1. Introdución (Elaborado)

Descrición

Situación:

O IES Marco do Camballón está situado no concello de Vila de Cruces (Pontevedra), na saída da vila en dirección a Lalín.

Persoal e alumnado do centro:

Conta con entre 240-250 alumnas e alumnos matriculados, 40 profesoras e profesores, unha administrativa, 3 limpadoras, 2 bedeis e 1 auxiliar de conversa.

Centros adscritos:

O centro conta con dous centros adscritos, ambos do concello de Vila de Cruces, pero ubicados en diferentes núcleos de poboación: CEIP Nosa Señora da Piedade (Vila de Cruces) e CEIP de Cerdeiriñas (Piloño).

Ensinanzas que oferta o centro:

O centro oferta na actualidade dúas modalidades de bacharelato (Ciencias e mais Humanidades e Ciencias sociais), formación profesional básica de Servizos Administrativos, ciclo formativo de grao medio na especialidade de Soldadura e Caldeirería (2000 horas) e ciclo formativo de grao medio na especialidade Atención a persoas en situación de dependencia (2000 horas).

As materias que se imparten en cada curso en galego ou castelán están concretadas no Proxecto Lingüístico de Centro. Ademais, o centro fomenta a competencia plurilingüe do alumnado coa oferta de seccións bilingües de inglés en 1º, 2º e 3º de ESO (Educación física).

Características singulares:

A Escola Municipal de Música conta cunha matrícula elevada debido, sobre todo, á gran tradición musical da zona, que conta con dúas bandas de música: Unión Musical de Ponteledesma e Banda Artística de Merza, sendo esta última unha das bandas populares máis antigas de Galicia.

A vila conta ademáis co Club de Loita Keltoi Cruces, que goza de deportistas gañadores de premios nacionais e internacionais, e mesmo agúns deses loitadores son integrantes na selección española de loita.

CARACTERÍSTICAS DO ALUMNADO

Lingua materna dominante: A lingua materna dominante no centro é o galego.

Problemas sociais destacados (abandono escolar, poboación emigrante, absentismo, violencia e/ou acoso escolar): Casos illados de alumnado con familias desestruturadas e en situación socioeconómica desfavorecida, que adoitan presentar problemas educativos.

Outras características:

O alumnado de ESO e bacharelato reside, case na súa totalidade, no propio concello, pero tanto o dos ciclos como o profesorado procede de distintas partes de Galicia. Vila de Cruces é un concello extenso (28 parroquias), cunha poboación escasa e diseminada (5556 habitantes en 2015), que continúa descendendo e avellentándose (51,8 anos de idade media en 2015). O seu PIB por habitante é bastante inferior á media galega: 12714€ fronte a 19748€ (IGE, 2012).

Por outra parte, o perfil dos ciclos que se ofertan e a situación socioeconómica xeral conlevaron un aumento considerable no número de alumnado maior de idade, o que está supoñendo un cambio importante para o instituto.

2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)

Currículo	CCL	CP	STEM	CD	CPSAA	CC	CE	CCEC
OBX1 Comprender a importancia que tiveron no desenvolvemento do ser humano algúns exemplos seleccionados das distintas manifestacións culturais e artísticas, amosando interese polo patrimonio como parte da propia cultura, para entender como se converten no testemuño dos valores e das convicións de cada persoa e da sociedade no seu conxunto, e para recoñecer a necesidade da súa protección e da súa conservación.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.1 - Recoñecer os factores históricos e sociais que rodean as producións plásticas, visuais e audiovisuais máis relevantes, así como a súa función e a súa finalidade, con interese e respecto, desde unha perspectiva de xénero. CA1.2 - Valorar a importancia da conservación do patrimonio cultural e artístico universal e galego a través do coñecemento e a análise guiada de obras de arte. CA4.1 - Recoñecer os factores históricos e sociais que rodean as producións visuais e audiovisuais máis relevantes, así como a súa función e a súa finalidade.
OBX2 Explicar as producións plásticas, visuais e audiovisuais propias, comparándoas coas dos seus iguais e con algunhas das que conforman o patrimonio cultural e artístico, xustificando as opinións e tendo en conta o progreso desde a intención ata a realización, para valorar o intercambio, as experiencias compartidas e o diálogo intercultural, así como para superar estereotipos.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.5 - Analizar, de forma guiada, diversas producións artísticas, incluídas as propias e as dos seus iguais, desenvolvendo con interese unha mirada estética cara ao mundo e respectando a diversidade das expresións culturais.
OBX3 Analizar diferentes propostas plásticas, visuais e audiovisuais, amosando respecto e desenvolvendo a capacidade de observación e interiorización da experiencia e da satisfacción estética, para enriquecer a cultura artística individual e alimentar o imaxinario propio.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.3 - Describir propostas plásticas, visuais e audiovisuais de diversos tipos e épocas, analizalas con curiosidade e respecto desde unha perspectiva de xénero.
OBX4 Explorar as técnicas, as linguaxes e as intencións de diferentes producións culturais e artísticas, analizando, de forma aberta e respectuosa tanto o proceso como o produto final, a súa recepción e o seu contexto, para descubrir as posibilidades que ofrecen como fonte xeradora de ideas e respostas.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA2.1 - Analizar de xeito guiado as especificidades das linguaxes de diferentes producións culturais e artísticas. CA3.1 - Recoñecer os trazos particulares de diversas técnicas e linguaxes gráficos e visuais, así como os seus procesos e os resultados en función dos contextos sociais, históricos, xeográficos e tecnolóxicos, procurando e analizando a información con interese e eficacia. CA4.2 - Recoñecer os trazos particulares de diversas técnicas e linguaxes visuais e audiovisuais, así como os seus distintos procesos e resultados en función dos contextos sociais, históricos, xeográficos e tecnolóxicos. CA4.3 - Analizar de xeito guiado as especificidades das linguaxes de diferentes producións visuais e audiovisuais.
OBX5 Realizar producións artísticas individuais ou colectivas con creatividade e imaxinación, seleccionando e aplicando ferramentas, técnicas e soportes en función da intencionalidade, para expresar a visión do mundo, as emocións e os sentimentos propios, así como para mellorar a capacidade de comunicación e desenvolver a reflexión crítica e a autoconfianza.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA2.2 - Expresar ideas e sentimentos en diferentes producións plásticas e visuais a través da experimentación con diversas ferramentas, técnicas e soportes. CA2.3 - Realizar diferentes tipos de producións artísticas individuais ou colectivas, integrando racionalidade, empatía e sensibilidade, e seleccionando as técnicas e os soportes adecuados ao propósito. CA3.2 - Expresar conceptos, ideas e sentimentos en diferentes producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, a través da experimentación con diversas ferramentas, técnicas e soportes, desenvolvendo a capacidade de comunicación e a reflexión crítica.
OBX6 Apropiarse das referencias culturais e artísticas da contorna, identificando as súas singularidades, para enriquecer as creacións propias e desenvolver a identidade persoal, cultural e social.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.4 - Entender a súa pertenza a un contexto cultural concreto, a través da análise dos aspectos formais e dos factores sociais que determinan diversas producións culturais e artísticas actuais. CA2.5 - Utilizar con creatividade referencias culturais e artísticas da contorna na elaboración de producións propias. CA4.4 - Utilizar con creatividade referencias culturais y artísticas da contorna na elaboración de producións propias.
OBX7 Aplicar as técnicas, os recursos e as convencións principais das linguaxes artísticas, incorporando de forma creativa as posibilidades que ofrecen as tecnoloxías, para as integrar e enriquecer o deseño e a realización dun proxecto artístico.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA3.3 - Experimentar con distintas técnicas bidimensionais e tridimensionais na xeración de mensaxes propias, amosando iniciativa no emprego de linguaxes, materiais, soportes e ferramentas.
OBX8 Compartir producións e manifestacións artísticas, adaptando o proxecto á intención e ás características do público destinatario, para valorar distintas oportunidades de desenvolvemento persoal.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA2.4 - Desenvolver producións e manifestacións artísticas cunha intención previa, de forma individual ou colectiva. CA3.4 - Desenvolver producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, cunha intención previa, de forma individual ou colectiva. CA3.5 - Expor os procesos de elaboración e o resultado final de producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, realizadas de forma individual ou colectiva, recoñecendo os erros, procurando as solucións e as estratexias máis adecuadas para as mellorar. CA4.5 - Desenvolver producións e manifestacións visuais cunha intención previa, de forma individual ou colectiva. CA4.6 - Recoñecer os usos e as funcións das producións e das manifestacións artísticas, cunha actitude aberta e con interese por coñecer a súa importancia na sociedade.

Descrición Non se rexistrou texto

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)

Secuencia	* Título da UD	Descrición	*% Peso na materia	*Nº de sesións
1	TRANSVERSAL: A linguaxe visual e as súas funcións e tipoloxías.	Función informativa, comunicativa, expresiva e estética. A imaxe fixa, secuenciada e en movemento. Formatos analóxicos e dixitais das imaxes.	12	7
2	TRANSVERSAL: As distintas manifestacións artísticas. Valoración da perspectiva de xénero e o patrimonio. Os xéneros artísticos.	Manifestacións culturais e artísticas clave ao longo da historia, incluidas as contemporáneas e as pertencentes ao patrimonio local: análise dos seus aspectos formais e do seu contexto histórico, incorporando ademais a perspectiva de xénero. Xéneros artísticos e evolución ao longo da historia da arte.	11	7
3	Trazados xeométricos básicos e as súas aplicacións	Introdución aos trazados xeométricos básicos: paralelismo e perpendicularidade, ángulos, triángulos, polígonos regulares e irregulares, división da circunferencia, recta tanxente, desenvolvementos de figuras.	11	8
4	A linguaxe visual e os seus elementos básicos e de configuración.	Punto, liña e plano. Forma, cor e textura. Conceptos e posibilidades expresivas dos elementos visuais. Recursos para expresar sentimentos e sensacións a través da linguaxe visual.	11	8
5	Técnicas básicas de expresión gráfico-plástica en dúas dimensións, secas e húmidas.	Uso e características das técnicas planas, secas e húmidas e a súa utilidade na expresividade artística.	11	8
6	O volume como experiencia expresiva.	Técnicas básicas de expresión gráfico-plástica en tres dimensións.	11	8
7	A banda deseñada	Imaxen fixa: a linguaxe do cómic. Orixe, evolución e exemplos significativos.	11	8
8	A fotografía	Imaxe secuencial: posibilidades expresivas da fotografía. Orixe, inicios evolución e características.	11	8
9	Os sistemas de representación. Vistas diédricas.	Introducción ós sistemas de representación: sistema diédrico. Nocións básicas da súa metodoloxía.	11	8

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)

Bloque B1. Patrimonio artístico e cultural Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
CA1.1 - Recoñecer os factores históricos e sociais que rodean as producións plásticas, visuais e audiovisuais máis relevantes, así como a súa función e a súa finalidade, con interese e respecto, desde unha perspectiva de xénero.
CA1.2 - Valorar a importancia da conservación do patrimonio cultural e artístico universal e galego a través do coñecemento e a análise guiada de obras de arte.
CA1.3 - Describir propostas plásticas, visuais e audiovisuais de diversos tipos e épocas, analizalas con curiosidade e respecto desde unha perspectiva de xénero.
CA1.4 - Entender a súa pertenza a un contexto cultural concreto, a través da análise dos aspectos formais e dos factores sociais que determinan diversas producións culturais e artísticas actuais.
CA1.5 - Analizar, de forma guiada, diversas producións artísticas, incluídas as propias e as dos seus iguais, desenvolvendo con interese unha mirada estética cara ao mundo e respectando a diversidade das expresións culturais.

Contidos
C1.1 - Os xéneros artísticos máis destacados.
C1.2 - Manifestacións culturais e artísticas máis importantes, incluídas as contemporáneas e as pertencentes ao patrimonio local: os seus aspectos formais e a súa relación co contexto histórico.

Bloque B2. Elementos formais da imaxe e da linguaxe visual. A expresión gráfica Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
CA2.1 - Analizar de xeito guiado as especificidades das linguaxes de diferentes producións culturais e artísticas.
CA2.2 - Expresar ideas e sentimentos en diferentes producións plásticas e visuais a través da experimentación con diversas ferramentas, técnicas e soportes.
CA2.3 - Realizar diferentes tipos de producións artísticas individuais ou colectivas, integrando racionalidade, empatía e sensibilidade, e seleccionando as técnicas e os soportes adecuados ao propósito.
CA2.4 - Desenvolver producións e manifestacións artísticas cunha intención previa, de forma individual ou colectiva.
CA2.5 - Utilizar con creatividade referencias culturais e artísticas da contorna na elaboración de producións propias.

Contidos
C2.1 - A linguaxe visual como forma de comunicación.
C2.2 - Elementos básicos da linguaxe visual: o punto, a liña e o plano. Calidades expresivas e comunicativas.
C2.3 - Elementos de configuración visual: forma, cor e textura. Conceptos e posibilidades expresivas.

Bloque B3. Expresión artística e gráfico-plástica: técnicas e procedementos Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
CA3.1 - Recoñecer os trazos particulares de diversas técnicas e linguaxes gráficos e visuais, así como os seus procesos e os resultados en función dos contextos sociais, históricos, xeográficos e tecnolóxicos, procurando e analizando a información con interese e eficacia.
CA3.2 - Expresar conceptos, ideas e sentimentos en diferentes producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, a través da experimentación con diversas ferramentas, técnicas e soportes, desenvolvendo a capacidade de comunicación e a reflexión crítica.
CA3.3 - Experimentar con distintas técnicas bidimensionais e tridimensionais na xeración de mensaxes propias, amosando iniciativa no emprego de linguaxes, materiais, soportes e ferramentas.
CA3.4 - Desenvolver producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, cunha intención previa, de forma individual ou colectiva.
CA3.5 - Expor os procesos de elaboración e o resultado final de producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, realizadas de forma individual ou colectiva, recoñecendo os erros, procurando as solucións e as estratexias máis adecuadas para as mellorar.

Contidos
C3.1 - Técnicas básicas de expresión gráfico-plástica en dúas dimensións. Técnicas secas e húmidas. O seu uso na arte e as súas características expresivas.
C3.2 - Técnicas básicas de expresión gráfico-plástica en tres dimensións. O seu uso na arte e as súas características expresivas.
C3.3 - Introdución á xeometría plana. Trazados xeométricos básicos. Introdución aos sistemas de representación: vistas diédricas.

Bloque B4. Imaxe e comunicación visual e audiovisual Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
CA4.1 - Recoñecer os factores históricos e sociais que rodean as producións visuais e audiovisuais máis relevantes, así como a súa función e a súa finalidade.
CA4.2 - Recoñecer os trazos particulares de diversas técnicas e linguaxes visuais e audiovisuais, así como os seus distintos procesos e resultados en función dos contextos sociais, históricos, xeográficos e tecnolóxicos.
CA4.3 - Analizar de xeito guiado as especificidades das linguaxes de diferentes producións visuais e audiovisuais.
CA4.4 - Utilizar con creatividade referencias culturais y artísticas da contorna na elaboración de producións propias.
CA4.5 - Desenvolver producións e manifestacións visuais cunha intención previa, de forma individual ou colectiva.
CA4.6 - Recoñecer os usos e as funcións das producións e das manifestacións artísticas, cunha actitude aberta e con interese por coñecer a súa importancia na sociedade.

Contidos
C4.1 - A linguaxe e a comunicación visual. Finalidades: informativa, comunicativa, expresiva e estética. Contextos e funcións.
C4.2 - Imaxe fixa, secuencial e en movemento. Características, orixe e evolución. O cómic, a fotografía e os formatos dixitais.

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)

Unidade didáctica 1 TRANSVERSAL: A linguaxe visual e as súas funcións e tipoloxías.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso
CA2.1 Analizar de xeito guiado as especificidades das linguaxes de diferentes producións culturais e artísticas.	Táboa de indicadores	DISTINGUIR ENTRE FIGURATIVO E ABSTRACTO, DISTINGUIR ENTRE LINGUAXES GRÁFICOS PROPIOS DA ARTE, DA ARQUITECTURA E DO DESEÑO.	10
CA2.2 Expresar ideas e sentimentos en diferentes producións plásticas e visuais a través da experimentación con diversas ferramentas, técnicas e soportes.	Táboa de indicadores	SABER UTILIZAR A COR, AS FORMAS E A COMPOSICIÓN CON INTENCIÓNS COMUNICATIVAS CONCRETAS.	20
CA2.4 Desenvolver producións e manifestacións artísticas cunha intención previa, de forma individual ou colectiva.	Táboa de indicadores	SABER UTILIZAR A COR, AS FORMAS E A COMPOSICIÓN CON INTENCIÓNS COMUNICATIVAS CONCRETAS, TANTO INDIVIDUALMENTE COMO EN EQUIPO.	10
CA4.1 Recoñecer os factores históricos e sociais que rodean as producións visuais e audiovisuais máis relevantes, así como a súa función e a súa finalidade.	Táboa de indicadores	COMPRENDER AS RELACIÓNS DA ARTE NO SEU CONTEXTO, NO QUE SE REFIERE AOS ACONTECEMENTOS HISTÓRICOS.	10
CA4.2 Recoñecer os trazos particulares de diversas técnicas e linguaxes visuais e audiovisuais, así como os seus distintos procesos e resultados en función dos contextos sociais, históricos, xeográficos e tecnolóxicos.	Táboa de indicadores	COMPRENDER AS RELACIÓNS DA ARTE NO SEU CONTEXTO, NO QUE SE REFIERE AOS AVANCES TÉCNICOS.	10
CA4.3 Analizar de xeito guiado as especificidades das linguaxes de diferentes producións visuais e audiovisuais.	Táboa de indicadores	RELACIONAR PRODUCCIÓNS DADAS COS SEUS ESTILOS OU LINGUAXES TAMÉN DADOS	10
CA4.4 Utilizar con creatividade referencias culturais y artísticas da contorna na elaboración de producións propias.	Táboa de indicadores	REALIZAR INTERPRETACIÓNS DE OBRAS	20
CA4.6 Recoñecer os usos e as funcións das producións e das manifestacións artísticas, cunha actitude aberta e con interese por coñecer a súa importancia na sociedade.	Táboa de indicadores	COMPRENDER E MANIFESTAR INTERESE POLA RELACIÓN ENTRE ARTE E SOCIEDADE, RECOÑECENDO A ARTE COMO UNHA CEACIÓN DA SOCIEDADE MESMA, E NON COMO ALGO ALLEO OU ELITISTA	10

Unidade didáctica 2 TRANSVERSAL: As distintas manifestacións artísticas. Valoración da perspectiva de xénero e o patrimonio. Os xéneros artísticos.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso








CA1.1 Recoñecer os factores históricos e sociais que rodean as producións plásticas, visuais e audiovisuais máis relevantes, así como a súa función e a súa finalidade, con interese e respecto, desde unha perspectiva de xénero.	Táboa de indicadores	VALORAR ÁS ARTISTAS QUE AO LONGO DA HISTORIA NON TIVERON O RECOÑECEMENTO QUE MERECÍAN, E ENTENDER QUE AS OPORTUNIDADES DE DESTACAR NUNHA PROFESIÓN NON SON AS MESMAS PARA HOMES E MULLERES, NIN AO LONGO DA HISTORIA NIN NA ACTUALIDADE.	20
CA1.2 Valorar a importancia da conservación do patrimonio cultural e artístico universal e galego a través do coñecemento e a análise guiada de obras de arte.	Táboa de indicadores	SABER DESCRIBIR E SITUAR NO TEMPO E NO CONTEXTO UNHA OBRA DE ARTE CERCANA, ADQUIRINDO RESPETO POLA MESMA.	20
CA1.3 Describir propostas plásticas, visuais e audiovisuais de diversos tipos e épocas, analizalas con curiosidade e respecto desde unha perspectiva de xénero.	Táboa de indicadores	RELACIONAR PRODUCCIÓNS DADAS COS SEUS ESTILOS OU LINGUAXES TAMÉN DADOS, E ENTENDER QUE AS OPORTUNIDADES DE DESTACAR NO MUNDO DA ARTE NON FORON NIN SON AS MESMAS PARA HOMES E MULLERES.	20
CA1.4 Entender a súa pertenza a un contexto cultural concreto, a través da análise dos aspectos formais e dos factores sociais que determinan diversas producións culturais e artísticas actuais.	Táboa de indicadores	COMPRENDER AS RELACIÓNS DA ARTE NO SEU CONTEXTO, NO QUE SE REFIERE AOS ACONTECEMENTOS HISTÓRICOS E AOS AVANCES TÉCNICOS.	20
CA1.5 Analizar, de forma guiada, diversas producións artísticas, incluídas as propias e as dos seus iguais, desenvolvendo con interese unha mirada estética cara ao mundo e respectando a diversidade das expresións culturais.	Táboa de indicadores	SABER FACER UN ANÁLISIS CRÍTICO DE CALQUERA OBRA, DADAS UNHAS PAUTAS COMO GUÍA.	20

Unidade didáctica 3 Trazados xeométricos básicos e as súas aplicacións

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso













CA2.3 Realizar diferentes tipos de producións artísticas individuais ou colectivas, integrando racionalidade, empatía e sensibilidade, e seleccionando as técnicas e os soportes adecuados ao propósito.	Táboa de indicadores	BUSCAR DIFERENTES TÉCNICAS E MATERIAIS PARA EXPRESAR OU COMUNICAR DIFERENTES IDEAS.	30
CA2.5 Utilizar con creatividade referencias culturais e artísticas da contorna na elaboración de producións propias.	Táboa de indicadores	REALIZAR INTERPRETACIÓNS DE OBRAS COÑECIDAS.	20
CA3.1 Recoñecer os trazos particulares de diversas técnicas e linguaxes gráficos e visuais, así como os seus procesos e os resultados en función dos contextos sociais, históricos, xeográficos e tecnolóxicos, procurando e analizando a información con interese e eficacia.	Táboa de indicadores	COMPRENDER AS RELACIÓNS DA ARTE NO SEU CONTEXTO, NO QUE SE REFIERE AOS AVANCES TÉCNICOS E AOS ACONTECEMENTOS HISTÓRICOS.	10
CA3.2 Expresar conceptos, ideas e sentimentos en diferentes producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, a través da experimentación con diversas ferramentas, técnicas e soportes, desenvolvendo a capacidade de comunicación e a reflexión crítica.	Táboa de indicadores	ESTABLECER RELACIÓNS ENTRE O QUE SE QUERE EXPRESAR E O COMO (MATERIAIS E TÉCNICAS).	10
CA3.3 Experimentar con distintas técnicas bidimensionais e tridimensionais na xeración de mensaxes propias, amosando iniciativa no emprego de linguaxes, materiais, soportes e ferramentas.	Táboa de indicadores	AMOSAR INTERESE POLA ELECCIÓN DE TÉCNICAS E MATERIAIS.	10
CA3.4 Desenvolver producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, cunha intención previa, de forma individual ou colectiva.	Táboa de indicadores	CUMPLIR AS FASES DUN PROXECTO INDIVIDUAL E COLECTIVO.	10
CA3.5 Expor os procesos de elaboración e o resultado final de producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, realizadas de forma individual ou colectiva, recoñecendo os erros, procurando as solucións e as estratexias máis adecuadas para as mellorar.	Táboa de indicadores	REALIZAR UNHA AUTOAVALIACIÓN E REFLEXIÓN DURANTE O PROCESO E AO FINALIZAR O PROXECTO INDIVIDUAL OU COLECTIVO, E ACTUAR EN CONSECUENCIA DURANTE O PROCESO OU PARA O SEGUINTE PROXECTO.	10

Unidade didáctica 4 A linguaxe visual e os seus elementos básicos e de configuración.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso




















CA2.3 Realizar diferentes tipos de producións artísticas individuais ou colectivas, integrando racionalidade, empatía e sensibilidade, e seleccionando as técnicas e os soportes adecuados ao propósito.	Táboa de indicadores	BUSCAR DIFERENTES TÉCNICAS E MATERIAIS PARA EXPRESAR OU COMUNICAR DIFERENTES IDEAS.	10
CA2.5 Utilizar con creatividade referencias culturais e artísticas da contorna na elaboración de producións propias.	Táboa de indicadores	REALIZAR INTERPRETACIÓNS DE OBRAS COÑECIDAS.	10
CA3.1 Recoñecer os trazos particulares de diversas técnicas e linguaxes gráficos e visuais, así como os seus procesos e os resultados en función dos contextos sociais, históricos, xeográficos e tecnolóxicos, procurando e analizando a información con interese e eficacia.	Táboa de indicadores	COMPRENDER AS RELACIÓNS DA ARTE NO SEU CONTEXTO, NO QUE SE REFIERE AOS AVANCES TÉCNICOS.	10
CA3.2 Expresar conceptos, ideas e sentimentos en diferentes producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, a través da experimentación con diversas ferramentas, técnicas e soportes, desenvolvendo a capacidade de comunicación e a reflexión crítica.	Táboa de indicadores	ESTABLECER RELACIÓNS ENTRE O QUE SE QUERE EXPRESAR E O COMO (MATERIAIS E TÉCNICAS).	10
CA3.3 Experimentar con distintas técnicas bidimensionais e tridimensionais na xeración de mensaxes propias, amosando iniciativa no emprego de linguaxes, materiais, soportes e ferramentas.	Táboa de indicadores	AMOSAR INTERESE POLA ELECCIÓN DE TÉCNICAS E MATERIAIS.	10
CA3.4 Desenvolver producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, cunha intención previa, de forma individual ou colectiva.	Táboa de indicadores	CUMPLIR AS FASES DUN PROXECTO INDIVIDUAL E COLECTIVO.	30
CA3.5 Expor os procesos de elaboración e o resultado final de producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, realizadas de forma individual ou colectiva, recoñecendo os erros, procurando as solucións e as estratexias máis adecuadas para as mellorar.	Táboa de indicadores	REALIZAR UNHA AUTOAVALIACIÓN E REFLEXIÓN DURANTE O PROCESO E AO FINALIZAR O PROXECTO INDIVIDUAL OU COLECTIVO, E ACTUAR EN CONSECUENCIA DURANTE O PROCESO OU PARA O SEGUINTE PROXECTO.	20

Unidade didáctica 5 Técnicas básicas de expresión gráfico-plástica en dúas dimensións, secas e húmidas.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso



























CA3.1 Recoñecer os trazos particulares de diversas técnicas e linguaxes gráficos e visuais, así como os seus procesos e os resultados en función dos contextos sociais, históricos, xeográficos e tecnolóxicos, procurando e analizando a información con interese e eficacia.	Táboa de indicadores	COMPRENDER AS RELACIÓNS DA ARTE NO SEU CONTEXTO, NO QUE SE REFIERE AOS AVANCES TÉCNICOS E AOS ACONTECEMENTOS HISTÓRICOS.	20
CA3.2 Expresar conceptos, ideas e sentimentos en diferentes producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, a través da experimentación con diversas ferramentas, técnicas e soportes, desenvolvendo a capacidade de comunicación e a reflexión crítica.	Táboa de indicadores	ESTABLECER RELACIÓNS ENTRE O QUE SE QUERE EXPRESAR E O COMO (MATERIAIS E TÉCNICAS).	20
CA3.3 Experimentar con distintas técnicas bidimensionais e tridimensionais na xeración de mensaxes propias, amosando iniciativa no emprego de linguaxes, materiais, soportes e ferramentas.	Táboa de indicadores	AMOSAR INTERESE POLA ELECCIÓN DE TÉCNICAS E MATERIAIS.	20
CA3.4 Desenvolver producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, cunha intención previa, de forma individual ou colectiva.	Táboa de indicadores	CUMPLIR AS FASES DUN PROXECTO INDIVIDUAL E COLECTIVO.	20
CA3.5 Expor os procesos de elaboración e o resultado final de producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, realizadas de forma individual ou colectiva, recoñecendo os erros, procurando as solucións e as estratexias máis adecuadas para as mellorar.	Táboa de indicadores	REALIZAR UNHA AUTOAVALIACIÓN E REFLEXIÓN DURANTE O PROCESO E AO FINALIZAR O PROXECTO INDIVIDUAL OU COLECTIVO, E ACTUAR EN CONSECUENCIA DURANTE O PROCESO OU PARA O SEGUINTE PROXECTO.	20

Unidade didáctica 6 O volume como experiencia expresiva.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso
































CA3.1 Recoñecer os trazos particulares de diversas técnicas e linguaxes gráficos e visuais, así como os seus procesos e os resultados en función dos contextos sociais, históricos, xeográficos e tecnolóxicos, procurando e analizando a información con interese e eficacia.	Táboa de indicadores	COMPRENDER AS RELACIÓNS DA ARTE NO SEU CONTEXTO, NO QUE SE REFIERE AOS AVANCES TÉCNICOS.	20
CA3.2 Expresar conceptos, ideas e sentimentos en diferentes producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, a través da experimentación con diversas ferramentas, técnicas e soportes, desenvolvendo a capacidade de comunicación e a reflexión crítica.	Táboa de indicadores	ESTABLECER RELACIÓNS ENTRE O QUE SE QUERE EXPRESAR E O COMO (MATERIAIS E TÉCNICAS).	20
CA3.3 Experimentar con distintas técnicas bidimensionais e tridimensionais na xeración de mensaxes propias, amosando iniciativa no emprego de linguaxes, materiais, soportes e ferramentas.	Táboa de indicadores	AMOSAR INTERESE POLA ELECCIÓN DE TÉCNICAS E MATERIAIS.	20
CA3.4 Desenvolver producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, cunha intención previa, de forma individual ou colectiva.	Táboa de indicadores	CUMPLIR AS FASES DUN PROXECTO INDIVIDUAL E COLECTIVO.	20
CA3.5 Expor os procesos de elaboración e o resultado final de producións gráfico-plásticas, tanto artísticas como técnicas, realizadas de forma individual ou colectiva, recoñecendo os erros, procurando as solucións e as estratexias máis adecuadas para as mellorar.	Táboa de indicadores	REALIZAR UNHA AUTOAVALIACIÓN E REFLEXIÓN DURANTE O PROCESO E AO FINALIZAR O PROXECTO INDIVIDUAL OU COLECTIVO, E ACTUAR EN CONSECUENCIA DURANTE O PROCESO OU PARA O SEGUINTE PROXECTO.	20

Unidade didáctica 7 A banda deseñada

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso





































CA4.1 Recoñecer os factores históricos e sociais que rodean as producións visuais e audiovisuais máis relevantes, así como a súa función e a súa finalidade.	Táboa de indicadores	COMPRENDER AS RELACIÓNS DA ARTE NO SEU CONTEXTO, NO QUE SE REFIERE AOS ACONTECEMENTOS HISTÓRICOS.	20
CA4.2 Recoñecer os trazos particulares de diversas técnicas e linguaxes visuais e audiovisuais, así como os seus distintos procesos e resultados en función dos contextos sociais, históricos, xeográficos e tecnolóxicos.	Táboa de indicadores	COMPRENDER AS RELACIÓNS DA ARTE NO SEU CONTEXTO, NO QUE SE REFIERE AOS AVANCES TÉCNICOS.	20
CA4.3 Analizar de xeito guiado as especificidades das linguaxes de diferentes producións visuais e audiovisuais.	Táboa de indicadores	DISTINGUIR ENTRE FIGURATIVO E ABSTRACTO, E OUTRAS CLASIFICACIÓNS XERAIS.	20
CA4.4 Utilizar con creatividade referencias culturais y artísticas da contorna na elaboración de producións propias.	Táboa de indicadores	REALIZAR INTERPRETACIÓNS DE OBRAS COÑECIDAS.	20
CA4.5 Desenvolver producións e manifestacións visuais cunha intención previa, de forma individual ou colectiva.	Táboa de indicadores	CUMPLIR AS FASES DUN PROXECTO INDIVIDUAL E COLECTIVO.	20

Unidade didáctica 8 A fotografía

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso










































CA4.1 Recoñecer os factores históricos e sociais que rodean as producións visuais e audiovisuais máis relevantes, así como a súa función e a súa finalidade.	Táboa de indicadores	COMPRENDER AS RELACIÓNS DA ARTE NO SEU CONTEXTO, NO QUE SE REFIERE AOS ACONTECEMENTOS HISTÓRICOS.	20
CA4.2 Recoñecer os trazos particulares de diversas técnicas e linguaxes visuais e audiovisuais, así como os seus distintos procesos e resultados en función dos contextos sociais, históricos, xeográficos e tecnolóxicos.	Táboa de indicadores	COMPRENDER AS RELACIÓNS DA ARTE NO SEU CONTEXTO, NO QUE SE REFIERE AOS AVANCES TÉCNICOS.	20
CA4.3 Analizar de xeito guiado as especificidades das linguaxes de diferentes producións visuais e audiovisuais.	Táboa de indicadores	DISTINGUIR ENTRE FIGURATIVO E ABSTRACTO, E OUTRAS CLASIFICACIÓNS XERAIS.	20
CA4.4 Utilizar con creatividade referencias culturais y artísticas da contorna na elaboración de producións propias.	Táboa de indicadores	REALIZAR INTERPRETACIÓNS DE OBRAS COÑECIDAS.	20
CA4.5 Desenvolver producións e manifestacións visuais cunha intención previa, de forma individual ou colectiva.	Táboa de indicadores	CUMPLIR AS FASES DUN PROXECTO INDIVIDUAL E COLECTIVO.	20

Unidade didáctica 9 Os sistemas de representación. Vistas diédricas.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso















































CA2.1 Analizar de xeito guiado as especificidades das linguaxes de diferentes producións culturais e artísticas.	Táboa de indicadores	DISTINGUIR ENTRE FIGURATIVO E ABSTRACTO, DISTINGUIR ENTRE LINGUAXES GRÁFICOS PROPIOS DA ARTE, DA ARQUITECTURA E DO DESEÑO.	50
CA4.6 Recoñecer os usos e as funcións das producións e das manifestacións artísticas, cunha actitude aberta e con interese por coñecer a súa importancia na sociedade.	Táboa de indicadores	COMPRENDER E MANIFESTAR INTERESE POLA RELACIÓN ENTRE ARTE E SOCIEDADE, RECOÑECENDO A ARTE COMO UNHA CEACIÓN DA SOCIEDADE MESMA, E NON COMO ALGO ALLEO OU ELITISTA	50

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)

Descrición

1. Aspectos xerais:

- Partir da competencia inicial do alumnado

- Ter en conta a diversidade: respectar os ritmos e estilos de aprendizaxe

- Potenciar as metodoloxías activas: Combinar traballo individual e cooperativo, e o aprendizaxe por proxectos

- Enfoque orientado á realización de tarefas e resolución deproblemas

- Uso habitual das TIC

- Papel facilitador do profesor/a

2. Estratexias metodolóxicas:

- Suscitar, na medida do posible, actividades con fins creativos.

- Manter algún elemento ou dato á libre elección do alumno.

- A interacción entre os alumnos, a fin de lograr que uns aprendan doutros,baixo a supervisión do profesorado.

- A secuenciación gradual dos contidos en función do grado de dificultade, partindo sempre dos de menor grao de dificultade e terminando cos que esixen un maior grao de atención e destreza.

- Os contidos deberán ser significativos.

- A retroalimentación do sistema, aspecto sempre a ter en conta para saber que aprenden os alumnos e en que grao o fan.

- Fuxir das clases magistrais, nas que o alumnado se convérte nun mero receptor, e fomentar a participación do alumnado.

- Resolución de problemas

- Estudo de casos (proxectos)

3. Secuenciación habitual de traballo na aula:

Motivación

- Presentación actividade con mapas, gráficos, textos,fotos,etc.

Información do profesor/a

- Información básica para todo o alumnado

- Información complementaria para reforzo e apoio

- Información complementaria para afondamento e ampliación

Traballo persoal

- Lectura e comprensión de bocexos, croquis e planosacoutados.

- Análise de documentación técnica e obras de arte, deseño industrial, etc

- Resolución de problemas

- Realización de exposicións públicas

- Memorización comprensiva

Avaliación:

- Análise de producións: traballos, exercicios, proxectos, mediante rúbricas

- Exposicións orais

- Traballos individuais e en grupo

- Observación do traballo na aula

4. Agrupamentos:

Os agrupamentos dentro da aula iranse modificando na medida en que as actividades o demanden.

4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)

Denominación
Espazos: aula de plástica e entornos virtuais
Material dispoñiible na aula
Material que debe aportar o alumnado
Ordenadores portátiles EVA Edixgal
Recursos dixitais

Descrición

ESPAZOS

Ensinanza presencial

As sesións desenvolveranse na aula de plástica, que está dotada de mesas de debuxo e do material necesario para traballar adecuadamente os contidos da materia.

Trátase dunha aula de aproximadamente 100 m2, cunha iluminación natural deficiente e moi fría, debido á súa orientación norte.

O intercambio de documentos e de tarefas que vaian a ser cualificadas farase na aula.

Ensinanza semipresencial

No caso de que algún alumno/a, todo un grupo ou mesmo o profesor, tiveran que ausentarse do centro para facer corentena, a actividade docente continuaría a través do entorno EVA Edixgal e do paquete de ferramentas GSuite.

Ensinanza non presencial

No caso de confinamento xeralizado, a docencia continuaría de xeito online.

Habería que conectarse, cando menos, nos primeiros 30 minutos de cada sesión co alumnado, a través de videoconferencia, empregando Meet, para manter contacto directo co alumnado: brindar explicacións, establecer directrices para as tarefas e atender ás demandas do alumnado.

O intercambio de documentos e tarefas realizaríase a través da aplicación EVA Edixgal, e do paquete de ferramentas GSuite: classroom e, ocasionalmente, de Gmail e/ou Drive.

MATERIAIS

A aula está dotada cos seguintes elementos:

- 24 mesas de debuxo de 1,20x0,80m.

- 1 pizarra blanca de 2,5x1,20m

- 1 pantalla de proxección

- 1canón de proxección

- 1 ordenador portátil

- 15 cabaletes

- 1 tórculo

- 10 tornetas para modelar

- 2 piletas con auga corrente

- 1 pizarra

- 1 corcho

- 2 xogos de escadra, cartabón, reglas e compás para debuxar na pizarra.

- 1 almacén que contén material de belas artes e debuxo técnico

- cada estudante ten un ordenador portatil

Ademáis, na aula haberá sempre a disposición do alumnado material funxible: folios, material de debuxo técnico, lápices, lápices de cores, ceras, rotuladores, pegamento, pinceis, témperas, acrílico, etc...

A maiores do material do centro, os alumnos deberán dispoñer de material propio: folios e utensilios de debuxo técnico (escadra, cartabón, regla milimetrada, compás, lápices 2H e 2B, goma, etc.)

Materiais necesarios no caso de ensinanza semipresencial e/ou non presencial: Os memos materiais que no caso da ensinanza presencial e, ademáis, un ordenador con webcam e conexión a internet

RECURSOS DIDÁCTICOS

- Libros de texto do entorno EVA Edixgal: Edebé, aulaPlaneta e Netex-Smart

- Banco de contidos EVA Edixgal e, principalmente, propios

- Paquete educativo de aplicacións GSuite: Classroom, Meet, Drive, Gmail, etc

- Diversas páxinas web de debuxo técnico.

- Programas de debuxo asistido por ordenador

5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)

Descrición

A avaliación inicial realizarase ao comezar o curso académico, no mes de setembro. Realizaranse unhas prácticas e probas escritas baseadas nos estándares de aprendizaxe do curso anterior. A información recabada na avaliación inicial será transladada ao titor do grupo de referencia, e este, á súa vez, informará a familia cando esta o solicite. Os resultados teranse en conta para comezar o curso con contidos adaptados ao nivel do alumnado, de tal xeito que a aprendizaxe sexa significativa para eles. Tamén servirán para fundamentar o plan de reforzo, se fora de aplicación.

5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)

Pesos na materia

Instrumentos de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	Total programación
Pesos das unidades didácticas (%)	12.0	11.0	11.0	11.0	11.0	11.0	11.0	11.0	11.0	100.0
Proba escrita	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0
Táboa de indicadores	100.0	100.0	100.0	100.0	100.0	100.0	100.0	100.0	100.0	100.00000000000006

* Criterios de cualificación

BAREMACIÓN NA AVALIACIÓN

Teranse en conta para realizar a cualificación, os proxectos ou traballos individuais ou en equipo. Realizaranse, en principio, 3 por avaliación.

- Os traballos faranse na aula e en horario escolar. Polo tanto, para superar cada avaliación, será necesario entregalos todos.

- Os traballos deberán ser entregados dentro do prazo indicado pola profesora e serán cualificados de 0 a 10 puntos.

- A nota media dos traballos, en cada avaliación, será a media aritmética das cualificacións de todos eles.

- Cando unha actividade sexa presentada de xeito inadecuado ou non se adecúe ó esixido pola profesora poderase repetir, substituíndo a segunda nota á primeira.

- Terase en conta tanto o proceso de traballo (50%) como o resultado obtido (50%)

- O proceso, o resultado e as exposicións públicas de traballos valoraranse de 0 a 10 puntos.

- Compre indicar que, na cualificación dos traballos, teranse en conta as faltas de ortografía: 0,05 por cada catro faltas de ortografía e 0,05 por cada falta copiada. Aplícase o criterio a partir da quinta falta e non se descontan máis de dous puntos (20% da nota).

- Terase en conta o traballo na aula (e actitude de cara á materia), estando incluído na nota dos traballos, cun peso do 20%, e valorarase mediante unha táboa de observación diaria.

- Dentro da actitude cara á materia, inclúese o aporte e o tratamento do material, tanto do propio, como dos/as compañeiros e compañeiras, como do centro.

- Valoraranse:

a. O rendemento individual ou en grupo do alumno/a.

b. Se o alumno/a trae o material necesario para o normal desenvolvemento das clases.

c. Se o alumno/a coida o material e as instalacións do centro: se limpa e coida o material de pintura, escultura, gravado..., se deixa o espazo de traballo recollido, ...

Na nota final aplicarase a lei do redondeo, xa que a cualificación final do alumnado en XADE non pode incluír decimais (cando o valor da décima e inferior a cinco, redondéase á unidade anterior, e cando o valor da décima é igual ou superior a cinco, redondéase á unidade superior)

AVALIACIÓN FINAL

Unha vez rematada a terceira avaliación, farase balance de todo o curso e calcularase a nota global, que será a media aritmética das tres avaliacións. Esta cualificación debe ser comunicada ao alumnado.

A media aritmética calcularase cas notas reais das avaliacións, non do seu redondeo. Posteriormente, para subir a nota final ao XADE, aplicarase na media obtida a lei do redondeo. Así, cando o valor da décima e inferior a cinco, redondéase á unidade anterior, e cando o valor da décima é igual ou superior a cinco, redondéase á unidade superior.

* Criterios de recuperación

No presente curso 2023-24, as actividades de recuperación da materia deberán realizarse con anticipación ao remate da terceira avaliación.

A medida que avanza o curso, os traballos que non estean aprobados poderanse repetir, ou mellorar aínda que se aprobaran. De esta forma permítese unha recuperación paulatina da primeira e a segunda avaliación, e tamén dos primeiros traballos da terceira.

Aínda así, a finais de curso pode haber alumnado que non teña o aprobado na nota global. Este alumnado terá a oportunidade de recuperar as partes da materia que teña suspensas a través dos seguintes instrumentos de avaliación, segundo a natureza das partes non superadas e o criterio da profesora:

- Repetir aqueles traballos que teña suspensos, sempre que estes non sexan demasiado numerosos e se poidan realizar durante os últimos 15 días do curso. As cualificacións das recuperacións substituirán ás notas orixinais sempre que sexan maiores que estas, e despois volverase a calcular a nota de cada avaliación. Finalmente, cas novas notas, obterase a media aritmética, nota da avaliación ordinaria final.

- Realizar un traballo que englobe coñecementos e habilidades desenvolvidas ao longo de todo o curso, cando se trate dunha recuperación da totalidade da materia. A cualificación deste traballo será a nota da avaliación final.

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)

Descrición

a) Instrumentos de avaliación

1. Tarefas semanais

- A xestión da entrega, recollida, corrección e avaliación das tarefas farase a través de Classroom, ou tamén en papel.

- O total de entregas previstas para todo o curso é de 12, seguindo o calendario fixado.

- Déixanse libres as semanas de exames das avaliacións ordinarias e mais as de exames específicos de pendentes de xaneiro.

- O profesorado corrixirá as tarefas antes das datas fixadas no calendario.

2. Exame/s

- Realizaranse dous exames (xaneiro e abril).

- Explicarase con claridade os contidos de cada exame (en consonanciacoas tarefas que se vaian realizando), e establecerase como computa cada exame na cualificación final.

- O alumnado debe entregou como mínimo 4 tarefas das 6 propostas antes de cada un dos exames . Se non compre con este requisito mínimo, perderá o dereito a esta proba.

- Cando un alumno/a acade unha nota menor que 5 na cualificación global do plan de reforzo, terá dereito a realizar unha proba final na que se examinará de toda a materia.

- En calquera caso, os exames axustaranse sempre aos contidos mínimos establecidos nas respectivas programacións.

b) Criterios de cualificación do plan de reforzo:

1. Tarefas: 50% da cualificación global.

2. Exame/s parciais: 50% da cualificación global. Cada un dos departamentos que realice dous exames debe especificar o seu sistema de cómputo dentro deste 50%. Nota mínima do exame necesaria para poder facer media coa nota das tarefas: 3,25.

c) Criterios de cualificación da proba final:

- Haberá un examen global de recuperación en xuño, se non se chega ao aprobado mediante os exames parciais.

- Para o alumnado que presente un mínimo de oito tarefas das 12 propostas, os criterios de cualificación serán os mesmos que rexen para os exames parciais.

- Para o alumnado que NON presente un mínimo de oito tarefas das 12 propostas, a nota do exame será o 100% da cualificación global.

d) Cualificación na avaliación final:

A nota na avaliación final será a máis alta de entre estas dúas:

- A cualificación global do plan de reforzo

- A cualificación da proba final

5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)

Non resulta de aplicación nesta etapa

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)

Descrición

MEDIDAS ORDINARIAS

Para asegurar a cohesión do grupo, a cooperación e o aprendizaxe entre iguais, realízanse traballos de xeito colaborativo en grupos heteroxéneos. Isto combínase con actividades individuais, adaptándose os tempos ás necesidades específicas do alumnado.

Empregaranse os tempos do recreo para realizar reforzos.

Deseñaranse actividades de reforzo e de ampliación para todas as unidades didácticas.

Non é necesaria a adaptación dos instrumentos de avaliación para ningún/a alumno/a

Existen un alumno ca materia pendente, que está cursando 2º de ESO, ao cal se lle encomendan tarefas específicas e recibe atención individualizada, seguindo as pautas do plan de pendentes do centro. Existe ademais un alumno repetidor da materia cursando 1º da ESO; as tarefas, aínda que se traballan os mesmos contidos, son diferentes ás realizadas durante o curso pasado. De ser necesarios, realízanse con eles sesiones de apoyo durante o recreo.

Se algún estudante tivera periodos de ausencia moi longos, estableceríase con el/ela unha comunicación vía telemática para mantelo ao día e facilitarlle a realización de actividades en consonancia co que se está a facer de forma presencial.

MEDIDAS EXTRAORDINARIAS

Non hai ningunha adaptación curricular para esta materia

7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)

Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso

Secuencia	Elementos transversais	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9
1	Comprensión lectora
2	Comunicación oral e escrita
3	Coumunicación audiovisual
4	Competencia dixital
5	Emprendemento, autonomía, iniciativa e creatividade
6	Competencia emocional
7	Valores democráticos e de convivencia, igualdade, pluralidade, dereitos humanos, respecto e cooperación
8	Estética
9	Saúde, incluíndo a afectivo - sexual
10	Cambio climático, sustentabilidade e consumo responsable
11	Resolución pacífica de conflictos, rexeitamento da violencia
12	Rechazo ao sexismo e á discriminación LGTBIQ+
13	Traballo en equipo

Observacións

A maioría dos diferentes valores e elementos transversais que contén o curriculum da etapa son obxecto de traballo diario ao longo de todo o curso, debido a que:

- a metodoloxía que combina diferentes formas de cooperación as cales axudan á convivencia

- que é necesario traballar con autonomía e autocrítica, así como amosar iniciativa, para levar a cabo as diferentes actividades propostas

- nesta materia será necesario exercitar necesariamente o sentido estético

- a expresión oral traballarase especialmente á hora de exponer os traballos

- será necesario manexar Edixgal e realizar búsquedas de información na rede.

Por outra banda, en determinadas unidades didácticas proponse unha temática en torno á cal se traballa máis específicamente algún dos elementos transversais sinalados.

Por último, destinarase un tempo á lectura, segundo o plan lector do centro, ademas de existir unha unidade dedicada á banda deseñada

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)

Actividade	Descrición	1º trim.	2º trim.	3º trim.
VISITA A EDITORIAL DE BANDA DESEÑADA E CONTOS ILUSTRADOS	Visita e realización de obradoiro sobre a banda deseñada e a ilustración (estase valorando visitar a editorial Antela ou El Patito, entre outras)

Observacións

O viaxe organizarase e realizarase xunto con profesorado dos departamento de Lingua Galega. Aínda que a visita á escola a farán todos/as os/as estudantes, probablemnte o obradoiro será realizada por alumnado interesado na banda deseñada e a ilustración, mentres que o resto realiza outras actividades relacionadas con outras materias.

Poderanse realizar outras saídas, visitas culturais (museos, exposicións,...), participación nas actividades programadas polo centro e outras, sempre de índole cultural.

Todas estas actividades serán organizadas en coordinación coa Vicedirección do Centro e omunicadas con tempo suficiente a alumnos e pais.

Terase especial coidado en que estas actividades complementarias e extraescolares non supoñan un obstáculo para a consecución dos obxectivos suscitados, senón todo o contrario. Polo tanto, non se programarán actividades complementarias no último mes de cada avaliación, de ser posible.

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)

Categoría indicador de logro	Indicadores de logro
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico	O nivel de dificultade foi adecuado ás características do alumnado?
Metodoloxía empregada	Conseguiuse crear un conflito cognitivo que favoreza a aprendizaxe?
Clima de traballo na aula	Conseguiuse motivar para conseguir a súa actividade intelectual e física?
Metodoloxía empregada	Conseguiuse a participación activa de todo o alumnado?
Coordinación co resto do equipo docente e coas familias ou as persoas titoras legais	Contouse co apoio e implicación das familias no traballo do alumnado?
Coordinación co resto do equipo docente e coas familias ou as persoas titoras legais	Mantívose un contacto periódico coa familia por parte do profesorado?
Medidas de atención á diversidade	Tomouse algunha medida curricular para atender al alumnado con NEAE?
Medidas de atención á diversidade	Tomouse algunha medida organizativa para atender al alumnado con NEAE?
Medidas de atención á diversidade	Atendeuse adecuadamente á diversidade do alumnado?
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico	Usáronse distintos instrumentos de avaliación?
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico	Dáse un peso real á observación do traballo na aula?
Metodoloxía empregada	Valorouse adecuadamente o traballo colaborativo do alumnado dentro do grupo?
Metodoloxía empregada	Como norma xeral fanse explicacións xerais para todo o alumnado
Metodoloxía empregada	Ofrécese a cada alumno/a as explicacións individualizadas que precisa?
Medidas de atención á diversidade	Elabóranse actividades de distinta dificultade atendendo á diversidade
Medidas de atención á diversidade	Elabóranse probas de avaliación de distinta dificultade para os alumnos con NEAE?
Metodoloxía empregada	Utilízanse distintas estratexias metodolóxicas en función dos temas a tratar?
Metodoloxía empregada	Intercálase o traballo individual e en equipo?
Metodoloxía empregada	Poténcianse estratexias de animación á lectura e de comprensión e expresión oral?
Metodoloxía empregada	Incorpóranse ás TIC aos procesos de ensino - aprendizaxe
Organización xeral da aula e o aproveitamento dos recursos	Préstase atención aos temas transversais vinculados a cada estándar?
Organización xeral da aula e o aproveitamento dos recursos	Ofrécese ao alumnado de forma inmediata os resultados das probas/exames,etc?
Medidas de atención á diversidade	Coméntase co alumnado os fallos máis significativos das probas /exames, etc?
Metodoloxía empregada	Dáselle ao alumnado a posibilidade de visualizar e comentar os seus fallos?
Coordinación co resto do equipo docente e coas familias ou as persoas titoras legais	Cal é o grao de implicación nas funcións de titoría e orientación do profesorado?
Medidas de atención á diversidade	Realizáronse as ACS propostas e aprobadas?

* Descrición

A avaliación realizarase tanto de forma continua como a final de curso, utilizando escalas elaboradas cos indicadores de logro enumerados, os 12 primeiros para a avaliación do proceso de ensino, e os 12 restantes para a práctica docente.

8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)

Descrición

MECANISMO DE REVISIÓN

A programación didáctica revisarase unha vez o mes. Os resultados de dita revisión recolleranse nas actas de departamento.

En caso de desfase refarase a programación de aula, deseñando unidades didácticas que engloben máis contidos e, se fora o caso, eliminando aqueles que afecten a estándares de aprendizaxe que non teñen peso na cualificación.

MECANISMO DE AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

Procederase á avaliación e posterior modic¡ficación se é o caso, da programación didáctica, en base aos seguintes indicadores de logro:

1.- Deseñáronse unidades didácticas ou temas a partir dos elementos do currículo?

2.- Secuenciáronse e temporalizáronse as unidades didácticas/temas/proxectos?

3.- O desenvolvemento da programación respondeu á secunciación e temporalización?

4.- Engadiuse algún contido non previsto á programación?

5.- Foi necesario eliminar algún aspecto da programación prevista?

6.- Secuenciáronse os estándares para cada unha das unidades/temas

7.- Fixouse un grao mínimo de consecución de cada estándar para superar a materia?

8.- Asignouse a cada estándar o peso correspondente na cualificación ?

9.- Vinculouse cada estándar a un/varios instrumentos para a súa avaliación?

10.- Asociouse con cada estándar os temas transversais a desenvolver?

11.- Fixouse a estratexia metodolóxica común para todo o departamento?

12.- Estableceuse a secuencia habitual de traballo na aula?

13.- Son adecuados os materiais didácticos utilizados?

14.- O libro de texto é adecuado, atractivo e de fácil manipulación para o alumnado?

15.- Deseñouse un plan de avaliación inicial fixando as consecuencias da mesma?

16.- Elaborouse unha proba de avaliación inicial a partir dos estándares?

17.- Fixouse para o bacharelato un procedementos de acreditación de coñecementos previos?

18.- Establecéronse pautas xerais para a avaliación continua: probas, exames, etc.

19.- Establecéronse criterios para a recuperación dun exame e dunha avaliación

20.- Fixáronse criterios para a avaliación final?

21.- Establecéronse criterios para a avaliación extraordinaria?

22- Establecéronse criterios para o seguimento de materias pendentes?

23.- Fixáronse criterios para a avaliación desas materias pendentes?

24.- Elaboráronse os exames tendo en conta o valor de cada estándar?

25.- Definíronse programas de apoio, recuperación, etc. vinculados aos estándares?

26.- Leváronse a cabo as medidas específicas de atención ao alumnado con NEE?

27.- Leváronse a cabo as actividades complementarias e extraescolares previstas?

28.- Informouse ás familias sobre criterios de avaliación, estándares e instrumentos?

29.- Informouse ás familias sobre os criterios de promoción?

30.- Seguiuse e revisouse a programación ao longo do curso

31.- Contribuíuse desde a materia ao plan de lectura do centro?

32.- Usáronse as TIC no desenvolvemento da materia?

proens

Vista preliminar da

1. Introdución (Elaborado)

2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)

4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)

5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)

5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)

5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)

7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)

8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)

9. Outros apartados (Elaborado)