STEM

Gañamos por segunda vez consecutiva a fase autonómica da Olimpíada Científica Xuvenil Española.

 Na fase autonómica da III Olimpíada Científica Xuvenil Española que se celebrou entre os días 24 e 25 de marzo de forma telemática, participaron 2 equipos do IES Perdouro. A proba telemática consistiu nun único exame de 45 preguntas a resolver en equipos de 3 alumnos. As preguntas requirían coñecementos de matemáticas, física, química, bioloxía e xeoloxía; dun nivel correspondente a un 3.º da ESO «avanzado».

O equipo formado por Nacho Andía López, Alexandre García Pousa e Hugo  Gorgojo Basanta de 3º da ESO resultou gañador da fase autonómica.

Sendo o mellor equipo de Galicia, participarán na final nacional da Olimpíada Científica Xuvenil Española, que se celebrará en Valencia os 11, 12 e 13 de xullo de 2022. Aí competirán xunto a outros 17 equipos por representar a España na fase internacional.

Para saber máis: https://quintescience.es/ijso

O mércores 2 de febreiro, o alumnado de TIC de primeiro de Bacharelato e do ciclo de Instalacións de Telecomunicacións asistimos a unha charla sobre Intelixencia Artificial, impartida polo catedrático da USC Alberto Bugarín e polo profesor Alejandro Catalá; ambos os dous son investigadores do CITIUS.

Denomínase Intelixencia Artificial o sistema informático que simula o razoamento das persoas a partir de información nova e da toma de decisións; todo isto mediante o uso da lóxica e das matemáticas. No noso día a día empregamos a Intelixencia Artificial, aínda que nunca nos paramos a pensar niso. Un exemplo disto son os videoxogos, os cales van incrementando a súa dificultade a medida que o xogador vai adquirindo máis habilidades; ademais, poden empregar o coñecemento e perspectiva dos xogadores na súa contra. 

A I.A. (intelixencia artificial) ten diversas aplicacións en distintos ámbitos; por exemplo, empregámola para o recoñecemento de imaxes. Para isto son necesarios algoritmos que analicen todas as condicións e padróns (chámase adestramento). Pero entre todas estas vantaxes sempre sempre existe unha desvantaxe. Para ser capaz de recoñecer unha foto, a Intelixencia Artificial ten que buscar na base de datos e chegar a unha conclusión: acerta na maioría dos casos. A pesar de ser un sistema moi avanzado, podemos despistalo interpoñendo unha imaxe con ruído gráfico, facendo que sempre, por exemplo, recoñeza unha avestruz. 

As aplicacións da I.A. non se limitan a ese ámbito, xa que existen tradutores automáticos baseados nela; son tradutores moi avanzados pero, aínda así, teñen algúns defectos curiosos que é imprescindible corrixir. Estes defectos adoitan estar relacionados co xénero. Cando falamos de premios Nobel o tradutor sempre vai empregar o pronome masculino, xa que ten como fonte de coñecementos a base de datos e, como a maioría dos premios Nobel foron homes, chegou á conclusión de que esa persoa tiña que ser un home. Isto é o que ocorre cando se lle proporcionan datos desproporcionados. No tradutor non só ocorre isto, senón que tamén hai linguas como o turco e o finlandés que non teñen xénero e, ao traducilas á nosa lingua, o xénero que nos vai aparecer é o masculino. O desequilibrio de datos é un dos problemas máis habituais; un claro exemplo disto é o recoñecemento facial nun aeroporto. Se a maioría das persoas son de pel clara, a I.A. vai recoñecer soamente como persoas aquelas que se aproximen ao padrón establecido e o resto de xente, coa pel máis escura, non van ser persoas aos ollos desta intelixencia (e pasaría o contrario se nese aeroporto a maioría das persoas tivesen a pel máis escura: non recoñecería como persoas as de pel máis clara). 

O tema tratado nesta charla foi moi interesante, xa que a Intelixencia Artificial está cada vez máis presente no noso día a día e introducida en todo tipo de dispositivos. 

Ainhoa Mía Quiroz Huamán – 1º Bacharelato A

No departamento de Bioloxía e Xeoloxía do IES O Perdouro tratamos de aproximar os nosos alumnos ao medio máis próximo. Neste caso levámolo a cabo a través dunha horta escolar. 

O obxectivo é que o alumnado cultive verduras e hortalizas fomentando así a alimentación saudable e o coidado do medio ambiente. Este trimestre os alumnos de 1º da ESO comezaron coa preparación do horto. Primeiramente, escolleron a zona máis adecuada do centro para a súa localización, baseándose na incidencia da radiación solar, humidade e características do solo. A continuación, planificaron a distribución do solo para organizar os distintos tipos de cultivos. As plantas que sementamos neste trimestre son aromáticas como a menta ou a herba luísa. Foron escollidas xa que atraen a numerosos insectos que favorecen o desenvolvemento do solo (vermes, cempés, xoaniñas, avispas, etc). Ademais, tamén estamos plantando verduras de temporada como son os repolos. 

En francés, a raíz do éxito televisivo e tirón da serie Lupín en Netflix, estivemos lendo unha versión adaptada das aventuras de Arsène Lupin e xogamos a un escape game da casa de edición francesa Marabout que nos serviu de inspiración para confeccionar as estratexias de 5 xogos bilingües de mesa articulados con robots preprogramados polo alumnado de tecnoloxía.

Tendo en conta os éxitos nas pantallas, o alumnado escolleu aventuras e persoeiros próximo ao seu recente mundo da infancia para elaborar os xogos de mesa.

Así pois a primeira elección foi as aventuras dun polo moi coñecido e algo desafortunado, Calimero. Máis para ir avanzando no xogo, había que resolver retos: compoñer quebracabezas, adiviñas, cálculo e unhas cantas preguntas sobre os tipos de mamíferos.

A segunda escolla, foi Xulio Vernes, autor de moitas das mellores aventuras. O libro escollido foi A volta ao mundo en 80 días para medir os coñecementos en xeografía e astucia dos xogadores. Houbo que lembrar o debuxo animado de Willy Fog e ler a versión adaptada do libro para idear as misións do xogo.

Outro xogo máis exótico inspirouse dun debuxo animado de Disney. O protagonista ía ser Stitch. Nos retos e enigmas para pasar de etapa había que saber idiomas, nomes de froitas e verduras, matemática e ter astucia e enxeño.

Un xogo polo que todos pasaron de novo é Super Mario. Neste taboleiro, Gomba, un fungo inimigo de Mario, está en busca da princesa. Gomba ten que ir levantando tarxetas para tratar de conseguir obxecos que lle permitirá seguir ou non o xogo.

Finalmente, o circo foi outro mundo que non podía faltar. O mono "patillo" tiña como misión atopar os plátanos agochados. Para iso tivo que seguir unhas pistas e descifrar enigmas: adiviñas, código morse, etc....

Como traballamos despois de acordar os equipos de traballo:

1º) Idear un mínimo de 5 retos / adiviñas / pistas / recompensas sobre o tema escollido: granxa, planisferio, illa deserta, circuíto, circo.
2º) Definir a situación de partida e o propósito/misión do xogo, e o premio final.
3º) Definir a puntuación: ganar puntos e/ou perder puntos.
4º) Crear as tarxetas do xogo: tarxetas narrativas, tarxetas pistas/falsas pistas, tarxetas recompensa, tarxeta retos/enigmas. O alumnado deseño as tarxetas en Canva cunhas medidas especiais que logo montaron nun documento odt para a súa impresión a dobre cara.
5º) Deseñar e fabricar o taboleiro nunha cartolina con elementos impresos en papel e plastificados. Algúns taboleiros teñen elementos 3D para que pare o robot e poñer a proba os seus sensores. O alumnado tivo que buscar por internet os debuxos que ía utilizar para ambientar o seu taboleiro. Tivo que escoller imaxes dunha certa calidade de resolución e redimensionalas á escala da súa impresión.

O alumnado ademais de ser competente en linguas (Francés, Galego e Castelán) tivo que empregar as TIC para a elaboración do material dos taboleiros e botar man dos seus coñecementos en cálculo, xeografía, bioloxía e cultura xeral para redactar as enigmas e adiviñas. Evidentemente demostraron moita creatividade tanto no deseño do taboleiro e tarxetas como na redacción das narracións de cada taboleiro.

Antes de último reto colectivo, estivemos xogando aos xogos dos compañeiros/as para probar que todo funcionarse e/ou corrixir algunha proba algo difícil de resolver.

Finalmente, chegará o gran día da Feira TecnoCienciArte onde divulgar estes proxectos interdisciplinares. O alumnado de 4ºESO será o mestre do xogo e poñerá a proba aos seus compañeiros de ESO.

Accede ás fotos do proceso AQUÍ.

O venres día 21 de maio o alumnado de 1º de Bacharelato e o de 4º da ESO tiveron unha charla sobre o emprego e as vantaxes da enerxía mariña. 

Esta charla foi impartida por Patxi G. Novo, que traballa en Nagasaki, unha cidade xaponesa historicamente portuaria. Explicou como do mar podemos obter varias enerxías renovables, como a solar e a eólica, non só a hidráulica (por exemplo, as placas solares e os eólicos no mar). Tamén falou sobre a enerxía maremotriz, que aproveita o movemento das mareas, e a undimotriz, que aproveita a enerxía das ondas e consiste en ... seguir lendo a crónica de Ainhoa Mía Quiroz Huamán, 4º ESO B no blogue de Perdourando.