A gran sufragista española Clara Campoamor, deputada desde 1931 (a lei permitía ás mulleres ser parlamentarias, pero non participar nas votacións), impulsou o voto feminino ata logralo, xunto a outros recoñecementos para as mulleres como a igualdade xurídica ante o home ou o dereito a divorcio.
Aquí tedes algúns anacos do seu discurso fronte as Cortes Xerais:
"Como pode dicirse que cando as mulleres dean sinais de vida pola República concederáselles como premio o dereito para votar? É que non loitaron as mulleres pola República? É que ao falar con eloxio das mulleres obreiras e das mulleres universitarias non está a cantar a súa capacidade? Ademais, ao falar das mulleres obreiras e universitarias, vaise a ignorar a todas as que non pertencen a unha clase nin á outra? Non sofren estas as consecuencias da lexislación? Non pagan os impostos para soster ao Estado na mesma forma que as outras e que os homes? Non reflue sobre elas toda a consecuencia da lexislación que se elabora aquí para os dous sexos, pero soamente dirixida e matizada por un? Como pode dicirse que a muller non loitou e que necesita unha época, longos anos de República, para demostrar a súa capacidade? E por que non os homes? Por que o home, ao advenimento da República, ha de ter os seus dereitos e han de poñerse nun lazareto os da muller?"
"Pero, ademais, señores deputados, os que votastes pola República, e a quen vos votou os republicanos, meditade un momento e dicide se votastes sós, se vos votaron só os homes. Estivo ausente o voto a muller? Pois entón, se afirmades que a muller non inflúe para nada na vida política do home, estades -fixádevos ben- afirmando a súa personalidade, afirmando a resistencia para acatalos. E é en nome desa personalidade, que coa vosa repulsa recoñecedes e declarades, polo que pechades as portas á muller en materia electoral? É que tedes dereito a facer iso? Non; tedes o dereito que vos deu a lei, a lei que fixestes vós, pero non tedes o dereito natural fundamental, que se basea no respecto a todo ser humano, e o que facedes é detentar un poder; deixade que a muller se manifeste e veredes como ese poder non podedes seguir detentándolo".
"De que acusades á muller? É de ignorancia? Pois eu non podo, por molestas que sexan as estatísticas, deixar de referirme a un estudo do señor Luzuriaga achega do analfabetismo en España [...] Isto quere dicir simplemente que a diminución do analfabetismo é máis rápida nas mulleres que nos homes e que de continuar ese proceso de diminución nos dous sexos, non só chegarán a alcanzar as mulleres o grao de cultura elemental dos homes, senón que o excederán. Iso en 1910. E desde 1910 seguiu a curva ascendente, e a muller, hoxe día, é menos analfabeta que o home. Non é, pois, desde o punto de vista da ignorancia desde o que se pode negar á muller a entrada na obtención deste dereito".
"Aínda que non queirades e se por seica admitides a incapacidade feminina, votades coa metade do voso ser incapaz. Eu e todas as mulleres a quen represento queremos votar coa nosa metade masculina, porque non hai dexeneración de sexos, porque todos somos fillos de home e muller e recibimos por igual as dúas partes do noso ser, argumento que desenvolveron os biólogos. Somos produto de dous seres; non hai incapacidade posible de vós a min, nin de min a vós [...] Descoñecer isto é negar a realidade evidente. Negádeo se queredes; sodes libres diso, pero só en virtude dun dereito que habedes (perdoádeme a palabra, que digo só pola súa claridade e non con espírito agresivo) detentado, porque vos destes a vós mesmos as leis; pero non porque teñades un dereito natural para poñer á marxe á muller".
"Eu, señores deputados, síntome cidadá antes que muller, e considero que sería un profundo erro político deixar á muller á marxe dese dereito, á muller que espera e confía en vós; á muller que, como ocorreu con outras forzas novas na revolución francesa, será indiscutiblemente unha nova forza que se incorpora ao dereito e non hai senón que empuxala a que siga o seu camiño".
"Non cometades un erro histórico que non teredes nunca bastante tempo para chorar; que non teredes nunca bastante tempo para chorar ao deixar á marxe da República á muller, que representa unha forza nova, unha forza nova; que foi simpatía e apoio para os homes que estaban nos cárceres; que sufriu en moitos casos como vós mesmos, e que está anhelante, aplicándose a si mesma a frase de Humboldt de que a única maneira de madurarse para o exercicio da liberdade e de facela accesible a todos é camiñar dentro dela".
