WAKASHU e BISHONEN:

O terceiro xénero da cultura xaponesa

No Xapón antigo as persoas non se consideraban homosexuais, só os seus actos. E iso non era mal visto, ao contrario. É máis, mesmo algúns dos grupos máis respectables da época participaban nestes actos de amor entre o mesmo sexo. Entre eles, os  samuráis.

Durante o período  Edo (1600 -1868), as relacións amorosas e sexuais entre homes eran comúns. O maior tabú debíase ás diferenzas de idades que caían na  pederastía, porque moitos destes amoríos déronse entre mozos de 13 a 19 anos e adultos. Pero a índole homosexual dos encontros como tal, non era un problema.

Entre os  samuráis existiu unha tradición coñecida como  shudo, na cal un guerreiro experimentado tomaba a un máis novo como aprendiz. Este lazo considerábase virtuoso e benéfico para ambas as partes. O mestre compartía co seu alumno os seus coñecementos en artes marciais e o código de honra  samurái.

Aínda que é certo que agora se fala máis diso, non identificarse como home ou muller non é unha práctica nova. De feito, durante o século  XVII en Xapón existiu un grupo definido e normalizado de mozos que non entraban en ningunha das dúas categorías. Eran coñecidos como os  wakashu: o terceiro xénero. Wakashu é unha palabra que significa "bela mocidade". Os  wakashu eran mozos pre-adolescentes, nese intermedio entre nenos e adultos, o cal lles daba unha aparencia andróxina que non se inclinaba cara a ningún xénero en específico. Ditas características físicas volvíaos atractivos aos ollos tanto de homes como de mulleres. E iso estaba ben visto culturalmente. Ou mellor dito, era algo normal.

O ambiente de abundancia e tentación a traspasar os límites (así como o crecemento económico, estabilidade, unha estrita orde social e illamento cara a outros países) que se vivía no debandito periodo EDO, permitiu que os wakashu se convertesen nun obxecto de fantasía e desexo. En Xapón, o xénero non era unha cuestión de escoller entre dúas opcións nada máis ou de algo definido polos teus xenitais por sempre e para sempre. Era unha identificación fluída, capaz de cambiar.

Esta apertura sexual detívose ao redor do 1800, cando a cultura de Occidente chegou a Xapón e con ela, os seus valores e posturas fronte á diversidade sexual (as cales non cambiaron moito ata 100 anos despois, e aínda falta un longo camiño por percorrer).

A fascinación cara ao andróxino aínda se atopa presente no país do Sol Nacente. Os wakashu como tal desapareceron, pero agora existen os  bishonen (se es fan do anime, seguro sabes a que nos referimos). O termo  bishonen tamén se refire a unha mocidade bela, especificamente masculina, que  desafía ao estereotipo do que é "ser un home". Os  bishonen son personaxes presentes na cultura pop xaponesa e son representados como mozos fermosos, con trazos femininos e un comportamento delicado. Pero tamén adoitan ser intelixentes, bos nos deportes e todos uns  rompecorazóns entre as mulleres.

Nas rúas de Xapón tampouco desapareceu esta noción de que o xénero sexa unha caixa pechada e que limita as túas opcións. Isto compróbase con estilos como o visual kei ou a moda dos sen xénero: homes e mulleres que se negan a aceptar que a roupa ten xénero e que algunhas pezas sexan exclusivas de homes ou mulleres.

FONTES:

https://www.vix.com/es/mundo/187918/wakashu-y-bishonen-conoce-el-tercer-genero-de-la-cultura-japonesa

https://www.vix.com/es/mundo/191387/samurais-homosexuales-esto-pensaban-en-japon-del-amor-entre-dos-guerreros

UN EMPERADOR TRANSEXUAL

Falaremos de Heliogábalo (emperador romano entre os anos 218 e 222) cuxa orientación e identidade sexual son obxecto de discusión.

Casou en cinco ocasións con mulleres, unha delas a sacerdotisa vestal Xulia Aquilia Severa. Cómpre sinalar que, na antiga Roma, as vestais consagraban a súa vida á deusa do fogar, Vesta, e debían permanecer virxes durante trinta anos. Heliogábalo xustificou a súa conduta dicindo que casaba coa vestal para ter unha descendencia que se parecería aos deuses.

Tampouco ocultou a atracción que sentía polas persoas do seu mesmo sexo.  Neste senso e segundo Dión Casio, a súa relación máis estable parece ser a que mantivo con Hierocles, un escravo auriga  que adquirira gran prestixio nas carreiras de cuadrigas e ao que se refería como o seu marido pois nas súas relacións homosexuais Heliogábalo adoptaría abertamente un rol de submisión cos seus amantes masculinos, algo mal visto en Roma e aínda peor no caso do emperador. A tal extremo chegaba a submisión de Heliógabalo (Herodiano descríbeo como “encantado de ser chamado a amante, a esposa, a raíña de Hierocles”) que desexou nomear césar a Hierocles e exercer el de consorte para todos os efectos, algo que o Senado rexeitou rotundamente.

A Historia Augusta sostén que tamén casou cun home chamado Aurelio Zotico, un atleta de Esmirna máis dotado para o sexo que para o deporte, esta relación rematou co envelenamento de  Zotico promovido polo celoso Hierocles segundo algunhas fontes ou co seu exilio, segundo outras porque non satisfixo o apetito sexual do emperador.

Tanto Dión Casio como Herodiano din que  Heliogábalo coidaba a súa beleza natural lucindo demasiado maquillaxe, pintando os ollos, depilándose, lucindo perrucas, adornándose con colares de ouro e vestindo roupas delicadas e lixeiras.

O mesmo Herodiano faise eco de que o emperador ofrecera cartos a esgalla ao médico que puidese dotalo de xenitais femininos polo que talvez esteamos ante o primeiro personaxe histórico transxénero, moi probablemente transexual.
Nos prostíbulos e no mesmo pazo imperial gozaba dos servizos das prostitutas, incluso vestíase e comportábase como unha delas e dáballes consellos para ser máis hábiles nas artes amatorias. 

Para altos cargos imperiais designaba  a algúns dos seus amantes masculinos, primando aos máis atractivos, ou incluso a aqueles que tivesen un pene máis grande.

O goberno excéntrico deste emperador rematou o 11 de marzo do 222 cando polos seus propios gardas foi afogado na mesma latrina onde se refuxiara.  O seu corpo foi arrastrado por Roma e colgado de garfos, logo o seu cadáver é arroxado ao Tíber, tiña 18 anos.

CRÉDITOS:

http://lialdia.com/2011/07/heliogabalo-el-emperador-travesti/
http://lialdia.com/2011/03/heliogabalo-varius-avitus-bassianus/#more-27123
https://www.lavanguardia.com/historiayvida/la-vida-sexual-del-emperador-heliogabalo_12216_102.html
https://psicologiaymente.com/biografias/heliogabalo
https://www.merca2.es/heliogabalo-emperador-dia-puta-noche/
Busto de Heliogábalo. Foto: Wikimedia Commons / José Luis Bernardes Ribeiro / CC BY-SA 4.0.

CARLA ANTONELLI

Carla Antonelli (Tenerife, 1959) é o nome artístico de Carla Delgado Gómez, unha actriz, política e recoñecida activista dos dereitos LGBT. Desde 2011 é deputada da Asemblea de Madrid polo Partido Socialista Obreiro Español, converténdose na primeira e única muller transexual de España en acceder ao devandito cargo.

Carla  Antonelli foi Corifea, líder do coro de mulleres da comedia de Aristófanes titulada Lisístrata  que se representou no teatro romano de  Mérida, sendo a primeira vez que unha actriz transexual interpretou un personaxe principal no teatro  emeritense. A obra converteuse no espectáculo máis visto de toda a historia do Festival de  Mérida con case 30.000 espectadores.

No 2014 preséntase o documental A viaxe de Carla, dirixido por Fernando  Olmeda, que relata a vida de Carla  Antonelli. A cinta resultou a gran triunfadora do  XIX  LesGaiCineMad (Festival Internacional de cinema  lésbico,  gai e transexual de Madrid), ao conquistar dous dos galardóns máis importantes do  palmarés. O público elixiu esta historia como Mellor Documental (nacional e internacional) e Mellor Obra Española, o único galardón con dotación económica do festival. A viaxe de Carla tamén obtivo o Premio do Público ao Mellor Documental do X Festival de Cinema LGTB de Andalucía  AndalesGai.

https://www.elespanol.com/reportajes/20170623/225978269_0.html
https://es.wikipedia.org/wiki/Carla_Antonelli
http://www.carlaantonelli.com/biografiaaaaaaa1.htm
http://www.carlaantonelli.com/notis-11082010-lisistrata-obra-mas-vista-festival-merida.htm

QUEN FOI SAN VALENTÍN?

Cada 14 de febreiro lémbrase a San Valentín, patrón dos namorados. Segundo a tradición, durante a persecución aos cristiáns nos primeiros séculos o santo poñía en risco a súa vida para unir ás parellas en matrimonio.

A súa celebración foi asociada coa crenza común na Idade Media, xeralmente en Inglaterra e Francia, de que o 14 de febreiro as aves comezan a  aparearse.

En antigos  martiroloxios menciónase na data do 14 de febreiro polo menos a tres santos de nome Valentín, todos eles  mártires. Son estes:

1.- O primeiro foi un sacerdote de Roma que poñía en risco a súa vida para unir ás parellas en matrimonio. O emperador  Claudio II prohibiuno porque ao seu xuízo os solteiros sen fillos eran mellores soldados. San Valentín ao consideralo inxusto desafiouno. O santo foi detido e enviado polo emperador ao prefecto de Roma, quen ao ver que todas as súas promesas para facelo renunciar á súa fe eran ineficaces, mandou que o golpeasen e despois decapitárono.

2.- Outro San Valentín foi o bispo de  Pignataro  Interamna (actualmente  Terni, en Italia), famoso pola súa predicación, milagres e curacións. Foi decapitado en tempos do emperador romano Marco Aurelio. Matárono de noite e en segredo para evitar a reacción do pobo de  Terni onde era moi amado. Enterrárono na Vía  Flaminia, entre Roma e  Terni.

3.- O último San Valentín foi  martirizado en África xunto con un certo número dos seus compañeiros. Non se ten moita información del.

Actualmente, el é un dos santos máis coñecidos no mundo sendo a súa unha das festividades máis mercantís.

https://www.ngenespanol.com/travel/la-leyenda-de-san-valentin/

 

OS AMORES  PROHIBIDOS

  Ao longo da historia sempre xurdiron amores prohibidos, aqueles que estiveron por enriba de convencionalismos sociais, leis, tabús ou relixións. A historia de amor de Marcela e Elisa falanos deses amores.

  Marcela e Elisa coñecéronse a mediados da década de 1880 na Escola Normal da Coruña cando estudaban maxisterio. Entre elas foise establecendo unha íntima amizade, que axiña se converteu en amor. Aínda que os país de Marcela fixeron o posible para afastar a súa filla de Elisa, os seus esforzos resultaron inútiles.

  En 1888 comezan a súa andaina como mestras en diversas escolas dos concellos de Coristanco, Vimianzo e Dumbría, procurando que os seus destinos estivesen o máis próximos posibles. Ante as sospeitas que puidera levantar a súa  convivencia comezaron a argallar unha historia que lles permitise vivir xuntas . Simulando unha disputa entre elas,  Elisa vai abandonar Dumbria anunciando que ten previsto embarcarse para a Habana. Namentras, Marcela fai saber aos veciños o seu propósito de casar cun curmán de Elisa que chegaría próximamente a Galicia, chamado Mario (o que explicaría o gran parecido que este tería con Elisa).

   Na Coruña, Elisa transfórmase en Mario: corta o pelo, viste roupas de home, fuma e cultiva un modesto bigote. Para legalizar a nova identidade, dirísexe á igrexa de san Xurxo  e confésalle  ao párroco que quería ser  bautizado,  alegando que o seu pai era protestante. Coa nova identidade xa legalizada, Mario(Elisa) arranxa os papeis para a voda,  que se celebra  o 8 de xuño de 1901. Volven , xa como marido e muller, para Dumbría onde se descubre o engano.

   Mario vese obrigado a fuxir e volve á Coruña,  sendo citado polo párroco de san Xurxo  na reitoral. Mario trata de defenderse alegando que é hermafrodita e que nese momento predomina nel o elemento masculino. Recoñecida por un médico a súa condición femenina o engano queda descuberto.

  Acurraladas polas autoridades teñen que abandonar Galicia,  refuxiándose en Porto onde viven unha tempada. Descubertas e detidas pola policía portuguesa as autoridades españolas piden que sexan entregadas  á  xustiza española, máis os portugueses  néganse sen unha petición formal de extradición. Foron encarceradas, xulgadas e absoltas, causando unha gran expetación o caso no país veciño (a prensa falaba do “matrimonio sen home”). As autoridades españolas presentan a solicitude de extradición, polo que tiveron que fuxir de novo, esta vez con destino a Buenos Aires.

  En Buenos Aires traballaron de criadas, como moitas outras compatriotas. Pero isto non lles permitía vivir xuntas sen levantar sospeitas; en 1904 Elisa decide casar cun dinamarqués  xa maior, posiblemente esperando que non durase moito e así adquirir os recursos económicos  que lle permitísen retormar  a convivencia con  Marcela. Descurberta a identidade da súa esposa, o marido denúnciaa. O xuiz, unha vez comprobado por tres médicos que Elisa é unha muller, decidiu sobreseer o caso. A partir de entón, cando as autoridades perden o interese por elas, pérdeselles a pista. Gustaríanos pensar  que ao final Marcela e Elisa puideron vivir o seu amor como sempre quixeron,  a pesar da estreita marxe que a sociedade do momento deixaba a estes amores prohibidos.

Fonte: Consello da Cultura Galega en “álbum de mulleres”. xenero@conselloda cultura.org
Autor:Narciso de Gabriel Fernández (2009).