Skip to Content

novela

Setembro 2023

Comezamos o curso recomendando unha novela de:

CASALDERREY, Fina,  A muller xabaril, Xerais, Vigo, 2023

UNHA HISTORIA CON FONDO REAL:    En Pontevedra, na aldea de Santa María de Xeve, vivía a Xabarina. Unha muller nada a fins do século dezanove, alta, culta que se botou ao monte, entolecida, durmindo ao raso, vítima das mofas e o escarnio de moitos. A Xabarina tiña unha triste historia detrás, ninguén sabía os motivos polos que unha moza de refinado encanto e elevada altura, tanto física coma intelectual, se fora convertendo nun repulsivo esperpento, nun animal. A Muller Xabaril percorría o mundo cun saco ao lombo e nel, ademais de quincallas, levaba libros. Deambulaba acompañada do Luís, o seu can e fiel escudeiro.

SOBRE A AUTORA: Naceu en Santo André de Xeve (Pontevedra), en 1951. O ambiente rural dos seus primeiros anos e as historias que lle narraba seu pai están presentes nos seus escritos. En Lérez, no lugar do Cruceiro, segue a vivir na actualidade. O galego era a lingua de seus pais e a súa propia. E aínda que durante a súa etapa educativa, primeiro na escola e despois no instituto, tivo que deixar de falala polas presións da época; nunca a abandonou. Traballou na ensinanza e dí que todas as horas extra que fixo co seu alumnado, fóra do horario escolar, lle valeron a súa mellor "licenciatura" en pedagoxía. Articulista en distintos medios e conferenciante, ten concedidos moitos premios e é candidata española ao Premio Andersen 2024 polo conxunto da súa obra. Tamén é numeraria da Real Academia Galega.
Na nosa biblioteca, entre outros, podes atopar os seguintes títulos: Mutacións xenéticas, O misterio do Faro Vello,  A Pomba e o Degolado, Tres pegadas, O misterio dos fillos de Lúa, O neno can, ¡Asústate, Merche! ...

Podes consultar a súa biografía na web oficial da escritora: https://fina.casalderrey.com/biografia/

E atoparás unha entrevista coa autora no seguinte enlace:  https://www.g24.gal/-/-fina-casalderrey?jwsource=cl

Para rematar, UNS FRAGMENTOS DA NOVELA:

«Tan tan tan». Tres badaladas resoaron no comezo da tarde. Xa faltaba menos para a grande aventura. Por fin lle concederan permiso para saír cos máis veteranos ata se facer noite e quedar a durmir en Santa María. Para a avoa eses tanxidos do vello reloxo eran palabras contundentes e harmoniosas que se repetían nun breve espazo de tempo.
    «Tan tan tan».
    A avoa Cándida observou satisfeita a caixa de madeira nobre coma quen esta perante unha fraga núa que houbese de encher coas súas cavilacións. Nesa paisaxe de ébano proxectaba ela a propia vida. «Un día has saber...», remoía polo baixo quizais para soportar a mentira que cría necesaria.
    Non obstante, aínda que a devandita descuberta quedaba moi lonxe, esa mesma atardecida Ramiro soubo que o Xabaril existía de veras...
    Aconteceu contra a noitiña, cando os dominios do misterio se fan máis anchos, despois dun sábado de novembro transparente e luminoso no que se podían ver voar ata os fios das arañeiras entre os castiñeiros que abeiraban o camiño. Os ourizos escachaban acotío para encheren de bullotes o souto. O brillo daquel aire tan limpo envolviao todo dun esmalte anacarado arredor da igrexa de Santa Maria de Valo. Ramiro, feliz e excitado polo perigo que roldaba invisible, intuíu que ía pasar algo extraordinario, coma se fose atravesar todas as montañas do mundo.
    -O Xabaril, o Xabaril! Aí vén o Xabaril!
    O balbordo que anunciaba a chegada do Xabaril resoou en todo o lugar do Outeiro coma un foguete de festa. A ledicia revoaba arredor da rapazada do Couso, os Fontáns, Frieiro, Gatomorto, a Canle, o Padrón, as Raposeiras, os Cabaleiros... que se preparaban para acudir ao seu encontro e presenciar o maior espectáculo do mundo, o circo do Xabaril!
    Ramiro, tamén. E se cadra con máis devezo por ser a pri- meira vez que coincidía na Casa Grande -a casa da avoa materna- canda o devandito porco bravo. Sería, pois, a súa primeira esmorga.
    Oira falar do tal Xabaril, ese animal que aparecía de cando en vez polo lugar, percorrendo os camiños ata esgotar as horas de luz. Del dicíanse cousas tan pouco verosímiles como asombrosas. Contaban que subía ao tren -loxicamente, sen billete-, escorrentábao o revisor facéndoo saltar fóra e volvía subir noutro tren e así, de estación en estación, percorría o mundo.
    Porén, nunca xamais o vira diante.
    Aquela sería unha oportunidade perfecta para participar nos enredos da mocidade de Santa María de Valo e en especial nesas algueiradas clandestinas que argallaban os máis vellos. O Xabaril, polo que dicían, deixábase ver sen mostrar pudor ningún; abondaría con saberen agardar o momento propicio.
    Naquel instante, o mundo para o Ramiro neno reducíase a descubrir o que o Xabaril posuía entre as coxas. Chegaran a asegurarlle que aquel animal levaba no medio das patas traseiras un becho negro que se botaba á xente, tal como recolle o cancioneiro popular:

Xa fun a Marin,
as pernas che vin.
Aquel becho negro
botábase a min

    Os máis veteranos coñecían á perfección o rito a seguir. O seu tío Miguel, pouco máis vello ca el, e a súa curmá Clara formaban parte daquela comitiva de troula que sobrevivía ao estío. O Xabaril, despois de case un ano de ausencia, andaba por Santa María e o Miguel e mais a súa cuadrilla foran por el á Taberna do Burato. Tiñan por misión seducilo e convencelo de que viñese cara ao seu territorio, cara ao lugar do Outeiro, onde a maioría deles agardaba á espreita.
    Por fin, a esperada voz de alarma estendeuse por todo Valo:
    -O Xabaril, o Xabaril! Aí vén o Xabaril!
    O cheiro repugnante que desprendía a moitos metros de distancia abondaba como anuncio da súa inminente proximidade.
    Ramiro viu avanzar unha silueta impoñente e o peito comezou a doerlle coma se llo estivesen a esmagar. Había bastantes minutos que o sol desaparecera tralo piñeiral cando os máis novos deron en albiscar a chegada daquel séquito encabezado polo propio Xabaril, quen semellaba ignoralos a todos, a xulgar seus pasos de lento balanceo. Ramiro non quería ser menos ca os maiores, nin ser tomado por un rapaciño débil e melindroso que viña da vila. Nunha cesta levaban bosta, terróns, carozos das mazurcas e ata algunha que outra pedra. Esas serían as armas previstas para dar comezo o ataque contra a fera, a batida; unha loita desigual na que de antemán se sabían gañadores. El foi o primeiro en lle lanzar un bo baloco de terra que lle bateu de cheo na testa. Cando pensou que todos loarían a súa proeza, a súa curma Clara reprendeuno:
    -Ei, ti, non te pases!
    -Estás tolo, rapaz! Queres que che caia o pelo? -axudou o Nito das Raposeiras cunha ollada tan ameazante que Ramiro botou unha man á cabeza coidando que lle estaba a caer literalmente o cabelo-. Vese que aínda es un año do leite. Se queres andar cos máis vellos, primeiro tes que saber onde te metes, hostia! Unha cousa é asustalo e outra é mancalo, oíches? Non se lle pode tirar a dar, besta!
    -Ti non tes nin idea de con quen dás nin do traballo que nos deu trasladalo ao universo dos humanos-advertiu Clara nun ton misterioso-. Houbemos de cargar con el en brazos dende a cova ata o río para o botar á auga e que xurdise a transformación.
    O das Raposeiras corroborou:
    -Por que pensas que lle quedou ese cheiro noxento e esa pel escura ateigada de escamas!
    A face de Ramiro pasou en fraccións de segundo da cor das cereixas maduras á das papas de arroz, non entendía nada daquelas confidencias que os máis veteranos en garuladas lle bisbaban no oído. A súa estadía en Santa María ata entón sempre fora moi breve: limitárase, case en exclusiva, a lle dar corda ao reloxo da avoa Cándida e aos días de festa. Non estaba afeito aos habituais divertimentos nos que participaba a rapazada do lugar coma nun rito no que todo estaba previsto. (pp. 22-26)

Data: 
Lun, 11/09/2023 - 12:42

Xaneiro 2023

Ben de  Care Santos

   
    Comeza esta narración co enterro de Ben, un mozo de 24 anos (que xa atopamos na triloxía protagonizada por Éric: Mentira, Verdade e Medo),  un mozo ao que ninguén quere lembrar e ao que todos temen. Despois, da man de capítulos moi breves e directos, imos entrando en momentos da súa vida. Coñecemos á súa nai, á súa avoa, ao seu padrasto… Coñecemos as súas querenzas, os seus desexos de medrar… Coñecemos os problemas que tivo, a súa fama de fanfurriñeiro… Coñecemos o momento exacto en que comezou a internarse nun camiño sen retorno… Pero tamén coñecemos o afecto que sentía por Éric, polos débiles, polas causas perdidas. De cando en vez é o propio Ben quen se asoma ás páxinas cuns diálogos que mantén coa psicóloga do centro de menores no que estivo interno por agredir ao pai de Éric. Son diálogos furiosos, cheos de rabia, de angustia, de rancor, diálogos que piden axuda e comprensión a mancheas...

    “O CEIP Pedraforca está ao final dunha rúa en costa que serpea ao redor dun montículo urbanizado. O barrio enteiro construíuse nun terreo montañoso e de difícil acceso. Antes de que os emigrantes recentemente chegados a Barcelona o enchesen de vivendas precarias, alguén pensou en destinalo a cemiterio, pero descartárono porque a zona era demasiado húmida e escarpada. Durante décadas foi o barrio máis pobre e con máis paro da cidade. Un lugar polo que os políticos apenas se preocupaban, coma se o deixase por imposible ou coma se os seus habitantes non fosen da mesma categoría. Así que o barrio está mal comunicado, mal abastecido, mal vixiado. Cando se estraga ou rompe algo, tardan meses, ás veces anos, en arranxalo. Todo o mundo se conforma. Aí vivía Ben cando aínda era Rubén.
    No Pedraforca hai un soto cheo de arquivadores cheos de cartafoles cheos de papeis. A documentación dos moitos alumnos que pasaron polas súas aulas antes de que todos os expedientes fosen dixitais e non fixese falta un lugar físico onde gardalos. Como aquí as cousas sempre chegan máis tarde que a outros lugares, non hai tanto diso. O cartafol co expediente de Ben está exactamente no lugar que lle corresponde segundo o ano en que deixou o centro e a primeira letra que corresponde ao seu apelido na orde alfabética. É un cartafol de cor azul gastada, que contén un bo puñado de follas. O resumo dalgúns anos da vida dunha persoa. As fichas de cada curso, sempre encabezadas cunha foto, as actas dun consello escolar no que se falou del —non moi ben—, os resumos dun par de reunións das titoras coa súa nai e, máis tarde, co seu padrasto. Aí están os boletíns de notas trimestrais, cheos de comentarios, os de fin de ciclo e o de final da primaria. Vendo isto, alguén podería chegar a crer que todo ten un sentido, que a vida ás veces ocorre nunha sucesión de acontecementos ordenados.
    A primeira foto é do primeiro curso de educación infantil. Un neno con perrera, ollos moi abertos e orellas demasiado grandes. Tocoulle a clase dos Caracois. Segundo os informes, era un neno listo, que aprendía rápido, algo tímido. Era máis hábil coas mans que coas palabras.
    A última foto é de sexto. A mesma perrera, os mesmos ollos curiosos e unha melena abundante que lle tapa as orellas. Un alumno pouco aplicado a quen só se lle daban ben plástica e educación física. Bo xogador de fútbol. Rápido, seguro, con bos reflexos. Un desastre coas linguas e un aínda maior coas matemáticas.
   «Traballa por baixo das súas posibilidades». «Fáltalle constancia e esforzo». «Despístase con facilidade». Iso escribían os seus profesores nos informes. E moito máis: «Cústalle aceptar as normas». «Non é capaz de traballar en equipo». «Mostra unha actitude desafiante cos seus compañeiros e mesmo cos profesores». E todo iso antes de chegar ao segundo trimestre de quinto. Antes de que o consello asesor decidise que era un alumno «inadaptado e violento». Antes de que agredise ao seu profesor de educación física. Antes de que lle obrigasen a pedir perdón por iso. Nas fotos que encabezan as fichas escolares véselle cambiar, ano tras ano. Con ou sen perrera, o pelo máis longo ou máis curto, os ollos sempre expresivos, a cara máis redonda, máis alongada... Con todo, hai algo que nunca aparece nas fotos, en ningunha: o sorriso.
    Un neno serio.
  Serio, inadaptado, violento, asocial, agresivo, solitario, conflitivo, potencialmente perigoso.
    Como facemos, cada un de nós, para encaixar todos os adxectivos que outros nos atribúen?
    Cantos adxectivos fan falta para describir a unha persoa?”

Lendo non temos "Nada que perder"

Onte, 8 de novembro, sacámonos de enriba unha espiña: tras varios anos in mente convertemos in re, fixemos realidade o Pedra do Acordo de adultos.

Ao redor de Nada que perder (a última novela de Susana Fortes) dez adultos, pertencentes ao profesorado e ao persoal de administración e servizos, falamos de Blanca Suances e de Lois Lobo “un adolescente con acné que practicaba piragüísmo en el equipo del instituto San Paio” que “andaba polas tascas del casco viejo con los libros bajo el brazo” colgando ás aulas acompañado dunha “jovencita de pelo largo”, indo da man “por las calles empinadas de piedra con balcones de hierro forjado y galerías acristaladas, en las que siempre había alguna mujer cosiendo que los miraba por encima de las gafas cuando se daban un arrumaco” e que unha noite improvisaba “un fado con la guitarra en la plaza de la Estrella, frente al Miño”. Na nosa posta en común a partir da novela non faltaron referencias aos “nenos de Trasaguas”,  aos mecanismos selectivos da memoria, aos tópicos da Galicia rural e o carácter dos seus habitantes, ás supersticións e á mitoloxía, ás pegadas da Guerra Civil no Baixo Miño, ao contrabando e o narcotráfico, á queima de libros... O tempo pasaba e quedamos citados para o próximo 22 cando remataremos con Nada que perder e comezaremos con Golpes de Luz.

De certo, os adultos lendo e comentando as nosas lecturas non temos “Nada que perder”

Abril 2022

El secreto

de la contadora de historias

de Sejal Badani


    Obra que é unha alegación contra o racismo e os prexuízos; que fala de amor, de perdas, de traizóns, de confianza, de lealdade, de aprender dos erros e tamén de superación. Da man de Jaya viaxaremos á India actual e a India dos anos 40 baixo o mandato inglés, a Segunda Guerra Mundial ou a loita de  Gandhi.
    Jaya,  despois do fracaso do seu matrimonio, decide abandonar Nova York e viaxar á India para recuperarse e obter algunhas respostas sobre o pasado da súa familia. Embriagada polo que observa, albisca e escoita, convértese nunha ávida estudante da súa cultura ancestral. Mais será  Ravi, o antigo servente e confidente da avoa, quen lle fale da loita e o amor secreto desta durante a ocupación británica. Grazas á romántica e conmovedora historia da súa valente avoa,  Jaya descobre o seu legado e unha forza que, ata entón, non crera posible.

     (...) Mi madre se levanta y devuelve pulcramente la silla a su lugar. Sin decir nada más, sale de la cocina y sube a su habitación. Durante el silencio que sigue, la vergüenza se apodera lentamente de mí.
    -Lo siento. -El estómago me ruge de hambre, pero ignoro su llamada. Respiro hondo para controlar las emociones que amenazan con desbordarse. Levanto la vista y me encuentro con la mirada de dolor de mi padre-. No esperaba que fuera a hablar del tema.
    -Tu madre te quiere.
    Me cuesta contener una carcajada.
    -El concepto de amor de madre se limitó a llevarme al colegio y alimentarme.
    El sentimiento de culpa me censura de inmediato. A pesar de que mi madre siempre fue una persona distante, cada vez que hacía algo por mí -prepararme meticulosamente mis platos favoritos, plancharme perfectamente la ropa, estar presente entre el público en cualquier acto escolar observándome con ansiedad- me convencía a mí misma de que aquello era amor. Mi madre siempre estuvo físicamente presente en cualquier aspecto tangible. Era la conexión intangible lo que nos faltaba.
    -No puede venir ahora pidiéndome que la involucre.
    -Tu madre lo hizo lo mejor que pudo -replica despacio mi padre.
    -Ya lo sé, papá. -Intuyendo que es mejor esquivar una discusión, sacó algunos tuppers-.
Podríamos guardar la comida en la nevera.
    -Jaya. -Espera a que le mire antes de continuar-. Lo está pasando mal. -Notó una punzada de rabia. Yo también lo estoy pasando mal, pero mi padre siempre se ha puesto del bando de mi madre cuando ha tenido que elegir-. Ha recibido noticias de la India -me explica-. No tiene la cabeza donde tendría que estar.
    -¿De la India?¿Qué tipo de noticias?
    Mi madre se negaba a hablar sobre su infancia en la India y nunca habíamos ido allí de visita. Con ganas de saber cosas, le había preguntado repetidamente la niña acerca de su país natal, pero la respuesta era siempre la misma: «Concéntrate en el futuro, Jaya, no en el pasado». Los padres de mi padre habían fallecido antes de que yo naciera y, siendo también hijo único, tenía poca familia a la que ir a ver. Recuerdo vagamente las contadas veces que los hermanos de mi madre vinieron a visitarnos desde Inglaterra y Australia.
    -¿Papá? -digo, al ver que mira preocupado hacia la escalera.
    Me indica con un gesto que pasemos al despacho con paneles de madera de cerezo en cuya decoración mi madre ha dedicado horas hasta dejarlo perfecto. Las molduras son motivos tallados en roble y el suelo de madera oscura está cubierto con una alfombra egipcia. Una lámpara de sobremesa de anticuario aporta luz a la estancia.
    Viendo lo feliz que le hacía decorar el despacho de mi padre, le pedí que me ayudase a redecorar mi habitación. Con diez años de edad, buscaba desesperadamente la manera de conectar con ella. Mi madre exploró distintas opciones y me vino con una docena de muestras de pintura para la pared y diversas fotografías de revistas de decoración. Y se marchó después de decirme que decidiera yo. Tomando su desapego como un rechazo, hice caso omiso de todo lo que ella había seleccionado y pinté la habitación de negro y el mobiliario del mismo color. Y a pesar de que aquel periodo gótico duró todo un año, mi madre jamás pronunció ni una sola palabra que diera a entender su desagrado.
    Mi padre saca una carta arrugada de un cajón del escritorio. La lee con fatiga y con una cautela inesperada. En cualquier circunstancia, mi padre ha sido invariablemente una persona rebosante de energía mientras que mi madre se ha mostrado en todo momento comedida y cautelosa. Mi padre siempre ha aportado ligereza, un contraste con la pesadez de ella. Pero, con todo y con eso, jamás se ha separado de su lado.
    -Tu madre la tiró sin decírmelo. La encontré en la papelera. -Me pasa la carta con manos temblorosas-. Su hermano se puso en contacto con ella para pedirle que volviera a casa. Su padre, tu abuelo Deepak, está enfermo...

 

Novembro 21

A cidade do átomo de Iria Misa

Novela (IV premio Agustín Fernández Paz pola Igualdade) ambientada na cidade fantasma de Prípiat, tras a explosión no reactor 4 da planta nuclear, provocando o desastre ecolóxico de Chernóbil. Desde a súa evacuación, Prípiat é unha cidade en ruínas que os rapaces, ante a ausencia de adultos, procuran que siga a funcionar. Lena Petrov, diferente e solitaria, non é quen de atopar o seu lugar entre as rúas e edificios baleiros. Non hai nin rastro de Svetlana, a súa mellor amiga, e agarda con ansia o regreso da súa nai. Tan só o enigmático Máscara parece adaptarse tan mal coma ela á nova situación. Que segredo agochará?  Esta é unha historia que te vai estremecer...

 

   A poboación tomaba o nome do río que a abeiraba, e fora levantada polo Goberno da Unión Soviética para acoller as familias dos traballadores da planta nuclear que, ao longo dos seguintes anos,  iniciaría a súa actividade a tan só uns quilómetros de alí. Un proxecto ambicioso do comité Central que lle había proporcionar gran prosperidade á zona. Prípiat converteríase nunha das cidades máis modernas e avanzadas das repúblicas socialistas, con estruturas deseñadas polos mellores arquitectos, infinidade de parques, edificios públicos, amplas rúas e longas avenidas trazadas con precisión milimétrica. A xente referíase a ela como “a cidade do átomo” ou “a  cidade do futuro”.
    No horizonte avistábase a central nuclear de Chernóbil. Lena Petrov botoulle unha última mirada á torre de refrixeración que a coroaba. A silueta reflectiuse no brillo dos seus ollos, impedíndolle fuxir da impoñente presenza. Desde aquela distancia semellaba morta e inerte, adormecida baixo a súa coiraza. Mais no seu interior habitaba un monstro de forza radioactiva. O malvado con pel de uranio e sangue de plutonio que provocara a desgraza da cidade ao estoupar a traizón, contaminando todo ao seu redor e precipitando a evacuación da cidade.
    Lena non podería dicir con exactitude cantos abrentes, cantas mañás de sol e tardes de choiva pasaran desde aquilo, desde o día que os habitantes de Prípiat se viran na obriga de abandonar as súas casas ás présas. Só sabía que unha infinidade de soles e de lúas desprenderan o seu brillo sobre a cidade, e que, no transcurso de todas aquelas voltas da Terra sobre o seu eixe, ela nunca deixara de achegarse alí coa esperanza de ser testemuña do regreso dos adultos. Faltaban desde había moito tempo, pero ninguén sabía por que. Algúns nenos aseguraban que as súas nais e os seus pais permanecían prisioneiros das forzas inimigas occidentais, responsables directas do accidente no reactor catro da planta de Chernóbil; outros, que acudiran á central para axudar a sufocar o incendio e que alí traballaban sen descanso, evitando dese xeito que todo estoupase polos aires.
    Observou chea de tristura como a luz doutro serán esmorecía alí onde o camiño se afastaba tras a volta dunha curva e decidiu que non tiña sentido seguir agardando. Baixou do seu posto de vixilancia na cima do monumento descolgándose polo número 9 do 1970 abaixo. O díxito atopábase a unha altura considerable, así que cando soltou as mans foi aterrar de xeito brusco sobre un ramallo de flores secas. Sempre había flores, alguén as depositaba alí en lembranza dos outrora habitantes da cidade. Por que nunca lograba ver quen as deixaba?
    Emprendeu a volta á casa. As últimas raiolas de sol  apenas  alumaban o camiño. O aire que lle agarimaba a cara era algo máis frío ca nos días pasados. Decatouse tamén de que as cores das árbores que deixaba atrás ao seu paso foran mudando pouco a pouco ao longo das semanas anteriores, volvéndose máis cálidas, pero só naquel momento caía na conta do que significaba aquilo: o outono non andaba lonxe. Achegábase a caída das follas, unha vez máis. Tirou das mangas do seu vestido azul e cruzou os brazos sobre o van para protexerse dun frío que, polo  momento, tan só intuía. O traxecto ía escurecéndose a cada paso que...

Coñece a autobiografía da autora e exprofesora do noso centro premendo aquí.

E non esquezas que o vindeiro 12 de novembro a novela será presentada no Multiusos de Sabarís (Baiona)

Outubro 2021: "La Puerta"

La puerta de Manel Loureiro

A descuberta do cadáver dunha rapaza, asasinada mediante unha antiga forma ritual aos pés da mítica “Porta do Alén”, desconcerta aos seus investigadores. A axente Raquel Colina é unha recen chegada a ese recuncho perdido de Galicia para tratar de salvar ao seu fillo, ao que a medicina xa non pode curar. Sen outra alternativa, Raquel recorrerá a unha menciñeira local, que prometía a súa  sanación. Con todo, a misteriosa desaparición da curandeira e o descubrimento da vítima da Porta fan sospeitar a Raquel que ámbolos  dous casos poden estar relacionados.

A Porta  do  Alén, un conxunto megalítico,  está  na cima  do Monte Seixo (Cerdedo-Cotobade). O autor da novela topouse con ela  facendo  sendeirismo: «É un pequeno  Stonehenge galego. No solsticio de inverno o sol ponse a través desa porta. Preto da Porta do Alén, ademais, está o Marco do Vento, un menhir de cinco metros que marca a entrada no territorio do mundo dos mortos. O que máis me chamou a atención é que o lugar mantivese o seu uso a través dos tempos e teña mesmo sobrevivido ao cristianismo» declarou o escritor nunha entrevista para o xornal La Voz de Galicia. Este lugar é o escenario da lectura que che recomendamos para este outubro e que tes ao teu dispor na nosa bibblioteca.

O AUTOR.-Manel Loureiro é avogado de profesión e escritor de vocación, el di que chegou á escrita por accidente. Traballou como guionista e comentarista para a TVG ou Cuarto Milenio, tamén colabora noutros medios como a Cadea SER e o Diario de Pontevedra. Saltou á fama coa publicación das novelas zombie: con Apocalipse Z, que comezou como un blog na internet e terminou sendo unha triloxía. Despois chegaron  O último pasaxeiro, Fulgor e Vinte,  con traducións a varias línguas.

Nas redes sociais:

https://www.instagram.com/manel_loureiro/?hl=es
https://twitter.com/Manel_Loureiro?ref_src=twsrc%5Egoogle%7Ctwcamp%5Eserp%7Ctwgr%5Eauthor

Nos xornais:

https://www.lavozdegalicia.es/noticia/deza/cerdedo/2020/10/23/puerta-novela-cerdedo/0003_202010D23C5995.htm
https://www.lavozdegalicia.es/noticia/pontevedra/pontevedra/2021/08/01/empece-escribir-accidente/0003_202108P1C4996.htm

UN FRAGMENTO DE LA PUERTA.- Santiago tenía la extraña sensación de que todos sus movimientos se habían transformado en una moviola a cámara lenta. Agarró la llave, que estaba helada, y la sacó de entre las zarzas. Con ella entre las manos subió pesadamente los escalones, hasta alcanzar una plataforma superior. Y ahí llegó la primera sorpresa.
    Frente a él se alzaba una estructura compuesta por un puñado de piedras ciclópeas que formaban algo parecido a una puerta. Las dos piedras laterales, cada una de varias toneladas de peso, se levantaban entre la niebla y sostenían un peñasco basto y poco trabajado que hacía de dintel. Quedaba el hueco suficiente para que por aquel vano cruzasen dos personas sin estorbarse, e incluso un tipo tan grande como Santiago pudo cruzar la puerta sin rozar tan siquiera los lados. Parecía algo sacado de otra época. No, se corrigió a sí mismo, era algo sacado de otra época, de un tiempo tan remoto que las personas que habían levantado aquel lugar seguramente ni siquiera pensaban como él.
    Entonces tropezó con la segunda sorpresa. Al principio pensó que era un resto que había quedado abandonado por las brigadas de construcción del parque eólico, quizá un envoltorio de plástico de alguna pieza, o alguna basura por el estilo. Era una mancha blanca en el suelo, medio oculta por los jirones de la niebla, pero que destacaban con claridad sobre el fondo oscuro de las rocas y el musgo. Avanzó un par de pasos y se detuvo como si le hubiesen dado una descarga de alto voltaje.
    Santiago era un tipo valiente -tenía que serlo para subirse a aquellos condenados chismes-, pero sus pelotas se transformaron en un par de canicas de hielo que pugnaban por esconderse dentro de su cuerpo.
    A sus pies, justo al otro lado de la puerta, yacía una chica joven de no más de veintitantos años. Era rubia y estaba muy pálida, casi del mismo color que el vestido blanco de novia que llevaba puesto. Tenía las manos cruzadas sobre su regazo y el pelo estaba desparramado alrededor de su cabeza, dispuesto de forma cuidadosa a modo de corona dorada. A sus pies había numerosas flores, pero lo más perturbador era lo que sostenía entre las manos.
    Aquella chica estaba muerta. Total y absolutamente muerta, y no hacía falta ser un forense para dictaminar aquel hecho. Porque entre sus dedos largos y delicados sostenía un trozo de carne de color rojo brillante y aspecto acuoso. Su propio corazón.
    En medio de su pecho había un enorme boquete de bordes sonrosados que iba creciendo como una flor a medida que la sangre que aun manaba lentamente iba tiñendo el vestido blanco de color rojo, y el órgano que debería estar dentro del pecho se había convertido en el ramo de novia más insano y perturbador que nadie pudiese haber imaginado jamás.
    Un regusto ácido trepó por su garganta, en una oleada incontrolable. Santiago se inclinó para vomitar contra la puerta, pero solo fue capaz de emitir unos jadeos agónicos. Entonces su mirada se detuvo en una mancha oscura situada a sus pies.
    Al ritmo lento de una pesadilla, levantó los ojos y siguió el reguero de (sangresangresangre)  aquella cosa hasta llegar al fardo de ropa que estaba al final del camino de gotas. Tirado como un saco de desperdicios, en una pequeña hondonada, el cuerpo sin vida de Javier le contemplaba con una expresión de terror infinito dibujada en los ojos. Alguien había abierto una extraña sonrisa roja en su cuello y a través de la herida se veían trozos de tendón y músculo que no deberían estar a la vista.
    Santiago dejó caer la llave, sin saber que estaba repitiendo el mismo gesto que había hecho su compañero apenas diez minutos antes. Un gemido sordo, más un balido de terror que otra cosa, se escapaba de su garganta. Con los ojos fuera de las órbitas miraba en todas direcciones, mientras una sensación húmeda y cálida se extendía por sus pantalones.
    Más tarde no recordaría cómo había hecho el trayecto hasta el Navara aparcado al lado del camino. Cuando intentó reconstruir aquel momento, a lo largo de las noches siguientes, siempre le faltaba aquel pedazo, como si su cerebro estuviese tan sobrecargado que se hubiese negado a seguir almacenando información. Solo los arañazos en las manos y la cara le hacían sospechar que había ido a tropezones, medio caminando y medio a rastras, hasta llegar al todo terreno.
    Pero de lo que sí se acordaba perfectamente era de la sensación inequívoca de que allá arriba, mientras huía gimiendo, meado como un niño pequeño y devorado por el terror, no había estado solo
(pp. 23-25)

 

A nosa Agatha Christie e o noso Sherlock Holmes

Aproveitando o centenario do pasamento de Emilia Pardo Bazán (12 de maio de 1921) presentamos Los misterios de Selva, moi recente compilación de dúas novelas da nosa autora: La gota de sangre e a inédita Selva, novelas coas que Pardo Bazán cultiva o xénero policíaco-detectivesco. O protagonista, Ignacio Selva é un detective afeccionado, un enxebre Sherlock Holmes e a súa nai literaria é un precedente de Agatha Christie.

PARDO BAZÁN, Emilia, Los misterios de Selva (edición e prólogo de José María Paz Gago), Ézaro Ediciones, Santiago, 2021,  236 pp.

 

Maio 2021

Panza de burro
de
   Andrea Abreu   

   Panza de burro cóntanos un verán, una historia que dinamita crenzas, ritmos e expectativas.   Dúas crías con feridas profundas,  lingoreteiras e  procaces que crecen rodeadas de cans cheos de pulgas e, en ausencia dos pais, ao coidado de avoas implacables. A narradora e Isora, amigas inseparables, de dez anos, viven nun pobo sempre nubrado ao norte de Tenerife, sen praia e con moitas costas para subir e baixar e moito tempo libre. Estamos nun verán un pouco atemporal  "como de otra época en la que la gente vivía en cuevas y dormía con los perros sobre el piso, cuando no había piche, ni amasadoras, ni centro cultural, venta, bar, iglesia, bemetas planchadas al suelo, guenbois, beibiborns con huequito pa la pipi, móviles con tapa, mésinye. Como cuando no existía Isora y yo tampoco existía."

(...) Doña Carmen, usté hace sopa magi? Dice mi abuela que la sopa magi es sopa de putas. Ah miniña, pues no sé. Yo la sopa que hago la hago de las gallinas que yo tengo. Doña Carmen estaba virada de la cabeza pero era buena. Casi todo el mundo la despreciaba, porque, como decía abuela, tenía cosas de guárdame un cachorro. Doña Carmen se olvidaba de casi todas las cosas, pasaba largas horas caminando  y repitiendo rezados que nadie conocía, tenía un perro con los dientes de abajo salidos pafuera, salidos pafuera como los de un camello. Perro sato, perro sato, jala y que te cargue el diablo, le decía. A veces le posaba la mano sobre la cabeza con cariño, otras le gritaba juite, perro, juite, perro del demonio. Doña Carmen lo olvidaba casi todo pero era una mujer generosa. Le gustaba que Isora la visitara. Vivía por debajo de la iglesia, en una casita de piedras pintadas de blanco con la puerta pintada de verde y las tejas viejas y llenas de mujo y de lagartos y de lonas de zapatos viejos traídos de Caracas, Venezuela, y de verodes grandes como arbolitos. Doña Carmen lo olvidaba todo menos pelar las papas, eso sí sabía, las pelaba en círculos, las ponía de canto y con un cuchillo con el cabo de madera les sacaba la cáscara como un collar enorme. Doña Carmen hacía papas frítas con güevos para merendar. Isora le llevaba las papas y los güevos de la venta de la abuela y ella guardaba un poquito pa la merienda de Isora. Guardaba un poquito pa la merienda de Isora y si yo iba pues también  me daba. Me daba, pero a mí doña Carmen no me quería tanto como quería a Isora, eso ya yo lo sabía. Isora sabía hablar con las viejas. Yo me limitaba a escuchar lo que se decían. Ustedes quieren un fisquito café, misniñas? A mí no me dejan beber café, le respondí. Yo sí, un fisquito, dijo Isora. Un fisquito namás. Ella siempre un fisquito namás. Lo probaba todo. Una vez comió comida de perro de la que había en la venta para saber lo que se sentía. Ella lo probaba todo y después si era necesario lo vomitaba. Yo tenía miedo de que mis padres me olieran el café de la boca y me arrestaran, pero Isora nunca tenía miedo. No tenía miedo aunque la abuela la amenazara con meterle un leñazo. Ella pensaba que la vida solo era una vez y que había que probar un fisquito siempre que se pudiese. Y un fisquito de anís, miniña?  Un fisquito namás. Un fisquito namás. Un fisquito namás, decía.
    Isora se tomó la gotita de café que le quedaba a la taza de la que estaba bebiendo doña Carmen y, directa, alargó el brazo para coger el vasito que la vieja había servido con anís del mono. Isora eructó, eructó como cinco veces seguida. Y luego bostezó.  Y en ese momento, doña Carmen la agarró por la barbilla y le miró a los ojos, aquellos ojos verdes como uvas verdes. Escarbaba en sus ojos lagrimosos como quien saca agua de una galería. La vieja se quedó asustada: miniña, tú sabes si alguien te tiene envidia? Isora permaneció inmovil. Por qué doña Carmen? Qué pasó? Miniña, tu tienes mal de ojo. Vete por Dios a cas Eufrasia a que te santigüe. Díselo a tu abuela, que ella sabe desas cosas y que te lleve a echarte un rezado.
    Al salir por la puerta estaba puesta la novela de las cinco. A esa hora del día, una cubierta de nubes enorme se posaba sobre los tejados de las casas del barrio. Ya no daban Pasión de Gavilanes, ahora daban...

Entrevista coa autora:

 

Abril 2021

O paxaro de nácara
de
   Pura Salceda   

    Segundo declara a propia autora esta novela está “ambientada na aldea dos meus pais,  Feás, e outras aldeas de Boborás e da comarca do Carballiño. Para min, representa unha homenaxe á miña terra e a cuantos loitaron por labrarse un futuro mellor, tamén lonxe dela” como Nélida, a protagonista, unha galega emigrada a Barcelona, que volve á aldea familiar para asistir ao funeral da súa avoa. Alí reencontrarase con Elías, un antigo noivo, un amor que non foi a máis porque el emigrou a México. Agora Nélida está casada e con fillos, polo que aparentemente todo é auga pasada. Mais o encontro con Elías fará revivir por unha banda sentimentos do pasado pero por outra tamén un tema que crían pechado: a misteriosa morte no pasado de Gonzalo, un tío de Nélida,  nun accidente de automóbil en México.

   (...) Quedaron de novo en silencio. Tiñan tantas cousas que dicirse que lles resultaba imposible artellar discurso ningún. As palabras amoreábanse nas súas cabezas, unhas desculpándose, outras que eran reclamos, e moitas, as máis delas, gritando que se botaban de menos. Por iso permanecían calados.
    Nese momento entrou Florentino no bar acompañado de dous homes máis. Mirounos con descaro pero non se saudaron. Por un momento fixo o ademán de achegarse a eles, pero desistiu. Neli non se decatou deste derradeiro xesto porque lía unha mensaxe que lle chegara ao móbil: Rosendo quería marchar. Pensou dicirlles que se foran sen ela, que xa a levaría Elías, pero non quería levantar sospeitas nin dar que falar. Tampouco a compañía do bar era moi agradable.
    -É Rosendo. Está canso xa.
    -Tan cedo? Por que non quedas e lévote eu logo no coche?
    -Xa sabes a resposta.
    -Así non podemos falar de nada. Xa ben ves que sempre alguén nos observa dixo sinalando disimuladamente ao Raposo-.  Deberiamos vernos fóra de Feás, ir a Vigo ou a Pontevedra, como faciamos antes, e conversar con calma. Non tes maneira de arranxalo?
    -Se cadra podería pedirlle o coche a Sabela, así cada quen vai co seu. Sería máis discreto.
    -Fai por iso, por favor. Dime algunha cousa, Neli -contestou Elías mirándoa fixamente. A súa ollada falaba por el.
    Ao día seguinte pola mañá. Nélida recibiu unha mensaxe de Elías na que lle dicía que estaría todo o día fóra de Feás por cuestións familiares, o que daba máis marxe a Nélida para buscar unha escusa para Sabela. Podíallo contar todo, pois sempre compartiran confidencias, pero iso representaba ter que dar explicacións que nese momento non lle apetecían o máis mínimo.
    No almorzo, Sabela estaba contentísima. Parecía ser que tivera moita afinidade co tal Pepe de Avión. Polo visto era dunha das familias que triunfaran en América e, o mellor de todo, era viúvo (aínda que alegrarse da súa viuvez recoñecía que non era moi ético) e non tivera fillos. Nélida escoitaba os pormenores, satisfeita ao ver tan radiante a súa prima. Incorporáronse á mesa seus pais, aínda que xa almorzaran había un par de horas.

Podes visitar o blog da autora premendo aquí.

Marzo 2021

Si te abrazo, no tengas miedo
de
   Fulvio Ervas   

    Andrea é un adolescente autista: vive nun mundo afastado e paralelo; as palabras escápanselle e loita constantemente por atrapalas. Durante anos, Franco, o seu pai, lévao a todo tipo de terapias: tradicionais, espirituais, experimentais… Mediante o computador, o mozo é capaz de comunicarse cos seus pais, e a través das súas palabras coñecemos os sentimentos e soños que leva dentro: Son un home prisioneiro dos meus desexos de liberdade. Andrea quere curarse.
    Un día de 2010, e en contra de todas as opinións expertas, pai e fillo inician nunha viaxe incríbel: percorrerán en moto 38.000 km do continente americano, desde Miami ata Porto Seguro (Brasil) durante máis de catro meses.
    A novela (partindo dunha tradición literaria  que, desde Conrad a Keruac, utiliza a imaxe da viaxe para mostrar a evolución interior do personaxe), é o relato desta viaxe, que transformou as  vidas de pai e fillo; contaxia optimismo, humanidade e empatía; tal e como llo contaron Andrea e o seu pai, durante un ano ao autor,  Fulvio  Ervas. Unha aventura grandiosa, impredicible, como Andrea.

    (...) Hace quince años, estaba tranquilamente en el tren de la vida, cómodo, con mis seres queridos, con las cosas que conocía. Y, de repente, Andrea me sacudió, le dio la vuelta a los bolsillos, cambió las cerraduras de las puertas. Todo se volvió confuso.
    No hicieron falta muchas palabras:
    -Probablemente su hijo sea autista.
    La primera reacción fue de incredulidad: no puede ser, debe tratarse de un diagnóstico erróneo. Así que empecé a reunir pequeños indicios, elementos que antes consideraba insignificantes; estaba equivocado.
    Después se desató un huracán, dos huracanes, siete tornados.
    Desde entonces estoy en medio del vendaval.
    En cuanto me dieron el diagnóstico, salí, entré en un bar y pedí un vaso de agua mineral.
    -¿Quiere algo más? -La camarera debió de fijarse en mi inmovilidad.
    -¿Usted sabe algo del autismo? (…)
    Era una noche de finales de mayo, no podía dormir. Me acordaba del grito de Andrea de unos días antes, después de protagonizar uno de sus muchos jaleos. Vagaba por la casa, estaba terriblemente inquieto. Le pregunté qué le pasaba, insistí, y él me agarró por los hombros de forma extraña. Se me quedó mirando a los ojos como nunca había hecho antes. Abrió la boca de par en par dejando escapar un grito que parecía haber atravesado una extensión infinita de días. Me pareció que decía, diría que lo oí: no puedo, no puedo, no puedo… (…)
    A la mañana siguiente, muy temprano, Andrea ya se había levantado y deambulaba por la casa en pijama. Seguía el perímetro de la mesa, tocaba el sofá, examinaba la ventana del salón. Busqué las zapatillas, sin encontrarlas. Me imaginé que estarían perfectamente alineadas debajo de la silla del despacho. Con los pies descalzos, pisé un trozo de papel, luego otro, hasta que vi un montón de pedazos diminutos sobre la mesa, (…)
    La idea de hacer un gran viaje empezó a germinar en mi interior, en silencio. Como un virus. Sin manifestaciones evidentes. No sentía la necesidad de elaborar un plan detallado. Para Andrea, las horas de cada uno de los días siempre son un imprevisto. Para mí también será así, y que salga como tenga que salir.
    Una mañana salí a recibir a Andrea cuando volvía del colegio, con su paso ligero. Lo vi llegar y le pregunté si le gustaría hacer unas vacaciones especiales. Él se distrajo con la ropa que había tendida en el patio de una casa. Salió corriendo y empezó a agrupar las sábanas, a cambiar las pinzas de sitio, a enderezar los calcetines.
    -¿Nos vamos lejos? -le pregunté.
    Me miró de reojo y sonrió.
    -Andrea, ¿nos vamos a América?
    -América bonita.
    Allí, delante de aquella ropa ordenada como sólo Andrea sabe hacer, me dije: Andrea y yo cruzaremos todas las Américas posibles e imaginables, dos o tres, las que encontremos. Nos iremos por ahí todo el verano, como exploradores.(...)

Distribuir contido


by Dr. Radut