Ver esta publicación en Instagram

Una publicación compartida de Biblio San Paio (@bibliosanpaio)

 

 

 

Ver esta publicación en Instagram

Una publicación compartida de Biblio San Paio (@bibliosanpaio)

  La edad de la ira de Nando López

    Unha narración que aborda tanto a procura da identidade como os problemas do sistema educativo desde un enfoque persoal, denunciando os malos vicios do sistema e a pervivencia de violencias como a homófoba ou a machista.
    Marcos, un adolescente moi popular no seu instituto e que acaba de comezar primeiro de bacharelato, asasina ao seu pai viúvo cunha máquina de escribir, fere gravemente a un dos seus tres irmáns cunhas tesoiras e causa lesións leves a outro. A brutalidade e a falta de motivos aparentes para este crime empuxa a Santiago, un xornalista que estudou no mesmo instituto que Marcos, a investigar as causas do crime, recollendo en primeiro lugar os testemuños do equipo directivo, profesorado, compañeiros e amizades de Marcos.
 
    “...El de Marcos no es un caso único, insiste mi amigo, experto en conflictos de violencia doméstica, y casi sin pestañear me cuenta otra decena de ellos a los que los medios de comunicación no les han prestado tanta atención. Este es distinto: demasiada crueldad. Demasiado imprevisto. Sus amigos y profesores siguen consternados. Nadie esperaba que pasase algo así. Nadie creía que ese chico pudiera hacer lo que según este informe policial realmente hizo.
    Los hechos y sus coordenadas son muy simples. Terriblemente nítidos. Un piso de tres dormitorios en un barrio residencial —anodino, tranquilo, idéntico a otros tantos— de la zona oeste de Madrid. Una familia compuesta por cuatro hermanos —de entre doce y diecinueve años— que viven con su padre, viudo tras la repentina muerte de su mujer en un accidente de coche nueve meses atrás. Un sospechoso de dieciséis años que, una semana antes, acababa de empezar 1º de Bachillerato en el IES Rubén Darío, el mismo instituto donde había cursado la Secundaria. Y un crimen, brutal e incomprensible, que conmociona a la opinión pública de todo un país.
    ...Ni las televisiones ni los periódicos quieren ahorrarse el placer de mostrarnos las imágenes —entre dantescas y tarantinianas—, así que amanecemos durante varios días con las cruentas instantáneas de la víctima. Un hombre sádicamente golpeado con una máquina de escribir —«nueve veces», puntualiza el informe pericial— y desfigurado por completo, hasta convertir su cabeza en un amasijo de huesos y piel donde cuesta adivinar los vestigios de lo que pudo haber sido su rostro.
    ...No sé si me habría implicado tanto en esta historia si no me hubiese llamado la atención el rostro casi inexpugnable del acusado. Una especie de Marlon Brando del siglo xxi que parecía desafiar al mundo con su silencio. En su momento no supe si interpretar su actitud como un gesto rebelde o como un escudo defensivo ante todo lo que estaba sucediéndole. ¿Marcos callaba porque se sentía orgulloso de su crimen o porque ni siquiera era capaz de intentar explicar aquel horror?
    ...A mí, sin embargo, me costaba no vislumbrar una amargura honda y profunda en su mirada. En unos ojos que, lejos de mantenerse fríos, parecían siempre a punto de romper a llorar. Nunca lo hicieron. Ni una voz. Ni una lágrima.Nada. Tan solo una conducta estoica que helaba la sangre y que hacía aún más difícil explicarse las atroces imágenes del crimen cometido. ¿Y si no fue él? ¿Y si todo se hubiera basado en pruebas erróneas o, cuando menos, manipuladas?
    ...Necesitaba entender qué había ocurrido en esa familia, en la mente de ese chaval de tan solo dieciséis años. Necesitaba saber qué estaba sucediendo a tan solo una generación de la mía. Tan solo unos años más allá...
    ... Una búsqueda de los hechos y de las circunstancias que pudieron irse acumulando durante toda una semana hasta provocar que Marcos explotase ese domingo negro. Una semana en la que nuestro asesino acababa de iniciar un nuevo curso y donde pasó muchas horas encerrado en su centro escolar... Entre las paredes de aquel instituto donde quienes convivieron con Marcos —compañeros, profesores, personal no docente— tendrían que haber observado algo que permitiese explicar lo que ocurrió solo unos días más tarde." (pp. 17-21)

Baseada nesta novela temos tamén unha serie televisiva:  

  Quen escribirá a miña historia?  de  Iria Morgado Valcárcel

     As persoas presas no campo de concentración do mosteiro de Oia debuxaban nas paredes do mosteiro. Facíano quizais para voar lonxe do horror. Tamén escribían, deixando nos muros as súas últimas mensaxes, os seus derradeiros pensamentos.
    Unha desas frases convértese para Alba nun enigma que é preciso resolver. Intentalo levaranos a unha viaxe entre os anos trinta e o novo milenio, entre dous confinamentos ben diferentes, entre o presente e o pasado, aquel dos presos do mosteiro, pero tamén o da propia Alba, cativa, tamén ela, da violencia que non pasa. (sipnose editorial)

    “Unha aproximación á historias do mosteiro durante os anos nos que funcionou como campo de concentración. Un aspecto descoñecido ata este momento. Trátase dunha ollada a un terrible pasado a través dos debuxos que os propios presos deixaron nas paredes."
    Ese sería o texto da contraportada.
    O libro tería como elemento central os debuxos. A través deles narraríase a historia do campo. Que mellor forma para coñecela que os propios testemuños das persoas que estiveran alí confinadas? Eles narrarían a súa propia historia.
    Que fermoso e, á vez, que atroz.
    As cortinas do interior do edificio amarelo voaban tentando acadar a liberdade no exterior. Estarían agardándoa?
    Malia que emocionada pola saída do libro, despois de moitos meses de duro traballo, sentira que quedaba algo pendente. A visita a ducias de arquivos históricos, civís, tamén militares. Entre mans amigas e miradas receosas. Mais, pese a todas as indagacións, Alba non conseguira desvelar quen era Eugenio Blanca. O seu nome non aparecía nin na listaxe de falecidos no mosteiro que atopara Xabier, o vello historiador, nin nos diversos documentos franquistas recompilados por ela. Non houbera maneira de saber quen era, de onde viña, se os seus familiares sabían que falecera no campo.
    Finalmente, Manuel déralle a idea. Por que non buscar familiares vivos a través de Internet? Sería difícil, quizais imposible, pero non tiña nada que perder. Unha das súas frases recorrentes.
    Foi así como encontrou a Eugeni Vila Blanca, neto de Eugenio, nunha rede social de busca de emprego. E contactou con el. E obtivo a confirmación de que o seu avó loitara en defensa da República e estivera nun campo de concentración. Así chegou a este momento.
    Alba continúa parada a uns metros da entrada da casa da filla de Eugenio, Carme, nacida meses despois de que el fose arrestado. Con ela vivía a nai, Joana, unha anciá de oitenta e catro anos que aínda conservaba a mente clara e áxil. Pouco máis sabía. Ao día seguinte de contactar con Eugeni, de falar da súa avoa, que seguía viva e estaría encantada de recibila, mercara o billete de tren.
    E alí estaba. Na vila do home da parede. A poucos metros da muller coa que non puidera casar, da filla que non coñecera. Desenguedellando o enigma da frase da parede, que a conmocionara cunha forza desmedida aquel primeiro día no mosteiro. Repasouna mentalmente.

AQUÍ CHEGOU O DÍA 12-5-39 EUGENIO BLANCA...
E SAÍU PARA O CEMITERIO O DÍA 16-4-39.

    Noutras paredes atopara máis sinaturas de Eugenio. Unha delas dicía:

EUGENIO BLANCA, 18 ANOS.

    Noutra, o seu nome ía seguido de algo riscado que non conseguira descifrar.
    Dezaoito anos…
    Era un rapaz.
    Alba levaba impresas as fotografías das inscricións na pequena bolsa en bandoleira. Tiña pensado ensinarllas a Joana, xunto co resto de ilustracións que consideraba obra súa: a ponte do Diaño, o mapa e tamén aquel:

QUÉROTE, JOANA.

    Temía a súa reacción. Se sería demasiado.
    Achegouse ao edificio. A cortina seguía bailando coa brisa cálida que chegaba desde o  Mediterráneo. Tentando liberarse do interior, voar libre.
    Viu unha anciá asomada á ventá aberta. Moi queda, calada. Miraba cara a Alba cun aire de expectación, de transcendencia fulminante no ollar. Coma se ese fose o momento que levaba toda a vida agardando.
    Alba, como aquela vez diante da frase de Eugenio, sentiuse golpeada pola dor viva do seu sufrimento. Paralizada diante da entrada da casa.
    A caligrafía de Eugenio volveuse home, volveuse vida ante a mirada calma de Joana.
    Alba aínda non sabía que nada sería como imaxinara.
    A filla de Eugenio dispúxose a abrir a porta. A carta sobre a mesa movíase lixeiramente por mor da brisa suave que entraba pola ventá aberta. Coma se estivese impaciente.

    A conversa fluíu de xeito natural. Coma se o nexo que Eugenio tecía entre elas abondase para que se sentisen cómodas (pp. 75-78)

Cuando brillan las estrellas de Victoria Jamieson e Omar Mohamed

    Novela gráfica baseada na experiencia de Omar e o seu irmán Hassan no campo de refuxiados da ONU en Dadaab (Kenia), onde viviron toda a súa infancia. A pesar das condicións difíciles do campo, Omar descobre a marabillosa oportunidade de ir á escola, algo que lle dá á súa vida unha visión esperanzadora do futuro.
    Fatuma, de forma desinteresada, exerce como nai destes dous irmáns chegados desde moi lonxe. Omar soña con volver ver á súa nai. Pero, estará viva? Por que ela non os busca?, Por que non saben nada?

     Coa historia de Omar ábrensenos os ollos a un gran número de situacións que, afortunadamente, nós non vivimos pero que debemos coñecer. Ábrenos as portas á empatía, ao amor, á aceptación do diferente e ao trato igualitario para todos.

     Dúas das amigas de Omar presentan tamén un debate importante, o papel das mulleres nesa sociedade e a “obrigación” de moitos pais de casar ás súas fillas nenas debido á pobreza e á dificultade de sobrevivir nesta situación tan dura que é a vida dun refuxiado.