Vista preliminar da

Vista preliminar da programación na que poderá consultar todos os apartados da programación.

1. Introdución (Elaborado)

Descrición

A materia de Lingua Castelá e Literatura mantén en bacharelato unha continuidade coa etapa anterior, ao tempo que ten uns fins específicos en consonancia cos obxectivos desta etapa. Así, a educación lingüística e literaria debe contribuír á madurez persoal e intelectual da mocidade; brindar os coñecementos, habilidades e actitudes que lle permitan participar na vida social e exercer a cidadanía democrática de maneira ética e responsable, así como capacitala para o acceso á formación superior e ao futuro profesional de maneira competente.

O propósito da materia de Lingua Castelá e Literatura oriéntase tanto á eficacia comunicativa na produción, recepción e interacción oral, escrita e multimodal, como a favorecer o uso ético da linguaxe que poña as palabras ao servizo da convivencia democrática, a resolución dialogada dos conflitos, e a construción de vínculos persoais e sociais baseados no respecto e na igualdade de dereitos de todas as persoas. Desta maneira, a materia contribúe á progresión no desenvolvemento de todas as competencias recollidas no perfil de saída do alumnado ao remate da ensinanza básica.

Os obxectivos de Lingua Castelá e Literatura en bacharelato marcan unha progresión a respecto das da educación secundaria obrigatoria, dos que se parte nesta nova etapa. O afondamento a respecto da etapa anterior consiste nunha maior conciencia teórica e metodolóxica para analizar a realidade, así como na mobilización dun conxunto maior de coñecementos, articulados a través de

instrumentos de análise que axuden a construír e a estruturar o coñecemento explícito sobre os fenómenos lingüísticos e literarios tratados. Proponse tamén favorecer unha aproximación ampla á cultura, que afonde nesta etapa na relación continua entre pasado e presente.

2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)

Currículo	CCL	CP	STEM	CD	CPSAA	CC	CE	CCEC
OBX1 Explicar e apreciar a diversidade lingüística do mundo a partir do coñecemento da realidade plurilingüe e pluricultural de España e a riqueza dialectal do español, así como da reflexión sobre os fenómenos do contacto entre linguas, para favorecer a reflexión interlingüística, para refutar os estereotipos e prexuízos lingüísticos e para valorar esta diversidade como fonte de patrimonio cultural.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	11 12 20 31 32 40 50	1 2 3 4	1 2 3	1 2 31 32 41 42
CA1.1 - Recoñecer e valorar as linguas oficiais de España e as variedades dialectais do español, con especial atención ao galego e ao castelán, a partir da explicación do seu desenvolvemento histórico e sociolingüístico e da situación actual, contrastando de maneira explícita e coa metalinguaxe adecuada aspectos lingüísticos e discursivos das distintas linguas, así como trazos dos dialectos do español, en manifestacións orais, escritas e multimodais. CA1.2 - Refutar prexuízos e estereotipos lingüísticos adoptando unha actitude de respecto e valoración da riqueza cultural, lingüística e dialectal, a partir da exploración e reflexión arredor dos fenómenos do contacto entre linguas, con especial atención ao papel das redes sociais e dos medios de comunicación, e da investigación sobre os dereitos lingüísticos e diversos modelos de convivencia entre linguas.
OBX2 Comprender e interpretar textos orais e multimodais, con especial atención aos textos académicos e dos medios de comunicación, recollendo o sentido xeral e a información máis relevante, identificando o punto de vista e a intención do emisor e valorando a súa fiabilidade, a súa forma e o seu contido, para construír coñecemento, para formarse opinión e para ampliar as posibilidades de gozo e lecer.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	11 12 20 31 32 40 50	1 2 3 4	1 2 3	1 2 31 32 41 42
CA2.1 - Identificar o sentido global, a estrutura, a información relevante en función das necesidades comunicativas e a intención do emisor en textos orais e multimodais complexos propios de diferentes ámbitos, analizando a interacción entre os diferentes códigos. CA2.2 - Valorar a forma e o contido de textos orais e multimodais complexos, avaliando a súa calidade, fiabilidade e a idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.
OBX3 Producir textos orais e multimodais, con atención preferente aos de carácter académico, con rigor, fluidez, coherencia, cohesión e o rexistro adecuado, atendendo ás convencións propias dos diferentes xéneros discursivos, e participar en interaccións orais con actitude cooperativa e respectuosa, tanto para construír coñecemento e establecer vínculos persoais, como para intervir de maneira activa e informada en diferentes contextos sociais.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	11 12 20 31 32 40 50	1 2 3 4	1 2 3	1 2 31 32 41 42
CA3.1 - Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais. CA3.2 - Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.
OBX4 Comprender, interpretar e valorar textos escritos, con sentido crítico e diferentes propósitos de lectura, con especial atención a textos académicos e dos medios de comunicación, recoñecendo o sentido global e as ideas principais e secundarias, integrando a información explícita e realizando as inferencias necesarias, identificando a intención do emisor, reflexionando sobre o contido e a forma e avaliando tanto a súa calidade como a súa fiabilidade para dar resposta a necesidades e intereses comunicativos diversos e para construír coñecemento.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	11 12 20 31 32 40 50	1 2 3 4	1 2 3	1 2 31 32 41 42
CA2.3 - Identificar o sentido global, a estrutura, a información relevante e a intención do emisor de textos escritos e multimodais especializados, con especial atención a textos académicos e dos medios de comunicación, realizando as inferencias necesarias e con diferentes propósitos de lectura. CA2.4 - Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados. CA4.1 - Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.
OBX5 Producir textos escritos e multimodais coherentes, cohesionados, adecuados e correctos, con especial atención aos xéneros discursivos do ámbito académico, para construír coñecemento e dar resposta de maneira informada, eficaz e creativa a demandas comunicativas concretas.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	11 12 20 31 32 40 50	1 2 3 4	1 2 3	1 2 31 32 41 42
CA3.3 - Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta. CA3.4 - Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.
OBX6 Seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes, avaliando a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura e evitando os riscos de manipulación e desinformación, e integrala e transformala en coñecemento para comunicala, adoptando un punto de vista crítico e persoal á vez que respectuoso coa propiedade intelectual, especialmente no marco da realización de traballos de investigación sobre temas do currículo ou vinculados ás obras literarias lidas.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	11 12 20 31 32 40 50	1 2 3 4	1 2 3	1 2 31 32 41 42
CA2.5 - Localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura. CA2.6 - Avaliar a veracidade de noticias e informacións, con especial atención ás redes sociais e outros contornos dixitais, seguindo pautas de análises, contraste e verificación, facendo uso da ferramenta adecuada e mantendo unha actitude crítica fronte ás posibles desviacións da información. CA3.5 - Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual. CA3.6 - Avaliar a veracidade de noticias e informacións, con especial atención ás redes sociais e outros contornos dixitais, seguindo pautas de análise, contraste e verificación, facendo uso da ferramenta axeitada e mantendo unha actitude crítica fronte aos posibles desvíos da información. CA4.2 - Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.
OBX7 Seleccionar e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea como fonte de pracer e coñecemento, configurando un itinerario lector que se enriqueza progresivamente en canto a diversidade, complexidade e calidade das obras, e partillar experiencias lectoras para construír a propia identidade lectora e gozar da dimensión social da lectura.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	11 12 20 31 32 40 50	1 2 3 4	1 2 3	1 2 31 32 41 42
CA4.3 - Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura. CA4.4 - Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.
OBX8 Ler, interpretar e valorar obras relevantes da literatura española e hispanoamericana, utilizando unha metalinguaxe específica e mobilizando a experiencia biográfica e os coñecementos literarios e culturais para establecer vínculos entre textos diversos, para conformar un mapa cultural, para alargar as posibilidades de gozo da literatura e para crear textos de intención literaria.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	11 12 20 31 32 40 50	1 2 3 4	1 2 3	1 2 31 32 41 42
CA4.5 - Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras. CA4.6 - Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura. CA4.7 - Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.
OBX9 Consolidar e profundar no coñecemento explícito e sistemático sobre a estrutura da lingua e os seus usos, e reflexionar de maneira autónoma sobre as eleccións lingüísticas e discursivas, coa terminoloxía adecuada, para desenvolver a conciencia lingüística, para aumentar o repertorio comunicativo e para mellorar as destrezas tanto de produción oral e escrita como de comprensión e interpretación crítica.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	11 12 20 31 32 40 50	1 2 3 4	1 2 3	1 2 31 32 41 42
CA2.7 - Identificar e resolver problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso. CA2.8 - Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica. CA3.7 - Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso. CA3.8 - Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica. CA4.8 - Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso. CA5.1 - Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso. CA5.2 - Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica. CA5.3 - Elaborar e presentar os resultados de pequenos proxectos de investigación sobre aspectos relevantes do funcionamento da lingua, formulando hipóteses e establecendo xeneralizacións, utilizando os conceptos e a terminoloxía lingüística adecuada e consultando de maneira autónoma dicionarios, manuais e gramáticas.
OBX10 Poñer as prácticas comunicativas ao servizo da convivencia democrática, a resolución dialogada dos conflitos e a igualdade de dereitos de todas as persoas, utilizando unha linguaxe non discriminatoria e evitando os abusos de poder a través da palabra, para favorecer un uso non só eficaz senón tamén ético e democrático da linguaxe.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	11 12 20 31 32 40 50	1 2 3 4	1 2 3	1 2 31 32 41 42
CA1.3 - Identificar e evitar os usos discriminatorios da lingua, os abusos de poder a través da palabra e os usos manipuladores da linguaxe a partir da reflexión e a análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas. CA1.4 - Utilizar estratexias para a resolución dialogada dos conflitos procurando consensos no ámbito persoal, educativo e social.

Descrición Non se rexistrou texto

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)

Secuencia	* Título da UD	Descrición	*% Peso na materia	*Nº de sesións
1	A comunicación	Traballarase a comunicación e os seus elementos; características da comunicación verbal e non verbal e funcións da linguaxe.	5	5
2	O texto e as súas propiedades	Estudaranse as clases de textos segundo distintos criterios (disposición temática, intención, nivel ou rexistro, código e canal e número de falantes); as propiedades textuais (coherencia, cohesión e adecuación) e incidirase nos mecanismos de cohesión.	5	5
3	As modalidades textuais. O texto xornalístico e publicitario.	Explicaranse as modalidades textuais: narración, descrición, argumentación e exposición. Tamén se falará dos textos orais e os seus tipos. Traballarase cos xéneros xornalísticos informativos e de opinión, así como cos textos publicitarios, prestando especial atención aos seus recursos lingüísticos.	5	5
4	A diversidade lingüística	Explicaranse as distintas variacións da lingua (diacrónicas, diatópicas, diastráticas e diafásicas). Linguas de España (dialectos hispanos, romances centrais, romances orientais, romance occidental e euskera).	5	5
5	Literatura medieval	Traballarase o nacemento da literatura en romance castelán. Buscarase e comentarase a información sociohistórica, cultural e artística que caracterizou a España e Europa durante a Idade Media. Estudaranse as jarchas, cantigas de amigo e villancicos coas súas respectivas características. Mester de xograría: cantares de xesta. Leranse fragmentos do Poema de Mío Cid, coa intención de localizar nel as características do xénero, as específicas da estructura e argumento, os temas e a métrica e o estilo. Mester de clerecía: leranse as primeiras estrofas do Libro de Apolonio, para interpretar os cambios entre os dous movementos. Lectura de fragmentos de Milagros de Nuestra Señora, de Berceo e de El libro de Buen Amor, do Alcipreste de Hita, para traballar as diferencias estilísticas, formais e estructurais. Prosa medieval. Estudaranse a prosa alfonsí, a prosa didáctica e de ficción e leranse exemplos das súas principais manifestacións. Falarase do teatro medieval.	10	9
6	Literatura do século XV	Analizarase o contexto sociocultura de Europa durante o século XV, prestando especial atención ós cambios que se produciron. Leranse romances, para determinar a súa orixe, abordar e identificar os temas e a súa clasificación e traballar a lingua e o estilo. Leranse textos de poesía cortesana para explicar en que consistían e conversando para compartir a súa interpretación. Leranse fragmentos das obras e autores máis importantes da poesía culta do século XV (Coplas a la muerte de su padre, de Jorge Manrique, Marques de Santillana, Juan de Mena), atendendo aos seus valores culturais, éticos e estéticos. Prosa de ficción. A Celestina, comedia humanística. Falarase do argumento, personaxes, temas e intención da obra de Rojas a partir da lectura dramatizada de varios fragmentos da mesma.	10	9
7	Clases de palabras I: sustantivo e adxectivo; determinante e pronome.	Estudaranse os sustantivos dende o punto de vista formal, sintáctico e semántico, así como as súas clases, o xénero e o número. Traballarase co adxectivo, especificando as diferencias entre o relacional e o calificativo. Gradación do adxectivo e cambios de categoría. Explicaranse as características de determinantes e pronomes, insistindo especialmente nas súas diferenzas. Clasificación de determinantes e pronomes.	5	5
8	O Renacemento	Empregando a información sociohistórica, cultural e artística do Renacemento, traballaranse os cambios dende a estética medieval á renacentista, a influencia italiana (petrarquismo) na lírica renacentista española. Leranse e comentaranse poemas de Garcilaso, de fray Luis, santa Teresa e San Juan de la Cruz, á procura dos vínculos intertextuais entre as súas obras.Estudaranse os xéneros prosísticos de ficción; traballaranse os elementos constitutivos da novela picaresca, contrastandoa con outros subxéneros en prosa (de ideas, de ficción...), centrándose na novela El lazarillo de Tormes e buscando a súa relación co sentido da obra. Lectura de fragmentos, integrando os diferentes aspectos analizados, atendendo aos seus valores culturais, éticos e estéticos e enfocandoa con perspectiva de xénero. Estudarase o teatro desta etapa literaria e as súas principais manifestacións, así como os autores máis relevantes (Lope de Rueda e Juan de la Cueva)	10	10
9	Miguel de Cervantes e a prosa barroca	studarase a figura de Cervantes e a súa pegada na literatura española a través das súas obras en prosa. Traballaranse os cambios dende a estética renacentista á barroca, traballando a diferencia entre prosa de ideas e prosa de ficción e prestando atención especial ós cambios da novela picaresca. Leranse fragmentos das Novelas ejemplares de Miguel de Cervantes e tamén de Don Quijote de la Mancha, para analizar o nacemento da novela moderna a partir desta última obra. Traballaranse os aspectos relacionados co argumento. Ademais, estudaranse as principais obras en prosa do Barroco, deténdose especialmente na novela picaresca e nas súas manifestacións máis relevantes (El Guzmán de Alfarache e Historia de la vida del Buscón).	10	8
10	Barroco: poesía e teatro.	Atendendo á información sociohistórica, cultural e artística que caracterizou a España e Europa do Renacemento, traballaranse os cambios dende a estética renacentista á barroca. Abordaranse as características temáticas e estilísticas, así como as principais tendencias: culteranismo e conceptismo. Farase lectura dramatizada dos sonetos máis relevantes de Quevedo, Góngora e Lope, de letrillas tradicionais dos mesmos autores e de fragmentos de obras de interpretación máis complexa. Explicaranse as características do teatro do século XVII, fixándose tanto no aspecto técnico do espectáculo teatral como no texto. Analizarase detalladamente o Arte nuevo de hacer comedias relacionándoo coas comedias da época. Estudarase a obra dramática de Lope de Vega, Tirso de Molina e Calderón de la Barca, analizando as súas obras máis relevantes.	5	7
11	O verbo e as palabras invariables	Estudarase o verbo desde o punto de vista morfolóxico, semántico e sintáctico; a conxugación verbal, as formas non persoais e as desinencias verbais (número, persoa, modo e tempo), fixándose especialmente nos tempos verbais. Traballaranse o adverbio e a súa clasificación; as preposicións, as conxuncións e os seus tipos e os conectores do discurso.	5	5
12	A oración simple	Explicarase o enunciado e os seus tipos segundo a modalidade e a súa consitución interna. Trazaranse as diferenzas entre sintagmas e oracións, explicando os tipos de sintagmas e as funcións sintácticas da oración simple.	5	7
13	A Ilustración	Atendendo unha vez máis á información sociohistórica, cultural e artística que caracterizou a España e Europa durante o século XVIII, traballaranse os cambios de mentalidade que incorpora á Ilustración. Leranse fragmentos de obras que representen as tendencias literarias dese século, prestando especial atención ó ensaio como xénero literario. Analizaranse os cambios que se producen no xénero teatral por mor da irrupción do Neoclasicismo e profundizarase nas consideracións sobre o papel da muller na sociedade española do momento que poden derivarse da lectura de obras teatrais como El sí de las niñas.	10	9
14	A oración composta	Explicaranse as oracións coordinadas e iustapostas, así como a súa tipoloxía. Traballaranse tamén as oracións subordinadas, especificando as diferenzas entre as substantivas, adxectivas e adverbiais. Tamén se estudarán as estruturas comparativas e consecutivas, así como os períodos de causalidade.	5	7
15	O Romanticismo	Atendendo unha vez máis á información sociohistórica, cultural e artística que caracterizou a España e Europa durante a primeira metade do século XIX, analizaranse as características do movemento romántico. Leranse e recitaranse poemas líricos e narrativos dos autores románticos máis representativos, para localizar neles os motivos e temas , linguaxe e métrica propios deste movemento. Tamén se lerán fragmentos de prosa romántica, tanto de ficción como non ficcional, atendendo ó nacemento do xénero periodístico a partir dos Artículos de Mariano José de Larrra. Finalmente, valoraranse as transformacións operadas no drama romántico en relación ó teatro neoclásico. Traballo sobre a evolución do mito de Don Juan, establecendo os vínculos intertextuais entre obras literarias e outras manifestacións artísticas en función de temas, tópicos, estruturas e linguaxes. Elementos de continuidade e ruptura.	5	9

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)

Bloque B1. As linguas e os seus falantes Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12	UD 13	UD 14	UD 15
CA1.1 - Recoñecer e valorar as linguas oficiais de España e as variedades dialectais do español, con especial atención ao galego e ao castelán, a partir da explicación do seu desenvolvemento histórico e sociolingüístico e da situación actual, contrastando de maneira explícita e coa metalinguaxe adecuada aspectos lingüísticos e discursivos das distintas linguas, así como trazos dos dialectos do español, en manifestacións orais, escritas e multimodais.
CA1.2 - Refutar prexuízos e estereotipos lingüísticos adoptando unha actitude de respecto e valoración da riqueza cultural, lingüística e dialectal, a partir da exploración e reflexión arredor dos fenómenos do contacto entre linguas, con especial atención ao papel das redes sociais e dos medios de comunicación, e da investigación sobre os dereitos lingüísticos e diversos modelos de convivencia entre linguas.
CA1.3 - Identificar e evitar os usos discriminatorios da lingua, os abusos de poder a través da palabra e os usos manipuladores da linguaxe a partir da reflexión e a análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.
CA1.4 - Utilizar estratexias para a resolución dialogada dos conflitos procurando consensos no ámbito persoal, educativo e social.

Contidos
C1.1 - Desenvolvemento sociohistórico e situación actual das linguas de España.
C1.2 - Estudo comparativo das principais variedades dialectais do español en España e en América.
C1.3 - Estratexias de reflexión interlingüística.
C1.4 - Detección de prexuízos e estereotipos lingüísticos coa finalidade de combatelos.
C1.5 - Os fenómenos de contacto entre linguas: bilingüismo, préstamos, interferencias. Diglosia lingüística e diglosia dialectal. O papel actual das redes sociais e dos medios de comunicación.
C1.6 - Dereitos lingüísticos, a súa expresión en leis e declaracións institucionais. Modelos de convivencia entre linguas, as súas causas e consecuencias. Linguas minoritarias e linguas minorizadas. A sustentabilidade lingüística.

Bloque B2. Comunicación: comprensión oral e escrita Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12	UD 13	UD 14	UD 15
CA2.1 - Identificar o sentido global, a estrutura, a información relevante en función das necesidades comunicativas e a intención do emisor en textos orais e multimodais complexos propios de diferentes ámbitos, analizando a interacción entre os diferentes códigos.
CA2.2 - Valorar a forma e o contido de textos orais e multimodais complexos, avaliando a súa calidade, fiabilidade e a idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.
CA2.3 - Identificar o sentido global, a estrutura, a información relevante e a intención do emisor de textos escritos e multimodais especializados, con especial atención a textos académicos e dos medios de comunicación, realizando as inferencias necesarias e con diferentes propósitos de lectura.
CA2.4 - Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.
CA2.5 - Localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura.
CA2.6 - Avaliar a veracidade de noticias e informacións, con especial atención ás redes sociais e outros contornos dixitais, seguindo pautas de análises, contraste e verificación, facendo uso da ferramenta adecuada e mantendo unha actitude crítica fronte ás posibles desviacións da información.
CA2.7 - Identificar e resolver problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.
CA2.8 - Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.

Contidos
C2.1 - Contexto vinculado ás estratexias de comprensión e análise crítica de textos orais, escritos e multimodais de diferentes ámbitos.
C2.1.1 - Análise dos compoñentes do feito comunicativo: grao de formalidade da situación e carácter público ou privado; distancia social entre os interlocutores; propósitos comunicativos e interpretación de intencións; canle de comunicación e elementos non verbais da comunicación.
C2.2 - Os xéneros discursivos desde o punto de vista da comprensión e análise crítica de textos orais, escritos e multimodais.
C2.2.1 - Análise das propiedades textuais: coherencia, cohesión e adecuación.
C2.2.2 - Interpretación dos xéneros discursivos propios do ámbito educativo. Os textos académicos.
C2.2.3 - Comprensión e análise crítica dos xéneros discursivos propios do ámbito social. As redes sociais e medios de comunicación.
C2.3 - Procesos de comprensión, análise e interpretación de diversos tipos de textos orais, escritos e multimodais.
C2.3.1 - Comprensión oral: sentido global do texto e relación entre as súas partes, selección e retención da información relevante. A intención do emisor. Detección dos usos discriminatorios da linguaxe verbal e non verbal. Valoración da forma e do contido do texto.
C2.3.2 - Comprensión lectora: sentido global do texto e relación entre as súas partes. A intención do emisor. Detección dos usos discriminatorios da linguaxe verbal e icónica. Os abusos de poder e a manipulación a través da linguaxe. Valoración da forma e do contido do texto.
C2.3.3 - Alfabetización informacional: busca autónoma e selección da información con criterios de fiabilidade, calidade e pertinencia. Noticias falsas e verificación de feitos. O ciberanzol.
C2.4 - Recoñecemento dos elementos lingüísticos en textos orais, escritos e multimodais.
C2.4.1 - Uso eficaz de dicionarios, manuais de consulta e de correctores ortográficos en soporte analóxico ou dixital.

Bloque B3. Comunicación: expresión oral e escrita Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12	UD 13	UD 14	UD 15
CA3.1 - Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.
CA3.2 - Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.
CA3.3 - Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.
CA3.4 - Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.
CA3.5 - Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.
CA3.6 - Avaliar a veracidade de noticias e informacións, con especial atención ás redes sociais e outros contornos dixitais, seguindo pautas de análise, contraste e verificación, facendo uso da ferramenta axeitada e mantendo unha actitude crítica fronte aos posibles desvíos da información.
CA3.7 - Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.
CA3.8 - Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.

Contidos
C3.1 - Contexto vinculado ás estratexias de produción e análise crítica de textos orais, escritos e multimodais de diferentes ámbitos.
C3.1.1 - Elaboración de textos tendo en conta os compoñentes do feito comunicativo: grao de formalidade da situación e carácter público ou privado; distancia social entre os interlocutores; propósitos comunicativos; canal de comunicación e elementos non verbais da comunicación.
C3.2 - Os xéneros discursivos desde o punto de vista da creación e interpretación crítica de textos orais, escritos e multimodais.
C3.2.1 - Respecto polas propiedades textuais: coherencia, cohesión e adecuación.
C3.2.2 - Xéneros discursivos propios do ámbito educativo. Creación de textos académicos.
C3.2.3 - Xéneros discursivos propios do ámbito social. Produción de textos propios das redes sociais e dos medios de comunicación.
C3.3 - Procesos de composición e revisión de diversos tipos de textos propios de natureza oral, escrita e multimodal.
C3.3.1 - Interacción oral e escrita de carácter formal. Tomar e deixar a palabra. Cooperación conversacional e cortesía lingüística
C3.3.2 - Produción oral formal: planificación e procura de información, textualización e revisión. Adecuación á audiencia e ao tempo de exposición. Elementos non verbais. Trazos discursivos e lingüísticos da oralidade formal. A deliberación oral argumentada.
C3.3.3 - Produción escrita. Proceso de elaboración: planificación, redacción, revisión e edición en diferentes soportes. Corrección gramatical e ortográfica. Propiedade léxica.
C3.3.4 - Alfabetización informacional: reorganización e síntese da información en esquemas propios e transformación en coñecemento; comunicación e difusión da información reelaborada de maneira creativa e respectuosa coa propiedade intelectual.
C3.4 - Uso discursivo dos elementos lingüísticos en textos propios orais, escritos e multimodais.
C3.4.1 - Emprego adecuado nos textos propios das formas lingüísticas para a expresión da subxectividade e da obxectividade.
C3.4.2 - Utilización de recursos lingüísticos para adecuar o rexistro á situación de comunicación.
C3.4.3 - Uso de conectores, marcadores discursivos e outros procedementos léxico-semánticos e gramaticais que contribúen á cohesión do texto.
C3.4.4 - Especial atención ás relacións entre as formas verbais como procedementos de cohesión dos textos propios.
C3.4.5 - Corrección lingüística e revisión ortográfica, gramatical e tipográfica dos textos. Uso eficaz de dicionarios, manuais de consulta e de correctores ortográficos en soporte analóxico ou dixital.
C3.4.6 - Utilización dos signos de puntuación como mecanismo organizador do texto escrito e a súa relación co significado.

Bloque B4. Educación literaria Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12	UD 13	UD 14	UD 15
CA4.1 - Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.
CA4.2 - Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.
CA4.3 - Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.
CA4.4 - Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.
CA4.5 - Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.
CA4.6 - Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.
CA4.7 - Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.
CA4.8 - Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.

Contidos
C4.1 - Lectura autónoma de obras relevantes de autoras e autores da literatura universal contemporánea, que susciten reflexión sobre o propio itinerario lector, así como a inserción no debate interpretativo da cultura. Procesos e estratexias.
C4.1.1 - Selección das obras coa axuda de recomendacións especializadas.
C4.1.2 - Participación activa no circuíto literario e lector en contexto presencial e dixital. Utilización autónoma de todo tipo de bibliotecas. Acceso a outras experiencias culturais.
C4.1.3 - Expresión argumentada dos gustos lectores persoais. Diversificación do corpus lido, atendendo aos circuítos comerciais do libro e distinguindo entre literatura canónica e de consumo, clásicos e bestsellers.
C4.1.4 - Comunicación da experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica, atendendo a aspectos temáticos, a xénero e subxénero, a elementos da estrutura, así como ao estilo e aos valores éticos e estéticos das obras.
C4.1.5 - Mobilización da experiencia persoal, lectora e cultural para establecer vínculos entre a obra lida e aspectos da actualidade ou outras manifestacións literarias ou artísticas.
C4.1.6 - Recomendación de lecturas en soportes variados, atendendo a aspectos temáticos, formais e intertextuais.
C4.2 - Lectura guiada de clásicos da literatura española desde a Idade Media ata o Romanticismo, inscritos en itinerarios temáticos ou de xénero. Procesos e estratexias.
C4.2.1 - Construción compartida da interpretación das obras a través de discusións ou conversacións literarias.
C4.2.2 - Análise dos elementos constitutivos do xénero literario e a súa relación co sentido da obra. Efectos na recepción dos seus recursos expresivos.
C4.2.3 - Utilización da información sociohistórica, cultural e artística para interpretar as obras e comprender o seu lugar na tradición literaria.
C4.2.4 - Vínculos intertextuais entre obras e outras manifestacións artísticas en función de temas, tópicos, estruturas e linguaxes. Elementos de continuidade e ruptura.
C4.2.5 - Expresión argumentada da interpretación dos textos, integrando os diferentes aspectos analizados e atendendo aos seus valores culturais, éticos e estéticos. Lectura con perspectiva de xénero.
C4.2.6 - Lectura expresiva, dramatización e recitado atendendo aos procesos de comprensión, apropiación e oralización implicados.
C4.2.7 - Creación de textos de intención literaria a partir das obras lidas.

Bloque B5. Reflexión sobre a lingua Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12	UD 13	UD 14	UD 15
CA5.1 - Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.
CA5.2 - Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.
CA5.3 - Elaborar e presentar os resultados de pequenos proxectos de investigación sobre aspectos relevantes do funcionamento da lingua, formulando hipóteses e establecendo xeneralizacións, utilizando os conceptos e a terminoloxía lingüística adecuada e consultando de maneira autónoma dicionarios, manuais e gramáticas.

Contidos
C5.1 - Elaboración de conclusións propias sobre o funcionamento do sistema lingüístico cunha metalinguaxe específica a partir da observación, comparación e clasificación de unidades comunicativas e do contraste entre linguas.
C5.1.1 - Diferenzas relevantes e interseccións entre lingua oral e lingua escrita: aspectos sintácticos, léxicos e pragmáticos.
C5.1.2 - A lingua como sistema interconectado con diferentes niveis: fonolóxico, morfolóxico, sintáctico e semántico.
C5.1.3 - Distinción entre a forma (categorías gramaticais) e a función das palabras (funcións sintácticas da oración simple e composta).
C5.1.4 - Relación entre a estrutura semántica (significados verbais e argumentos) e sintáctica (suxeito, predicado e complementos) da oración simple e composta en función do propósito comunicativo.
C5.1.5 - Procedementos de adquisición e formación de palabras e reflexión sobre as mudanzas no seu significado. As relacións semánticas entre palabras. Valores denotativos e connotativos en función da súa adecuación ao contexto e ao propósito comunicativo.
C5.1.6 - Uso autónomo de dicionarios, manuais de gramática e outras fontes de consulta para obter información gramatical de carácter xeral.

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)

Unidade didáctica 1 A comunicación

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso
CA1.1 Recoñecer e valorar as linguas oficiais de España e as variedades dialectais do español, con especial atención ao galego e ao castelán, a partir da explicación do seu desenvolvemento histórico e sociolingüístico e da situación actual, contrastando de maneira explícita e coa metalinguaxe adecuada aspectos lingüísticos e discursivos das distintas linguas, así como trazos dos dialectos do español, en manifestacións orais, escritas e multimodais.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	35
CA1.2 Refutar prexuízos e estereotipos lingüísticos adoptando unha actitude de respecto e valoración da riqueza cultural, lingüística e dialectal, a partir da exploración e reflexión arredor dos fenómenos do contacto entre linguas, con especial atención ao papel das redes sociais e dos medios de comunicación, e da investigación sobre os dereitos lingüísticos e diversos modelos de convivencia entre linguas.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo na maioría de sesións. Presentación dos textos académicos propostos cun grao suficiente de elaboración en relación ós elementos avaliados. Presentación dos traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación ós elementos avaliados.	15
CA1.3 Identificar e evitar os usos discriminatorios da lingua, os abusos de poder a través da palabra e os usos manipuladores da linguaxe a partir da reflexión e a análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	35
CA1.4 Utilizar estratexias para a resolución dialogada dos conflitos procurando consensos no ámbito persoal, educativo e social.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo na maioría de sesións. Presentación dos textos académicos propostos cun grao suficiente de elaboración en relación ós elementos avaliados. Presentación dos traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación ós elementos avaliados.	15

Unidade didáctica 2 O texto e as súas propiedades

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso




CA2.1 Identificar o sentido global, a estrutura, a información relevante en función das necesidades comunicativas e a intención do emisor en textos orais e multimodais complexos propios de diferentes ámbitos, analizando a interacción entre os diferentes códigos.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA2.2 Valorar a forma e o contido de textos orais e multimodais complexos, avaliando a súa calidade, fiabilidade e a idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	15
CA2.3 Identificar o sentido global, a estrutura, a información relevante e a intención do emisor de textos escritos e multimodais especializados, con especial atención a textos académicos e dos medios de comunicación, realizando as inferencias necesarias e con diferentes propósitos de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	15
CA2.4 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA2.5 Localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na avaliación, análise e verificación de información e desenvolvemento suficiente da actitude crítica propia da etapa.	15
CA2.6 Avaliar a veracidade de noticias e informacións, con especial atención ás redes sociais e outros contornos dixitais, seguindo pautas de análises, contraste e verificación, facendo uso da ferramenta adecuada e mantendo unha actitude crítica fronte ás posibles desviacións da información.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na avaliación, análise e verificación de información e desenvolvemento suficiente da actitude crítica propia da etapa.	15
CA2.7 Identificar e resolver problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA2.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10

Unidade didáctica 3 As modalidades textuais. O texto xornalístico e publicitario.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso












CA1.1 Recoñecer e valorar as linguas oficiais de España e as variedades dialectais do español, con especial atención ao galego e ao castelán, a partir da explicación do seu desenvolvemento histórico e sociolingüístico e da situación actual, contrastando de maneira explícita e coa metalinguaxe adecuada aspectos lingüísticos e discursivos das distintas linguas, así como trazos dos dialectos do español, en manifestacións orais, escritas e multimodais.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	15
CA1.2 Refutar prexuízos e estereotipos lingüísticos adoptando unha actitude de respecto e valoración da riqueza cultural, lingüística e dialectal, a partir da exploración e reflexión arredor dos fenómenos do contacto entre linguas, con especial atención ao papel das redes sociais e dos medios de comunicación, e da investigación sobre os dereitos lingüísticos e diversos modelos de convivencia entre linguas.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na avaliación, análise e verificación de información e desenvolvemento suficiente da actitude crítica propia da etapa.	5
CA1.3 Identificar e evitar os usos discriminatorios da lingua, os abusos de poder a través da palabra e os usos manipuladores da linguaxe a partir da reflexión e a análise dos elementos lingüísticos, textuais e discursivos utilizados, así como dos elementos non verbais que rexen a comunicación entre as persoas.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na avaliación, análise e verificación de información e desenvolvemento suficiente da actitude crítica propia da etapa.	5
CA1.4 Utilizar estratexias para a resolución dialogada dos conflitos procurando consensos no ámbito persoal, educativo e social.	Táboa de indicadores	Emprego de habilidades sociais na aula cun grao suficiente de destreza.	2
CA2.1 Identificar o sentido global, a estrutura, a información relevante en función das necesidades comunicativas e a intención do emisor en textos orais e multimodais complexos propios de diferentes ámbitos, analizando a interacción entre os diferentes códigos.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA2.2 Valorar a forma e o contido de textos orais e multimodais complexos, avaliando a súa calidade, fiabilidade e a idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	3
CA2.3 Identificar o sentido global, a estrutura, a información relevante e a intención do emisor de textos escritos e multimodais especializados, con especial atención a textos académicos e dos medios de comunicación, realizando as inferencias necesarias e con diferentes propósitos de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA2.4 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA2.5 Localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na avaliación, análise e verificación de información e desenvolvemento suficiente da actitude crítica propia da etapa.	2
CA2.6 Avaliar a veracidade de noticias e informacións, con especial atención ás redes sociais e outros contornos dixitais, seguindo pautas de análises, contraste e verificación, facendo uso da ferramenta adecuada e mantendo unha actitude crítica fronte ás posibles desviacións da información.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na avaliación, análise e verificación de información e desenvolvemento suficiente da actitude crítica propia da etapa.	3
CA2.7 Identificar e resolver problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA2.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	1
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	1
CA3.6 Avaliar a veracidade de noticias e informacións, con especial atención ás redes sociais e outros contornos dixitais, seguindo pautas de análise, contraste e verificación, facendo uso da ferramenta axeitada e mantendo unha actitude crítica fronte aos posibles desvíos da información.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na avaliación, análise e verificación de información e desenvolvemento suficiente da actitude crítica propia da etapa.	1
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA5.1 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Táboa de indicadores	Revisión e mellora habituais dos propios textos.	1
CA5.2 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA5.3 Elaborar e presentar os resultados de pequenos proxectos de investigación sobre aspectos relevantes do funcionamento da lingua, formulando hipóteses e establecendo xeneralizacións, utilizando os conceptos e a terminoloxía lingüística adecuada e consultando de maneira autónoma dicionarios, manuais e gramáticas.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	1

Unidade didáctica 4 A diversidade lingüística

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso



































CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían. Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	5
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.1 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.2 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.3 Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na avaliación, análise e verificación de información e desenvolvemento suficiente da actitude crítica propia da etapa.	10
CA4.4 Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	5
CA4.5 Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.6 Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.7 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.8 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5

Unidade didáctica 5 Literatura medieval

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso


















































CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	5
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.1 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.2 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.3 Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.4 Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	5
CA4.5 Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.6 Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.7 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.8 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5

Unidade didáctica 6 Literatura do século XV

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso

































































CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	5
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.1 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.2 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.3 Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.4 Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	5
CA4.5 Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.6 Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.7 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.8 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5

Unidade didáctica 7 Clases de palabras I: sustantivo e adxectivo; determinante e pronome.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso
















































































CA2.1 Identificar o sentido global, a estrutura, a información relevante en función das necesidades comunicativas e a intención do emisor en textos orais e multimodais complexos propios de diferentes ámbitos, analizando a interacción entre os diferentes códigos.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA2.2 Valorar a forma e o contido de textos orais e multimodais complexos, avaliando a súa calidade, fiabilidade e a idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA2.3 Identificar o sentido global, a estrutura, a información relevante e a intención do emisor de textos escritos e multimodais especializados, con especial atención a textos académicos e dos medios de comunicación, realizando as inferencias necesarias e con diferentes propósitos de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA2.4 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA2.5 Localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na avaliación, análise e verificación de información e desenvolvemento suficiente da actitude crítica propia da etapa.	2
CA2.6 Avaliar a veracidade de noticias e informacións, con especial atención ás redes sociais e outros contornos dixitais, seguindo pautas de análises, contraste e verificación, facendo uso da ferramenta adecuada e mantendo unha actitude crítica fronte ás posibles desviacións da información.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA2.7 Identificar e resolver problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA2.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	3
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	2
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	3
CA3.6 Avaliar a veracidade de noticias e informacións, con especial atención ás redes sociais e outros contornos dixitais, seguindo pautas de análise, contraste e verificación, facendo uso da ferramenta axeitada e mantendo unha actitude crítica fronte aos posibles desvíos da información.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na avaliación, análise e verificación de información e desenvolvemento suficiente da actitude crítica propia da etapa.	2
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	3
CA4.1 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	2
CA4.2 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	2
CA4.3 Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.4 Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	3
CA4.5 Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.6 Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	2
CA4.7 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.8 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	3
CA5.1 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	3
CA5.2 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	2
CA5.3 Elaborar e presentar os resultados de pequenos proxectos de investigación sobre aspectos relevantes do funcionamento da lingua, formulando hipóteses e establecendo xeneralizacións, utilizando os conceptos e a terminoloxía lingüística adecuada e consultando de maneira autónoma dicionarios, manuais e gramáticas.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	3

Unidade didáctica 8 O Renacemento

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso











































































































CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	5
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.1 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.2 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.3 Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.4 Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	5
CA4.5 Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.6 Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.7 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.8 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5

Unidade didáctica 9 Miguel de Cervantes e a prosa barroca

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso


























































































































CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	5
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.1 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.2 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.3 Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.4 Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	5
CA4.5 Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.6 Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os proxectos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.7 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.8 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5

Unidade didáctica 10 Barroco: poesía e teatro.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso









































































































































CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	5
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.1 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.2 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.3 Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.4 Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	5
CA4.5 Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.6 Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os proxectos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.7 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.8 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5

Unidade didáctica 11 O verbo e as palabras invariables

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso
























































































































































CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	10
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	15
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.6 Avaliar a veracidade de noticias e informacións, con especial atención ás redes sociais e outros contornos dixitais, seguindo pautas de análise, contraste e verificación, facendo uso da ferramenta axeitada e mantendo unha actitude crítica fronte aos posibles desvíos da información.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	15
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	20

Unidade didáctica 12 A oración simple

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso
































































































































































CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	5
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.1 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.2 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	2
CA4.3 Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.4 Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	2
CA4.5 Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	2
CA4.6 Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	2
CA4.7 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.8 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	6
CA5.1 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	6
CA5.2 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	3
CA5.3 Elaborar e presentar os resultados de pequenos proxectos de investigación sobre aspectos relevantes do funcionamento da lingua, formulando hipóteses e establecendo xeneralizacións, utilizando os conceptos e a terminoloxía lingüística adecuada e consultando de maneira autónoma dicionarios, manuais e gramáticas.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	2

Unidade didáctica 13 A Ilustración

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso


















































































































































































CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	5
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.1 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.2 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.3 Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.4 Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	5
CA4.5 Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.6 Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.7 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.8 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5

Unidade didáctica 14 A oración composta

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso

































































































































































































CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	5
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.1 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.2 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.3 Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.4 Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	5
CA4.5 Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.6 Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.7 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.8 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5

Unidade didáctica 15 O Romanticismo

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso
















































































































































































































CA3.1 Realizar exposicións e argumentacións orais formais con diferente grao de planificación sobre temas de interese científico e cultural e de relevancia académica e social, axustándose ás convencións propias de cada xénero discursivo e con fluidez, rigor, coherencia, cohesión e o rexistro axeitado, en diferentes soportes e utilizando de maneira eficaz recursos verbais e non verbais.	Táboa de indicadores	Grao suficiente de destreza na exposición, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.2 Participar de maneira activa e adecuada en interaccións orais (formais e informais) e no traballo en equipo con actitudes de escoita activa e estratexias de cooperación conversacional e cortesía lingüística.	Táboa de indicadores	Participación autónoma e traballo cooperativo no número considerado suficiente de sesións.	5
CA3.3 Elaborar textos académicos coherentes, cohesionados e co rexistro adecuado sobre temas curriculares ou de interese social e cultural, precedidos dun proceso de planificación que atenda á situación comunicativa, destinatario, propósito e canle e de redacción e revisión de borradores de maneira individual ou entre iguais, ou mediante outros instrumentos de consulta.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA3.4 Incorporar procedementos para enriquecer os textos, atendendo a aspectos discursivos, lingüísticos e de estilo, con precisión léxica e corrección ortográfica e gramatical.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.5 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen organizar e integrar a información en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.7 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e corrixir problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA3.8 Explicar e argumentar a interrelación entre o propósito comunicativo e as eleccións lingüísticas do emisor, así como os seus efectos no receptor, utilizando o coñecemento explícito da lingua e unha metalinguaxe específica.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.1 Valorar a forma e o contido de textos complexos avaliando a súa calidade, a fiabilidade e idoneidade da canle utilizada, así como a eficacia dos procedementos comunicativos empregados.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.2 Elaborar traballos de investigación de maneira autónoma, en diferentes soportes, sobre temas curriculares de interese cultural que impliquen localizar, seleccionar e contrastar información procedente de diferentes fontes; calibrar a súa fiabilidade e pertinencia en función dos obxectivos de lectura; organizala e integrala en esquemas propios; e reelaborala e comunicala de maneira creativa, adoptando un punto de vista crítico e respectuoso coa propiedade intelectual.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.3 Elixir e ler de maneira autónoma obras relevantes da literatura contemporánea e deixar constancia do progreso do itinerario lector e cultural persoal mediante a explicación argumentada dos criterios de selección das lecturas, as formas de acceso á cultura literaria e da experiencia de lectura.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.4 Partillar a experiencia lectora utilizando unha metalinguaxe específica e elaborar una interpretación persoal establecendo vínculos argumentados con outras obras e outras experiencias artísticas e culturais.	Táboa de indicadores	Explicar e argumentar cun grao suficiente de destreza sobre os aspectos que se avalían.	5
CA4.5 Explicar e argumentar a interpretación das obras lidas mediante a análise das relacións internas dos seus elementos constitutivos co sentido da obra e das relacións externas do texto co seu contexto sociohistórico e coa tradición literaria, utilizando unha metalinguaxe específica e incorporando xuízos de valor vinculados á apreciación estética das obras.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.6 Desenvolver proxectos de investigación que se concreten nunha exposición oral, un ensaio ou unha presentación multimodal, establecendo vínculos argumentados entre os clásicos da literatura española obxecto de lectura guiada e outros textos e manifestacións artísticas clásicas ou contemporáneas, en función de temas, tópicos, estruturas, linguaxe, recursos expresivos e valores éticos e estéticos, e explicitando a implicación e a resposta persoal do lector na lectura.	Táboa de indicadores	Presentación de todos os traballos que se propoñan cun grao suficiente de elaboración en relación a todos os elementos que se avalían.	5
CA4.7 Crear textos persoais ou colectivos con intención literaria e conciencia de estilo, en distintos soportes e coa axuda doutras linguaxes artísticas e audiovisuais, a partir da lectura de obras ou fragmentos significativos en que se empreguen as convencións formais dos diversos xéneros e estilos literarios.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	10
CA4.8 Revisar os propios textos e facer propostas de mellora argumentando as mudanzas a partir da reflexión metalingüística e interlingüística e utilizando unha metalinguaxe específica, e identificar e solucionar problemas de comprensión lectora utilizando os coñecementos explícitos sobre a lingua e o seu uso.	Proba escrita	Grao suficiente de destreza na resolución da proba, atendendo a todos os elementos que se avalían.	5

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)

Descrición

As exposicións realizadas polos docentes resultan ser o modelo máis rendible, pois permiten transmitir con rapidez os contidos. Porén, a eficacia deste método está a ser moi cuestionada, porque téñense producido grandes cambios no alumnado e as súas estratexias de aprendizaxe e incluso a súa capacidade de concentración. Por todo isto, recurrirase a ese modelo en determinadas ocasións e durante un tempo reducido, para evitar que o alumnado se descolgue da explicación teórica. Empregarase, por exemplo, para introducir unha corrente literaria, acompañado de ferramentas que faciliten o acceso ós contidos a través da imaxe, en relación coa consolidación da cultura visual. Así, combinarase o método clásico coa lección comunicativa, que permite que a intervención do alumnado durante a exposición, facendo que o intercambio comunicativo sexa bidireccional.

- Método demostrativo: consiste en transmitir a información por medio da realización dun modelo co objectivo de que o alumnado poida executar prácticas similares de forma autónoma. Resulta útil nesta materia para a adquisición da habilidade necesaria para a execución de comentarios de texto literarios ou de análise sintáctica.

- Método por descubrimento: plantexamento da realización de traballos de investigación grupales ao longo do curso, guiados mediante a aportación de bibliografía e que poden rematar cunha exposición na aula.

- Método interrogativo: A súa aplicación desenvólvese de forma puntual, fundamentalmente para levar a cabo a evaluación dos contenidos adquiridos por medio de probas escritas. Tamén se pode empregar este sistema de preguntas e respostas mediante outro tipo de actividades, coma as preguntas na aula ou os debates sobre cuestións académicas.

Ademais, entre todas as competencias, daráselle prioridade á competencia de comunicación lingüística, e en segundo lugar, ás competencias persoal, social e de aprender a aprender e de conciencia e expresións culturais.

No relativo á Lingua, traballarase o enfoque comunicativo, sin esquecer o gramatical. Este estudiarase de forma práctica, para mellorar a cohesión textual e a adecuación ortográfica e léxica do alumnado. Intentarase traballar con frecuencia un texto periodístico relacionado con temas de actualidade, que sirva neste curso para familiarizarse e afianzar o comentario crítico en formato de texto argumentativo.

En canto á Literatura, os alumnos/as lerán pola súa conta, na casa, os libros de lectura obrigatoria, pero adicaránselle algúns días aos libros na clase: un primero de motivación á lectura, lendo algún fragmento e adiantando o argumento e algunhas claves de lectura; outro de evaluación; e outro de conclusión, valorando as aportacións do libro.

Os textos clásicos serán lidos na clase e comentados, para facilitar a súa comprensión; será así especialmente co xénero lírico.

Finalmente, a miúdo os alumnos terán que traer lidos da casa pequenos relatos, textos, poemas para traballar sobre eles na clase seguinte.

Tendo en conta a perspectiva que se adoptará na clase no tratamento dos contidos literarios, é fundamental adestrar a capacidade de comprensión e valoración crítica dos textos literarios (habilidade que será evaluada con distintos instrumentos, incluidos os exames). Debe quedar claro que saber literatura non consiste en memorizar as características de épocas e autores, senón en valorar de forma crítica, xustificada e razoada as obras literarias, sabendo vencellalas ao contexto da época da súa creación.

En cualquera momento, o docente pode realizar unha proba breve sobre o tema do día. Serán preguntas non moi esixentes, pero que non poderá contestar quen non teña lido o tema. A non superación da proba valorarase negativamente.

Frecuentemente pediráselle ao alumnado que realice traballos de investigación sobre un autor, un acontecimento histórico ou un movimento literario empregando internet e/ou enciclopedias. Para guiar este tipo de traballo, proporcionaráselle bibliografía adaptada e referencias sobre webs que sexan axeitadas para a súa consulta. Empregarase a aplicación Google Classroom tanto para subir documentos bibliográficos coma para recibir os traballos ou borradores elaborados polo alumnado.

4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)

Denominación
Libro de texto: Lengua Castellana y Literatura 1º de Bachillerato, ed. Anaya
Libros de lectura obrigatorios propostos para o presente 23-24.
Diccionario da Real Academia da Lingua.
Uso de la aplicación Google Classroom para a comunicación directa sobre a materia, a programación e entrega de tarefas e a aportación de bibliografía pensada para a ampliación.
Uso da plataforma de comunicación telemática Meet, de seren precisa.

Descrición Non se rexistrou texto

5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)

Descrición

Na primeira semana de curso, se se considera necesario, elaborarase unha proba escrita con dúas partes: comentario de texto e cuestionario tipo test. O comentario de texto avalía especificamente a capacidade de comprensión e expresión escrita, e o test recolle os contidos curriculares básicos da materia a nivel de 4º de ESO. Se a docente dispón de datos suficientes sobre a evolución do alumnado nesta materia ó longo da súa escolarización na etapa educativa anterior (ESO), esta proba non se realizará.

5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)

Pesos na materia

Instrumentos de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12	UD 13	UD 14	UD 15	Total programación
Pesos das unidades didácticas (%)	5.0	5.0	5.0	5.0	10.0	10.0	5.0	10.0	10.0	5.0	5.0	5.0	10.0	5.0	5.0	100.0
Proba escrita	70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	75.0	70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	70.25
Táboa de indicadores	30.0	30.0	30.0	30.0	30.0	30.0	25.0	30.0	30.0	30.0	30.0	30.0	30.0	30.0	30.0	29.750000000000007

* Criterios de cualificación

VALORACIÓN DA COMPETENCIA LINGÜÍSTICA E DAS COMPETENCIAS CIDADÁ E DE CONCIENCIA E EXPRESIÓNS CULTURAIS.

1. Probas periódicas: un 80 % da nota trimestral. Farase a media destas probas, que se valorarán de 0 a 10 puntos. Estes controis incluen:

o Controis específicos de lingua e literatura, (70% do cómputo correspondente a controis periódicos) cos contidos determinados previamente na programación. Programaranse dous controis ó longo de cada avaliación (6 en total) cun valor individual do 35% da nota trimestral, sendo preciso obter polo menos un 3.5 en cada un deles para que se faga media co anterior ou seguinte.

o Controis de lectura, (10% correspondente ós controis periódicos) nos que se avaliará, en primeiro lugar, que o alumnado teña feito unha lectura reflexiva do libro, pero se medirá tamén o nivel de comprensión e expresión escrita. Farase un trimestral. O docente podErá propoñer a recuperación deste control no caso de que observe claramente que o alumno/a non fixo esa lectura.

B. VALORACIÓN DA COMPETENCIA LINGÜÍSTICA CON INCLUSIÓN DA COMPETENCIA PERSOAL, SOCIAL E DE APRENDER A APRENDER E A COMPETENCIA DIXITAL.

2. Observación do profesor: 20% da nota trimestral, que inclue:

Control de comentario crítico: 10% da cualificación, que suporá a entrega en data e forma dos comentarios propostos durante cada trimestre pola docente.

Tarefas diarias, (10% da cualificación) tanto as realizadas en clase coma na casa. Incluense neste apartado os exames orais (exposición oral de contidos), os traballos de investigación (p. ex., unha entrevista, lectura e comentario literario dun poema, etc.). Neste tipo de tarefas, sempre que impliquen a súa divulgación a través da oralidade, propoñerase o emprego das tecnoloxías para acompañalas de presentacións tipo power point ou semellantes. Deste modo mediranse tanto a competencia dixital coma a de aprender a aprender.

3. As faltas de ortografía restarán 0,2 no caso dos erros ortográficos relacionados cun uso desaxeitado das grafías máis recoñecibles. As faltas relativas á acentuación e a grafías máis inusuais suporán a pérdida de 0.1 décimas, sempre que no se trate de erros graves, en cuxo caso o alumnado perdería 0.2 décimas. A nota final dos exames é a que resulta de restar á cualificación inicial as faltas ortográficas. Descontarase un máximo de 2 puntos por faltas de ortografía en cada proba escrita.

Non se fará unha recuperación de cada unha das avaliacións, senón que o alumnado terá a oportunidade de presentarse a unha proba a comezos de xuño, antes da celebración da avaliación ordinaria, na que poderá recuperar independentemente cada unha das avaliacións suspensas. Só se a profesora o considera necesario ou pertinente programará recuperacións de avaliacións durante o curso, de xeito puntual e atendendo a cirterios de necesidades individuais ou grupais. O exame que corresponde á convocatoria extraordinaria, agora programada polas autoridades educativas antes do 21 de xuño, será do contido de todo o curso, incluíndo os libros de lectura. Considerarase que o alumno/a superou a materia se na proba da convocatoria ordinaria obtén polo menos un 5 como cualificación.

Para a avaliación final ordinaria farase a media das tres avalicións. Considerarase superada a materia de Lingua Castelá e Literatura cando o alumnado obteña unha media das tres avalicións igual ou superior a 5, sempre que a cualificación individual de cada unha delas sexa superior a 3.5. Se o alumno o alumna acada ou supera a cualificación media de 5, a nota recollida na acta de avaliación do día 11 de xuño será a final. Para a avalición extraordinaria terase en conta solo o resultado dunha única proba a realizar antes do 22 de junio.

Para o alumnado que participe activa e regularmente, o Club de lectura suporá un incentivo de 0.5 puntos sobre a nota final de curso.

* Criterios de recuperación

Non se fará unha recuperación de cada unha das avaliacións, senón que o alumno terá a oportunidade de presentarse a unha proba a comezos de xuño, antes da celebración da avaliación ordinaria, na que poderá recuperar independientemente cada unha das avalicións pendentes. Solo se o profesor/a o considera preciso ou pertinente se programarán recuperacións de avaliacións de modo puntual, atendendo a criterios de necesidades colectivas ou individuais. O exame que corresponde á convocatoria extraordinaria, agora programada polas autoridades educativas antes do 22 junio, será de todo o contido do curso, incluindo os libros de lectura. Considerarase que o alumno/a superou a materia se na proba da convocatoria extraordinaria obtén polo menos un 5 como cualificación.

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)

Descrición

Non é de aplicación.

5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)

Descrición

Non é de aplicación nesta materia.

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)

Descrición

As aulas reflicten a diversidade da sociedade na que vivimos. O recoñecemento da diversidade do alumnado constitúe un principio fundamental que debe rexer toda acción educativa. Unha das finalidades da educación é asegurar a igualdade de oportunidades de todos os alumnos e alumnas poñendo os medios para evitar o fracaso escolar e o risco de abandono do sistema educativo.

A atención á diversidade enténdese como o conxunto de actuacións educativas dirixidas a dar resposta ás diferentes capacidades, motivacións e intereses, ritmos e estilos de aprendizaxe e situacións persoais do alumnado. Estas medidas oriéntanse a alcanzar os obxectivos e as competencias establecidas para o bacharelato e réxense polos principios de equidade, calidade e igualdade de oportunidades, non discriminación, integración, accesibilidade e cooperación da comunidade educativa.

As medidas de atención á diversidade deben atender ao principio de inclusión educativa. Isto supón recoñecer a lexitimidade das diferenzas de todas as persoas, asumíndoas como un valor que enriquece o contexto educativo. Este principio establece que todos os alumnos e as alumnas, sexa cal sexa a súa condición persoal, poden aprender sempre que a súa contorna educativa ofreza condicións necesarias de acceso e outorgue experiencias de aprendizaxe significativas para todos e todas.

Neste sentido, faise preciso establecer medidas, metodoloxías e compoñentes que permitan ao profesorado abordar con garantías a diversidade das súas aulas. O plan de atención concretarase nos seguintes elementos:

- Combinación de metodoloxías e fíos condutores das unidades didácticas, vinculados ao desenvolvemento emocional do alumnado e á súa integración no grupo. Uso de métodos diferenciados que teñan en conta os diferentes ritmos de aprendizaxe do alumnado e favorezan a capacidade de aprender por si mesmos.

- Diversidade de agrupamentos e tarefas propostos, articulación de itinerarios diferenciados e combinación de linguaxes e soportes orientados a satisfacer as esixencias de aprendizaxe de cada alumno ou alumna e a permitir o seu desenvolvemento individual.

- Deseño de programas específicos reforzo e ampliación destinados a mellorar as posibilidades de alcanzar os obxectivos da etapa.

- A resolución de problemas e conflitos en colaboración e a toma de decisións baseadas en xuízos morais, co fin de contribuír á adquisición das competencias necesarias para seguir os procesos de pensamento, utilizar o razoamento e analizar criticamente os problemas sociais e históricos.

- A gradación da aprendizaxe. O desenvolvemento das capacidades e dos contidos deberá facerse dun xeito gradual e progresivo, de maneira que se vaian adquirindo habilidades máis complexas que propicien a aprendizaxe individual e autónoma. A gradación entre cursos non se establece principalmente mediante a distribución diferenciada de contidos, senón en función da diferente complexidade dos textos, das habilidades de comprensión ou expresión requiridas, da metalinguaxe necesaria para a reflexión sobre os usos ou do grao de autonomía do alumnado.

- Realización de proxectos significativos para o alumnado. O deseño de tarefas e proxectos de traballo deben basearse en contextos auténticos e recoñecibles para resultar significativos. Alén diso, o traballo colaborativo en proxectos debe potenciar que cada adolescente teña os seus tempos e os seus espazos de protagonismo e o recoñecemento da súa valía persoal e da súa capacidade de contribuír a desenvolver a actividade, reforzando así a autoestima, a autonomía, a reflexión e a responsabilidade.

- O traballo cooperativo, coa proposta de tarefas nas que o alumnado debe regular a súa conduta, a súa expresión e a súa capacidade para relacionarse cos demais. A través do diálogo e da interacción entre o alumnado, contribuirase a desenvolver a capacidade de participar activamente nun equipo, a reflexión sobre as propias ideas, o respecto crítico a outros puntos de vista, o recoñecemento dos propios valores e limitacións, a adaptación ás necesidades colectivas, a asunción de responsabilidades e o respecto ás normas acordadas.

Así mesmo, empregaranse as ferramentas elaboradas pola Consellería para a prevención, detección precoz e tratamento da diversidade, como son os protocolos específicos dirixidos a favorecer a inclusión educativa do alumnado.

7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)

Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso

Secuencia	Elementos transversais	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12	UD 13	UD 14	UD 15
1	Os caminños

Observacións

Ademais dos contidos transversais distribuidos en cada unha das unidades do curso, o centro, dirixido pola Coordinación de Biblioteca, decidíu traballar conxuntamente baixo o epígrafe Os camiños. O tema organizarase en tres liñas que se desenvolverán cada unha nun trimestre e que reciben o nome de Camiños culturais, Camiños naturais e Camiños emocionais.

Este Departamento considera que a lingua e a literatura traballan os tres subtemas; por suposto, os camiños culturais foron deseñados ó longo do tempo empregando a lingua para a súa descrición e tendo en conta a literatura como un emblema cultural, que identifica e distingue ós pobos entre sí, pero tamén os unifica. Os camiños naturais están tamén asociados á lingua, xa que o coñecemento pormenorizado das xeografías humana e territorial precisa para a súa divulgación da lingua e tamén da literatura, de xeito que se produce unha simbiose entre camiño cultural e natural. Finalmente, os camiños emocionais son moi a miúdo a preocupación máis visible dos escritores de todos os tempos, e as súas reflexións e percepcións axudan a delimitar e madurar as emocións propias.

Co obxectivo de traballar en concreto os tres tipos de camiños, pódense propoñer traballos escíficos relativos a algunha obra concreta, coa intención de difundilos xunto con outros elaborados noutras áreas ou materias. Estes traballos poden en ocasións incluirse dentro daqueles que impliquen unha exposición individual ou grupal planificada, sempre obxecto dunha valoración propia da materia, ademáis de transversal. Os contidos dos mesmos poden variar en función do curso ou grupo e da docente.

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)

Actividade	Descrición	1º trim.	2º trim.	3º trim.
Visionado de películas	O visionado de películas é un excelente vehículo para completar e enriquecer as aprendizaxes do noso alumnado. Podemos visionar filmes baseados nalgúns dos libros lidos en clase ou nos clubs de lectura do centro. Esta actividade, ademais de relacionar linguaxes distintas, axudará a mellorar as destrezas de comunicación do alumnado, as habilidades sociais (capacidades conversacionais, tanto verbais como non verbais) e a expresión de emocións. Tamén é unha actividade idónea para potenciar a autoestima dos/as participantes.
Asistencia a representacións teatrais	O texto teatral adquire todo o seu sentido cando se representa. O alumnado debe ter a ocasión de asistir a unha obra de teatro que o poña en contacto co mundo da interpretación e actualice os textos dramáticos para mellorar a súa comprensión.
Viaxes culturais	O Departamento organizará ou participará en viaxes culturais de catro ou cinco días, que supoñan un incentivo intelectual para o noso alumnado.
Club de lectura	O Centro ten dentro dos seus programas o club de lectura, no que se seleccionan obras literarias en castelán para ler, partillando despois as impresións e emocións que a literatura provoca no lector.

Observacións Non se rexistraron observacións

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)

Categoría indicador de logro	Indicadores de logro
Organización xeral da aula e o aproveitamento dos recursos	Ao inicio de cada unidade didáctica, realízase unha introdución sobre o tema e actividades de recoñecemento e activación dos coñecementos previos do alumnado ao respecto.
Organización xeral da aula e o aproveitamento dos recursos	Ao comezo do desenvolvemento de cada unidade, proporciónase ao alumnado un cadro sinóptico ou mapa conceptual do tema para orientalo sobre a evolución do seu proceso de ensino-aprendizaxe.
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico	As actividades propostas son variadas en canto á súa tipoloxía e sistema de traballo (individual, por parellas, en pequeno grupo, en gran grupo).
Organización xeral da aula e o aproveitamento dos recursos	A planificación e a distribución do tempo asignado a cada tarefa son axeitadas.
Metodoloxía empregada	Empregáronse recursos e materiais didácticos variados (impresos, dixitais, audiovisuais, aplicacións informáticas de carácter educativo...).
Organización xeral da aula e o aproveitamento dos recursos	Aplicáronse estratexias de aprendizaxe como a lectura comprensiva, a procura de información significativa, a planificación do traballo, o desenvolvemento de técnicas de síntese, análise e redacción...
Metodoloxía empregada	Aplicouse a metodoloxía didáctica establecida na programación.
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico	Explicáronse e corrixíronse as actividades levadas a cabo nas distintas unidades didácticas.
Metodoloxía empregada	Empregáronse os materiais e recursos didácticos programados.
Metodoloxía empregada	Puxéronse en práctica medidas para estimular o hábito lector.
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico	Utilizáronse diferentes instrumentos de avaliación (probas, traballos individuais e en grupo, exposicións orais, redaccións, proxectos de investigación...)
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico	Desenvolvéronse procedementos e actividades de recuperación para o alumnado con algunha avaliación suspensa.

* Descrición

A avaliación da práctica docente favorece os procedementos de análise, reflexión e debate arredor da realidade educativa do centro sobre os seguintes aspectos:

- A xestión adecuada do tempo para a planificación do proceso de ensino-aprendizaxe na aula.

- A concreción do currículo, a súa adaptación ao contexto e a organización efectiva dos contidos, actividades e obxectivos propostos.

- A avaliación dos resultados obtidos polo alumnado e a adopción das medidas de mellora adaptadas ás súas necesidades de aprendizaxe.

- A construción dun clima de empatía, confianza e convivencia harmónica na aula.

8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)

Descrición

A programación didáctica da materia de Lingua Castelá e Literatura estará dispoñible para a comunidade educativa do centro e, ademais, a comezos de curso, proporcionarase ao alumnado un extracto da mesma cos seus puntos esenciais: obxectivos, criterios, instrumentos e procedementos de avaliación, materiais didácticos e sistema de recuperación.

A programación didáctica será obxecto de seguimento e avaliación a través da aplicación PROENS e poderá sufrir as modificacións precisas para adaptarse ás necesidades educativas do alumnado, en beneficio da correcta evolución do proceso de ensino-aprendizaxe e da consecución dos obxectivos establecidos. As ditas modificacións, debidamente xustificadas, figurarán tamén nas actas das reunións de departamento e na memoria final da materia.

A avaliación da programación realizarase a través dos seguintes indicadores de logro:

- A programación didáctica elaborouse de maneira coordinada coa colaboración de todo o profesorado do departamento.

- A programación didáctica especifica e completa as decisións adoptadas na concreción curricular fixada no Proxecto Educativo de Centro.

- Os criterios de avaliación establecidos valoran con efectividade a consecución dos obxectivos propostos.

- Os procedementos e instrumentos de avaliación axústanse aos criterios de avaliación indicados.

- As actividades desenvoltas adáptanse á metodoloxía didáctica programada.

- A programación didáctica contempla e manexa con eficacia os recursos e materiais necesarios para favorecer a adquisición dos contidos e obxectivos.

- A programación didáctica organiza axeitadamente os espazos e tempos destinados á realización das actividades previstas.

- A programación didáctica inclúe actividades de reforzo, ampliación e recuperación adecuadas ao perfil, características e necesidades do alumnado.

- A programación didáctica é revisada ao longo do curso e inclúense nela as modificacións pactadas e realizadas.

- A programación didáctica adáptase ao contexto escolar do centro educativo.

Así mesmo, realizarase o seguimento de cada unidade didáctica a través da aplicación PROENS, estipulando e modificando, de ser o caso, a data de inicio e final da explicación de cada unha delas, o número de sesións dedicadas ao seu desenvolvemento, especificando as previstas ao comezo e as realizadas finalmente, así como o grao de cumprimento dos obxectivos indicados.

As propostas de mellora da programación didáctica derivarán da análise da efectividade da mesma e dos resultados académicos obtidos nas distintas avaliacións e examinados nas reunións de departamento celebradas ao longo do curso, cuxo contido quedará reflectido nas actas correspondentes. Ademais, na memoria final, contemplaranse as propostas de mellora, vinculadas especialmente á adaptación da metodoloxía, materiais e recursos empregados para favorecer a consecución dos obxectivos establecidos.

Outros apartados
Non se atoparon elementos.

Volver

proens

Vista preliminar da

1. Introdución (Elaborado)

2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)

4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)

5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)

5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)

5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)

7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)

8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)

9. Outros apartados (Elaborado)