Skip to Content

    erasmus  stembach

av  plan d

proxectos

anpa1

Equipo de Dinamización da Lingua Galega

Equipo de Dinamización da Lingua Galega

Celebración da Festa das Candeas ou da Candeloria 2024

Máis fotos no ENLACE

Camisetas e portada dun libro  
O pasado 25 de abril tivo lugar a presentación das camisetas do concurso da Festa das Candeas ou Candeloria, adicado este ano á esgrevia escritora e antiga alumna deste centro, Luísa Villalta. Fóronlles entregadas ao alumnado gañador nas dúas categorías presentadas: debuxo de Villalta nun inequívoco escenario coruñés, e elaboración de haikus de amor. O debuxo gañador, obra da alumna de 1º ESO Claudia Vilá Veiga, serviu para a impresión de camisetas, para levar posta con fachenda a imaxe da esgrevia Dama da Cidade Alta. No mesmo deseño da camiseta, foron inseridos os dous haikus gañadores, tipo de poemas tamén cultivados con enorme mestría por Villalta, escritos por Aleksandr Mkrtychyan (4º ESO C) e por Carmen Eiroa Martínez (4º ESO A).
Por outra banda, o xurado acordara concederlle un accésit a otro debuxo presentado, pola magnífica calidade do mesmo. Este último traballo serviu de portada do libro conxunto (con traballos deseñados por varios profesores e profesoras de distintos departamentos didácticos, para o seu alumnado), que será presentado, entre outros recoñecementos, nun acto de tributo a Luísa Villalta, o vindeiro 3 de maio no Salón de Actos do noso instituto. O dito libro leva por título: “Luísa, melodía infinita”. Todas estas actividades foron deseñadas polo EDLG, quen agradece a todo o alumnado e profesorado a súa magnífica participación e compromiso coa homenaxe a unha autora galega, coruñesa en concreto, que soubo levar a nosa lingua propia, o galego, ata a máximo recoñecemento que unha escritora pode ter na nosa terra, o Día das Letras Galegas.
 
Teresa Pastor Novo
(coordinadora do EDLG)

CHARLA CO ESCRITOR FUCO PAZ

Acceso a todas as fotos no ENLACE

“Non deixes de crer que as palabras e as poesías si poden cambiar o mundo”. (Walt Whitman)

Hoxe, 24 de abril, tivemos a honra de contar coa presenza do profesor e escritor Fuco Paz Souto, autor do libro O xantar dos remeiros, obra que foi obxecto de lectura para o alumnado de 1º Bach, B e E; ademais, tamén asistiu a este relatorio a rapazada dos grupos D e F. Convidado polo EDLG polo seu compromiso inmorredoiro coa nosa lingua, este profesor dos de “Raza”, quen exerceu a docencia durante case toda a súa vida, impartindo a materia de Lingua Galega e Literatura, ofreceu unha interesante charla sobre os personaxes da obra referenciada, cunha descrición moi informativa, co obxecto de que o alumnado puidese contextualizar as intervencións dos mesmos, feitas ao xeito de poemas con anécdota, isto é, poemas que nos contan algo. Nun exercicio de xentileza e humildade infindo, impartiulles aos mozos e mozas un obradoiro de escrita poética creativa, nunha atmosfera cordial e lúdica, onde o alumnado amosou grandes dotes para a poesía. Por isto, achegoulle á rapazada un libro marabillosamente ecléctico, ao conxugar no mesmo poesía, cun verso directo, espido de artificio e sincero ata medula (tomando emprestadas as palabras que o seu fillo, David Paz Lafuente, profesor de Galego na EOI da Coruña, lle escribira nun fermoso e sentido limiar nun dos seus libros, e que tamén estivo neste encontro literario); para o teatro, cunhas atinadas anotacións dignas dunha cámara cinematográfica; e, por suposto, para unha prosa farturenta, que vai dende os aspectos biográficos dos personaxes do cadro, referencias históricas, toponímicas, patronímicas, ... ata saborentos pratos da cociña francesa.

O escritor tamén lles contou simpáticas anécdotas da súa vida; referencias de tristes acontecementos históricos que recolle o seu libro e que, ende mal, continúan hoxe en día coa aparencia de guerras, enmascaradas en auténticos xenocidios; e curiosidades pictóricas e culinarias, nunha amálgama de saberes, que resultou ben amena. A súa sabedoría non ten prezo, falando en termos metafóricos e reais, porque sempre nos agasalla con agarimosas visitas de balde. 

Moitas grazas, profesor Fuco Paz Souto, por traernos a sinxeleza das terras chairegas dos seus devanceiros e o recendo da cascarilla engulida no Monelos do seu berce. 

Teresa Pastor Novo

(Coordinadora do EDLG)

Roteiro galeguista 4º ESO

Acceso a todas as fotos no ENLACE

O alumnado de 4º ESO levou a cabo unha saída didáctica para coñecer os lugares emblemáticos da Coruña que tiveron importancia na historia do galeguismo. Repartidos en catro quendas, realizamos a visita entre marzo e abril. Acompañados por profesorado dos departamentos de Lingua Galega e Literatura (Vitoria Sánchez Regueiro, Mónica Lourido Santiso e Dulce Fernández Graña), Lingua Castelá e Literatura (Sabela Prieto ) e Economía (MaJosé Fojo), realizamos o percorrido a pé entre o instituto e a Cidade Vella, deténdonos nos lugares sinalados pola historia do galeguismo na cidade, nomeadamente o lugar de fundación da Editorial Nós na rúa Real, ou no local onde se fundou a primeira Irmandade da Fala en 1916 denominado “A Cova Céltica”, situada na rúa da Franxa. Continuamos pola Praza do Humor, onde se rende homenaxe aos nosos autores máis retranqueiros, e como non podía ser doutra maneira, saudamos a Risco, Castelao, Cunqueiro e o seu Gatipedro.

En cada parada o alumnado rendeu homenaxe á memoria dos escritores e escritoras homenaxeados/as lendo textos e recitando poemas, mentres os/as asistentes inmortalizabamos cada momento. A estatua que homenaxea a figura senlleira de María Pita, a casa onde viviron Rosalía de Castro e Manuel Murguía coa familia, e a de Francisca Herrera Garrido foron outros lugares onde rendemos homenaxe ás nosas sobranceiras figuras. Foi mágoa que ao Xardín de San Carlos onde está soterrado Sir John Moore non puidemos acceder por estar pechado temporalmente ao público.

Así mesmo, fixemos parada obrigada na Real Academia Galega e na Casa-Museo Emilia Pardo Bazán, na rúa Tabernas, onde esta vez quedamos ás portas sen podermos percorrer o interior do edificio, xa que se encontra en obras. Xa no camiño de volta, recitamos os últimos poemas nos xardíns de Méndez Núñez, ao pé do impoñente monumento de Asorey a Curros Enríquez, e diante da efixie do bardo Eduardo Pondal.

Chegamos ao instituto cos pés cansos mais o espírito enriquecido por unha nova percepción da nosa cidade.

Departamento de Lingua e Literatura Galegas

IES Plurilingüe Eusebio da Guarda

Celebración da Festa das Candeas ou da Candeloria 2024

Acceso a todas as fotos no ENLACE

Acceso aos premios: Debuxo 1, Haiku 1, Haiku 2, Brétema debuxo

O pasado 2 de febreiro celebrouse a Festa da Candeloria, tamén chamada Festa das Candeas, que ademais da beizón das velas, simboliza a Festa do Amor.

Así pois, hai poucos anos na igrexa de San Domingos de Bonaval, en Santiago de Compostela, concretamente na capela do Rosario, celebrábase na misa da mañá o casamento de dúas pombas que se ceibaban ao remate do acto relixioso. O carácter amoroso dese día estase a esquecer pasando a doce días máis tarde, é dicir, por San Valentiño, por influxo do consumismo comercial.

E tamén nalgúns lugares de Galicia, festéxase ese día a chamada Festa do Pote, como no concello de Verín (Ourense) onde pode haber na mesa cachucha, ovos, cabrito, tortilla, vitela, fideos con azucre, roscas, churros, figos, roscóns, arroz con xarope, noces, laranxas e bica de rixóns co cal á festa anterior tamén se lle engade unha celebración gastronómica.

Por estes motivos expostos, cómpre recuperar vellas tradicións de noso que ás veces poden chegar a desaparecer e que constitúen sen ningunha dúbida unha parte fundamental da nosa identidade cultural. Hogano, e dada a dimensión da efeméride, o Día das Letras Galegas está adicado á escritora coruñesa e antiga alumna deste instituto Luísa Villalta. Por esta razón, o EDLG decidiu que a festividade do Amor deste ano fose un tributo cara a esta esgrevia muller. Así, organizou un concurso diversificado en dúas categorías: a primeira, consistente nun debuxo de Luísa Villalta na Coruña e lema de amor á nosa cidade, dado o inmenso amor de Villalta pola súa Matria- A Coruña, facendo do seu berce un emotivo canto de amor, nomeadamente no seu poemario En concreto, (2004),

A segunda das categorías foi para subliñar a excelsa mestría de Villalta pola poesía, unha maneira de reflectir a vida, que é o mesmo que dicir a vida mesma, tal como o expresou ela nuns versos do seu poemario Ruído (1995): “Acabarei por facer do poema a biografía, /atar os días a xeito de tercetos encadeados/ e espertar-lle ao mundo que si, que é posíbel/ viver como vive a poesía, voar de aquí a alá/ nalgo tan sutil e ao mismo tempo tan exacto”.

Facendo pois unha xuntanza entre o Amor e a poética villaltina, o EDLG convocou, ademais un concurso de haikus de amor, en lembranza deste tipo de poemas que tamén cultivara a autora en “Sete haikus”, aparecidos no xornal El Correo Gallego o 4 de abril de 1985, que a día de hoxe non pasaron a editarse nun libro. O concurso consistiu na elaboración de haikus sobre o amor, como sentimento cara a outra persoa que nos atrae. Cada participante puido presentar tantos haikus como desexou.

Hai flores de Tempo/ no xardín./ Mais, se as corto,/ desaparecen. Luísa Villalta, As palabras ingrávidas (2020)

Así, antes das vacacións de Semana Santa fóronlles entregados os premios da Candeloria 2024 aos

seguintes alumnos e alumnas:

Categoría: Debuxo de Luísa e mais lema de amor á Coruña:

- 1º premio Claudia Vilá Veiga (1º ESO A): Mar de Riazor e Torre de Hércules; lema: “Ela é a brétema que acariña A Coruña”. (Tarxeta agasallo de 20 € para gastar na Fnac)

- Pola calidade do debuxo presentado, o xurado acordou outorgarlle un accésit ao traballo do alumno de Francisco Ríos García (1º BACH F): Instituto Eusebio da Guarda con verbas de Luísa Villalta: “Ler palabras vivas de poetas mortos”. (Tarxeta agasallo de 15 € para gastar na Fnac)

Categoría: Elaboración de haikus de amor:

- Carmen Eiroa Martínez (4º ESO A): Almorzo romántico para dúas persoas en Sanbrandán Lunch (15 €)

- Aleksandr Mkrtychyan (4º ESO C): Almorzo romántico para dúas persoas en Sanbrandán Lunch (15 €)

Nas fotografías adxuntas a esta reseña, o alumnado gañador aparece xunto coas súas profesoras de Lingua Galega e Literatura, Beni Vidal Tomé (1º Bach F), Victoria Sánchez Regueiro (4º ESO A e C) e Teresa Pastor Novo (1º ESO A).

O EDLG quere agradecerlles a todo o alumnado e profesorado participante o seu traballo e esforzo,alentando a continuidade ás nosas tradicións e costumes.

Teresa Pastor Novo

(coordinadora do EDLG)

Día Mundial da Poesía 2024:Celso Emilio Ferreiro

Dende 1999 e aprobado pola UNESCO, o 21 de marzo, comezo do equinoccio da primavera, celébrase internacionalmente o "Día Mundial da Poesía", unha das artes máis antigas da humanidade. Con isto, o dito organismo entendeu a poesía como "o movemento social a prol do recoñecemento dos valores ancestrais, a tradición oral e a aceptación da palabra como elemento que socializa e estrutura as persoas. Ese movemento, que pode axudar os mozos a redescubrir valores esenciais, permítelles reflexionar sobre si mesmos”.

Así, hogano a RAG decidiu dedicarlle este día ao poeta celanovés Celso Emilio Ferreiro. O berce natal (patria tamén de Curros Enríquez) xa prognosticaba que sería un dos máximos expoñentes da poesía social, do socialrealismo, unha expresión sen mirar para o outro lado e denunciando sen medo, malia as represalias, todo o que estaba a acontecer ao seu redor. Porén, soubo achegar outras vertentes poéticas, entre as que cómpre destacar a liña intimista, coa delicadeza dun vate namorado ata a eternidade da súa amada Moraima, ou reflectindo unha dor existencial, dunha dor da alma, desencantada co devir dos acontecementos vitais, marcados por uns xogos do destino. Alén disto, cómpre destacar a súa poesía satírica, cunha retórica corrosiva, escarnecedora, que lle serviu para, como se dun poema circular se tratase, unir a crítica social anteriormente nomeada co “humor de lima xorda”, como no seu día expresara Castelao. Adicado ás mozas e aos mozos, un futuro que xa é hoxe, velaí estas sabias palabras de Celso Emilio Ferreiro:

PRA MOCEDADE

Tedes que alcender un facho

de baril inconformismo.

Non, non, diredes decote

aos profesores de mitos,

que queren de contrabando

pasar por falsos paradisos.

 

Non, non, diredes arreo

aos que van no seu machiño

cabalgando moi contentos

entre nubes de outimismo.

Non, non, debedes decir

aos que minten por oficio.

 

A verdá, soio a verdá

da terra na que vivimos,

labrada en berros de lume,

nas cida en berce cativo.

A verdá, soio a verdá

da terra na que nascimos.

 Teresa Pastor Novo (coordinadora do EDLG)

Poemas de Celso Emilio Ferreiro, recitados e escollidos polas profesoras do Departamento de Lingua Galega e Literatura:

  •  “Pra Moraima, sempre”, de Onde o mundo se chama Celanova (1975): Beni Vidal Tomé (xefa do  Departamento).
  •  “Irmaus”, de Longa noite de pedra (1962): Beatriz González-Moro.
  •  “Muller”, d ́O soño sulagado (1954): Dulce Fernández Graña.
  •  “A leución”, de Viaxe ao país dos ananos (1968): Teresa Pastor Novo (coordinadora do EDLG).

Audios da lectura dos poemas: 

O ESTANDARTE DE LUISA VILLALTA

Acceso ás fotos no seguinte enlace.

Acceso aos artigos publicados en prensa: La Voz de Galicia, El Ideal Gallego, La Opinión

Onte, 5 de febreiro, foi un día ben ledo, xa que a familia Villalta Gómez acudiu ao IESP Eusebio da Guarda, co gallo de recibir o cartelón de lona da esgrevia escritora coruñesa Luísa Villalta, que dende o venres 2 de febreiro aparece pendurado na fachada principal do edificio histórico.

Con este acto, o instituto quere significar a enorme importancia e o orgullo que a dita autora, protagonista hogano do Día das Letras Galegas, supón como espello en que mirarse a mocidade, que apura a cunca do seu futuro con grolos de ilusión e esperanza no seu porvir.

Como se dun estandarte romano se tratase, a imaxe da insigne coruñesa pendura con toda a súa forza no centro académico onde estudou.

Botando unha ollada á historia, o estandarte das lexións romanas agochaba un enorme simbolismo: era importante como punto de encontro, símbolo de orgullo e, en termos prácticos, como medio de comunicación durante a batalla. O simbolismo deste elemento vén á perfección no que representa a figura irrepetible de Luísa Villalta, colocada na fachada deste edificio histórico, ubicado nunha das prazas máis cenitais da nosa cidade, a Praza de Pontevedra, testemuño do intenso trafegar dos seus habitantes e tamén a ágora perfecta para o encontro de toda a poboación herculina. Por isto, o instituto é sen dúbida, o punto de reunión de todas as xeracións pasadas, presentes e futuras que converxen, como fixo Luísa, neste lugar. Alén diso, cal o estandarte romano, é un orgullo que colgue da fachada deste rexio inmoble, non só para este centro educativo, senón para todas as coruñesas e coruñeses, e para toda Galicia, en xeral. E, poñendo fin a esta comparanza con este elemento, o símbolo desta bandeira era ser medio de comunicación durante a batalla. Pois nunca máis acaído na múltiple mestría villaltina, espallada por todos os xéneros, onde deixou pegada do seu compromiso, da súa vertente social, sempre ao carón das causas xustas, dos problemas da súa época, Luísa de todas as batallas, coma a nosa heroína María Pita, brandindo a súa pluma, en defensa dos máis desfavorecidos.

A data da colocación, o venres 2 de febreiro, foi escollida á mantenta: a Festa da Candeloria ou das Candeas, a Festa do Amor, no calendario tradicional galego. Con isto, o instituto quixo amosarlle o seu fondo amor a unha antiga alumna destacada, con arte e mestría de seu que, xa noutrora, do seu tempo de estudante neste centro, foran descubertas por unha antiga profesora, tristemente falecida o ano pasado, Ma Teresa Rodríguez Taboada, quen quedou engaiolada polo seu talento e tamén lle deu azos para que se dedicase ao mundo das Letras. Moi bo ollo o desta docente porque, a Dama da Cidade Alta non só consagrou a súa vida á palabra, senón que a levou ao máximo recoñecemento que se lle pode dar a unha escritora na nosa terra, o Día das Letras Galegas.

O labor atento do profesorado, aquel que traballa coa mesma paixón que puxo Luísa en todo o que facía, convértenos nunha sorte de exploradores de talento ou cazatesouros, á espreita de potenciar as calidades do noso alumnado.

Así pois, Luísa, volves ao teu instituto pola porta grande, como marchaches aquel ano da túa graduación, 1974, levando baixo o brazo un feixe de ilusións e deixando unha lembranza agarimosa e tenra. Cada vez que parte unha promoción de estudantes, sempre se lles di: “Aquí fica a vosa casa”. Pois. en efecto, benquerida Luísa Villalta, como expresou cunha sensibilidade infinda o cantautor Antonio Vega, aquí, no teu instituto, terás sempre “o sitio do teu recreo”.

Moitas grazas á familia Villalta Gómez por coidar e custodiar con esmero o seu legado, defender con agarimo e afouteza a súa memoria durante estes vinte anos e ata a eternidade, co desexo de que a súa palabra chegue a todos e a todas e sexa inmorredoira.

Teresa Pastor Novo

(Profesora de Lingua Galega e Literatura e

coordinadora do EDLG do IESP Eusebio da Guarda)

RESEÑA DO LIBRO ARS COQUENDI

Acceso ás fotos no enlace

O libro Ars Coquendi é o resultado final do traballo realizado polo alumnado de 1º ESO A e D, coordinado pola súa profesora de Lingua Galega e Literatura Ma Teresa Pastor Novo, quen compilou esta variada e noxenta carta de pratos. Daquela, puidéronse ver as receitas expostas no interior dunha desacougante caixa negra, nunha terrorífica mesa, instalada baixo o taboleiro do EDLG, no 1º andar, que agora aparecen reunidas neste libro. A dita profesora ideou un pretexto para contextualizar este receitario, creando unha ficción literaria, materializada nun microrrelato titulado O manuscrito Ars Coquendi. Nel, a docente inventou o personaxe dun antigo conserxe, alma en pena deste edificio, que foi gardando as receitas de antigos alumnos e alumnas. Porén, o que non contaba foi que, no seu descanso eterno, fose molestado por unha nova xeración.

Como broche de ouro, a profesora antes nomeada ideou unha curtametraxe, onde a realidade deste centro se mestura con esta ficción, narrada polo propio conserxe.

O libro Ars Coquendi, xunto con outros exemplares moi antigos e mais o microrrelato O manuscrito Ars Coquendi, pódese ver na vitrina da planta baixa do edificio histórico, ao lado da Biblioteca.

Seica alumnado e profesorado adoitan ás veces escoitar pasos e bater ovos, como se o espírito daquel vello conserxe estivese entre nós .......

Ma Teresa Pastor Novo

(Profesora de Lingua Galega e Literatura)

MANUSCRITO ARS COQUENDI

Sabedes o que significan as siglas DEP, mocosas e mocosos?! Ou o mesmo, RIP, na nobre lingua latina?  “Descansa en paz!”. Si, iso mesmo, EN PAZ! Pois así estaba eu durmindo apraciblemente ata que sentín o balbordo destes seres tolos, a buligar polo soto da miña derradeira morada. Ah, ah, desculpade que non me teña presentado aínda: chámome Fidel do Camposanto Pequeno. A que veñen eses risos? Ben, xa estou afeito. Levaba toda a vida aturando con esa herdanza patronímica pero, agora no Alén onde estou, lévoos con fachenda. Son o espírito dun vello conserxe deste instituto, un chisco rosmón, seica, pero non tanto, xa que a rapazada daquel entón púxome o alcume de Pequeniño, nun aceno agarimoso.

Pois resulta que antigamente algunhas das aulas do andar superior do edificio histórico cumprían o servizo de vivendas para os conserxes. De feito, algunha delas conserva o resto da “mirilla” ou ollo de pez da porta. Cheguei dunha aldea moi cativa, chamada Pedralba, na provincia de Ourense, e comecei a traballar neste instituto sendo eu un mozo; ao principio facía de mandadeiro. Como non tiña vivenda de meu, deixáronme albergarme nun cuarto da parte superior, e alí vivín feliz trinta e cinco anos, ata que, por desgraza, caín a rolos pola escaleira de mármore de Carrara e abrín a cabeza. E alí quedei. Pero non quixen marchar así, de súpeto. E decidín quedar “doutro xeito”. Agora son unha alma en pena que segue a coidar e a custodiar os obxectos que atesoura este vello inmoble.

Pois nestas estaba, cando por mor da “brillante” idea dunha profesora de Lingua e Literatura Galega, Teresa Pastor Novo, o alumnado de 1º ESO A e D deste curso 2023- 2024, foron de excursión polo instituto, guiados polas curiosidades que ten agochadas o noso emblemático centro. Así, non puido ter peor proposta esta docente sabichona que pescudar o soto, coa finalidade de descubrir algo. E alí, oculta entre teas de araña e diversos trebellos, os rapaces e rapazas ficaron abraiados diante dunha misteriosa caixa negra onde se podía ler, con letras sanguiñentas: ARS COQUENDI. Ao abrila, o feitizo que sentiron non puido ser maior, xa que contiña un manuscrito realizado por alumnado de hai máis dun século, con moitas receitas elaboradas cos ingredientes máis noxentos posibles, “saborentos” manxares do mundo do Alén. 

O meu gusto compilatorio e miña paixón pola tradición dos vellos códices medievais fixo que gardase con paciencia cada unha destas receitas e darlle forma de libro que, para min, é o meu tesouro. Ao parecer, unha antiga profesora mandáralles facer un traballo, consistente en inventar pratos imposibles de comer no mundo dos vivos. A verdade é que para min son unha excelente axuda agora, que estou no inframundo, porque nunca se me deu ben a cociña e agora fago estas sabedeiras receitas. Mais do que sempre gocei foi da lectura; fun e son un auténtico rato de biblioteca. Eu lera hai tempo un curioso libro, De re coquinaria, do escritor latino Marco Gavio Apicio, considerado o primeiro tratado sobre gastronomía, que serviu e aínda serve de guía para moitos dos escritores e cociñeiros posteriores. 

E así, aproveitando os meus coñecementos bibliográficos, decidín titular este receitario conservado Ars coquendi, que traducido do latín significa “A arte culinaria ou a arte de cociñar”. E, por último, gardeino nunha caixa negra, para que non acabase sendo manxar dos ratos, que o olen todo. Mais non foron ratos ........ Peor!!!!!!A sabichona da profesora e mais o seu alumnado colleron o meu tesouro e levárono para expoñer nunha vitrina, para dar a coñecer a todo o alumnado o marabilloso achádego atopado. Ah, pero antes de marchar do soto, agarrei un mociño polo brazo e díxenlle: “Agardo que me devolvades a miña alfaia; de non ser así, virá o meu espírito para facervos trasnadas”. O cativo fuxiu a fume de carozo, mentres a miña gargallada se mesturaba co timbre da fin da clase.

 

© Ma Teresa Pastor Novo (microrrelato)

© Ma Teresa Pastor Novo (curtametraxe)

2024: ANO VILLALTINO, ANO AVEGOSO!

Comeza o 2024, un ano especialmente máxico por ser o elixido pola Real Academia Galega para honrar a figura de Luísa Villalta o vindeiro 17 de maio, no Día das Letras Galegas Esta esgrevia escritora coruñesa recreou con magnífica mestría e agarimo cada recuncho do seu berce herculino.

Foi poeta, narradora, dramaturga, ensaísta, tradutora, violinista e, tamén me atrevo a afirmar, unha espléndida filósofa. O seu anceio por esculcar cada recuncho expresivo, o desexo de ser suxeito sempre, non obxecto, a súa creación prolífica vese reflectida nas distintas expresións escritas que nos deixou coma valiosísimo legado. Ese afán de vivir/crear ás alancadas queda reflectido nas súas fermosas palabras, que constitúen un de tantos poemas da miña predilección:

  SON, somos, seremos unha vibración convulsa,

certidume tremulante, aspereza,

torsións que fan de nós un timbre irrepetíbel,

sonido sinónimo de nós.

   Xovens de imediato vellos nas fronteiras

esperamos do mar algun regreso,

no ruído dos pasos que inequivocamente se desvían,

como cabalos, sobre tantos fólios galopados

sen encontrar nen temor xa baixo os cascos,

estamos sempre a ponto de nacer,

de rebentar o noso útero perpétuo. 

O pasado 8 de maio de 2023, coma unha sorte de agoiro, neste centro a súa figura foi merecente dun sentido recoñecemento, ao ser antiga alumna que pisou estes vetustos corredores, graduándose no curso 1973/74. Pois este ano 2024, Luísa, como dixen naquel acto dunha fermosa xornada de primavera, cal os misioneros xesuítas que tiñan que espallar o evanxeo, nós temos de predicar as túas palabras, temos a misión de que cheguen a cada recuncho, xeración tras xeración porque, collendo o pensamento do escritor Doménico Cieri Estrada:

“A poesía non ten tempo; o que a le, rescátaa, faina presente e logo regresa á súa eternidade”. E eu engado que, por extensión, a túa escrita múltiple ficará con nós para sempre.

Esta é, pois, a nosa misión: facer que as túas palabras sexan inmorredoiras. Perde coidado, Luísa, que “o silencio non vai dicir a última palabra”. Este é o teu ano.

Avegoso 2024, Ano Villaltino!!!!

Teresa Pastor Novo

(Coordinadora do EDLG)

Concurso Tarxeta de Nadal 2023

Acceso a todas as fotos no seguinte enlace

Este pasado luns 18 de decembro tivo lugar a entrega do premio da tarxeta de Nadal 2023, consistente nunha tarxeta agasallo de 20 €, para gastar na FNAC. O traballo galardoado foi realizado pola alumna de 1o Bach A Inés Castro Lojo, quen presentou unha proposta moi creativa, á maneira dunha colaxe. Cómpre dicir que a idea estivo moi acaída co ano que está a piques de rematar, posto que a figura do ilustre pintor Pablo Picasso ocupou un lugar sobranceiro, ao conmemorarse hogano o 50 aniversario do seu pasamento. Deste xeito, a postal mostra símbolos emblemáticos da nosa cidade, entre os que destacan a Torre de Hércules, o único faro romano queaínda se atopa en funcionamento; o noso instituto, inserido nun firmamento callado de estrelas e, non podía ser menos, o noso veciño máis agarimoso e asemade bravo: o mar de Riazor. Pois aboiando nesas augas, escúlcase a figura do artista cubista e ao seu carón unha foca que, significativamente, viste unha camiseta de raias, prenda fetiche do vestiario deste xenio do pincel. Moi ben traída esta idea por parte da nosa benquerida alumna Inés, porque as collages foron unha das manifestacións artísticas deste movemento de vangarda, empregadas en distintas artes, nomeadamente na pintura e na poesía, con Guillaume Apollinaire á cabeza.

Respecto do poema que acompaña a ilustración, o EDLG quixo botar man da poesía social, da que temos excelsos representantes na nosa literatura. Así, esta postal leva tamén un poema escollido adrede Nenos dun rancho de Caracas, pertencente ao libro Viaxe ao país dos ananos, do poeta Celso Emilio Ferreiro. Este ano, aparcamos as panxoliñas tradicionais, para darlle paso á denuncia do que está a acontecer. Porque tamén é Nadal en Gaza, Ucraína, Serra Leoa, Birmania, O Sahel, Birmania, .... e tantas e tantas batallas particulares que libran cada día homes e mulleres por razón da súa cor de pel, condición sexual, etc. Ende mal, estamos a vivir nestes momentos diversos conflitos bélicos e temos de derrubar os muros de todas as fronteiras, razas, crenzas, .... E vivir nun mundo de paz, harmonía e esperanza. Desgraciadamente as nenas e nenos son as vítimas máis vulnerables, polo que non nos cabe máis que confiar na esperanza, en que elas e eles sexan a semente para cambiar esta situación no futuro. A poesía é unha poderosa arma para condenar inxustizas. E esta é unha lacra sangrante, coma a cor de fondo da postal, elixida a mantenta, o vermello, cunha dobre intencionalidade: asociamos grande cantidade de adornos do Nadal con esta cor, pero tamén o EDLG quixo renderlles unha particular homenaxe ás persoas que perderon e están a perder a vida cando fracasan as palabras. Tal e como expresamos na tarxeta, todo o EDLG quérevos desexar unha morea de luz, paz a mancheas e pétrea saúde para percorrer este camiño novo. AVEGOSO 2024!

Teresa Pastor Novo

(Coordinadora do EDLG)

24N: NON MÁIS TITULARES !

Pincha en FOTOS , VIDEO , Cartel 24N , Póster VEN DE LARANXA!

Un ano máis, o EDLG organizou un acto para conmemorar o 25 de novembro, Día Internacional da Eliminación da Violencia contra a Muller que, por coincidir hogano en sábado, foi adiado para o venres 24. Para tal causa, este equipo artellou a protesta collendo como recurso o xornal, e en concreto, a súa sección de sucesos. Desgraciadamente é raro o día en que, ao abrir un, non atopemos noticias desta vileza, de aí que case se podería crear unha nova sección: violencia contra a Muller. Con certeza, cada unha destas noticias debería ocupar a totalidade da primeira páxina, dado que así a importancia da ubicación sería absolutamente proporcional á condena unánime e ás medidas gobernamentais máis contundentes para garantir a súa punibilidade. Pola contra, estas pésimas noticias forman parte dunha simple sección; nin sequera son, como se dixo antes, unha soa sección dun xornal. A forza dun titular é evidente: o titular é a primeira impresión, e quizais a única, que causa nun posible lector. Sen un titular ou un título de entrada que convirta un curioso nun lector, o resto das palabras estarían de máis. Porén, un titular pode conseguir algo máis que simplemente captar a atención; pode comunicar unha mensaxe completa a un público indesexable, que actúe cun corportamento lamentablemente imitativo. Nesta ocasión o lema foi: Non máis titulares! Así, nun acto coordinado polas profesoras e integrantes do EDLG Minia Prego, Beatriz Sixto e Beni Vidal, o alumnado foi entrando no Salón de Actos, e representantes de todas as clases de ESO e BACH, ademais de profesorado do centro, leron titulares de prensa sobre violencia contra a muller, co obxectivo de denunciar máis alto, se cabe, esta lacra da nosa sociedade. Para significar ese día, fixérono de xeito ininterrumpido, ao longo dos dous recreos. O feito de sacrificar o seu tempo de lecer en aras dunha boa causa, fai que a Educación con maiúsculas teña sentido, ao no estar circunscrita soamente ás diversas materias académicas. O profesorado titor acompañou os seus grupos. Ende ben, entre as claves para loitar contra a violencia cara ás mulleres e avanzar na prevención, nós, como docentes, temos unha poderosa arma: a de poderlle inculcar á mocidade unha actitude reflexiva e activa ante os problemas máis acuciantes que temos na nosa sociedade e non permitirlles “mirar para o outro lado”, porque neste tema, non hai outro lado: só a condena unánime contra a violencia.

Moitas grazas a todo o alumnado e profesorado que arrimou o ombreiro nesta loita pintada de laranxa, a cor de optimismo e esperanza institucionalizada pola ONU para esta conmemoración.

Teresa Pastor Novo

(Coordinadora do EDLG)

NOVEMBRO: MES DA CIENCIA EN GALEGO

Para acceder a todas as fotos pinchar no enlace

Dende que no ano 2001, a UNESCO declarou o 10 de novembro como Día Mundial da Ciencia para a Paz e Desenvolvemento, novembro pasou a ser para nós o Mes da Ciencia. En consonacia con isto, desde hai 11 anos o profesorado de Galicia celebra o 4 de novembro o Mes da Ciencia en Galego. O obxectivo desta conmemoración é de mostrar que a lingua galega é útil e tan válida coma calquera outra para facer pescuda, ensino e divulgación científica.

Proba disto, dentro das variadas actividades do Club de Ciencia, cómpre destacar a que fixo o alumnado de 1º ESO, en colaboración co EDLG e coordinada polas profesoras de Física e Química Desi Cerqueiro e Minia Prego Cabeza, esta membro tamén deste equipo. O dito traballo serviu para coñecer o método científico. Na primeira parte da tarefa, leron e mais comentaron un texto sobre a vacina da varíola e de como esta foi levada a América, nunha expedición de nenas e nenos orfos, que partiu da Coruña. A seguir, a rapazada propuxo hipóteses sobre a caída libre de corpos. E para rematar, experimentaron con globos, coa fin de comprobar as ditas hipóteses.

Por outra banda, e tamén dentro desta efeméride do mes da ciencia en galego, o Departamento de Lingua Galega e Literatura quixo tamén sumarse a esta conmemoración. Así, baixo a supervisión da súa profesora de Lingua Galega e Literatura Teresa Pastor Novo, o alumnado de 1º ESO A e D traballou asemade ambas disciplinas (Lingua e Ciencia) e elaboraron decálogos sobre boas intencións medioambientais. Con esta actividade puxeron en práctica o estudado sobre a elaboración dun texto instrutivo, melloraron a súa competencia escrita e, por suposto, reflexionaron sobre o coidado do Medio Ambiente.

Con estes traballos, ao empregar a nosa lingua, alumnado e profesorado cumpriron unha das maiores arelas do Seminario de Estudos Galegos (1923), cal foi a de que todas as ciencias se estudasen na nosa lingua propia, o galego.

FOTOHISTORIAS DO MAGOSTO

Para acceder a todas as fotos pinchar no enlace

IIº CONCURSO DE FOTOHISTORIAS DO MAGOSTO 2023: “Entre a vendima e a castañeira”

O luns 13 de novembro o xurado resolveu o alumnado gañador do IIº Concurso de Fotohistorias do Magosto 2023 “Entre a vendima e castañeira”, organizado polo EDLG. O xurado estivo composto por membros do dito equipo. Así, tal e como aparecía recollido nas bases, concedéronse dous premios para aqueles mellores microrrelatos, os cales achegaron historias orixinais e inéditas, que tiñan como pano de fondo a festividade do Magosto, acompañadas de cadansúas fotografías, tamén de autoría propia. Deste xeito, resultaron gañadores os seguintes traballos: co

1º premio, consistente nunha tarxeta agasallo de 20 € para gastar na FNAC, para o alumno Nicolás Rodríguez Vázquez (1º Bach F), autor d ́Un magosto moi especial; e 2º premio, dotado cun lote de libros en lingua galega, para a alumna Laura Casais Antelo (1º Bach F), autora d ́A maxia do Magosto.

A entrega de premios tivo lugar este xoves 16 de novembro ás 12:10 h no 1º andar do edificio histórico, diante do taboleiro con todos os traballos presentados. As persoas encargadas de entregar os galardóns foron as alumnas Vera Blanco Pérez (2º ESO A) e Ariana Crego Romero (2º ESO D), integrantes do EDLG, quen aproveitaron o momento para darlles aos premiados uns colares de zonchos, moi acaídos neste mes de Santos ou de San Martiño.

Sen ningunha dúbida, somos un feixe de lembranzas, que percibimos polos cinco sentidos: vista, gusto, olfacto, tacto e oído. Así, o EDLG quixo destacar este costume tan de noso, para que non se perda e poidan gozar del as xeracións que piden paso no camiño ás alancadas.

En efecto, cando eu era pequena, a miña nai facía os colares de castañas cocidas con pelica (zonchos) para as súas catro fillas, o día 1 de novembro, festividade de Todos os Santos. Previamente, cocíaas con nébeda ou calaminta, unha planta moi presente en toda Galicia, que medra de xeito silvestre. Un recordo olfactivo era ese recendo, mestura de menta, anís e ourego, que se esparexía por toda a casa e que ficará para sempre na miña pituitaria. Unha vez cocidas e escorridas,

comezaba a ensarillalas cunha agulla grosa e cordel (ou tanza de pescar, unha das grandes afeccións do meu pai). Coma se dunha ourive se tratase, engadía unha a unha, ata crear aquela alfaia tan devecida por nós. Esa imaxe tampouco se borrará do meu maxín. Despois comprobaba a lonxitude axeitada do colar, e a morneza chegaba ao noso pescozo (e, a verdade, tamén o peso). Ata que despois se escoitaba a máxica oración: “Nenas, xa están os colares”. Despois saïamos á rúa coas nosas “xoias” e luciámolas con fachenda.

Di a tradición cristiá que cada castaña comida representa unha alma liberada do purgatorio. E que a rapazada ofrecíalle os zonchos á veciñanza que pasaba, co fin de ceibar o maior número de ánimas posibles. Segundo outras fontes, os colares de zonchos teñen a súa orixe nas celebracións celtas do Samain, e facíanse para llelos poñer ás nenas e nenos ao xeito de amuleto, coma protección contra os males espíritos. Sexa como for, na súa interpretación cristiá ou pagá, ás miñas irmás e a min o único que nos deleitaba era ese saborento manxar que iamos arrincando a dentadas ata deixar a pelica puída e o cordel baleiro.

É por iso que cómpre non esquecer este agarimoso costume dos colares ou rosarios de zonchos, coma un sinal da nosa identidade e coma respecto polos nosos devanceiros. Unha tradición de moita raizame outrora, que debemos conservar.

Outra proba máis disto témola na nosa grande Rosalía de Castro, a nosa Rosa das Rosas. A esgrevia poeta dicíalle á meniña gaiteira no comezo de Cantares Gallegos (1863) "Has de cantar, / que che hei de dar zonchos; / has de cantar, / que che hei de dar moitos...”.

Por último, o EDLG quere amosarlle o seu agradecemento a todo o alumnado participante polas súas fotohistorias e tamén polo entusiasmo amosado, que fago extensivo ao seu profesorado de Lingua Galega e Literatura, especialmente á profesora Beni Vidal Tomé, xefa do Departamento de Lingua Galega e Literatura, e profesora do alumnado premiado neste certame, por alentalo na participación no mesmo.

Moitas grazas e parabéns a todas e a todos!

Teresa Pastor Novo

(Coordinadora do EDLG)

Novembro 2023: MES DA CIENCIA EN GALEGO

Para acceder a todas as fotos pinchar no ENLACE

As cinco cabazas da Apocalipse

Moi orixinal a achega ao Samaín, materializada nunha actividade deseñada polo profesor Manuel Varela Domínguez, xefe do Departamento de Bioloxía, coa creación do Proxecto CO2dos. O alumnado do dito proxecto quixo alertar das preocupantes consecuencias do cambio climático, focalizadas en cinco accións: desertificación, quentamento, extinción de especies, deforestación e incendios. Así, as consecuencias destes grandes males foron explicadas nuns cartaces e mais materializadas con cadansúas cabazas, representando de xeito metafórico os cinco xenetes da Apocalipse. Sen dúbida, un estimable gran de area para un magnífico proxecto, que contribúe a unha das maiores arelas do Seminario de Estudos Galegos, cuxo 1o Centenario da súa creación vimos de festexar no noso instituto hai unhas semanas: contribuír ao rigoroso estudo das diversas ciencias, empregando a nosa lingua. 

Teresa Pastor Novo

(Coordinadora do EDLG)

ARS COQUENDI

Para acceder a todas as fotos pinchar no ENLACE

Un achado moi valioso e acaído en tempos do Samaín: ARS COQUENDI

Sabiades que antigamente algunhas das aulas do andar superior do edificio histórico cumprían o servizo de vivendas para os conserxes? De feito, algunha delas conserva o resto da “mirilla” ou ollo de pez da porta. Con esta información que lle escoitaron á súa profesora de Lingua Galega e Literatura Teresa Pastor Novo, o alumnado de 1º ESO A e D, guiados polas curiosidades que ten agochadas este emblemático instituto, quixo pescudar o soto deste do mesmo, coa finalidade de descubrir algo. E alí, agochada entre teas de araña e diversos trebellos, os rapaces e rapazas ficaron abraiados diante dunha misteriosa caixa negra onde se podía ler, con letras sanguiñentas: ARS COQUENDI, a arte de cociñar, en lingua latina. Ao abrila, o feitizo non puido ser maior: contiña o que viría sendo un manuscrito realizado por alumnado de hai máis dun século, con moitas receitas elaboradas cos ingredientes máis noxentos posibles, “saborentos” manxares do mundo do Alén. Abofé o gusto compilatorio dalgún conserxe fixo conservar esta alfaia.

Obviamente, isto constitúe unha brincadeira para contextualizar esta actividade, bo pretexto para renderlle unha homenaxe ao Samaín. Logo da lectura nesta 1a avaliación do libro de Ledicia Costas, Escarlatina, a cociñeira defunta, o alumnado dos grupos antes nomeados tivo que inventar uns pratos imposibles de comer no mundo dos vivos. Así, quixemos sumarnos á temática da morte que, cun humor maxistral, recrea a nomeada autora viguesa, con divertidas aventuras do Inframundo, protagonizadas por uns personaxes moi peculiares e divertidos. Escarlatina, unha nena cociñeira falecida no século XIX, que nunca se separa de Lady Horreur, un arrepiante arañón con acento francés, coprotagoniza esta historia xunto con Román, quen recibira polo seu aniversario un agasallo moi particular.

Polo libro desfilan larpeiras receitas, as máis sabedeiras do mundo dos vivos e dos mortos. Tecidas entre ellas, asistimos a múltiples peripecias, cun exquisito humor macabro. Como novidade hogano, quixemos engadir ese ficticio manuscrito antergo, que non é máis que o seu magnífico traballo, presentado nesa caixa negra sinistra, exposta nunha mesa sanguinolenta que recrea un xantar do Inframundo. A dita mostra pódese ver no primeiro andar do Edificio histórico, instalada un axeitado 31 de outubro (anunciando a noite do Samaín).

Quérolle agradecer a todo alumnado a implicación nesta celebración tan de noso, e a boa disposición das alumnas de 1º ESO D Adriana Corrochano Martínez e Carmen Segret Vázquez, por axudar na montaxe desta exposición, sacrificando o seu tempo de lecer. De igual xeito, fago extensiva a miña gratitude á profesora Belén González Aguiar, xefa do Departamento de Latín, pola súa asesoría lingüística na tradución do título deste manuscrito, ademais de suxerirnos a deleitosa lectura de De re coquinaria, do escritor latino Marco Gavio Apicio, considerado o primeiro tratado sobre gastronomía, e que serviu e aínda serve de guía para moitos dos escritores e cociñeiros posteriores.

O Samaín foi unha data moi gorentosa en actividades porque, ademais de desenvolver a expresión escrita e mais o humor con estes pratos, tamén puxeron a proba a súa expresión oral e elaboraron microrrelatos de terror; como se de contacontos reais se tratase, narraron e dramatizaron as súas grandes historias pequenas na propia aula, nunha atmosfera arrepiante, con efectos especiais e sustos incluídos. Bo traballo, rapazada!

Teresa Pastor Novo

(Coordinadora do EDLG)

TEMPOS DE SAMAÍN

Xa está aquí o outono, e con el as castañas, as caveiras de melón, os calacús ou botefas, as augas e os tempos escuros; remata o verán e encétase o inverno; acaban as romarías ao sol e inícianse os fiadeiros a carón do lume: son tempos do Samaín.

SAMAÍN, palabra gaélica, non significa máis que “fin de verán, principio do inverno”. Na antiga cultura gaélica, o tempo do Samaín, especialmente da noite do 31 de outubro ao 1de novembro, era o período máis importante do ano. Eran as datas claves para se reunir nos camposantos, comer o ritual e comunal porco de Samaín e concelebrar as reunións festeiras dos guerreiros. Era a noite máis perigosa do ano; as portas do Alén abríanse nesas horas e as ánimas eran quen de visitar este mundo e os seus moradores, tantas veces para render contas pendentes.

Hai 3.000 anos nos pobos celtas de Europa, entre eles Galicia, Irlanda e distintas zonas de Gran Bretaña, os habitantes deses lugares esperaban o Novo Ano que, para eles se, se iniciaba co tempo do cambio de estación, da colleita e os misterios entre a vida e a morte.

Os celtas crían que, esa noite, a fiestra que separaba o mundo dos vivos e dos mortos desaparecía e que a véspera do Samaín -que así se chamaba a data- as almas dos mortos regresaban para visitar os fogares terrenais. Para manter estes espíritos contentos e afastar os malos dos seus fogares, os celtas deixaban comida ou doces fóra, unha tradición que se converteu no que hoxe fan os pequenos indo de casa en casa pedindo lambetadas.

Os cristiáns consideraban que os celtas adoraban o diaño, malia que este nunca existiu na relixión céltica. Daquela, determinouse que a maneira de converter os celtas ao cristianismo era adoptando o festival deles e transformalo en cristián. Así, o primeiro de Samaín derivou no Día de Todos os Santos.

Para afastar dos seus castros as perigosas ánimas defuntas e errantes, adoitaban poñer no alto das murallas, ou encastradas nas paredes, as caveiras iluminadas dos inimigos mortos en campaña. De aquí, dos ritos e crenzas célticas ao redor da caveira, vén a tradición europea de facer caveiras nas cortizas dos melóns, cabazas ou cabazotes.

Grazas ás pescudas do profesor López Loureiro, sábese que esta tradición se espalla por toda a antiga tradición céltica europea e, concretamente para o caso de España, por todas as zonas con vestixios do elemento céltico ben documentado.

O Samaín é o antecedente europeo do Halloween americano. Esta tradición de orixe europea foi levada a América polos emigrantes irlandeses, que empezaron a usar as cabazas no sitio dos nabos, e alumeábanas cunha brasa primeiro e despois con candeas. De alí, transmudouse nunha sorte de Entroido outonal. 

En Galicia atopámola en toda a súa xeografía, non faltando este costume en ningunha das súas bisbarras e achegando un folclore similar, aínda que dándolles denominacións diferentes: calacús, polas Rías Baixas; caveiras de melón, en Cedeira; calabazotes, en Ortigueira; colandros, en Ourense; .......

Cómpre dicir que en vilas coma Cedeira, esta festa é moi nomeada, e en moitos centros educativos conmemoran esta data. Normalmente, tallan as caveiras nas cabazas e poñen unha candea dentro para iluminalas. Tamén nesa vila, os rapaces saen disfrazados en procesión pola noite e sosteñen as súas cabazas mentres camiñan. 

Relacionado con isto, convén relacionar ancestrais lendas ou crenzas de noso, a saber, os “Aparecidos” e a Santa Compaña. Xa o esgrevio escritor don Ramón Otero Pedrayo falaba de fadas e de defuntos errantes na época do Samaín, feito coincidente co enorme gusto polo ocultismo e polo mundo do Alén, que caracterizou os homes da inesquecible Xeración Nós.

Finalmente, dende o Equipo de Dinamización da Lingua Galega (EDLG) consideramos esencial divulgar estas tradicións de noso, para comprender non só aspectos que atinxen á lingua, senón tamén para coñecer os nosos sinais de identidade e, por extensión, a nosa etnografía. É, pois, época de celebración: son TEMPOS DO SAMAÍN. 

Ma Teresa Pastor Novo

(Coordinadora do EDLG)

CALENDARIO DE AULA 23-24

Máis imaxes no seguinte enlace

Acabados de saír do prelo, este xoves 19 de outubro foron entregados os calendarios de aula por un grupo de alumnas, pertencente ao EDLG. As rapazas foron explicando polas diferentes aulas os detalles que presenta o deseño gañador deste ano, obra da alumna de 2º ESO B, Nuria Alonso. Rodríguez. Cómpre dicir que o traballo gañador reflicte á perfección as bases requiridas. Así, aparece o debuxo da nosa heroína icónica, María Pita, co fondo da bandeira de Galicia. Elixir unha figura tan representativa da nosa cidade constitúe un óptimo enfoque, xa que o que se pedía era iso precisamente: renderlle unha homenaxe á escritora Luísa Villalta, para quen A Coruña constituíu unha das súas musas, a súa adorada Matria, a quen lle adicou boa parte da súa produción poética. Ademais, o lema que anima o uso do galego está moi acaído; “Defende o galego coma os nosos ancestros a nosa cidade”, un símil contundente e exhortativo, tendo en conta a afouteza coa cal a nosa María de Todas as Batallas defendeu a cidade herculina do ataque da Armada británica, no século XVI.

Por unha marabillosa casualidade, este calendario achega a comuñón de dúas mulleres exemplares no amor cara á súa terra: María Pita e mais Luísa Villalta. Encetando con isto, o dito calendario leva dous detalles significativos: por unha banda, e para nos adaptar aos novos tempos, o EDLG quixo inserir un código QR coa información de Galipedia sobre a nosa heroína; e, por outro lado, por ser o ano 2024 moi venturoso para a nosa cidade, e tamén para o noso instituto (foi antiga alumna, graduándose no curso 1973- 1974) ao dedicárselle o Día das Letras Galegas a Luísa Villalta, inclúense tamén uns versos da esgrevia autora, escollidos á mantenta, posto que van dirixidos á mocidade: “ O riso dos adolescentes perverte constantemente o ar/ e parece vir do lugar donde a culpa pretendeu sempre enganarnos/ o lugar que atafegadamente somos/ ao borde mesmo do futuro”. Na miña humilde interpretación, ao non contar ende mal co testemuño vivo de Luísa, a mocidade é ledicia, unha manifestación cinxida de culpas atávicas que lle veñen da infancia. Véñenme á cabeza as verbas sabias de Joan Manuel Serrat da súa canción/ himno Eses tolos baixiños: “Neno, deixa xa de foder coa pelota; iso non se di, iso non se fai, iso non se toca!”, sendo ás veces os adultos quen cortan con rexas tesoiras os seus soños.

Porén, como dicía o gran poeta alemán R. M. Rilke, “a verdadeira patria do home é a infancia”. Dela, do que vivimos, reflictirase o que imos ser de adultos, nun futuro que pide paso ás présas; da infancia, da adolescencia, é o que queda en nós, como esencia. Por iso, a mocidade é, xa que logo, o diamante en bruto da idade adulta, nun futuro que xa é presente.

Sen ningunha dúbida, estas fermosas verbas de Luísa Villalta, dirixidas aos mozos e ás mozas, amosan varios aspectos: o fondo coñecemento do sentir destes “tolos baixiños” (na súa faceta de docente), a actitude reflexiva do seu pensamento e o seu dominio lingüístico.

Oxalá que todas as probas, exames, traballos, saídas culturais, ... que iredes anotando neste calendario sexan de moito proveito e que gocedes un curso máis da fermosa viaxe do coñecemento, da sabedoría, que vos fará máis libres cada día. 

Teresa Pastor Novo

(Coordinadora do EDLG)

PUBLICACIÓN DE FRANCISCO DÍAZ-FIERRO VIQUEIRA

Publicación sobre o centenario do Seminario de Estudos Galegos. Pinchar no enlace de facebook 

MOITO QUE CELEBRAR !!!

Para acceder a todas as imaxes pinchar no enlace

Nunha histórica xunta celebrada o 12 de outubro de 1923 en Ortoño (Ames), acordouse a creación do Seminario de Estudos Galegos, unha institución cultural creada por intelectuais galeguistas para estudar e espallar o patrimonio cultural galego, e tamén co obxectivo de formar investigadores. Na dita xuntanza participaron nove estudantes, recollendo a tradición da Junta de Ampliación de Estudos, promovida polo Instituto de Libre Enseñanza. Ao pouco tempo, intégrase nel boa parte da intelectualidade galeguista que se movía arredor da revista Nós.

Dado que aa utilización da lingua galega para realizar o traballo científico foi unha das súas maiores angueiras, O Departamento de Lingua Galega e Literatura e mais o Equipo de Dinamización da Lingua Galega queren renderlle a súa particular homenaxe a esta efeméride, facendo un percorrido pola xénese desta institución e amosar como a lingua propia de Galicia serviu, está a a servir e, oxalá o faga por moitos anos, servirá de canle para transmitir todos os saberes científicos. 

O SEG estaba estruturado en doce seccións: Filoloxía, Arte e Letras, Etnografía, Historia, Prehistoria, Xeografía, Historia da Arte, Historia da Literatura, Pedagoxía, Ciencias Aplicadas e Ciencias Sociais, Xurídicas e Económicas.

Así, seguindo o ronsel desta prestixiosa institución, a presente exposición recolle material bibliográfico diverso, escrito en lingua galega, en diversas ciencias: Filoloxía, Literatura, Filosofía, Física e Química, Tecnoloxía, Historia da Arte, Relixión, Xeografía e Historia, Etnografía, Dereito, ….Malia que queda aínda moito camiño por andar, abofé as mulleres e homes que traballaron nesta inesquecible institución, dende o alén onde estean, poden descansar coa satisfacción do deber cumprido. 

Para rematar, o noso agradecemento para todo o profesorado que se implicou nesta exposición, ao achegar material propio e mais dos distintos departamentos.

No IESP Eusebio da Guarda da Coruña, no día 12 do mes de outono do ano 2023.

 

Beni Vidal Tomé (Xefa do Departamento de Lingua Galega e Literatura) e Teresa Pastor Novo (Coordinadora do EDLG) 

CALENDARIO DE AULA

IIº CONCURSO DE CALENDARIO DE AULA 2023-2024:

AMOR Á LINGUA E AMOR Á NOSA CIDADE. 2024, ANO VILLALTINO

O EDLG convocou o IIº Concurso de Calendario de Aula 2023-2024. A utilidade do dito calendario é para que o alumnado apunte cada mes todas as actividades académicas que teña: exames, saídas culturais, visitas de persoeiros, traballos …. Nesta ocasión, dado que o noso instituto ten moitas homenaxes por diante cara á nosa antiga alumna emérita, a escritora Luísa Villalta, o lema e mais a fotografía ou debuxo terían que ser alusivos á cidade da Coruña, xa que a esgrevia autora coruñesa amosou un enorme amor á súa Matria- A Coruña. É, pois, un elo máis na cadea de recoñecementos para esta autora polifacética, de quen tiven o pracer de organizarlle unha premonitoria homenaxe o pasado 8 de maio no Salón de Actos do noso instituto. Ende ben. días máis tarde a RAG anunciou a nova arelada: Luísa Villalta, autora a quen se lle adicará o Día das Letras Galegas 2024. Por achegar un fermoso e acaído lema de amor á nosa lingua e debuxar a nosa senlleira María Pita, o EDLG resolveu concederlle o premio á alumna de 2º ESO B Nuria Alonso Rodríguez, quen recibiu unha tarxeta agasallo de 25 euros, para gastar na FNAC. O acto da entrega, o pasado 10 de outubro, foi realizado pola directora Mª Isabel Ruso de Lago, e mais pola coordinadora do EDLG Teresa Pastor Novo.

Teresa Pastor Novo (Coordinadora do EDLG)

Distribuir contido


by Dr. Radut