Section

  • General

    CASTRO CALDELAS 2.0


    A través das unidades deste curso afondaremos no coñecemento da riqueza que encerran as terras da comarca de Caldelas.

    • Taboeiro de Avisos Foro
      Todas as novas que teña o curso se irán expondo neste taboeiro. Cómpre que lle botes unha ollada con certa frecuencia para estar ao día da materia.
    • Prantexa aquí as túas dúbidas... Foro

      Todo aquelo que non entendas da materia ou as dúbidas que che xurdan no traballo da mesma podes prantexalas aquí. Un profesor/a respostarache o máis axiña posible.

  • Open allClose all

  • Instructions: Clicking on the section name will show / hide the section.

  • 1



    • 1. INTRODUCCIÓN


      Tradicionalmente aproveitábase a enerxía dos cauces dos ríos para a súa transformación en enerxía mecánica, utilizada principalmente para moer o grao . Posteriormente, istes usos foron derivando hacia as denominadas centrais hidroeléctircas, que levan a cabo unha posterior transformación en enerxía eléctrica para o autoconsumo e, paulatinamente, a inxeción na rede eléctrica.

      muíño río Edo (Castro Caldelas)

      Muíño no Río Edo, en Alais (Castro Caldelas)

      A provincia de Ourense está a  cabeza no uso de enerxías renovables en Galicia, especialmente gracias o tirón da producción de  enerxía hidráulica, según os datos facilitados por o Instituto Enerxético de Galicia.

    • 2. DESCRICIÓN DAS CENTRAIS HIDRAÚLICAS

      2. 1 TIPOS
      De forma xeral, podense distinguir tres tipos de aproveitamentos hidroeléctricos:

      • Centrais de embalse :acumulan auga para a súa posterior utilización en xeración eléctrica
      • Centrais fluintes: xeneran electricidade de unha forma continua, a medida que existe caudal dispoñible, sin acumulación
      • Centrales de bombeo: consisten en bombear auga a niveis superiores en los momentos de excedentes de electricidade – con baixo coste – para posteriormente aproveitala nos momentos de elevado consumo eléctrico

      Por convenio, dentro dos aproveitamentos hidráulicos para a xeración de enerxía eléctrica distinguense:

      •  Grandes centrais: os que teñen unha potencia instalada de más de 10 MW
      •  Minicentrais: os que teñen unha potencia instalada menor de 10 MW

      As Terras de Caldelas contan con centrais, destes doús tipos

    • 2.2 COMPOÑENTES

      Os compoñentes fundamentais que conforman as centrais hidroeléctricas,imos dividilos en doús grupos.O primeiro, que consta de todo tipo de obras, equipos, etc., e ten por fin almacenar e encauzar a auga, nas debidas condicions, para conseguir posteriormente unha acción mecánica.

      -  Embalse         
      -  Tomas e Depósitos de carga.
      -  Presa e Aliviadeiros.
      -  Canales, túneles e galerías.
      -  Tuberías forzadas.
      -  Chimeneas de equilibrio.


      O segundo conxunto engloba os edificios, equipos, sistemas, etc., mediante os cales, e despois das sucesivas transformacion da enerxía, cheegamos a obtener a energía eléctrica.
      -  Turbinas.
      - Alternadores.
      - Transformadores.
      - Medios auxiliares


    • 2.3 TIPOS DE TURBINAS

      •  Turbina Francis foi desarrollada en 1848 por o inxenieiro francés James B. Francis e trátase do tipo de turbina hidráulica más utilizado. Utilízase para saltos de altura media (de 10 a 300/400 metros) e caudales de auga de 2 a 100 m3/s
      • Turbina Kaplan, viu a luz en 1913 gracias o profesor austriaco Viktor Kaplan. Segue o principio das hélices dun barco. Ten un excelente rendemento en pequenos saltos, pero tamén con grandes variacións no seu caudal (desde 200 metros cúbicos por segundo para subir).
      •  Turbina Pelton foi introducida en 1879 por o carpinteiro e inventor americano Lester Allan Pelton. A turbina Pelton utilízase para grandes saltos (entre 300 y 1400 metros) e caudais de menos de 50 metros cúbicos por segundo, có fin de obter maiores velocidades

    • 3. CENTRALES HIDRÁULICAS NAS TERRAS DE CALDELAS

      3.1 MINICENTRAIS

      • C.H. RÍO EDO
      Central río Edo


    • CARACTERÍSTICAS

      - Potencia generada: 1.000kw
      - Propietario: Eléctrica del Castro, S.L.
      - Tipo de explotación: fluinte                                          
      - Río: Edo
      - Concello: Castro Caldelas
      - Ano de instalación: 2008




      O aproveitamento consta dun grupo xenerador coas seguintes características básicas:



      - Turbina: Francis de eixe horizontal para 2.800 l/s de caudal máximo e 42,59 m de salto neto nominal e 750r.p.m.

      - Alternador síncrono trifásico de 1100 kW de potencia, con tensión de xeneración a 380 V, 50Hz de frecuencia y 750 r.p.m.

      •  LEBOREIRO

      Presa Leboreiro. Río Mao


    • CARACTERÍSTICAS
      - Potencia xenerada: 2.277kw
      - Propietario: Naturgy Generación
      - Ano de posta en marcha: 1926
      - Río :Mao
      - Concello: Montederramo


      Presa Leboreiro

      HISTORIA
      Durante a dictadura Unión Fenosa recibiu unha concesión para a explotación hidroeléctrica por cen años sobre a conca do Mao. Así construiu dous embalses e varias centrais en la citada conca. O primeiro foi o embalse de Leboreiro, situado 1,5 km río arriba. A presa construiuse en 1949 e alcanzou unha superficie de auga embalsada de 57 ha e unha capacidad de 4 hm3. Localizada no concello de Montederramo. Despois en 1978 acabouse o dos seu afluentes na zona de Edrada (Parada do Sil)

      Presa Leboreiro

      O muro de contención ten 120 metros de largo e unha altura de 27 metros. Funciona por gravedad e desde a presa parte un canal de 1800 metros de longitud que conduce as augas ata a central de Leboreiro situada xunto o antigo Azud de Ivil.

    • Presa en Ivil (Pradomao)


      En Ivil (Pradomao), entre os concellos de Parada do Sil e Montederramo existe un pequeno azud cuia construcción se remonta o ano 1925. Durante a construcción da presa de Leboreiro, concretamente no ano 1947, adecuouse a vella presa para a captación mediante un canal de máis de 4 km que levaría as aguas ata as turbinas da central de Regueiro, a beira do Sil, da cal falaremos no seguinte apartado.
      Capacidad








    • Capacidad de 0.10 hm3
      Tipo de presa :por gravedad.










      Presa en Ivil (Pradomao)


    • 2.2 GRAN HIDRAÚLICA :

      •  REGUEIRO
        
      Central de Reguiro, a beira do río Sil





      CARACTERÍSTICAS

      -Potencia xenerada: 28.640kw
      -Propietario:Naturgy Generación, S.L.U
      -Ano de posta en marcha: 1949
      -Río :Mao
      -Concello: Parada do Sil








      Trátase unha central que funciona por gravidade con :
      - Superficie del embalse (ha):57 ha
      - Capacidad (hm3):4 hm3
      - Cota nivel máximo (m):860 m
      - Tipo de turbina : Pelton (necesita pouco caudal)

    • HISTORIA
      A central inicialmente estaba localizado na conocida como “A Fábrica da luz”, sendo unha das primeiras infraestructuras hidroeléctricas construídas en Galicia.
      Entre os anos 1914-1916, construíuse a chamada “A canle vella” para canalizar a auga procedente do río Mao e levala ata ela A empresa que levou acabo es hito tecnolóxico chamábase La Gallega, pasando posteriormente a ser propiedade de Unión Fenosa.
      Esta primeira central en tempos, suministrou electricidade a Monforte e a capital ourensana, as localidades de esta parte da Ribeira Sacra. A súa construcción deu ocupación a un gran número de veciños das parroquias da zona, estando en pleno funcionamento ata ben entrado o século XX








    • Como xa comentamos a partir de 1947 adecuóuse a vella presa de Ivil para unha nova canalización, “A canle nova “ e comenzaría a construcción da central de Regueiro . A nova canalización descarga directamente no Sil
    Topic
    1
  • 2
    Nesta unidade imos traballar conxuntamente a natureza e mais a lingua. Aprenderás máis sobre a contorna natural que nos acolle e traballarás con textos literarios onde o lobo, un animal característico destas terras, é o protagonista.
    José Manuel Lago Jorge e Eduardo Louredo Rodríguez
    Castro Caldelas é un municipio español situado na provincia de Ourense .Está situado no derrame setentrional do gran nó orográfico formado polas serras de San Mamede e Queixa. O Sil constitúe a súa separación coa provincia de Lugo. Ao estar situado na marxe do río Sil, diremos que estamos situados nun municipio de montaña e de ribeira, á vez que se lle inclúe na Ribeira Sacra O punto máis elevado atópase na Pena dá Cruz, a 1289 m de altitude, pola contra atopamos os 230 m aos que se atopa o río Sil. O río Edo, afluente do Sil, baña a metade occidental do municipio. O territorio caracterízase pola alternancia de bosques de carballos e castiñeiros, sobre todo ao norte. As terra dedicadas ao cultivo son escasas, pola contra abundan os prados. O chan produtivo representa só unha cuarta parte, grazas ao predominio de pendente e chan rochoso.

    Topic
    2
  • 3


    • SENDEIRISMO

      Que é?

      O sendeirismo é unha actividade física que consiste en percorrer un sendeiro, principalmente no medio natural. Supón camiñar por sendas que están balizadas (marcadas cunhas sinais predeterminadas). 

      Non é unha carreira, tes que levar un ritmo cómodo e constante.

      Esta actividade mellora a condición física, concretamente a resistencia aeróbica, posto que é unha actividade física de baixa-media intensidade e de longa duración, na que participa todo o corpo. Os beneficios que aporta son moitos: mellora o sistema cardiovascular, relaxa o sistema nervioso, aumenta o tono muscular, queima calorías...

      Pódese combinar con outras actividades coma: fotografía, recollida de cogumelos, coñecer novas zonas, debuxo, avistamento de paxaros, estudo da fauna, da flora...

      O sendeirismo é CAMIÑAR, COÑECER, RESPETAR, SENTIR, APRENDER, DISFRUTAR...

      Senderismo De Distancia Caminantes - Foto gratis en Pixabay

    • Tipos de sendeiros. Non todos son iguais.....

      Podemos atopar os seguintes sendeiros:

      GR: sendeiro de GRAN PERCORRIDO, cunha lonxitude de mais de 50 kms. As cores que identifican este tipo de sendeiros son o branco e o vermello.

      PR: sendeiro de PEQUENO PERCORRIDO, cunha lonxitude entre 10 e 50 kms. As cores que identifican este tipo de sendeiros son o branco e o amarelo.

      SL: SENDEIRO LOCAL, con menos de 10 kms de lonxitude (en Galicia non está homologado). As cores que identifican este tipo de sendeiros son o branco e o verde.

       

      Os sinais 

      Os sinais determinan por onde debemos continuar o percorrido, e poden aparecer en árbores, pedras, no chan ou en elementos artificiais como postes, estacas ou frechas de dirección. Cada un ten un significado distinto, estos son os principais que nos podemos atopar:

      Camiño correcto: Determina que a ruta continua por onde está esta marca.

      Camiño incorrecto: Onde está esta marca non é o camiño para seguir a nosa ruta.

      Cambio de dirección: anuncia un cambio de dirección que pode ser lixeiro, ou brusco.


    • MATERIAIS. QUÉ NECESITO PARA CAMIÑAR SEGURO?

      O calzado é un dos elementos primordiais para a práctica do sendeirismo. As características fundamentais que debe posuír o teu calzado son:

      • Deberá ser cómodo e axeitado ó terreo, e ó tempo atmosférico. É dicir, se o terreo é escarpado, ou está encharcado, ou con area, recoméndase botas de montaña altas, para suxeitar o nocello, e evitar mollarnos ou que penetre area. En cambio, se o terreo non ten irregularidades, e hai bo tempo, podemos utilizar calzado de montaña baixo.
      • O ideal sería que fose impermeable (que non filtre auga ó interior da bota, da chuvia ou charcos), e transpirable (que evapore a nosa suor).
      • Debe ter unha suela con resaltes, para agarrar ben o terreo.
      • Outro aspecto importante son os calcetíns, que serán máis altos que o calzado. Evita calcetíns con costuras, e estiraos ben para evitar a aparición de bochas polas enrugas.
      • Tlgf Zapatos De Senderismo De Altura, Botas Caminantes Territorio del Noroeste Respirable Suave Y Cómodo Ideal para Trekking,Green,36EU: Amazon.es: Deportes y aire libre

    • ROUPA

      O mesmo que o calzado, deberá ser roupa cómoda e axeitada ó tempo. É preferible que leves postas varias capas que unha grosa. Deste xeito, poderas axustarte facilmente á calor que teñas durante a ruta, poñendo ou sacando prendas. É dicir, vestiraste como se foses unha cebola, con tantas capas como necesites.

      • No tren superior, como primeira capa propoñémosche unha prenda cómoda e transpirable. Por exemplo, as camisetas para xogar ó futbol serían unha boa opción. CONSELLO: Non é recomendable as camisetas de algodón, a pesar de que son moi cómodas, se se mollan (pola suor ou choiva) quedan húmedas, enfriándoche o corpo.
      • A característica principal das capas intermedias (tantas como che fagan falta) é que sexan térmicas, é dicir, que manteñan a calor que produce o noso corpo. Un bo exemplo, sería un polar. CONSELLO: Son recomendables as chaquetas, que poderás abrir ou cerrar, en función da calor que teñas.
      • A última capa debe de illarnos dos elementos atmosféricos, como o vento e a chuvia. Debería de ser impermeable e ó mesmo tempo transpirable. OLLO: Os impermeables nos illan da chuvia, pero non son transpirables, polo que a suor non se evaporará, humedecendo a tua roupa, e enfriándoche o corpo.

      Nas extremidades inferiores, seguiremos tamén a teoría das capas de cebolas. Así se temos frio, poñeremos un pantalón mais fino (tipo malla) por debaixo do habitual, se vai chuvia, poderemos poñer outro por encima, impermeable (e sería ideal tamén traspirable). Se a ruta atravesa zonas de vexetación espesa, utiliza pantalón largo.



    • Mochila

      É unha peza fundamental nas actividades no medio natural. Podemos atopar diferentes mochilas en función da súa capacidade (que se mide en litros):

      • Mochila de ataque: utilízanse en excursións dun so día (menos de 40 litros), onde levarás a comida, a bebida, roupa, mapa, cámara de fotos, botiquín...
      • Mochilas de varios días: utilízanse para excursións de varios días (mais de 40 litros), onde levarás o que se leva na mochila de ataque, roupa para o resto dos días, o saco de durmir, a esterilla...

      E Por suposto todo o que levamos dentro da mochila que é igual de importante: COMIDA, BEBIDA, GORRA OU SOMBREIRO, LUVAS....

      TAMÉN PODEMOS NECESITAR BASTÓNS NAS SUBIDAS MOI PROLONGADAS E NAS BAIXADAS. OS BASTÓNS AXUDAN A CAMIÑAR EN TERREOS MOI IRREGULARES E A MANTER O EQUILIBRIO.


    • AGORA QUE XA TEMOS TODO LISTO E SABEMOS SEGUIR SENDEIROS... A ONDE VAMOS?

      PGR 98: SANTA CRISTINA DE RIBAS DE SIL

      Esta ruta que comeza no núcleo urbano de Parada de Sil é unha das mais representativas da paisaxe da Ribeira Sacra ourensana, discorre por camiños de carro e sendas, viñedos, miradores tendo coma compañeiro de viaxe o río Sil. 

      A ruta marca aproximadamente 18km que con tres derivacións para observar a paisaxe natural e cultural poden chegar ós 20/22 km., cun perfil bastante esixente como se pode ver na seguinte imaxe. Para os sendeiristas noveles cabe a posibilidade de facela en dúas tandas acortando pola aldea de Fondodevila.  A ruta está homologada pola FEDME (Federación española de montaña e escalada) catalogada de media dificultade xa que non precisa coñecementos especiais, nin técnicas de trekking ou escalada, rapel.. pero si que require un gran esforzo físico.

      SENDEROS PR-G 98 CANÓN DO SIL - SANTA CRISTINA EN PARADA DE SIL OURENSE - GALICIA


    • COÑECEMOS, DESCUBRIMOS E APRENDEMOS... PATRIMONIO...

      Que é?

      Son os bens tanxibles (que se poden tocar, percibir con precisión; por exemplo, un horreo) e intanxibles (por exemplo, a lenda da Santa Compaña), herdados dos nosos devanceiros, e o ambiente onde viven. Son os monumentos, fauna, flora, cantigas, construccións, paisaxes, lendas, obras de arte... 

      Pode ser natural ou cultural.

      QUE VISITAMOS NO NOSO PERCORRIDO POLA RUTA 98?

      Castiñeiro milenario na aldea abandonada de Entreambosrios

      Facebook

      Miradoiros de Os Torgás. Os balcóns de Madrid.

      Caserío da Castiñeira on Instagram: “#mirador de los balcones de Madrid en la #RibeiraSacra #Ourense #Galicia #Spain” | Viajar por españa, Paisajes, Viajes

      Miradoiro das Fontiñas.

      Por el Sil de mirador en mirador

      Miradoiro da Cividade.

      Los mejores miradores del cañón del Sil - VIGO EN FAMILIA

      Mosteiro de Santa Cristina de Ribas de Sil.

      Por la Ribeira Sacra: Santa Cristina de Ribas de Sil

      E moitas outras sorpresas.....

    Topic
    3
  • 4

    Via XVIII

    • Os Romanos chegan a Galicia no S. II a.c., aínda que non ratifican o seu dominio ata ben entrado o S. I d.c.
    Mapa Galicia Romana

    • A romanización entra con forza na nosa comarca coa construcción na dinastía dos Flavios da vía XVIII. Esta obra está recollida no itinerario de Antonino (actual Google Maps) e ao longo de  210 millas, unía as cidades da antiga Bracara Augusta (capital do convento Bracarense) e Asturica Augusta (capital do convento Asturicense).
    Via nova

    • Os escasos habitantes do noso territorio adquiren costumes e tradicións dos conquistadores por medio dunha arteria comercial como é a Via XVIII. Na actualidade, aínda podemos atopar os restos desa actividade en lugares como a Baixa Limia (campamento de aquis querquennis ou miliarios).
    Miliario da Via XVIII ou Via Nova

    • Na nosa comarca de Caldelas, testemuñas desa pegada romana están visibles aínda na ponte de Vilariño frío ou nos miliarios de San Xoán de Río. Esta ponte que permite atravesar o cauce do río Tabenxa, mide uns 22 metros e consta de tres ollos. A factura orixinal é de época romana aínda que non podemos obviar as remodelacións que se fixeron posteriormente, en concreto, no século XVIII.

    Ponte vilariño frio

    • Finalmente, as vías romanas tiñan lugares de descanso e zonas de cobro de impostos. A arqueoloxía demostrou que unha delas estaba no lugar de O Burgo (Praesidio), ao sur da vila de Castro Caldelas. Fonda necesaria para eses viaxeiros, cun percorrido tan duro como era o interior da nosa provincia actual.
    Mansio romana

    Topic
    4
  • 5

    FESTA DOS FACHÓS DE Castro Caldelas


    • DESCRICIÓN

    A Festa dos Fachós de Castro Caldelas celébrase o 19 de xaneiro na véspera do día de san Sebastián. Comeza coa caída do sol e prolóngase durante a noite. Esta celebración converteuse nunha das tradicións de culto ó lume máis representativas de Galicia.




    • HISTORIA

    A festa consiste nunha procesión na que se portan centos de fachos arredor do castelo de Castro Caldelas, partindo da igrexa dos Remedios e facendo un percorrido en plena escuridade tralo facho principal (manoxos ou feixes de palla de forma cilíndrica amarrados nuns atados feitos da mesma palla con  varios metros de longo), que precede a imaxe do santo, feita de palla ó igual que os fachós.

    Finaliza a procesión no adro da igrexa onde se queiman os fachos nunha gran fogueira, culminando o rito do lume purificador no medio do repenicar das campás.

    A Festa dos Fachós é unha tradición ancestral, sendo unha das celebracións máis antigas de Galicia.

    Sobre as orixes da Festa dos Fachós de Castro Caldelas hai escritos que falan das tradicións celtas relacionadas co lume.

    Unha vez rematada a procesión, poderánse degustar chourizos asados, pan feito en forno de leña e viño con denominación de orixe Ribeira Sacra.


    • ELABORACIÓN

    Antigamente a elaboración dos fachós facíase coa palla da malla, que se obtiña despois de sementar o centeo e segar. Actualmente esta práctica foise perdendo ata quedar en desuso, polo que un dos inconvintes para seguir mantendo esta tradición é a falta de palla para facer os fachós.


    No presente é o consistorio de Castro Caldelas o que se encarga de sementar cada catro anos o centeo, de segar e mallar como se facía tradicionalmente, preparando a palla e gardándoa no palleiro para as celebracións dos vindeiros anos.


    "O IRRIO"



    Chámaselle  Irrio  peliqueiro porque porta unha pel,  pelica, de ovella que azouta  simbólicamente aos veciños, pois é un dos seus dereitos.

    O  Irrio sae acompañado por  gaiteiros na procesión e o pobo respétao.

    Vicente Risco dinos que esta máscara derivou do entroido á festa da patroa da vila, por tanto pasou dunha festa pagá a outra relixiosa. Para o investigador Enrique Bande é posible que o  Irrio fose no seu momento a máscara dun personaxe grotesco dos que saían na procesión do Corpus, antes de que a propia Igrexa eliminase desta procesión todo elemento profano e  carnavalesco. Hai mesmo quen quixo ver nesta máscara  caldelá unha representación da nobreza e os seus administradores ou recadadores. Para outros é un defensor do pobo.



    Topic
    5
  • 6
    Topic
    6
  • 7
    Topic
    7