verde é un país de emigrantes, igual que o foi Galicia, e iso crea unha dinámicas sociais moi semellantes, que teñen correlación. De todos os xeitos, a situación de Cabo Verde é moito máis dura que a galega. Pero, sen dúbida, pódense establecer moitos paralelismos.

 

—Saraievo, Cabo Verde, Sahara, Montevideo… estivo vostede nestes países?

Non en todos, pero si na maioría dos que aparecen no libro. Cando escribo, gústame facelo a partir de realidades que coñezo ou que, cando menos, son quen de intuír. Nese sentido, creo que teño un sentido intuitivo moi grande.

 

—A quen vai dirixido o libro, a adultos ou a mozos?

A quen queira lelo, desde logo. Pero eu quixen publicalo nunha colección para mozos e mozas.

 

 —En que libro está traballando agora?

Pois agora teño rematado un libro de poemas titulado Transición, un álbum infantil,  e estou  escribindo (moi aos poucos) un libro de relatos.

 

 —Díganos un hobby

A lectura. Andar en bicicleta.

 

—Cal é a súa música preferida?

Son bastante aberto e gústanme moitos estilos. Por suposto, a música galega (Os Diplomáticos, Dios Ke Te Crew, As garotas, Lamatumbá, Uxía, etc), máis o pop e o rock que o folc. E logo, gústanme moitas cousas: o hip hop, músicos como Silvio Rodríguez, clásicos como Jacques Brel, o rock poético e transgresor de Extremoduro, grandes grupos como Pink Floyd, músicos como Amaral, moitos africanos (Ismael Lo, Youssou N'Dour, Cesárea Évora... etc).

 

—Un agasallo importante.

A amizade.

 

—Un consello para os alumnos.

Sede sempre vós mesmos.

 

 —Un desexo.

Un mundo xusto.

 

 —Unha experiencia lectora.

A da aprendizaxe da miña filla, descubrindo o poder das letras e das palabras.

 

  —Un animal.

O elefante

 

 —Unha árbore.

A cerdeira.

 

—Unha canción.

Tantas! Ojalá, de Silvio Rodríguez.

 

 —Unha cor.

O amarelo.

 

 —Unha comida.

Robaliza ao sal.

 

 —Un conto tradicional.

Hänsel e Gretel, porque mo contaban de neno no Colexio Alemán.

 

—Un instrumento musical.

O acordeón e a guitarra eléctrica.

 

 —Un libro.

Imposible quedarme con un. ¡Foron tantos os que me impactaron!

 

 —Un lugar.

O mundo.

 

 —Un nome.

Os das miñas fillas, que están na dedicatoria de Cartas de amor.

 

 —Unha película

Léolo.

---