Mª Luisa Alonso Costoya
Docente de Tecnoloxía e TIC
IES San Tomé de Freixeiro (Vigo-Pontevedra)
luisa.alonso@edu.xunta.gal

Contextualización

Neste proxecto, os estudantes de segundo da ESO embarcáronse nunha emocionante aventura tecnolóxica. A participación na Liga Maker Drone, unha competición promovida polo Instituto Tecnolóxico de Galicia e a Fundación Barrié de la Maza, abriu as portas a un mundo de posibilidades no campo da enxeñería e a innovación. O obxectivo principal era desenvolver un sistema dron capaz de resolver un reto tecnolóxico relacionado coa recollida de residuos mariños, o que lle permitiu ao estudantado mergullarse nun contexto práctico e realista para poñer en práctica os seus coñecementos tecnolóxicos e habilidades de traballo en equipo.

Equipos da 2ª edición Liga Maker Dron.

Obxectivos

O proxecto tiña como obxectivos principais:

1. Fomentar a creatividade e a innovación tecnolóxica: a través da competición, os estudantes puideron explorar e desenvolver solucións orixinais e innovadoras para o reto proposto, pondo en práctica a súa creatividade e pensamento diverxente.

2. Potenciar o traballo en equipo e a colaboración: ao formar parte de equipos de traballo, o estudantado aprendeu a colaborar, compartir ideas, tomar decisións conxuntas e distribuír tarefas de forma eficiente, desenvolvendo habilidades esenciais para o mundo laboral.

3. Desenvolver destrezas técnicas no deseño e construción de sistemas dron: a actividade permitiulle ao estudantado aplicar os seus coñecementos de mecánica, electrónica e programación que foi adquirindo neste proxecto para deseñar e construír os sistemas dron, coñecendo de primeira man a importancia destas habilidades no desenvolvemento de tecnoloxías avanzadas.

4. Resolver un desafío tecnolóxico relacionado coa recollida de residuos mariños: o reto proposto pola Liga Maker Drone tiña unha dimensión social importante, axudando o estudantado a entender a importancia de contribuír ao coidado do medio ambiente e a buscar solucións tecnolóxicas para problemas reais.

Recursos empregados

Para levar a cabo o desenvolvemento do proxecto, o estudantado contou co seguinte material e recursos:

- Material educativo sobre drons e tecnoloxía relacionada: foron proporcionados materiais didácticos e recursos que axudaron o estudantado a familiarizarse co funcionamento dos drons e os principios básicos da tecnoloxía relacionada.

- Equipos informáticos e software de deseño 3D: o estudantado puido utilizar computadoras equipadas con software de deseño 3D para crear os modelos dos seus sistemas dron e realizar simulacións.

- Pezas e compoñentes para a construción dos sistemas dron: contaron con pezas e compoñentes necesarios para construír os sistemas dron, como motores, hélices, controladores de voo, baterías etc.

- Maquetas e contedores simulados para o reto: para recrear o escenario do reto da recollida de residuos mariños, foron proporcionadas maquetas e contedores simulados que o estudantado puido utilizar nos seus prototipos.

Descrición da actividade

A actividade desenvolveuse ao longo dun período de tempo determinado, máis de seis meses, no cal os estudantes traballaron en equipo para deseñar e construír os seus sistemas dron. Comezaron coa etapa de investigación, na cal estudaron os conceptos básicos dos drons, analizaron os desafíos tecnolóxicos relacionados coa recollida de residuos mariños e debateron posibles solucións.

O estudantado comezou a actividade coa presentación do desafío proposto pola Liga Maker Drone, que consistía en deseñar un sistema dron capaz de recoller residuos mariños e depositalos en contedores localizados nun barco simulado.

Antes de comezar coa construción dos drons, o estudantado recibiu formación en horario escolar facilitada pola Fundación Barrié e o Instituto Tecnolóxico de Galicia (ITG). Esta formación incluíu tres xornadas de formación tecnolóxica, nas que o estudantado adquiriu algúns coñecementos sobre os compoñentes dos drons, a súa montaxe e programación. Ademais, tamén participaron en tres xornadas de formación de adestramento de voo, nas que aprenderon as técnicas necesarias para controlar e manexar os drons de forma segura e eficiente.

Tras recibir esta formación, o estudantado estaba preparado para iniciar a construción dos seus propios drons. Traballaron en equipo, aplicando os coñecementos adquiridos durante a formación e poñendo en práctica as habilidades de enxeñería e programación. Durante o proceso, contaron co apoio dos seus profesores, así como con recursos e materiais proporcionados pola Fundación Barrié de la Maza e o ITG.

A formación en horario escolar foi fundamental para garantir que o estudantado contase coas habilidades técnicas necesarias para desenvolver con éxito o proxecto. Permitiulles familiarizarse coa tecnoloxía dos drons, comprender os seus principios básicos e adquirir as competencias necesarias para manexalos de forma responsable. Ademais, a formación de adestramento de voo foi crucial para garantir a seguridade e o bo funcionamento dos drons durante a competición.

Enseguida pasaron ao deseño, no cal utilizaron diversos recursos como un software de deseño 3D para crear os modelos dos seus sistemas dron. Tiveron en conta aspectos como a estabilidade, a capacidade de carga e a manobrabilidade para asegurarse de que os seus prototipos cumprían cos requisitos do reto.

Despois do deseño, os equipos procederon á construción dos sistemas dron. Utilizaron as pezas e compoñentes proporcionados e aplicaron os seus coñecementos técnicos para ensamblar os prototipos. Durante esta fase, enfrontáronse a desafíos técnicos e tiveron que buscar solucións creativas para superalos.

Unha vez que os sistemas dron estiveron listos, os estudantes realizaron probas e axustes para asegurarse de que funcionaban correctamente. Ensaiaron as súas habilidades de pilotaxe e realizaron simulacións do reto da recollida de residuos mariños.

Metodoloxía

A metodoloxía empregada no proxecto foi principalmente baseada no enfoque de aprendizaxe activa e participativa. O estudantado foi protagonistas do seu propio proceso de aprendizaxe, traballando en equipos e asumindo roles diferentes dentro deste.

O traballo en equipo e a colaboración foron aspectos fundamentais da metodoloxía. Os estudantes aprenderon a comunicarse, a escoitar as ideas dos demais e a tomar decisións de forma consensuada. Tamén foron animados a compartir os seus coñecementos e a axudarse mutuamente para superar os desafíos técnicos.

Ademais, a metodoloxía incluíu unha combinación de actividades teóricas e prácticas. Os estudantes realizaron investigacións sobre drons, aprenderon sobre conceptos técnicos relacionados e aplicaron os seus coñecementos a través do deseño e construción dos sistemas dron. Tamén tiveron a oportunidade de realizar probas e simulacións para comprobar o funcionamento dos seus prototipos.

Avaliación

A avaliación do proxecto realizouse de forma integral e multidimensional. Os criterios de avaliación abrangueron aspectos como:

- Calidade do deseño e construción dos sistemas dron: os equipos foron avaliados en función da precisión e calidade do seu deseño, así como da efectividade da súa construción.

- Cumprimento dos requisitos do reto: os prototipos foron avaliados en canto á súa capacidade para resolver o desafío da recollida de residuos mariños, incluída a súa habilidade para coller e depositar residuos nos contedores simulados.

- Habilidades de pilotaxe: a destreza dos estudantes no manexo dos sistemas dron durante as probas foi tamén avaliada, tendo en conta a súa capacidade para controlar o voo do dron de forma precisa e segura.

- Traballo en equipo e colaboración: foi avaliada a habilidade dos estudantes para traballar en equipo, compartir ideas, colaborar e resolver problemas conxuntamente.

- Presentación e exposición do proxecto: os equipos tiveron a oportunidade de presentar o seu proxecto diante do xurado experto en tecnoloxía e innovación, e foron avaliados en canto á claridade, calidade e efectividade da súa presentación.

Diversas solucións do sistema dron.

Conclusións

A participación na Liga Maker Drone proporcionoulle ao estudantado de segundo da ESO unha experiencia enriquecedora e desafiante no ámbito da enxeñería e da innovación. A través deste proxecto, puideron aplicar os seus coñecementos tecnolóxicos e desenvolver habilidades clave como a creatividade, o traballo en equipo e a resolución de problemas.

A competición permitiulle explorar o potencial dos drons para resolver desafíos tecnolóxicos e sociais, ao mesmo tempo que reflexionaba sobre a importancia da recollida de residuos mariños e a súa contribución á sustentabilidade do medio ambiente.

Ao finalizar o proxecto, o estudantado adquiriu novos coñecementos e competencias, así como unha maior conciencia sobre o papel da tecnoloxía e da innovación na nosa sociedade actual. A Liga Maker Drone non só promoveu a aprendizaxe activa e participativa, senón tamén a motivación e o entusiasmo do estudantado na busca de solucións tecnolóxicas.

En definitiva, este proxecto representou unha oportunidade única para que os estudantes explorasen o mundo dos drons, expandisen os seus horizontes tecnolóxicos e descubrisen o seu propio potencial como futuros enxeñeiros e innovadores.

Exhibición Liga Maker Dron