Glosario

Un glosario é un listado ordenado de termos, conceptos... coas súas correspondentes definicións e explicacións, a xeito de enciclopedia ou dicionario.

Unha parte dos coñecementos que se adquiren no proceso de aprendizaxe de calquera materia veñen dados polo vocabulario propio do tema que aínda que coñecido polo docente pode resultar descoñecido para os alumnos polo que pode ser un bo punto de partida para construír coñecemento.

A actividade Glosario incluída en Moodle é unha potente ferramenta de aprendizaxe capaz de axudar aos participantes (profesorado e alumnado) a crear e manter glosarios e incluír estes dentro dos cursos.

Utilidades dun glosario

• Tipo dicionario: como un repositorio onde almacenar definicións de termos e conceptos do noso curso

• Tipo enciclopedia: repositorio onde agrupar artigos máis ou menos extensos.

• FAQ: tamén poderiamos manter unha lista de preguntas frecuentes e as súas correspondentes respostas.

Traballo colaborador

Os glosarios poden ser creados por calquera usuario tanto profesor como estudantes sendo unha potente ferramenta para o traballo colaborador.

Por exemplo, un profesor pode definir un glosario para presentar os conceptos e termos máis importantes do seu curso, e poñelo a disposición dos estudantes, os cales poderían tamén facer as súas achegas.

Tamén podemos encargar aos estudantes que elaboren un glosario entre todos. Podería servir de punto de colaboración durante todo o curso.

A cada estudante podémoslle asignar un termo, unha definición ou un comentario. Cando eles mesmos son responsables de crear definicións, é máis probable que recorden o concepto. Neste caso, a actividade tería unha dobre finalidade: experimentar unha ferramenta colaboradora que axuda no seu desenvolvemento (proceso) e conseguir un documento de referencia e consulta (produto final).

Dado o carácter creativo e participativo da actividade, as entradas do glosario poderían ser avaliadas (polo profesor ou tamén por outros estudantes) e asignarlles unha cualificación.

Características dos glosarios

• Os termos do glosario pódense agrupar en categorías.

• Os textos poden conter imaxes e dispoñer de arquivos binarios adxuntos coma se fose un dicionario ilustrado.

• As entradas dos estudantes poden revisarse polo profesorado antes de publicalas.

• Os participantes poden comentar as entradas do glosario: matizar, enriquecer, ampliar... constantemente cada unha das entradas.

• Teñen diversos formatos de presentación.

• Permiten realizar buscas por diversos criterios (por palabras clave, por autor ou por data).

• Moodle distingue entre un glosario principal dun curso (único e só editable polo profesor), e os glosarios secundarios (que poden ser configurados para permitir aos estudantes entradas e comentarios).

• Os glosarios pódense exportar e importar doadamente vía XML, os termos poden ser exportados dos glosarios secundarios ao principal.

• Pódese incluír un glosario que requira revisión e permita a cualificación dos participantes utilizando diferentes criterios: número de achegas, número de achegas que superan a revisión do profesor, número de achegas revisadas, polo tanto públicas, e ben valoradas ou cualificadas polos seus compañeiros/ás e número de achegas incluídas no glosario final ou exportadas ao glosario principal do curso.

• É posible crear automaticamente enlaces ás entradas do glosario en todo o curso. Esta opción só funciona para os textos introducidos a través de Moodle.

• Podemos engadir un bloque con entradas aleatorias dun glosario a xeito de citas mediante o bloque de Entrada aleatoria do glosario da páxina principal.

• A opción que activa a posibilidade de fontes RSS para todos os glosarios non está dispoñible actualmente en websdinámicas.

• Cada curso de Moodle pode integrar o seu propio conxunto de glosarios secundarios ademais do glosario principal que é único e editable só polos profesores.

• Os glosarios secundarios poden ser configurados para que os estudantes poidan engadir entradas e comentarios. Pódense crear enlaces aos glosarios dende calquera sección do curso, aínda que é conveniente engadir a entrada ao glosario principal dende a sección principal do curso, deixando os enlaces aos glosarios secundarios en calquera outra sección.

Como crear un glosario

Para crear un novo glosario procederemos igual que para o resto das actividades.

Activamos o modo de edición e, a continuación, seleccionamos Glosario da lista despregable "Engadir unha actividade... "

No formulario de configuración que se nos presenta debemos cubrir os seguintes campos:

Xeral:

• Nome: ou texto identificativo.

• Descrición: resumo dos obxectivos e características do glosario.

• Entradas por páxina: configura o número de entradas (palabras, conceptos, termos...) que os estudantes verán cando accedan á lista do glosario.

• Este glosario é global?: os glosarios globais son accesibles dende todos os cursos. Só os administradores poden crear este tipo de glosarios. Pódense crear tantos glosarios globais como desexemos, e poden pertencer a calquera curso.

• Tipo de glosario: establece se o glosario é principal, é dicir, só editable polo docente e só pode engadirse un por curso, ou secundario, que poden importarse dentro do principal e poden incorporarse tantos como se desexen. Se queremos que os estudantes poidan engadir e cambiar entradas, o glosario deberá ser necesariamente de tipo secundario.

• Permitir entradas duplicadas: permite engadir máis dunha definición para a mesma entrada. Activaremos esta opción dependendo da finalidade do glosario, é dicir, do tipo de información que vai conter. Así, por exemplo, para un dicionario é máis común ter unha única entrada con varias acepcións, mentres que para unha enciclopedia o normal é encontrarse múltiples entradas diferentes para unha mesma palabra.

• Permitir comentarios nas entradas: os profesores sempre poden engadir comentarios ás entradas do glosario, pero se activamos esta opción, tamén os estudantes poderán facelo. Os comentarios están accesibles mediante un enlace ao final de cada entrada.

• Permitir vista de impresión: pódese permitir que os estudantes usen a vista de impresión do glosario. Os docentes poden utilizar esta vista sempre.

• Ligar automaticamente entradas do glosario: activando esta funcionalidade permitiremos que as entradas individuais sexan enlazadas automaticamente cando aparezan no resto do mesmo curso. Isto inclúe mensaxes nos foros, recursos, etc. Para enlazar unha entrada deberemos activar tamén o autoenlace específico para esa entrada no momento de engadir a entrada ou posteriormente cando se edite. Se non desexamos que un texto en particular sexa enlazado (por exemplo, nunha mensaxe dos foros) entón deberemos encerrar o texto entre as etiquetas <nolink> e </nolink> no momento de escribilo, por exemplo mentres escribimos o texto na mensaxe do foro (reqiere empregar o botón para activar /desactivar texto enriquecido). Os nomes das categorías tamén son enlazados. Hai que ter en conta que activar esta funcionalidade aumentará considerablemente a carga do procesador.

• Aprobar por defecto: se permitimos aos estudantes incorporar e editar entradas do glosario, agora podemos elixir se estas entradas se incorporarán automaticamente ou se deben ser previamente aprobadas polo profesor/a.

• Formato de visualización: esta variable define a forma en que se mostrará cada entrada dentro do glosario. Podemos elixir entre os seguintes formatos:

• Completo con autor: un formato semellante ao dos foros, que mostra a información do autor de cada entrada. Os arquivos adxuntos aparecen como enlaces.

• Completo sen autor: non mostra a información do autor de cada entrada. Os arquivos adxuntos aparecen como enlaces.

• Continuo sen autor: presenta as entradas unha despois da outra sen outra separación que as iconas de separación.

• Enciclopedia: semellante a Completo con autor pero no que as imaxes adxuntas se mostran en liña.

• FAQ: útil para presentar listas de Preguntas Frecuentemente Respondidas. Automaticamente engade as palabras Pregunta e Resposta no concepto e a definición respectivamente.

• Lista de entradas: só se mostra un listado coas entradas. Cada entrada é un enlace á información que contén.

• Simple, estilo de dicionario: o glosario móstrase como un dicionario convencional, coas entradas separadas. Non se mostra a ningún autor e os arquivos adxuntos aparecen como enlaces.

• Mostrar ligazón especial: podemos personalizar a forma en que un usuario pode realizar buscas no glosario. A función de busca por categoría ou data sempre está dispoñible, pero tamén podemos definir outras tres opcións. Unha delas corresponde a este parámetro, que habilita a busca con carácteres especiais como @, #, etc. As outras opcións descríbense a continuación.

• Mostrar alfabeto: habilita a busca por letras iniciais.

• Mostrar TODAS as ligazóns: habilita que todas as entradas do glosario lle sexan mostradas ao usuario dunha vez.

• Editar sempre: mediante esta opción podemos decidir se os estudantes poden editar as súas entradas en calquera momento (Si) ou se só son editables durante un período de tempo especificado (Non).

Cualificación

• Permitir cualificar as entradas: activa ou non a cualificación das entradas do glosario. Cando esta opción está activada habilítase a posibilidade de configurar o resto dos parámetros desta sección.

• Usuarios: determina quen pode cualificar as entradas, só o docente ou tamén os estudantes. Non hai autoavaliación.

• Cualificación: indica a escala de cualificación que se utilizará na avaliación. Pódense utilizar as escalas cuantitativas e cualitativas xa definidas ou calquera outra personalizada definida dende o bloque de Administración.

• Restrición temporal: podemos establecer un período de cualificación.

Configuración xeral do módulo

• Visible: para mostrar ou non a actividade aos estudantes.

Unha vez axustada a configuración, pulsaremos no botón correspondente para gardar os cambios.

Creación de categorías de conceptos

Unha vez que o glosario foi configurado, este quedará listo para ir engadindo entradas.

Se configuramos un glosario para que sexa construído coa participación dos estudantes é conveniente que o profesor/a anada algunhas entradas que sirvan de modelo de traballo.

Pero antes de agregar entradas é moi recomendable que se establezan as categorías para facilitar a súa clasificación. Esta e outras operacións realízanse dende a páxina principal do glosario

A creación de novas categorías de conceptos e termos está reservada ao profesor.

Para iso, activamos a pestana Vista por Categoría.

• Pulsamos sobre o botón Editar categorías.

• Pulsamos agora sobre o botón Engadir Categoría

• Escribimos o nome e especificamos, se queremos que a categoría queda ligada automaticamente ou non.

• Para finalizar gardamos os cambios e a nova categoría mostrarase na lista de categorías
  

Engadir entradas ao glosario

Para agregar unha entrada hai que facer clic sobre o botón Engadir entrada da páxina principal do glosario.

Abrirase o formulario de edición de conceptos, como o mostrado na seguinte imaxe onde iremos cubrindo os diferentes campos

Xeral

• Concepto: Escribir a palabra, termo ou concepto a definir.

• Definición: Escribir o texto correspondente que define a entrada tendo en conta que poden incluírse todos os elementos que permita o editor HTML integrado en Moodle.

• Formato: por defecto é HTML

• Categorías: Se xa existen categorías creadas seleccionaremos en cal se quere integrar a nova definición. Por defecto, existe unha categoría chamada "Sen clasificar".

• Palabras chave: engadiremos os sinónimos (se existen sinónimos que desexemos engadir para a mesma entrada) que introduciremos nunha nova liña (sen separalos por comas). As palabras chaves facilitarán a busca posterior dos conceptos no glosario.

• Adxunto: opcionalmente, podemos achegar un arquivo á definición, por exemplo unha imaxe ou un artigo. Este arquivo sóbese ao servidor e almacénase coa súa entrada.

Ligar automaticamente

• Esta entrada será ligada automaticamente: se activamos esta opción a entrada será enlazada automaticamente cando a apareza ao longo do curso (incluído as mensaxes dos foros). Para que este autoenlace funcione, debemos ter activado o enlace automático a nivel de glosario.
  
• Esta entrada diferencia maiúsculas e minúsculas: podemos especificar se as maiúsculas e minúsculas deben coincidir exactamente para crear o enlace automático ás entradas
• Buscar só palabras completas: activalo se o devandito enlace se realizará con palabras completas.

Gardar os cambios para engadir a nova entrada ao glosario.

Aprobación das entradas

Se esta restrición está activada, as entradas que vaian engadindo os estudantes iranse acumulando ata que o profesor ou profesora as aprobe. Para ver as entradas en espera de aprobación, hai que facer clic sobre o enlace que se encontra na parte superior dereita da páxina principal do glosario.

As entradas só serán visibles para os estudantes cando o profesor as aprobe.

Antes de aprobala ten a posibilidade de editar a entrada que quedará aprobada automaticamente unha vez gárdense os cambios.

Tamén podemos eliminar a entrada e agregar comentarios.

Importación e exportación de entradas

Os glosarios pódense exportar e importar de forma que é doado compartilos entre cursos ou intercambialos con outros docentes.

Para exportar entradas hai que facer clic sobre o enlace correspondente que se encontra na parte superior dereita da páxina principal do glosario.

Moodle xerará automaticamente un ficheiro e solicita ao profesor onde quere gardalo.

O formato de importación/exportación é XML.

Unha vez que o ficheiro foi gardado poderá ser importado dende calquera outro glosario por medio do enlace "Importar entradas" correspondente.

• Hai que indicar a localización do arquivo que previamente exportamos (en formato XML)
• Elixir o destino das entradas (un glosario existente ou un novo)
  
• Especificar se queremos importar información sobre as categorías das entradas.
  
• Finalmente pulsaremos sobre o botón "Gardar cambios".

É importante ter en conta que se non se configurou o glosario destino da importación para admitir entradas duplicadas, as entradas coincidentes coas xa existentes neste, non serán engadidas.

Navegación por un glosario

Os usuarios poden navegar por un glosario de varias formas: alfabética ou por páxinas, mediante un clic na opción desexada.

Ademais, podemos teclear o termo no cadro Buscar e seleccionar se desexamos buscalo tamén nas definicións activándoo.

As buscas pódense realizar por data, baseándose na data de actualización ou de creación, e por autor, con posibilidade de ordenar as entradas por nome ou por apelidos. Esta última opción é moi interesante se configuramos o glosario para permitir aos estudantes engadir entradas.