Skip to Content

Ciencias naturais

Visita a Atapuerca

 

 

 

O alumnado da ESO do CPI Plurilingüe Virxe da Cela de Monfero tivo a oportunidade de descubrir un dos lugares máis importantes a nivel mundial en canto a estudos de evolución humana se refire.

 

No Centro de Arqueoloxía Experimental (CAREX), descubrimos como se fabricaron as primeiras ferramentas empregadas polos primeiros homínidos que habitaron a serra de Atapuerca, como poden ser os recoñecibles bifaces. 

 

 

 
Tamén puidemos coñecer as técnicas que empregaban para realizar as impresionantes pinturas que se poden atopar en múltiples covas da nosa xeografía e, converternos en verdadeiros cazadores do Paleolítico.
 
 

Despois de saír do CAREX, coñecemos de primeira man os impresionantes xacementos de Atapuerca de Sima del Elefante, Complejo Galería e Gran Dolina. Nestes xacementos, xunto coa famosa Sima de los Huesos, foron descubertos os restos máis antigos de homínidos atopados, ata o de agora, no continente Europeo: restos dunha especie aínda descoñecida do xénero Homo, cunha antigüidade de 1.300.000 anos. Nestes xacementos tamén se atopou, e describiu, unha nova especie de homínido, o Homo antecessor (850.000 anos), xunto con restos doutras 3 especies máis: Homo heidelbergensis ou preneandertal (500.000 anos), Homo neanderthalensis (50.000 anos) e Homo sapiens. Ademais tamén se atoparon abundantes restos de industria lítica, xunto a restos de fauna do Pleistoceno: mamuts (Mammuthus sp.), rinocerontes laúdos (Coelodonta antiquitatis), megaloceros (Megaloceros giganteus), uros (Bos primigenius), tigres dientes de sable (Homotherium latidens),  osos (Ursus deningeri), e un largo etcétera.

 

 

 

De volta á cidade de Burgos, descubrimos a espectacular catedral de Burgos, primeira catedral gótica da Península Ibérica. Aquí descubrimos algún dos segredos agochados neste fermoso templo, como o famoso Papamoscas, autómata do século XVIII e, por suposto, o sepulcro actual dos restos de Rodrigo Díaz de Vivar, o Cid Campeador. Á saída da catedral, visitamos algúns dos puntos de maior interese do casco histórico de Burgos, como o Arco de Santa María, porta medieval da antiga muralla de Burgos que alberga actualmente unha sala de exposicións, o Paseo do Espolón, a estatua do Cid Campeador ou a Ponte de San Pablo, custodiada polas impoñentes esculturas dos familiares do Cid Campeador.

 

 

 

Ó día seguintes puidemos realizar un auténtico safari polas faunas do Paleolítico xunto ás guías de Paleolítico Vivo. Este espazo natural ofrece a oportunidade de achegarnos ás faunas paleolíticas, pois aquí podemos atopar especies moi primitivas de cabalos salvaxes como son o cabalo Tarpán (Equus ferus ferus) ou o cabalo Przewalskii (Equs ferus przewalskii), o bisonte europeo (Bison bonasus), ou os uros, especie extinta no século XVII. 

 

 

 
 

 

 

Os uros son realmente unha especie obtida a partir de cruces de exemplares seleccionados de razas de bóvidos actuais, na procura das características ancestrais dos uros salvaxes prehistóricos (Bos primigenius). O resultado son estes uros que podemos descubrir no recinto de Paleolítico Vivo, que teñen as características dos uros prehistóricos, a diferenza do seu tamaño, pois estes serían notablemente máis pequenos que os orixinais. 

 

 

 

Á saída de Paleolítico Vivo, introducímonos nas profundidades da terra, para descubrir as galerías subterráneas da Mina Esperanza, onde se explotaron minerais de ferro, principalmente a hematita (óxido de ferro) e a limonita (hidróxido de ferro). Aquí puidemos descubrir como era a vida dos mineiros que traballaron nesta mina dende 1908 ata 1973.

 

O broche de ouro desta viaxe foi a visita ó Museo da Evolución Humana (MEH), onde puidemos contemplar algúns dos restos fósiles máis incríbeis procedentes dos xacementos de Atapuerca, e outras rexións do mundo. 

 

 

A visita a este museo, que expón fósiles orixinais, permite facer un percorrido ao longo da historia da evolución humana, descubrindo incríbeis restos como poden ser o famoso bifaz Excálibur, un enigmático bifaz vermello atopado na Sima de los Huesos,  ou o mundialmente coñecido Cranio nº 5, máis coñecido como Miguelón,  cranio de Homo heidelbergensis ou preneandertal en excepcional estado de conservación descuberto no ano 1992. O excepcional estado de conservación permitiu descubrir que o individuo ao que pertencen estes restos foi coidado durante varios meses polos seu conxéneres e que faleceu por unha infección de dentes, relacionada cun forte golpe que recibiu no lado esquerdo. O nome de Miguelón, é unha homenaxe ao ciclista Miguel Induráin, que nese verán de 1992 conseguía o seu segundo Tour de Francia consecutivo. 

 

 

 

Participación na XV Olimpíada de Xeoloxía

 

O pasado mércores 7 de febreiro celebrouse a fase galega da XV Olimpíada de Xeoloxía, organizadas pola "Asociación Española para la Enseñanza de las Ciencias de la Tierra" (AEPECT), en colaboración con distintas institucións. Este ano, esta fase galega celebrouse en catro sedes simultáneas: Xeoparque Cabo Ortegal, Xeoparque Montañas do Courel, Santiago e Vigo.  Esta olimpíada divídese en dúas probas: 

- Unha primeira proba, en forma de xincana, na que o alumnado compite en grupo. Na sede de Cabo Ortegal, esta proba realizouse nas inmediacións do Faro de Cabo Ortegal, un lugar fantástico a nivel paisaxístico, pero tamén excepcional en canto a interese xeolóxico. 

 

 

- Unha segunda proba, en forma de proba tipo test, de carácter individual, con cuestións relacionadas coas diferentes áreas da Xeoloxía e as Ciencias Ambientais. Na sede de Cabo Ortegal, esta proba foi realizada no IES Cabo Ortegal de Cariño.

Tres alumnas do CPI Virxe da Cela de Monfero, participaron na sede do Xeoparque de Cabo Ortegal e, aínda que non levaron premio, si que realizaron unha moi notoria participación, especialmente na proba da xincana. Parabéns pola vosa participación!!

 

 

 

Despois da realización das diferentes probas, e tras repoñer forzas nunha das pizzerías de Cariño, o alumnado e profesorado acompañante puideron desfrutar dunha visita guiada polo xeólogo Francisco Canosa por algún dos puntos máis importantes e máis espectaculares do Xeoparque de Cabo Ortegal.

Podedes atopar máis información na páxina web de AEPECT Galicia, ou na seguinte noticia do xornal La Voz de Galicia

Viaxe ao Courel

Imaxe

 O alumnado da ESO do CPI Virxe da Cela visitou o Xeoparque Montañas do Courel. Tiveron a oportunidade de desfrutar dos museos Etnográfico e Xeolóxico de Quiroga e da praia fluvial de San Clodio (Ribas de Sil).

Podedes ver máis información no blog de Ciencias Naturais "Cytisus"

 

Día da Terra. Consellos

 
O 22 de abril celébrase o do día da Terra,este ano foi o 50 Aniversario, e dende a Comunidade # Polo clima lembramos, que a pesar de estar confinados na casa podemos seguir aportando o noso gran de area, para reducir o impacto que temos no planeta. Isto pódese facer cunhas transformacións no noso propio fogar,  que o farán máis sostible e saudable.
 
Algunhas destas  accións son:
   PECHA A BILLA
Mentres lavas os dentes, te afeitas ou enxaboas as mans, evitando gastar auga innecesaria.
 
 
   USA O LAVALOUZAS
Pode aforrarte 30'6 litros de auga diarios , xa que consume 9 veces menos que fregar a man.
 
   TAPAR AS POTAS
Con este xesto tan sinxelo mentres cociñas, aforras un 25% de enerxía, e se utilizas o tamaño adecuado, aforrarás un 90%.
 
   UTILIZA O MICROONDAS EN LUGAR DO FORNO
O microondas é máis eficiente, consume un 65% menos de enerxía.
 
 
    REDUCE O DESPERDICIO DE ALIMENTOS
¿Sabes todo o que se perde cando tiras a comida ó lixo? ¿toda a enerxía, auga, transporte, almacenamento e xestión de residuos que conleva ese xesto?
 
 

"STEMlab Galicia"

O venres 20 de abril celebrouse no Palacio de Congresos e Exposicións de Galicia en Santiago de Compostela o STEMlab Galicia. Trátase da maior feira en Galicia para centros educativos, na que se amosou a excelente labor educativa de numerosos centros galegos a prol da ciencia, a enxeñaría, a tecnoloxía e a matemática, pero sobre todo a prol dunha aprendizaxe competencial, activa e creativa.
O CPI Virxe da Cela foi invitado a participar, e para o noso alumnado foi unha experiencia única.

REVOLUCIÓN STEM
Nos últimos anos, os centros galegos comezaron a empregar novas metodoloxías para dar resposta aos retos actuais, pero sobre todo futuros, da sociedade. A revolución STEM nas aulas -nas súas siglas en inglés Science, Technology, Engineering and Mathematics (Ciencia, Tecnoloxía, Enxeñaría e Matemáticas)- é unha realidade. A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria puxo en marcha a Estratexia galega para a educación dixital Edudixital 2020 para impulsar os coñecementos científico-tecnolóxicos, sobre todo entre as nenas, cun obxectivo claro: que todo o alumnado do ensino obrigatorio teña formación en robótica e programación no curso 2020/21. Nos dous últimos cursos, xa se distribuíron kits de Robótica, Programación e 3D en institutos e colexios, puxéronse en marcha materias de libre configuración autonómica vinculadas con este eido e, tamén, clubs de ciencia, así como o primeiro campamento STEM.

 


 

Os nosos alumnos tiveron a oportunidade de falar co presidente da Xunta, e tamén con Pedro Duque:

 


 

 
Podedes premer sobre as imaxes para seguir lendo:
http://www.elcorreogallego.es/santiago/ecg/pedro-duque-estrella-jornada-educativa-stemlab-galicia/idEdicion-2018-04-20/idNoticia-1111225/https://www.lavozdegalicia.es/noticia/santiago/santiago/2018/04/20/astronauta-pedro-duque-causa-furor-compostela/00031524223732025258410.htm

 

 
 

 

 

 

 

 

CHARLA DE XURXO MARIÑO

 

 

 

O pasado martes 18 de abril tivemos a grata visita do científico e divulgador Xurxo Mariño.

O deserto do Kalahari; os San e a súa complexa linguaxe (chamados bosquimáns polos europeos); o deserto de Atacama en Chile; o volcán Kilauea en Hawai; tartarugas, lobos mariños e iguanas das Illas Galápagos; a contraste entre o río Amazonas e o río Negro; raposos voadores; rúas de Hanoi invadidas polas motos…”Ciencias, aventuras e sorpresas dunha viaxe arredor do mundo”, título que da nome á charla impartida por Xurxo Mariño para todo o alumnado da ESO e que nos fixo viaxeiros por un anaco gracias ao entusiasmo do seu relato e ao saber acumulado despois de once meses de percorrido arredor do mundo.

Distribuir contido


by Dr. Radut