O 30 de setembro de 1931 as Cortes Republicanas comezaron o debate que concluíu coa aprobación o 1 de outubro do sufraxio feminino en España. Desde esa data, toda española maior de 23 anos podía votar. Con anterioridade, nas Cortes Constituintes da República, as mulleres maiores de 23 anos podían presentarse como candidatas, é así como resultaron elixidas deputadas Clara Campoamor, Vitoria Kent e Margarita  Nelken.

Das intervencións en contra e a favor do dereito ao voto feminino destacamos as seguintes:

O doutor Roberto Novoa Santos, da Federación Republicana Galega, dixo:
Por que temos que conceder á muller os mesmos títulos e os mesmos dereitos políticos que ao home? Son por ventura ecuación? Son organismos igualmente capacitados? A muller é toda paixón, toda figura de emoción, é todo sensibilidade; non é, en cambio, reflexión, non é espírito crítico, non é ponderación. Cal sería o destino da República se nun futuro próximo, moi próximo, houbésemos de conceder o voto ás mulleres?

Hilario  Ayuso, do Partido Republicano Federal, defendía que as mulleres puidesen votar a partir dos 45 anos.

 Victoria Kent, do Partido Republicano Radical Socialista, sostivo:
“Creo que o voto feminino debe aprazarse, dío unha muller que, no momento crítico de dicilo, renuncia a un ideal” e proseguiu: “cando transcorran uns anos e vexa a muller os froitos da República e recolla a muller na educación e na vida dos seus fillos os froitos da República, entón, Sres. Deputados, a muller será a máis fervente, a máis ardente defensora da República. Se as mulleres españolas fosen todas obreiras, se as mulleres españolas tivesen atravesado xa un período universitario e estivesen liberadas na súa conciencia, eu levantaríame hoxe fronte a toda a Cámara para pedir o voto feminino. Pero nestas horas eu levántome xustamente para dicir o contrario e dicilo con toda a valentía do meu espírito”

En resposta a esta última intervención Clara Campoamor defendeu:
As mulleres! Como pode dicirse que cando as mulleres dean sinais de vida pola República concederáselles como premio o dereito para votar? É que non loitaron as mulleres pola República? É que ao falar con eloxio das mulleres obreiras e das mulleres universitarias non está a cantar a súa capacidade? Ademais, ao falar das mulleres obreiras e universitarias, vai ignorar a todas as que non pertencen a unha clase nin á outra? Non sofren estas as consecuencias da lexislación? Non pagan os impostos para soster ao Estado na mesma forma que as outras e que os homes?

(...) Non esquezades que non sodes fillos de home tan só, senón que se reúne en vós o produto dos dous sexos. En ausencia miña e lendo o diario de sesións, puiden ver nel que un doutor falaba aquí de que non había ecuación posible e, con espírito herdado de  Moebius e Aristóteles, declaraba a incapacidade da muller.

A iso, un só argumento: aínda que non queirades e se acaso admitides a incapacidade feminina, votades coa metade do voso ser incapaz. Eu e todas as mulleres a quen represento queremos votar coa nosa metade masculina, porque non hai dexeneración de sexos, porque todos somos fillos de home e muller e recibimos por igual as dúas partes do noso ser, argumento que desenvolveron os biólogos. Somos produto de dous seres; non hai incapacidade posible de vós a min, nin de min a vós.

(...) A muller española espera hoxe da República a redención súa e a redención do fillo. Non cometades un erro histórico que non teredes nunca bastante tempo para chorar ao deixar á marxe da República á muller, que representa unha forza nova; que foi simpatía e apoio para os homes que estaban nos cárceres; que sufriu en moitos casos como vós mesmos, e que está  anhelante, aplicándose a si mesma a frase de  Humboldt de que a única maneira de madurarse para o exercicio da liberdade e de facela accesible a todos é camiñar dentro dela.

Finalmente, na votación, houbo 161 votos a favor, 121 en contra e 188 abstencións, quedando aprobada a proposta.

Case dous anos despois, nas eleccións xerais do 19 de novembro de 1933,  as mulleres puideron votar por primeira vez.

Recreación dalgunhas intervencións deste histórico debate sobre o voto feminino:

O discurso de Clara Campoamor:

Presentación da película Clara Campoamor, a muller esquecida:

Créditos:

https://canalhistoria.es/hoy-en-la-historia/aprobado-sufragio-femenino-espana/