Club de Ciencias 2022/2023
CRISTAIS DOCES
PREGUNTA:
Podemos conseguir cristais co azucre?
HIPÓTESE:
-Si, porque no azucre xa hai cristais pequeniños.
MATERIAS:
- Azucre
- Auga
- Un bote e unha xerra de cristal
- Un cazo e unha placa vitrocerámica
- Unha culleriña
- Un pau de madeira fino.
-Colorante
PROCEDEMENTO:
-Quentamos na placa vitrocerámica un cazo cunha cunca de auga a unha temperatura media, é dicir, a unha temperatura o suficientemente quente como para favorecer o movemento das moléculas de azucre pero non a un nivel no que a auga se evapore rapidamente.
-Unha vez quentada a auga, botámola na xerra de cristal.
-A continuación, engadimos dúas cuncas de azucre moi lentamente e removendo coa culleriña para que o azucre se vaia disolvendo.
-Remexemos e intentamos conseguir é unha disolución sobresaturada de azucre. É moi importante que o azucre quede totalmente disolto, e que introduzamos todo o posible, é dicir, ata que a auga non sexa capaz de disolver máis cantidade de azucre.
-Engadimos un pouco de colorante alimenticio azul para que os cristais que obteñamos sexan de cor.
-Finalmente, introducimos a disolución no bote de cristal.
-Colocamos o pau de madeira e poñémolo preto da fiestra para facilitar que se evapore a auga.
RESULTADO:
-Aproximadamente unha semana despois, veremos como se formaron pequenos cristais de azucre no fondo do bote.
-Uns días despois conseguimos uns pequenos cristais sólidos ao redor do pau.
CONCLUSIÓN:
Ao mesturar a auga e o azucre, creamos unha solución sobresaturada (unha solución na que non se pode disolver máis azucre). A medida que pasa o tempo, a auga evaporarase lentamente da solución. Cando a auga se evapora, a solución vólvese máis saturada e as moléculas de azucre continúan saíndo da solución e acumúlanse no pau das brochetas. A este proceso coñécese como cristalización.
Unha substancia forma cristais cando as súas moléculas se unen formando unha estrutura ordenada. Cando poñemos moitas delas xuntas haberá máis posibilidade de que choquen, é dicir, cando diluímos todo o azucre que podemos nun pouco de auga estamos a facilitar este proceso. Algunhas veces, cando dúas moléculas chocan, acaban xuntándose, e unha vez están xuntas, atraen a outras moléculas que se unen tamén a elas. Así é como conseguimos facer que os nosos cristais se formen.
A TRANSPIRACIÓN DAS PLANTAS
PREGUNTA:
Súan as plantas? Por onde o fan?
HIPÓTESE:
-Si, porque son seres vivos.
-Non, collen auga polas raíces pero non a expulsan.
MATERIAIS:
-O carballo do patio do colexio
-Unha bolsa transparente
-Goma elástica
PROCEDEMENTO:
-Saímos ao patio do colexio e observamos as ramas do noso carballo.
-Comprobamos que as follas non están molladas e que se atopan totalmente secas.
-Colocamos unha bolsa de plástico ao redor dunha rama e asegurámola cunha goma elástica .
-Comprobamos que introducimos bastantes follas na bolsa e que a goma está axustada á rama procurando que saia a menor cantidade de aire do interior.
-Volvemos media hora despois e observamos a bolsa.
RESULTADO:
As paredes da bolsa aparecen cheas de vapor e pingas de auga.
Comprobamos como as follas das plantas teñen buratos moi pequenos por toda a superficie, chamados estomas e que non podemos ver a simple vista, polos que nos días de calor, como o de hoxe, saen pingas de auga que se evaporan. Isto é o que se acumulou dentro da bolsa.
CONCLUSIÓN:
Para absorber o dióxido de carbono, as follas abren os estomas e mentres tanto, a árbore está sacando a agua desde as súas raíces atas as súas follas. Ao abrir os estomas, un pouco da auga cae da folla e se libera como vapor de agua. Esta liberación chámase transpiración, e é un pouco similar ao proceso de suar nos seres humanos. A transpiración solta vapor de agua, a forma gasosa da auga, ao aire.
ACCIÓN E REACCIÓN
PREGUNTA:
Quen era Newton? Por que era coñecido?
HIPÓTESE:
Era un científico moi importante.
MATERIAIS:
-Un globo
-Un vaso ou cunca
-Unha canica
-Unha goma elástica
-Tesoiras
PROCEDEMENTO:
-Cortamos o globo e colocámolo no borde dun vaso ou recipiente.
-Tensamos o globo e colocamos unha goma arredor para que non escape.
-Deixamos caer a canica enriba do globo.
-Observamos o movemento da canica e escoitamos o son que se produce.
RESULTADO:
Neste experimento obsérvase a terceira lei de Newton que sinala que “a toda acción lle corresponde unha reacción” é dicir,cando un obxecto ou corpo nº1 aplica unha forza sobre un corpo nº2, o corpo nº 2 aplica a mesma forza sobre o corpo nº1, pero en sentido contrario. Así vemos como a canica choca contra o globo e despois rebota. Ao final, a canica acaba parando pola fricción do aire e a forza de gravidade.
Neste experimento tamén escoitamos un particular efecto sonoro debido ao globo, que funciona de xeito similar ás membranas ou parches tensados dos instrumentos membranófonos percutidos.
CONCLUSIÓN:
Por cada acción da canica hai una reacción igual ou oposta do globo. Algo similar ao que acontece se lanzamos unha pelota contra a parede, que esta acaba rebotando.
PARA SABER MÁIS:
Isaac Newton definiu as tres leis da dinámica, as cales se coñecen como leis de Newton; foi o primeiro en demostrar que as leis que rexían os movementos dos corpos na terra son as mesmas que gobernan os corpos celestes.
A primeira lei de Newton di que un obxecto non cambiará o seu movemento a menos que actúe sobre el unha forza. A segunda lei de Newton, di que os obxectos máis pesados necesitan unha forza maior para movelos.
A terceira Lei de Newton ou Principio de acción-reacción establece que cando dúas partículas interactúan, a forza sobre unha partícula é igual e oposta á forza que interactúa sobre a outra partícula. É dicir, se existe unha forza externa, tal forza será contrarrestada por outra igual, pero na dirección oposta. Diso dedúcese que todas as forzas do Universo ocorren en pares, toda forza ten a súa oposta de igual magnitude.
ÓSMOSE CON PATACAS
PREGUNTA:
Sabedes o que é a ósmose?
HIPÓTESE:
-É cando os líquidos poden atravesar unha membrana semipermeable.
MATERIAS:
-Unha pataca
-Coitelo
-Auga
-Sal
-Dous vasos
PROCEDEMENTO:
-Enchemos un vaso con auga e outro con auga con sal.
-Cortamos unha pataca pola metade e comprobamos que ambas metades teñen o mesmo tamaño.
-Mergullamos as patacas durante unhas cantas horas nos vasos que preparamos anteriormente e que conteñen dúas disolucións diferentes.
RESULTADO:
Ao día seguinte, observaremos que o tamaño das dúas metades da pataca é distinto a pesar de que, cando as cortamos, era o mesmo.
Observamos que a metade que estivo en auga pura aumentou lixeiramente o seu tamaño, mentres que a que se introduciu en auga con sal reduciu considerablemente o mesmo.
CONCLUSIÓN:
A contracción e expansión das patacas débese á ósmose que é un fenómeno físico esencial para a vida. Trataríase do proceso a través do cal a auga se move a través dunha membrana semipermeable.
No noso caso, a pataca equilibra a súa cantidade de sales coa do medio aumentando o grao de auga no seu interior no caso do medio hipotónico, e expulsa auga para igualala coa do medio hipertónico no recipiente que contén sal. É dicir, as moléculas de auga son capaces de atravesar as membranas semipermeables desde a disolución de menor concentración (disolución hipotónica) á de maior concentración (disolución hipertónica) e isto prodúcese ata que as concentracións se igualan (disolución isotónica).
PARA SABER MÁIS:
A ósmose é unha actividade vital para o crecemento e estabilidade da vida vexetal. Sen ósmose a fotosíntese non tería lugar e as plantas mucharían e morrerían. Unha planta mucha parece seca porque as súas células non reciben a cantidade de auga suficiente. Aínda que a ósmose se está producindo, fai que esta perda o seu estado vertical e saudable.
Como vimos no noso experimento, este proceso encárgase de distribuír auga a través de membranas permeables para manter ese volume e presión adecuados de todas as células vexetais. A ósmose sería a encargada de levar a auga aos lugares da planta onde existe menor concentración, polo que podemos dicir que xoga un papel vital no proceso de fotosíntese das plantas.
FLUÍDO NON NEWTONIANO
PREGUNTA:
Pode existir algún fluído que cambie de líquido a sólido segundo a maneira que o toquemos?
HIPÓTESE:
-No, sempre están no mesmo estado.
MATERIAS:
-Fariña de millo
-Auga
-Unha cunca ou recipiente grande
PROCEDEMENTO:
-Mesturamos Maicena (fariña de millo) pouco a pouco e en pequenas cantidades con agua.
-Recortar a botella e volver a colocar o globo.
-Remexemos e amasamos ben ata que a a fariña quede disolta e formemos unha masa.
-Aplicamos forzas, de diferentes intensidades sobre a mestura xa preparada, comezando pola máis débil ata ir aumentando a presión exercida, e sempre en dirección perpendicular, para que aparezan as forzas tanxenciais.
RESULTADO:
Se metemos os dedos con suavidade, a mestura comportarase como un líquido, mentres que se tentamos dar unha puñada actuará como un sólido.
CONCLUSIÓN:
Issac Newton declarou que os líquidos flúen a velocidades constantes e predicibles. Pero a mestura deste experimento non segue esta teoría xa que pode actuar case como un sólido e ao fluír como un líquido.
O fluído non Newtoniano axúdanos a comprender o concepto de viscosidade que varía en función da presión á que se ve sometido, aínda que a temperatura sexa sempre a mesma.
Dito dun modo máis extenso, cando non lle aplicamos forza á mestura, compórtase coma se fose un líquido normal, porque se reduce a viscosidade e as partículas teñen tempo para ordenarse. Con todo, cando estas partículas ven sometidas a certa presión, enrédanse porque non lles dá tempo a organizarse e a viscosidade é maior, ata o punto de adquirir unha textura similar á dun sólido.
PARA SABER MÁIS:
Unha curiosidade respecto a este experimento para nenos é que o fluído non newtoniano utilízase para fabricar chalecos a proba de balas. Cando non se exerce ningunha forza sobre estes, o interior é líquido e flexible, mentres que se reciben un impacto o fluído convértese en sólido e non permite que a bala atravese o chaleco.
XERADOR DE CHUVIA
PREGUNTA:
Podemos reproducir o ciclo da auga?
SUPOSTO:
Si, facendo que se evapore a auga.
MATERIAIS:
-Agua
-Cubos de xeo
-Placa de cociña eléctrica
-Un cazo
-Tarro de cristal
-Un prato
PROCEDEMENTO:
-Comezamos vertendo a auga nun cazo e quentándoa na placa eléctrica.
-Vertemos parte da auga quente no frasco de cristal.
-Poñemos o prato por enriba e vemos como se empezan a empañar as paredes do frasco.
-Colocamos os cubiños de xeos no prato e observamos o que ocorre.
RESULTADO:
-Dentro do frasco vemos como cae a choiva en forma de pequenas pingas formadas na base do prato que arrefriamos mediante os cubos de xeo.
CONCLUSIÓN:
A auga quente convértese en vapor de auga que ascende polo frasco. O prato frío fai que a humidade do aire quente do interior do frasco condénsese e forme pingas de auga. Cando esas pingas alcanzan o tamaño adecuado, caerán polo seu propio peso.Isto é o mesmo que sucede na atmosfera. O aire quente e húmido elévase e atópase co aire máis frío da parte superior da atmosfera. Nese instante, o vapor de auga condénsase en pingas que caen formando a choiva que logo alimenta ríos, pantanos e eses charcos que nos gusta pisar cunhas magníficas botas de auga.
UN MAR DE CORES
PREGUNTA:
Qué pasará cando botamos o colorante enriba do leite?
E cando lle botamos o lavavaixelas?
HIPÓTESE:
O leite cambiará de cor e ó botar o lavavaixelas, volverase todo de cor verde.
MATERIAIS:
-Un vaso de leite enteira
-Un cuenco
-Colorante líquido alimentario amarelo, azul e vermello.
-Un pouco de xabón de lavavaixelas líquido
PROCEDEMENTO:
-O primeiro que facemos e poñer a leite no cuenco.
-Despois vertemos un pouco de colorante no centro de maneira que queden separados por cores
-Finalmente botamos unha gota de lavavaixelas no centro.
RESULTADO:
O leite convertirase nun mar de cores, que bailarán e construirán formas preciosas. Cando deixen de moverse podemos botar outras gotas de lavabaixelas nos bordes, o proceso volverá repetirse creando sempre formas distintas.
A CÉLULA VEXETAL
PREGUNTA:
Que son as células? Son iguales as células das plantas que as dos animais? Poderemos ver as células dunha cebola?
HIPÓTESE:
-Si, podemos ver as células porque son microscópicas e só as vemos cun microscopio.
-As das plantas son de color verde e as dos animais non.
MATERIAIS:
- cebolas
- coitelo
- pinzas
- portaobxectos
- microscopio
PROCEDEMENTO:
-Cortamos a cebola pola metade e separamos as súas capas.
-Desprendemos, coa axuda das pinzas e do coitelo, a membrana que está adherida pola súa cara inferior cóncava dunha das capas internas da cebola.
-Depositamos o fragmento de membrana nun portaobxectos e colocámolo no microscopio para observar o resultado.
-Analizamos a imaxe que nos mostra o microscopio.
RESULTADO:
Comprobamos que a epidermes da cebola está formada por unha fina capa delgada e transparente que permite poder observar con facilidade as súas células a través dun microscopio.
Co noso microscopio observamos claramente a célula vexetal con forma hexaédrica (en celas) e alongadas.
CONCLUSIÓN:
A epidermes da cebola está formada por unha fina capa delgada e transparente que permite poder observar con facilidade as súas células a través dun microscopio. Por esta razón, as cebolas resultan ideais para coñecer e analizar a morfoloxía celular.
Os seres pluricelulares son aqueles formados por varias células organizados en tecidos. As células posúen unha estrutura constituída por unha membrana plasmática que a envolve, o citoplasma que engloba os orgánulos celulares e un núcleo no que se atopa o material xenético, ou ADN.
A pel da cebola garda certas similitudes coas células dos seres humanos. A única diferenza existente entre as células dunha cebola e as dunha persoa atópase na chamada parede celular, presente unicamente nos vexetais que serve para protexer ao resto de células.
As células actúan como un sistema aberto no que sucede constantemente un intercambio de materia e enerxía coa contorna. Estes organismos son capaces de admitir ou eliminar aqueles materiais que necesitan para o seu metabolismo.
Tanto as células que compoñen a cebola como as de ser humana son células eucariotas. Este tipo de células son aquelas que gardan o material xenético nun núcleo encerrado nunha membrana. Pola contra, as células procariotas son aquelas cuxo material xenético atópase por todo o citoplasma.
PARA SABER MÁIS:
Ao cortar unha cebola libéranse diferentes substancias químicas como encimas e aminoácidos sulfóxidos, compostos azufrados (compostos con xofre) deste vexetal. A medida que cortamos a cebola, o gas se evapora e chega ata os nosos ollos.
Este gas con xofre, ao combinarse coa auga das bágoas, forma acedo sulfúrico. O ácido sulfúrico é irritante para os ollos de tal maneira que o cerebro reacciona ordenando a produción de máis bágoas para desta maneira tentar diluír o ácido e protexer os ollos.
O SURTIDOR ELEFANTE
PREGUNTA:
Qué pasará si picamos a botella o vaso xuntos?
HIPÓTESE:
A auga, sae continuamente.
MATERIAIS:
-Vaso
-Colorante
-Palliña
-Punzón
-Funil
-Auga
-Recipiente
-Botella baleira
PROCEDEMENTO:
-Tinximos a auga
-Picamos a botella e o vaso xuntos para facer un burato que comunique as dúas pezas
-Introducimos a palliña na botella
-Metemos a auga na botella con moito tino de manter ben apretada a boca da pallia e pechamos a botella.
-Deixamos de apertar a saída da palliña. Mentres a botella está pechada NON sae auga pola pallia, pero cando ab rimos o tapón sae a auga por ela.
RESULTADO:
O aire dentro da botella exerce presión sobre a auga (presión atmosférica). Ó abrir o tapon da botella entre máis aire e aumenta a presión interior o que fai que a auga saia pola palliña cara ó exterior.
FACEMOS PLÁSTICO CON LEITE
PREGUNTA:
Podemos facer plástico usando leite?
HIPÓTESE:
-Si, como un queixo.
-Non, porque non se pon duro.
MATERIAIS:
- leite
- vinagre
- coador
- moldes de plastilina
- vaso
- culler
PROCEDEMENTO:
-Repetiremos o experimento anterior no que separamos o soro do leite da caseína. Polo tanto comezamos vertendo o leite no vaso e quentándoo un intre no microondas sen que chegue a ferver.
-Engadimos 4 culleradas de vinagre e remexemos ben cunha culler.
-Coa axuda dun coador filtramos o contido do vaso e deixamos que escorra ben o líquido.
-Vertemos nos moldes a pasta obtida e deixámola secar uns días poñendo o molde preto do radiador.
-Pasados uns días observamos o resultado.
RESULTADO:
O leite transformouse nunha especie de masa plástica ao deixalo secar.
O sólido obtido, ou como se chama en Química, “o precipitado“, é a caseína, unha proteína presente no leite e os seus derivados. É precisamente esta molécula xigante a que podemos moldear e, cando se seca, adquire ese aspecto tan parecido ao plástico. De feito, aínda que a caseína sexa insoluble en auga, no leite, grazas ao resto de compoñentes, non podemos vela a primeira ollada porque se agrupan unhas moléculas con outras, formando o que se chaman micelas.
-Ao engadir vinagre, as propiedades do leite cambian, e a caseína xa non é soluble polo que precipita. Con todo, seguen formándose grupiños de moléculas de caseína cando secamos o precipitado, creando unha substancia moldeable e parecida ao plástico.
CONCLUSIÓN:
O principal compoñente deste plástico natural obtido do leite é a caseína. Trátase dunha fosfoproteína; unha molécula moi longa que tende a xuntarse con outras en bólas chamadas micelas para formar unha mestura estable e homoxénea no leite. A pesar de que a caseína é insoluble na auga; no leite, cun pH de 6, as súas cargas negativas únense aos ións positivos de calcio solubilizándose como un sal cálcica.
Con todo, engadindo un ácido ao leite, neste caso o acético do vinagre, as cargas negativas da superficie das micelas neutralízanse ao unirse os seus grupos fosfatos aos protóns que achega o ácido disolto. Para conseguilo debe aumentarse a acidez do leite ata alcanzar un pH de 4,5 e unha temperatura duns 60º. Isto provoca a precipitación das moléculas de caseína fosfocálcica.
Unha vez filtrada e seca a caseína, as súas moléculas agrúpanse mediante os seus partes hidrófobas creando unha substancia termoplástica e moldeable.
DEBUXOS MÁXICOS
PREGUNTA:
Qué pasará cando a témpera entra en contacto co sal?
HIPÓTESE:
A pintura tinguirá o sal.
MATERIAIS:
-Pinturas
-Sal
-Cartolinas
-Cola blanca
-Envases
PROCEDEMENTO:
-Facemos debuxo coa cola branca, botámoslle sal por riba ata cubrilos, sacudímolas para eliminar o sal sobrante e deixamos secar.
-Diluimos a témpera en auga, procurando que quede bastante líquida e botámola sobre os debuxos.
RESULTADO:
Ao botar unha gota de pintura obre o debuxo esta escorrega e percorre o camio marcado polo sal e a cola. Isto prodúcese pola propiedade que ten o sal de absorben os líquidos.
QUE HAI DENTRO DOS CUEIROS?
PREGUNTA:
Que hai dentro dos cueiros?
HIPÓTESE:
-Unha tea impermeable.
-Espuma e algodón.
MATERIAIS:
- cueiros
- auga
- tesoiras
- cubetas
PROCEDEMENTO:
-Primeiramente mollamos un pañal con auga para observar como se incha e ao cabo dun minutos só se nota un pouco de humidade.
-Cortamos en anacos algúns cueiros coas tesoiras.
-Deixamos caer nas cubetas o polvo branco (poliacrilato de sodio)que conteñen os cueiros no seu interior.
-Observamos a cor, textura e cantidade de polvo branco.
-Botámoslle auga e remexemos.
RESULTADO:
-O polvo branco unha vez mollado semella ser “neve artificial”.
-O polvo da cubeta triplica o seu tamaño.
CONCLUSIÓN:
O poliacrilato de sodio, que é unha substancia que extraemos dos cueiros, é un polímero moi absorbente.
Os polímeros son moléculas dunha medida moi grande que se forman pola unión de moléculas pequenas chamadas monómeros. Hai moitos exemplos de polímeros na nosa vida cotiá: o PVC, o nylon, o teflón, etc.
O poliacrilato de sodio é moi absorbente e ten a capacidade de absorber a auga que engadimos e en consecuencia o seu volume incrementa moito respecto a o seu volume inicial. Cando mesturamos o poliacrilato con auga a substancia resultante ten un aspecto moi parecido á neve.
O poliacrilato tragou “” toda a auga e a substancia final é como un xel. Iso mesmo é o que sucede nos cueiros cando os bebes mexan neles.
FACEMOS NEVE
PREGUNTA:
¿Podemos facer neve caseira?
HIPÓTESE:
A neve non se pode facer.
MATERIAIS:
-Unha medida de auga
-4 medidas de bicarbonato
-Recipiente
PROCEDEMENTO:
-Botamos na bandexa o bicarbonato, segundo a cantidade que queiramos facer botamos un ou dous vasos.
-Botamos pouco a pouco a auga, medio vaso, segundo a cantidade de bicarbonato botamos máis auga.
-Removemos. Xa temos lista a nosa neve para que manipulen os nenos.
CONCLUSIÓN:
Xa temos lista a nosa neve para que manipulen os nenos.
A CASEÍNA DO LEITE
PREGUNTA:
Que é a caseina?
Podemos separar os compoñentes do leite??
HIPÓTESE:
-A caseína é a cor branca do leite e o resto é auga.
-Si que se poden separar.
MATERIAIS:
-Leite
-Vinagre
-Vasos
-Culleres
PROCEDEMENTO:
-Quentamos dúas cuncas con leite no microondas
-Engadimos tres culleradas de vinagre a cada cunca con leite.
-Remexemos e observamos a reacción química que se está producindo.
RESULTADO:
-A parte de arriba do vaso atópase en estado líquido e a parte de abaixo en estado sólido.
CONCLUSIÓN:
O leite contén unha proteína chamada caseína, que ao entrar en contacto co ácido do vinagre, desprázase ao fondo.
Na parte de arriba, o líquido que podemos ver é o soro do leite e o vinagre.
Os grumos formáronse como consecuencia da mestura da caseína e o ácido que contén o vinagre, o cal produciu unha reacción química. A caseína ten carga negativa e o ácido carga positiva. Estas cargas distintas atráense e fusiónanse, o cal xera coágulos visibles (grumos).
AFUNDIR UN BARCO SEN MOLLALO
PREGUNTA:
Poderemos afundir un barco sen mollalo?
HIPÓTESE:
Non, para afundilo, o barco mollarase.
MATERIAIS:
-Un barquiño de papel
-Un vaso ancho
-Un recipiente con auga
PROCEDEMENTO:
-Poñemos os barcos na auga e a un poñémoslle enriba un vaso.
-Empuxamos os 2 barcos cara ó fondo.
-Afundimos de todo e esperamos
-Un anaco despois sacámolos e observamos.
CONCLUSIÓN:
Hai aire en todos os lugares. O vaso está cheo de aire, polo tanto ó introducilo na auga o aire empuxa a auga, pero a auga tamén empuxa o aire e fai que se comprima un pouco. Esta presión que exerce o aire sobre a auga fai que o vaso non se encha de auga, polo tanto protexe o barquiño de papel e non se molla ainda que o sumerxamos por completo e o teamos debaixo da auga.
FLUORESCENCIA
PREGUNTA:
Por que hai cousas que brillan na escuridade? Veremos as cousa da mesma cor se empregamos unha lanterna de luz negra ou ultravioleta?
HIPÓTESE:
-As cousas brillan porque “reflexan” a luz.
-Algunhas cousas brillan porque teñen unha pintura especial.
MATERIAIS:
- auga
- tónica
-rotuladores marcadores fluorescentes.
- lanterna ultravioleta.
- vasos
PROCEDEMENTO:
-Para facer esta experiencia debuxamos nun folio cos rotuladores fluorescentes e cos normais.
-A continuación enchemos un vaso con auga da billa e outro con auga tónica.
-Abrimos un rotulador fluorescentes e sacamos a carga da tinta, que poremos nun vaso de auga.
-Primeiro observamos os tres vasos con luz natural.
-Posteriormente baixamos as persianas e acendemos a lanterna ultravioleta.
RESULTADO:
-A tinta fluorescente, como a dos rotuladores que empregamos, é máis brillante que a tinta normal, sobre todo baixo a luz ultravioleta. Esta tinta contén pigmentos fluorescentes que absorben e reflicten máis luz que as tintas convencionais. Os pigmentos normais fan que os materiais teñan unha cor determinada porque absorben partes do espectro visible, mentres que reflicten as lonxitudes de onda da luz correspondente á cor que podemos ver.
-No caso da auga e da tónica, vemos que ambos líquidos son incoloros cando se iluminan con luz natural. Cando a sala queda ás escuras, ilumínanse os vasos cunha lámpada de luz ultravioleta e vemos como auga tónica emite luz visible branco-azulada, mentres que non se observa cambio algún na auga da billa
CONCLUSIÓN:
A fluorescencia é o fenómeno mediante o cal un corpo emite luz cando é irradiado con luz ultravioleta. En ocasións a fluorescencia é confundida coa fosforescencia, con todo non son fenómenos similares. A fluorescencia é inmediata e dura unicamente mentres que o obxecto é irradiado con luz ultravioleta, mentres que a fosforescencia dura máis tempo.
Os pigmentos fluorescentes tamén absorben a luz visible, pero son moi sensibles á enerxía máis alta da luz ultravioleta. Ao absorbela, os electróns que están ao redor dos átomos destes pigmentos excítanse e danlles enerxía. Esta enerxía libérase en forma de fotóns, que teñen unha enerxía máis baixa con respecto á luz visible, polo que a tinta emite máis luz en total e resulta máis brillante.
A auga tónica é unha bebida que contén quinina, que é a substancia responsable do sabor amargo desta bebida. A quinina é unha molécula orgánica na que se pode observar o fenómeno de fluorescencia cando esta ilumínase con luz ultravioleta e atópase no medio acedo, como na auga tónica.
A FUGA DA AUGA
PREGUNTA:
¿Qué pasará cando a auga entra en contacto co papel?
HIPÓTESE:
A auga cando entra en contacto co papel, móllao e acábao rompendo.
MATERIAIS:
-2 trozos de toalla de papel.
-Un tazón
-Un vaso de vidrio
-Auga
-Colorante alimenticio.
PROCEDEMENTO:
-Con dous trozos de papel, realizamos unha mecha, retorcéndoos.
-No vaso colocamos auga ata encher un pouco máis da metade do vaso, e añadímoslle o colorante.
-Colocamos o vaso con auga xunto o tazón e introducimos a mecha que fixemos coas toallas de papel.
-Nuns minutos observamos que é o que pasa coa auga.
CONCLUSIÓN:
As moléculas de algún obxecto ou material, é decir, as pequenas partes que componen unha sustancia mantéñense unidas por unha forza chamada cohesión. A adhesión é o nome que se lle da a a atracción entre moléculas de sustancias diferentes, por exemplo, a adhesión entre a auga e un obxecto sólido. No noso experimento, a adhesión da auga á toalla é grande. Algunhas veces os líquidos poden ter máis forza de adhesión que de cohesión, é dicir, que os líquidos poden pegarse máis a obxectos que a eles mesmos.
OS MOFOS
PREGUNTA:
Que son os mofos? Que condicións son necesarias para que se desenvolva o mofo no pan?
HIPÓTESE:
-Os mofos son o podre das cousas.
-Ao levar moito tempo sae o mofo.
-Na miña casa as veces sae mofo nas mandarinas.
MATERIAIS:
-Recipientes con tapa
-Pan
-Pulverizador con auga
PROCEDEMENTO:
-Cortamos o pan pola metade.
-Humedecemos unha das partes do pan empregando o pulverizador,.
-Introducimos o pan húmido nun dos recipientes.
-Colocamos o pan seco no outro recipiente.
-Tapamos e colocamos os recipientes cerca do radiador.
-Miramos diariamente a súa evolución.
RESULTADO:
-Ao cabo duns días aparece o mofo no pan húmido.
-O pan húmido presenta unha capa de mofo de cor verdoso con manchas negras, ademais o cheiro que desprende é desagradable. Todo é debido a que durante 15 días estivo nun ambiente húmido e escuro.
-No pan seco non se observan mofos a simple vista.
CONCLUSIÓN:
O mofo non é unha planta, senón un fungo, como o champiñón ou os cogomelos. Crece nos alimentos e outras materias orgánicas, dividíndoas e extraendo os nutrientes para o crecemento.
O mofo crece millor cando a humidade está presente, e dicir, cando as esporas do mofo atopan unha superficie húmida poden comezar a crecer e prosperar.
As esporas contidas nos esporanxios son xeralmente negras ou verdosas. Cando quedan libres dan orixe á formación de novos micelios. Algunhas introdúcense no substrato sobre a que se desenvolve o mofo (pan) e son as encargadas de nutrilo e a súa extremidade faise globulosa para adaptarse á reprodución .Así é entón, como estes reprodúcense rapidamente “invadindo” o pan, reducindo o seu tamaño. Pero en realidade o que fan é algo favorable, descompoñelo.
Os fungos son producidos por microorganismos atraídos por humidade máis que todo. As esporas destes atópanse no mesmo aire que nos rodea, na auga, no chan, etc., o cal implica que unha vez que atopan as condicións ideais de humidade, luz pódense desenvolver facilmente en substratos como o pan. De aí vén a explicación do porque o pan con auga (humedecido) foi o único que obtivo resultados na gran maior parte do pan de mofos no. Aínda que non cabe descartar que no pan seco a tamén se presento este tipo de crecemento, pois o produtos a base de auga implican humidade.
Como curiosidade, sinalar que Alexander Fleming descubriu que un tipo común de fungo mofo mata os xermes. A partir disto, fixo un medicamento chamado penicilina, que salvou a millóns de vidas nos últimos 80 anos. Existen moitos medicamentos máis que tamén salvan vidas e están feitos de químicos obtidos do mofo.
O mofo é un dos limpadores da natureza. Degrada a materia orgánica morta e recicla os nutrientes, que volven ao chan. É esencial en case todos os ecosistemas no mundo.
A seguinte imaxe recolle o que observamos co noso microscopio:
A LAVAR AS MANS!
PREGUNTA:
Que pasaría ó meter na auga as mans calcadas na bolsa?
HIPÓTESE:
As mans ó entrar en contacto coa auga bórranse.
MATERIAIS:
-Recipiente
-Auga
-Bolsa hermética
-Debuxos
PROCEDEMENTO:
-Preparamos o noso debuxo
-Calcamos as nosas mans sobra a bolsa hermética
-Introducimos o recipiente con auga.
-Introducimos a bolsa dentro da auga e observamos o que Pasa
CONCLUSIÓN:
Observamos que ó introducir a bolsa co noso debuxo na auga, na parte mergullada desaparece o que estaba debuxado. Isto é un efecto óptico producido pola incidencia da luz ó atravesar a auga nun determinado ángulo, e chegar ata o plástico.
DEBUXOS QUE FLOTAN
PREGUNTA:
Que ocorrerá se debuxo con estes rotuladores e despois lles boto auga aos debuxos?
HIPÓTESE:
-Flotan, que eu xa o vin en internet.
-Nadan na auga.
MATERIAIS:
-Recipiente
-Culler de cerámica
-Rotuladores de encerado
-Auga
PROCEDEMENTO:
-Enchemos o recipiente con auga.
-Debuxamos cos rotuladores sobre a culler.
-Introducimos a culler no recipiente de auga e observamos como os debuxos se desprenden.
RESULTADO:
Os debuxos despéganse da culler e flotan.
CONCLUSIÓN:
Parece arte de maxia, pero realmente son as leis da física as que explican como funcionan os debuxos con rotulador que flotan. Fundamentalmente, o que facilita este efecto é que os rotuladores do encerado utilizan unha tinta moi fácil de despegar. Notarías cando escribes con eles nunha lousa, basta con pasar o dedo para eliminar a tinta. Aínda que é certo que se pega, faio moi pouco.
A pesar de que esta tinta non se adhire á superficie onde pintamos, si ten suficiente forza para manterse unida. Desta maneira, o noso debuxo animado non romperá con auga. Posto que estas tintas non son solubles en auga, a tinta non se mestura co líquido, se non que mantén a forma que lle demos. O que si ocorre é que a auga xera unha forza de flotación que empuxa a tinta cara arriba. O motivo? A densidade da auga. Neste caso, a tinta é menos densa que a auga. O que permite que se xeren estes debuxos animados con auga que flotan é que esa pequena forza é maior que a do leve «pegado» que mantén a tinta pegada á superficie. Como resultado, esta frota e logra manter unidos os trazos entre si.
| Anexo | Tamaño |
|---|---|
| VID_20230331_135423.mp4 | 22.3 MB |
