PLAN LECTOR DO I.E.S. “SAN PAIO” 2021-2022
Limiar.-
A praxe docente diaria detecta unha serie de eivas que aconsellan incidir na potenciación dos hábitos facilitadores da expresión e comprensión escrita e oral .
Atopamos alumnado, sobre todo nos primeiros cursos da ESO, cunha mecánica lectora e da escrita moi frouxa: pouca velocidade, falta de ritmo e entoación, silabación, omisión da acentuación e da puntuación, faltas de ortografía, defectos na pronunciación e/ou articulación...
Outro grupo de alumnado, cun aparente aceptable nivel de lectura e escritura, mostra dificultades de comprensión (por pobreza de léxico, falta de concentración, dificultades de expresión, construcións anacolúticas, mestura de linguas...) sendo incapaz de redactar ou de transmitir coas súas propias verbas contidos básicos de xeito coherente e intelixible.
Todo isto provoca, en último extremo, desinterese e posible fracaso escolar.
Cómpre contrarrestar a competencia e as facilidades ofertadas por outras fontes de información promovendo accións que subliñen os aspectos formativos, enriquecedores, lúdicos e divertidos da lectura sen obviar os atrancos que debemos vencer.
Como educadores non podemos limitarnos só ao ensino das técnicas para “saber ler”, é hora de dar o salto cualitativo ao “querer ler”, comprender e comunicar o lido, tarefas nas que debe implicarse toda a comunidade educativa (alumnado, familias e profesorado).
Temos que ser modelos de profesores-lectores-comunicadores. Promover lecturas compartidas e outras actividades que faciliten o uso da palabra a través do diálogo, a reflexión, o debate, a exposición, os recitais, a lectura en voz alta... Cómpre familiarizarse cos libros, que a nosa circunstancia sexan os libros.
Por outra parte, as excepcionais circunstancias nas que se desenvolveron os dous últimos cursos e que, en certa medida, seguimos a vivir, puxeron en evidencia distintas carencias no dominio e uso das novas tecnoloxías e das ferramentas do ensino-aprendizaxe virtual. As novas xeracións, que considerabamos nativas dixitais necesitan reforzar e capacitarse para afrontar con éxito os retos da aprendizaxe en liña.
Como formadores temos que ser adaís nesta cruzada a prol da alfabetización mediática e informacional que mellorará as nosas propias competencias e as competencias do alumnado cara aos novos métodos e formatos de leito-escritura nas sociedades avanzadas do século XXI.
Finalidade.-
Pasar do “saber ler” ao “querer ler”, fomentar o hábito e o pracer lector e contribuír a mellorarascapacidadesexpresivas e leito-escritoraseascompetenciaslingüísticas e informáticas,coordinandoasaccións do profesorado reforzadas coa colaboración activa dos demais membros da comunidade escolar é a finalidade que se propón o presente plan orientado ao logro dos seguintes
Obxectivos.-
1. Desenvolverascompetenciasbásicasparaalectura,materiatransversaldetodasas áreas do currículo e ferramenta imprescindible para a aprendizaxe de todas as materias. A tal efecto utilizaremos textos continuos (narración, argumentación, descrición...) e descontinuos (impresos, mapas, táboas...), practicaremos a lectura en códigos diversos (verbais, icónicos, sonoros...) e con textos literarios, técnicos e funcionais, de diferentes formas (silenciosa, individual, colectiva...)
2. Potenciar as ferramentas lectoras (habilidades mecánicas, comprensivas e léxicas)
3.Relacionar a lectura coa escritura (expresión escrita, ortografía, técnicas de presentación, vocabulario) e a expresión oral.
4. Propiciar a relación íntima e persoal do alumnado con todo tipo de formatos de lectura.
5. Descubrir a sensibilidade literaria do alumnado.
6. Potenciar o uso da biblioteca como centro de recursos para a aprendizaxe de todos os membros da comunidade educativa.
7. Implicar ao profesorado para que dea prioridade ao desenvolvemento das habilidades lectorasentodasas áreasdocurrículoeparticipede maneira activanoplanlector.Para iso cómpre un programa coordinado que recolla os acordos ao respecto consensuados. Os Departamentos deseñarán e orientarán as tarefas a realizar nos distintos grupos e niveis.
8.Favorecer a comprensión lectora e a expresión oral mediante técnicas de traballo persoal e colectivo e potenciar o uso dos dicionarios para resolver dúbidas sobre vocabulario descoñecido.
9. Fomentar o manexo e xestión de dispositivos electrónicos de lectura.
10. Potenciar o coñecemento das novas tecnoloxías e fontes de información.
11. Deseñar, desenvolver e promover actividades cara á consecución dos ODS 2030 (dun xeito especial os obxectivos 4, 5, 10, 11 e 16)
En resumo: Converter a comunidade educativa nunha comunidade de lectores capacitados para os formatos tradicionais e virtuais, paliando desigualdades socioeducativas .
Intervencións.-
O plan baséase nas seguintes actuacións:
1. Tempo específico de lectura nas aulas.
1. 1.Programación de lecturas anuais.
2. Implicación dos diversos departamentos didácticos e as súas contribucións ao plan lector.
3.Dinamización da biblioteca do Centro.
4. Actividades extraordinarias de estimulación e fomento da lectura e o mundo dos libros e de promoción da oralidade: tradición oral, expresión, exposicións públicas...
Comentamos cada unha destas actuacións:
1. Tempo específico de lectura nas aulas: sesións de trinta minutos semanais dende o venres 24 de setembro de 2021 ata o mércores 18 de maio de 2022.
DÍA |
DATA |
HORA |
VENRES |
24/09/21 |
1ª (8.45-9.15) |
01/10/21 |
2ª (9.35-10.05) |
|
08/10/21 |
3ª (10.45-11.15) |
|
15/10/21 |
4ª (11.35-12.05) |
|
22/10/21 |
5ª (12.45-13.15) |
|
29/10/21 |
6ª (13.35-14.05) |
|
LUNS
|
08/11/21 |
1ª (8.45-9.15) |
29/11/21 |
2ª (9.35-10.05) |
|
13/12/21 |
3ª (10.45-11.15) |
|
20/12/21 |
4ª (11.35-12.05) |
|
10/01/21 |
5ª (12.45-13.15) |
|
17/01/22 |
6ª (13.35-14.05) |
|
24/01/22 |
7ª (16.20-16.50) |
|
31/01/22 |
8ª (17.10-17.40) |
|
MARTES
|
08/02/22 |
1ª (8.45-9.15) |
15/02/22 |
2ª (9.35-10.05) |
|
22/02/22 |
3ª (10.45-11.15) |
|
15/03/22 |
4ª (11.35-12.05) |
|
22/03/22 | 5ª (12.45-13.15) | |
29/03/22 |
6ª (13.35-14.05) |
|
MÉRCORES | 06/04/22 | 1ª (8.45-9.15) |
20/04/22 | 2ª (9.35-10.05) | |
27(04/22 | 3ª (10.45-11.15) | |
04/05/22 | 4ª (11.35-12.05) | |
11/05/22 | 5ª (12.45-13.15) | |
18/05/22 | 6ª (13.35-14.05) |
Acordamos suprimir a actividade ao remate de cada avaliación durante os períodos de exames finais.
1.1. Programación de lecturas anuais.
Para o tempo específico semanal común de lectura nas aulas, no presente ano, optamos pola lectura libre, individual e silenciosa (mais non se descarta a práctica de lectura en voz alta, sobre todo nos primeiros cursos da ESO) de materiais aportados polo alumnado e profesorado (ben propios ou ben facilitados pola biblioteca que tamén aporta fondos a aqueles alumnos que, por esquecemento ou apatía, non os traen das súas casas nin os solicitan previamente). Asobrasmáisdemandadas son as de literatura xuvenil, novidades, biografías, divulgación científica e banda deseñada.
Así mesmo a biblioteca aportará materiais sobre todo en formato dixital (escolmas, presentacións, listas de reprodución de vídeos...) coincidindo coas distintas efemérides e conmemoracións. Estes materiais estarán colgados nos espazos da biblioteca dentro da web do centro.
Quedan excluídos como material de lectura os apuntamentos de clase e os libros de texto. Admítense as lecturas obrigatorias e/ou voluntarias establecidas polos distintos departamentos didácticos nos seus respectivos plans anuais de lectura.
2. Implicación dos diversos departamentos didácticos e as súas contribucións ao plan lector.
Ás lecturas citadas no apartado anterior cómpre engadir as que ofertan os distintos departamentos, recollidas nos correspondentes proxectos didácticos e adaptadas aos distintos contidos, materias e niveis.
Estes mesmos departamentos colaboran no plan lector con actividades específicas deseñadas para interpretar mapas, planos, estatísticas, gráficos, impresos, recibos, táboas, manuais técnicos... e para capacitar na lectura de códigos diversos (verbais, icónicos, sonoros...) e no uso racional e didáctico das novas tecnoloxías.
As intervencións dos apartados 3 e 4 aparecen recollidas nas liñas prioritarias de actuación da biblioteca para o presente curso presentadas ao claustro e aprobadas polo Consello Escolar para solicitar a continuidade do noso centro no PLAMBE.
Avaliación.-
Cómpre avaliar as diversas accións do plan lector para establecer as medidas correctoras e os cambios necesarios de cara a próximos cursos e así mantelo vivo.
A ferramenta de referencia máis completa neste apartado é Bibliotecas escolares ¿entre interrogantes? A modo de resumo, os indicadores que máis temos en conta no proceso de autoavaliación son os tres seguintes:
Enquisas anónimas entre alumnado e profesorado sobre o desenvolvemento e grao de satisfacción ao remate das principais actividades e por trimestres.
Índices de lectura (préstamos, movemento de fondos...) e de asistencia (presencia de usuarios nos tempos de lecer e no horario de clase, actividades lectivas, complementarias ou extraescolares que se desenvolven na biblioteca...) e de participación nas diversas actuacións promovidas dende a biblioteca (concursos...)
Percepción da evolución nas capacidades do alumnado: competencias leito-escritoras, autonomía da aprendizaxe, elaboración de traballos... a partir dos datos ofrecidos polo profesorado e titores dos distintos grupos.
A máis do seguimento que os departamentos fan pola súa conta, suxerimos as seguintes fichas de avaliación para coñecer en que medida se acadan os obxectivos proxectados e se incrementan as capacidades e competencias leito-escritoras do noso alumnado.
FICHA INDIVIDUAL DO/A ALUMNO/A
(cumprimentarase con carácter anónimo ao rematar cada lectura)
TÍTULO DA LECTURA/ACTIVIDADE:………………………………………………………………… AUTOR……………………………………………………………………………………...................................................
TIPO DE TEXTO/ACTIVIDADE (Literario, icónico, técnico…) TEMA (máximo 3 liñas).
TEMPO DE LECTURA/ACTIVIDADE (páxinas por sesión)
VALORACIÓN DA LECTURA / ACTIVIDADE (1-Moi negativa, 2- Pouco útil, 3-4 Bastante aproveitable 5-Moi positiva)
SUXESTIÓNS:……………………………………………………………………………..............................
FICHA DO/A PROFESOR/A
DÍA…………………………..…………..CURSO………………….…GRUPO………..............................PROFESOR/A ENCARGADO/A………………………………………………………...........................Nº.................... LECTORES/AS/ PARTICIPANTES………………………............................................................................................................................... INCIDENCIAS……………………………………………………………………………...................................................
VALORACIÓN DA LECTURA / ACTIVIDADE (1-Moi negativa, 2- Pouco útil, 3-4 Bastante aproveitable 5-Moi positiva)
SUXESTIÓNS:………………………………………………………………………….......................................................
FICHA GLOBAL DA ACTIVIDADE
ACTIVIDADE OU TAREFA REALIZADA |
GRAO DE SATISFACCIÓN |
VALORACIÓN GLOBAL |
FACTORES DINAMIZADORES |
FACTORES RETARDATARIOS |
|||||||||
POUCO |
SUFI- CIENTE |
MOITO |
0-4 |
5-7 |
8-10 |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
IMPLICACIÓN DO PROFESORADO |
IMPLICACIÓN DO ALUMNADO |
PROPOSTAS DE MELLORA |
SUXESTIÓNS |
||||||||||
POUCA |
SUFI- CIENTE |
MOITA |
POUCA |
SUFI- CIENTE |
MOITA |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
RESUMO DAS
LIÑAS PRIORITARIAS DE ACTUACIÓN (CURSO 2021-2022)
O IES “San Paio” continúa a consolidar o papel da biblioteca como un dos eixos do centro, mantendo actividades xa instauradas nos últimos cursos e potenciando, de xeito primordial, aquelas que melloren as capacidades do individuo para afrontar de xeito adecuadoos retos dun ensino-aprendizaxe enfocado cara ás necesidades dunha sociedade máis crítica, inclusiva, sustentábel e, en definitiva, máis libre.
2.- Organización e xestión, configuración da biblioteca como “laboratorio creativo de aprendizaxes”
Completar a reordenación de fondos e a dotación material dos recunchos creativos.
Incrementar, dentro do posíbel, o horario de atención á biblioteca con profesorado específico.
Recuperar a colaboración coa sección da EOI de Vigo para optimizar o uso compartido de fondos e instalacións no horario de ámbalas dúas institucións.
Mellorar a publicidade dos protocolos de actuacións para guiar o traballo dos novos membros e colaboradores do grupo de biblioteca.
Seguir promovendo o papel do alumnado como axente activo/protagonista na biblioteca (alumnado-colaborador, voluntariado creador e axudante en diversas actividades, anfitrións de eventos...)
Profundar no coñecemento do programa de xestión koha.
Recalcar no necesario compromiso de todos os departamentos a prol da biblioteca
Manter e mellorar os puntos de lectura informal e de exposición de materiais fóra do propio recinto bibliotecario.
Actualizaros recursos e medios informáticos e facilitar o seu préstamo.
Discriminar, de xeito positivo, a implicación, responsabilidade e autonomía do alumando na xestión e promoción dos recursos, actividades e plataformas ao servizo da biblioteca.
Proseguir coas técnicas de ludificación para facilitar metodoloxías amenas de aprendizaxe (serius games, xogos de escapismo e breakout na biblioteca e a partir dos seus recursos)
Aguilloar a participación do alumnado nos distintos espazos virtuais da biblioteca e do club de lectura.
Manter a publicación de guías de recursos bibliográficos e fílmicos para a confección de traballos, conmemoracións...
Relanzamento das bibliomaletas (temáticas, por niveis, de aula...)
Intensificar as sesións divulgativas e prácticas con titores, profesorado e alumnado sobre os recursos materiais e virtuais da biblioteca.
Soster as actividades específicas de animación e promoción da lectura, da escritura, da oralidade, de pequenas investigacións...
Colaboración coas seccións bilingües e cós proxectos E-Dixgal e Stembach.
Reforzar o Proxecto Lector.
4.- Formación de usuarios, competencia informacionale dixital
Actividades,moitas delas incluídasdentro do plan de acción titorial,con especial atención para os novos membros da comunidade educativa.
Seguir fomentando as sesións de docencia e práctica para elaboración de traballos en formatos tradicionais e das novas tecnoloxías.
Impulsar os novos formatos e soportes de lectura: e-readers, tabletas...
Información e infoxicación. Fake news. Buscas seguras. Racionalidade e fiabilidade nos espazos virtuais.Netiqueta.
Creación dun novo grupo de traballo ou seminario permanente de biblioteca, dentro do pfpp de centro.
Visita e coñecemento doutras bibliotecas (públicas, históricas...)
Destacar as máis importantes efemérides relacionadas co mundo do libro e da lectura.
Premiar a realización por parte do alumnado de recensións de actividades e lecturas.
Concursos (de textos de amor, haikus, microrrelatos de medo, contos, mangas...)
Continuación dos Biblioxornal e Cinexornal.
A poesía e o libro do mes.
Club de Lectura “Pedra do Acordo”, Club de manga e anime “Tuitaku”, Club de oralidade e Club de diversidade.
“Libros de película”: proxección de películas baseadas en obras literarias e lectura destas.
“Músicas de biblioteca”: elaboración de listas de reprodución de vídeos musicais e breves audicións e recitacións coincidindo con distintas efemérides e conmemoracións.
Visitas ao centro de escritores, recitadores, ilustradores, cineastas, contacontos...
Publicidade e participación en diversas actividades culturais programadas ao longo do ano pola biblioteca municipal e/ou asociacións culturais.
Rutas literarias: por Tui e bisbarra e tamén aproveitando (se as condicións sanitarias o permiten) as viaxes didácticas programadas polos distintos departamentos.
Proxecto Lector: porfiaremos nas actividades de capacitación lectora específicas de cada departamento nas súas horas de docencia, na utilidade da lectura na vida cotiá e na lectura colectiva en novos soportes.
6.- Cara unha biblioteca inclusiva
Coordinación có departamento de orientación, a pedagoga terapeutae astitorías na adquisición de estratexias e materiais dirixidos ao alumnado máis vulnerábel, para que sexa quen de acadar uns resultados satisfactorios tanto no ámbito escolar como vital, unha vez contempladas as necesarias intervencións en función dos distintos ritmos de aprendizaxe e características específicas.
Oferta dun espazo común a todo o alumnado dando cabida, sobre todo, a aquelas persoas que lles custa máis integrarse e/ou que sofren algún tipo de rexeitamento.
“Bibliotecas sen fronteiras”: acrecentar as actividades comúns co resto das bibliotecas do concello e de Portugal (escolares e municipais): XIII edición do Tui Le.
Actividades conxuntas con outras bibliotecas escolares de fóra da nosa bisbarra.
Seguir contribuíndo ás actividades conmemorativas e festivas comúns que se desenvolvan no centro, promovendo un equipo de traballo transversal e nterdisciplinar, en colaboración coa subdirección.
Programa “Lecturas para todas as idades”: actividades conxuntas coa escola infantil próxima (celebracións poético-musicais, pequenas dramatizacións, apadriñamentos, kamishibais, sesións de contacontos...) e coas residencias de maiores.
Potenciar a realización de booktrailers e a creación dun canal de booktubers para promocionar e incentivar hábitos e gustos lectores.
Cara a unha biblioteca verde, prácticas e comportamentos sustentábeis e respectuosos co medio ambiente: eficiencia enerxética, reciclaxe... (ODS 2030)
8.- Criterios e procedementos de avaliación
A nosa ferramenta de cabeceira continúa a serBibliotecas escolares ¿entre interrogantes? A modo de resumo, os indicadores que máis teremos en conta no proceso de autoavaliación son os tres seguintes:
ACTIVIDADE OU TAREFA REALIZADA |
GRAO DE SATISFACCIÓN |
VALORACIÓN GLOBAL |
FACTORES DINAMIZADORES |
FACTORES RETARDATARIOS |
|||||||||
POUCO |
SUFI- CIENTE |
MOITO |
0-4 |
5-7 |
8-10 |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
IMPLICACIÓN DO PROFESORADO |
IMPLICACIÓN DO ALUMNADO |
PROPOSTAS DE MELLORA |
SUXESTIÓNS |
||||||||||
POUCA |
SUFI- CIENTE |
MOITA |
POUCA |
SUFI- CIENTE |
MOITA |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
Índices de lectura (préstamos, movemento de fondos, nº visitas dos materiais elaborados...) e de asistencia (presencia de usuarios nos tempos de lecer e no horario de clase, actividades lectivas, complementarias ou extraescolares que se desenvolven na biblioteca...) e de participación nas diversas actuacións promovidas dende a biblioteca (concursos, maratóns, exposicións...)
Comezamos na primeira semana de novembro aumentando o tempo a trinta minutos e mantendo a estrutura e filosofía do pasado curso.
De xeito progresivo e nos niveis superiores tentaremos ensaiar a lectura en voz baixa e de materiais aportados polos propios alumnos (que non poderán ser as lecturas que con carácter obrigatorio programan os distintos departamentos didácticos)
As lecturas coas que arrancamos (en voz alta e comúns) serán:
O equipo de biblioteca organizou e supervisou o proxecto lector de centro partindo das observacións e suxestións recollidas trala experimentación feita no último trimestre do curso pasado e despois dos debates e posta en común previa efectuada tanto na CCP como no claustro.
Correspondeu aos distintos departamentos desenvolver as accións concretas para mellorar as capacidades lectoras nas respectivas áreas. A tarefa principal da biblioteca consistiu en proporcionar recursos, artellar, supervisar e avaliar a actividade máis visible do proxecto: un tempo específico común e universal de lectura nas aulas que consistiu en vinte minutos semanais comezando na primeira hora dos luns e rotando ata rematar na última hora dos mércores, foron un total de vinte sesións de lectura en voz alta (houbo un descanso ao final de cada trimestre durante os períodos de exames finais de cada avaliación) entre os meses de outubro e maio.
|
As lecturas ofertadas foron as que se recollen abaixo. Tendeuse a ofrecer, sobre todo nos niveis da ESO, narracións de carácter breve ou distribuídas en pequenos capítulos para que nos vinte minutos se acadase un sentido completo e non quedasen textos desconectados dunha semana para outra.
1º ESO
Antoloxía do conto popular galego (ed. de Enrique Harguindey e Maruxa Barrio), |
2º ESO
El gato negro (Edgar Allan Poe), |
3º ESO
Antoloxía do conto galego do século XX (ed. de Luis Alonso Girgado), |
4º ESO
El clérigo malvado (H.P. Lovecraft), |
1º BAC
Corredores de sombra (Agustín Fernández Paz), |
2º BAC
Platero y yo (Juan Ramón Jíménez), |
A partir dos comentarios, incidencias, observacións e suxestións efectuadas ao remate de cada sesión e da avaliación final da actividade dedúcese: |
a) Unha altísima satisfacción do alumnado e profesorado (maioría absoluta de valoracións positivas e moi positivas), propóndose –con certa reiteración- a ampliación do tempo de lectura que, con carácter individual, foi experimentado por algúns profesores.
b) Satisfacción máis matizada no caso das lecturas escollidas. Dificultades de vocabulario ou temáticas pouco axeitadas aos gustos dos adolescentes obrigaron a facer cambios sobre a marcha.
c) Resulta complexo casar e poñer en práctica todas as suxestións e gustos expresados pero, de cara ao vindeiro curso, poderemos avanzar neste camiño se reservamos algunhas xornadas para lecturas de carácter silencioso e libre (que sexan os propios lectores os que poidan traer dos seus fogares as súas lecturas preferidas), ofrecendo a biblioteca un abano de materiais aos que por calquera circunstancia carezan deles. |
Theme by Danetsoft and Danang Probo Sayekti inspired by Maksimer