Vista preliminar da

Vista preliminar da programación na que poderá consultar todos os apartados da programación.

1. Introdución (Elaborado)

Descrición

A Xeografía é a ciencia que analiza e explica como é a Terra e o papel que os seres humanos desenvolvemos en relación co ecosistema terrestre. Durante este curso desenvoleremos contidos relativos á Xeografía Física: o relevo. a hidrografía od climas e as paisaxes das distintas zonas da Terra.

A Historia é a disciplina que estuda e expón acontecementos e feitos do pasado dende os orixes da humanidade ata o momento presente. En primeiro da ESO analizarase o período Antigo: Prehistoria, Civilizacións Hidraulicas, Grecia e Roma.

2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)

Currículo	CCL	CP	STEM	CD	CPSAA	CC	CE	CCEC
OBX1 Buscar, seleccionar, tratar e organizar información sobre temas relevantes do presente e do pasado, usando criticamente fontes históricas e xeográficas, para adquirir coñecementos, elaborar e expresar contidos en varios formatos.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.1 - Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado. CA2.1 - Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado. CA2.2 - Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.
OBX2 Indagar, argumentar e elaborar produtos propios sobre problemas xeográficos, históricos e sociais que resulten relevantes na actualidade, desde o local ao global, para desenvolver un pensamento crítico, respectuoso coas diferenzas, que contribúa á construción da propia identidade e a enriquecer o acervo común.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.2 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles. CA1.3 - Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas. CA2.3 - Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas. CA3.1 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles. CA3.2 - Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.
OBX3 Coñecer os principais desafíos aos que se enfrontaron distintas sociedades ao longo do tempo, identificando as causas e consecuencias dos cambios producidos e os problemas aos que se enfrontan na actualidade, mediante o desenvolvemento de proxectos de investigación e o uso de fontes fiables, para realizar propostas que contribúan ao desenvolvemento sustentable.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.4 - Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados. CA1.5 - Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable. CA1.6 - Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual. CA2.4 - Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia. CA2.5 - Representar adecuadamente información histórica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.
OBX4 Identificar e analizar os elementos da paisaxe e a súa articulación en sistemas complexos naturais, rurais e urbanos, así como a súa evolución no tempo, interpretando as causas das transformacións e valorando o grao de equilibrio existente nos distintos ecosistemas, para promover a súa conservación, mellora e uso sustentable.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.7 - Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes. CA3.3 - Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.
OBX5 Analizar de forma crítica formulacións históricas e xeográficas explicando a construción dos sistemas democráticos e os principios constitucionais que rexen a vida en comunidade, así como asumindo os deberes e dereitos propios do noso marco de convivencia, para promover a participación cidadá e a cohesión social.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA2.6 - Identificar, interpretar e analizar os mecanismos que regularon a convivencia e a vida en común ao longo da historia, desde a orixe da sociedade ás distintas civilizacións que se foron sucedendo, sinalando os principais modelos de organización social, política, económica e relixiosa que se foron xestando. CA3.4 - Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.
OBX6 Comprender os procesos xeográficos, históricos e culturais que conformaron a realidade multicultural na que vivimos, coñecendo e difundindo a historia e a cultura das minorías étnicas presentes no noso país, e valorando a achega dos movementos en defensa da igualdade e a inclusión, para reducir estereotipos, evitar calquera tipo de discriminación e violencia, e recoñecer a riqueza da diversidade.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA2.7 - Situar o nacemento e desenvolvemento de distintas civilizacións e situalas no espazo e no tempo, integrando os elementos históricos, culturais, institucionais e relixiosos que as conformaron, explicando a realidade multicultural xerada ao longo do tempo e identificando as súas achegas máis relevantes á cultura universal. CA3.5 - Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos. CA3.6 - Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.
OBX7 Identificar os fundamentos que sosteñen as diversas identidades propias e as alleas, a través do coñecemento e posta en valor do patrimonio material e inmaterial que compartimos para conservalo e respectar os sentimentos de pertenza, así como para favorecer procesos que contribúan á cohesión e solidariedade territorial no tocante aos valores do europeísmo e da Declaración Universal dos Dereitos Humanos.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA2.8 - Relacionar as culturas e civilizacións que se desenvolveron ao longo da historia antiga, coas diversas identidades colectivas que se foron construíndo ata a actualidade, reflexionando sobre os múltiples significados que adoptan e as achegas de cada unha delas á cultura humana universal. CA3.7 - Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.
OBX8 Tomar conciencia do papel dos ciclos demográficos, o ciclo vital, as formas de vida e as relacións interxeracionais e de dependencia na sociedade actual e a súa evolución ao longo do tempo, analizándoas de forma crítica, para promover alternativas saudables, sustentables, enriquecedoras e respectuosas coa dignidade humana e o compromiso coa sociedade e a contorna.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA3.8 - Relacionar os cambios nos estilos de vida tradicional e contrastalos cos que son saudables e sustentables na contorna, a través de comportamentos respectuosos coa propia saúde, coa dos demais e cos outros seres vivos, tomando conciencia da importancia de promover o propio desenvolvemento persoal.
OBX9 Coñecer e valorar a importancia da seguridade integral cidadá na cultura de convivencia nacional e internacional, recoñecendo a contribución do Estado, as súas institucións e outras entidades sociais á cidadanía global, á paz, á cooperación internacional e ao desenvolvemento sustentable, para promover a consecución dun mundo máis seguro, solidario, sustentable e xusto.	1 2 3 4 5	1 2 3	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4 5	1 2 3 4	1 2 3	1 2 3 4
CA1.8 - Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.

Descrición Non se rexistrou texto

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)

Secuencia	* Título da UD	Descrición	*% Peso na materia	*Nº de sesións
1	Os cimentos do planeta Terra.O relevo.	Análise da formación e transformación do relevo. Repercusións das actividades humanas sobre o medio físico.	10	10
2	Hidrografía. A importancia da auga.	A auga permite a vida das persoas por isto temos que aprender a coidala e repartila de maneira axeitada.	10	10
3	Tempo e clima.	O tempo atmosférico afecta a nosa vida diaria, así coma o clima, xa que este proporciona algúns dos elementos básicos para a vida. Actualmente os cambios no clima son xa evidentes por iso é necesario adoptar medidas a nivel global.	10	10
4	As paisaxes. Os bosques como fontes de vida.	As paisaxes albergan unha gran diversidade. A acción do ser humano altera as paisaxes chegando a afectar ao equilibrio dos ecosistemas.	10	10
5	O medio físico de España.	As formas do relevo e a hidragrafía de España están condicionadas por diferentes bioclimas que dan lugar a unha gran variedade de paisaxes e ecosistemas terrestres e mariños.	5	5
6	O medio físico de Galicia.	Análise das formas do relevo e a hidrografía da nosa Comunidade.	5	5
7	A prehistoria. Evolución cultural e tecnolóxica.	Estudo do proceso de evolución física e cultural dos primeiros seres humanos.	10	10
8	As civilizacións hidraulicas. Mesopotamioa e Exipto.	Análise das primeiras civilizacións, as súas obras hidraulicas e as primeiras formas de escritura.	10	10
9	O inicio da democracia. A Grecia clásica.	Análise das causas que levaron á formación da Hélade e os seus tipos de goberno.	10	10
10	O Imperio Romano. Un Imperio de cidades.	Evolución de Roma, Monarquía, República e Imperio	10	10
11	A antiguidade clásica. Arte e cultura grecolatinas.	A arte e as forams culturais Gregas e Romanas.	5	10
12	A Península Ibérica no tempo dos romanos. Hispania Romana.	Conquista e asentamento dos romanos na Península Ibérica.	5	5

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)

Bloque B1. Retos do mundo actual Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12
CA1.1 - Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.
CA1.2 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.
CA1.3 - Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.
CA1.4 - Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.
CA1.5 - Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.
CA1.6 - Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.
CA1.7 - Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.
CA1.8 - Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.

Contidos
C1.1 - Localización espacial: representación do espazo, orientación e escalas. Utilización de recursos dixitais e interpretación e elaboración de mapas, esquemas, imaxes e representacións gráficas. Tecnoloxías da información xeográfica (TIX).
C1.2 - Emerxencia climática: elementos e factores que condicionan o clima e o impacto das actividades humanas. Métodos de recollida de datos meteorolóxicos e interpretación de gráficos. Riscos e catástrofes climáticas no presente, no pasado e no futuro. Vulnerabilidade, prevención e resiliencia da poboación ante as catástrofes naturais e os efectos do cambio climático.
C1.3 - Biodiversidade. Dinámicas e ameazas dos ecosistemas planetarios. Formas e procesos de modificación da superficie terrestre. A influencia humana na alteración dos ecosistemas no pasado e na actualidade. Conservación e mellora da contorna local e global. Riqueza e valor patrimonial de España e Galicia.
C1.4 - Tecnoloxías da información. Manexo e utilización de dispositivos, aplicacións informáticas e plataformas dixitais. Procura, tratamento da información e elaboración de coñecemento. Uso seguro das redes de comunicación. Lectura crítica de información.
C1.5 - Sociedade do coñecemento. Introdución aos obxectivos e estratexias das Ciencias Sociais e ao uso dos seus procedementos, termos e conceptos. Uso de plataformas dixitais.
C1.6 - Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable. A visión dos dilemas do mundo actual, punto de partida para o pensamento crítico e o desenvolvemento de xuízos propios.

Bloque B2. Sociedades e territorios Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12
CA2.1 - Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.
CA2.2 - Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.
CA2.3 - Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.
CA2.4 - Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.
CA2.5 - Representar adecuadamente información histórica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.
CA2.6 - Identificar, interpretar e analizar os mecanismos que regularon a convivencia e a vida en común ao longo da historia, desde a orixe da sociedade ás distintas civilizacións que se foron sucedendo, sinalando os principais modelos de organización social, política, económica e relixiosa que se foron xestando.
CA2.7 - Situar o nacemento e desenvolvemento de distintas civilizacións e situalas no espazo e no tempo, integrando os elementos históricos, culturais, institucionais e relixiosos que as conformaron, explicando a realidade multicultural xerada ao longo do tempo e identificando as súas achegas máis relevantes á cultura universal.
CA2.8 - Relacionar as culturas e civilizacións que se desenvolveron ao longo da historia antiga, coas diversas identidades colectivas que se foron construíndo ata a actualidade, reflexionando sobre os múltiples significados que adoptan e as achegas de cada unha delas á cultura humana universal.

Contidos
C2.1 - Métodos básicos de investigación para a construción do coñecemento da Xeografía e a Historia. Metodoloxías do pensamento xeográfico e do pensamento histórico.
C2.2 - As fontes históricas e arqueolóxicas como base para a construción do coñecemento histórico. Obxectos e artefactos como fonte para a historia e o legado material. O significado dos arquivos, bibliotecas e museos e do legado histórico e cultural como patrimonio colectivo.
C2.3 - Análise interdisciplinar da orixe do ser humano e do nacemento da sociedade. Grandes migracións humanas e o nacemento das primeiras culturas.
C2.4 - Condicionantes xeográficos e interpretacións históricas do xurdimento das civilizacións. As grandes rutas comerciais e as estratexias polo control dos recursos: talasocracias e imperios, conquista e colonización.
C2.5 - Violencia e conflitos armados. O crecemento dos exércitos e a evolución do armamento desde os hoplitas. Os civís durante as guerras.
C2.6 - Complexidade social e nacemento da autoridade. Desigualdade social e disputa polo poder na Prehistoria e a Antigüidade. O caso galego desde a sociedade castrexa ao reino suevo.
C2.7 - As persoas invisibilizadas da historia: mulleres, escravos e estranxeiros. Marxinación, segregación, control e submisión na historia da humanidade. Personaxes femininos na historia. A resistencia á opresión.
C2.8 - A organización política do ser humano e as formulacións estatais no mundo antigo: democracias, repúblicas, imperios e reinos. Evolución da teoría do poder.
C2.9 - As raíces clásicas da cultura occidental. A construción das identidades culturais, da idea de Europa, e do eurocentrismo, a través do pensamento e da arte. A influencia das civilizacións xudía e islámica na cultura europea.
C2.10 - O papel da relixión na organización social, a lexitimización do poder e a formación de identidades: politeísmo, monoteísmo e o xurdimento das grandes relixións.
C2.11 - A transformación humana do territorio e a distribución desigual dos recursos e do traballo. Evolución dos sistemas económicos, dos ciclos demográficos, dos modos de vida e dos modelos de organización social. A loita pola supervivencia e o status social na Prehistoria e na Antigüidade.
C2.12 - Interpretación do territorio e da paisaxe. A cidade e o mundo rural ao longo da historia: polis, urbes, cidades, vilas e aldeas. A pegada humana e a protección do patrimonio ambiental, histórico, artístico e cultural.
C2.13 - España e Galicia no tempo e a súa conexión cos grandes procesos da historia da humanidade. O legado histórico e o acervo cultural na formación das identidades colectivas.
C2.14 - Significado e función das expresións artísticas e culturais nas distintas civilizacións. Diversidade e riqueza cultural. Respecto e conservación do patrimonio material e inmaterial.

Bloque B3. Compromiso cívico e global Criterios de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12
CA3.1 - Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.
CA3.2 - Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.
CA3.3 - Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.
CA3.4 - Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.
CA3.5 - Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.
CA3.6 - Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.
CA3.7 - Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.
CA3.8 - Relacionar os cambios nos estilos de vida tradicional e contrastalos cos que son saudables e sustentables na contorna, a través de comportamentos respectuosos coa propia saúde, coa dos demais e cos outros seres vivos, tomando conciencia da importancia de promover o propio desenvolvemento persoal.

Contidos
C3.1 - Alteridade: respecto e aceptación «do outro». Comportamentos non discriminatorios e contrarios a calquera actitude diferenciadora e segregadora.
C3.2 - Igualdade de xénero. Manifestacións e condutas non sexistas.
C3.3 - Conservación e defensa do patrimonio histórico, artístico e cultural.
C3.4 - Conciencia ambiental. Respecto, protección e coidado dos seres vivos e do planeta.
C3.5 - Seguridade viaria e mobilidade segura, saudable e sustentable. O espazo público.

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)

Unidade didáctica 1 Os cimentos do planeta Terra.O relevo.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso
CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Realizar esquemas sobre os tipos de relevo	5
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Táboa de indicadores	Identificar problemas e adoptar unha postura crítica	5
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Táboa de indicadores	Definir conceptos relativos ao relevo	5
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Táboa de indicadores	Realizar traballos de investigación sobre o relevo e expoñelos na aula	7
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Identificar problemas relativos ao medio físico	5
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Táboa de indicadores	Realizar mapas que mostren os distintos tipos de relevo	6
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Proba escrita	Comprender o concepto de paisaxe	5
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Táboa de indicadores	Recoñecer, valorar e respectar as institucións	5
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Realizar esquemas e táboas informativas sobre o medio físico	5
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Táboa de indicadores	Distinguir entre fontes primarias e secundarias	5
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Proba escrita	Obter información de diversas fontes	5
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Táboa de indicadores	Comprender a situación de España e Galicia	5
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Adoptar posicións críticas	7
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Proba escrita	Elaborar xuizos argumentados	5
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Táboa de indicadores	Valorar a importancia da defensa e protección do medio natural	5
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Proba escrita	Asumir as normas e mostrar actitudes pacíficas	5
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia da inclusión	5
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Táboa de indicadores	Valorar a importancia da igualdade de xénero	5
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Táboa de indicadores	Respectar e valorar o patrimonio	5

Unidade didáctica 2 Hidrografía. A importancia da auga.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso



















CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Completar mapas físicos que mostren o trazado dos principais rios	5
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Táboa de indicadores	Comprender o problema do reparto da auga	6
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Táboa de indicadores	Distinguir termos e conceptos propios das ciencias sociais	5
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Táboa de indicadores	Realizar proxectos de investigación sobre o reparto da auga en distintas partes do mundo	5
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Identificar problemas relacionados coa hidrografía, as súas causas e consecuencias	5
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Táboa de indicadores	Realizar mapas sobre os distintos ríos do mundo	5
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Táboa de indicadores	Comprender o termo paisaxe e identificar os seus elementos principais	5
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Táboa de indicadores	Analizar os principais conflictos que tienen relación coa distribución dos recurso hidraulicos	5
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Procura, selección e tratamento de información de diversas épocas historicas	5
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Táboa de indicadores	Manexar e comprender fortes primarias e secundarias	5
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Táboa de indicadores	Coñecer e analizar problemas actuais	5
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Táboa de indicadores	Comprender a hidrografía de España e Galicia	5
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Adoptar unha posición crítica ante os problemas actuais	5
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Táboa de indicadores	Elaborar xuizos propios e argumentados	5
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Táboa de indicadores	Valorar e respectar o medio fluvial	7
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Proba escrita	Mostrar actitudes pacíficas e tolerantes asumindo as normas como elemento idispensable para a convivencia	5
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Táboa de indicadores	Valorar a importancia da inclusión	5
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Proba escrita	Respectar a igualdade de xénero	5
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia do patrimonio histórico e a súa conservación	7

Unidade didáctica 3 Tempo e clima.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso






































CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Táboa de indicadores	Elaborar e comentar climogramas	5
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia do reparto igualitario de recursos como a auga	5
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Proba escrita	Distinguir os conceptos de tempo e clima	5
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Táboa de indicadores	Realizar traballos de investigación sobre os problemas do clima	5
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Táboa de indicadores	Comprender os principais problemas que afectan ao medio ambiente	7
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Proba escrita	Comentar mapas do tempo e distinguir os seus elementos principais	5
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Táboa de indicadores	Relacionar o clima as as distintas paisaxes ás que da lugar	7
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Valorar a importancia da paz, a seguridade e cooperación	6
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Táboa de indicadores	Comprender mapas do tempo	5
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Táboa de indicadores	Distinguir fontes primarias e secundarias	5
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Proba escrita	Obter información sobre problemas actuais a través de distintas fontes de información	5
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Táboa de indicadores	Elaborar gráficos sobre a situación de España e Galicia	5
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Valorar os principais problemas da sociedade	5
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Táboa de indicadores	Comentar distintas posturas sobre a conservación do medio	5
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Táboa de indicadores	Distinguir os principais problemas do medio natural, rural e urbano	5
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Proba escrita	Valorar a importancia das normas e a adopción de actitudes pacíficas	5
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Táboa de indicadores	Respectar a diversidade cultural	5
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Táboa de indicadores	Resaltar a importancia da igualdade de xénero	5
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Proba escrita	Comprender a importancia do patrimonio artístico e a súa conservación	5

Unidade didáctica 4 As paisaxes. Os bosques como fontes de vida.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso

























































CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Elaborar mapas sobre a distribución dos distintos tipos de bosque	5
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Táboa de indicadores	Coñecer os principais problemas que afectas aos bosques	7
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Táboa de indicadores	Distinguir os principais elementos que compoñen unha paisaxe	7
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Proba escrita	Comentar os elementos que conforman as distintas paisaxes	5
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Táboa de indicadores	Valorar a importancia do desenvolvemento sustentable	5
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Táboa de indicadores	Comentar mapas topográficos	5
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Proba escrita	Comprender o concepto de paisaxe e a súa relación cos climas	5
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Táboa de indicadores	Coñecer os Obxectivos de Desenvolvemento sustentable	5
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Elaborar esquemas dos principais tipos de bosque	5
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Táboa de indicadores	Analizar a importancia do medio durante a Idade Antiga	5
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Táboa de indicadores	Manexar distintas fontes para comprender distintos problemas actuais	5
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Táboa de indicadores	Coñecer a paisaxe de España e Galicia	5
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Táboa de indicadores	Adquirir criterios para valorar problemas actuáis	5
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Proba escrita	Respectar distintas opinións sobre a conservación do medio	5
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Táboa de indicadores	Valorar a importancia da conservación dos bosques	5
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Proba escrita	Valorar a importancia do cumprimento das normas para a conservación das paisaxes	5
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia da inclusión	5
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Proba escrita	Valorar a igualdade de xénero	5
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia da conservación do medio e o patrimonio	6

Unidade didáctica 5 O medio físico de España.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso












































































CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Realizar mapas sobre o medio físico de España	5
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Táboa de indicadores	Comprender os problemas do medio físico de España	5
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Proba escrita	Coñecer os principais termos relativos ao medio físico de España	5
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Táboa de indicadores	Realizar traballos de investigación sobre o medio físico de España	5
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Comprender a evolución que tivo lugar no medio físico de España	7
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Táboa de indicadores	Sinalar nun mapa distintas formas do relevo de España	5
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Proba escrita	Coñecer as distintas paisaxes de España	5
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Táboa de indicadores	Valorar a importancia do desenvolvemento sustentable en España	5
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Elaborar gráficas sobre aspectos do medio físico de España	5
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Táboa de indicadores	Analizar fontes primarias e secundarias	7
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Proba escrita	Manexar distintas fontes escritas	5
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Táboa de indicadores	Comprender a evolución do medio físico de España	6
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Adoptar posturas críticas ante distintos proiblemas do medio físico en España	5
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Táboa de indicadores	Respectar as opinións dos demais e elaborar xuizos propios sobre a conservación do medio en España	5
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Proba escrita	Valorar a importancia da conservación do medio en España	5
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Táboa de indicadores	Coñecer e respectar as normas que permiten conservar o medio físico de España	5
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Proba escrita	Valorar a diversidade como algo enrriquecedor	5
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia da igualdade de xénero	5
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Proba escrita	Respectar e valorar o patrimonio de España	5

Unidade didáctica 6 O medio físico de Galicia.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso































































































CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Táboa de indicadores	Elaborar mapas sobre elementos do medio físico en Galicia	5
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Identificar os problemas do medio físico en Galicia	5
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Proba escrita	Distinguir termos e conceptos do medio Galego	5
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Proba escrita	Realizar táboas e gráficas sobre a evolución do medio en Galicia	5
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Comentar os problemas do medio físico galego	5
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Táboa de indicadores	Elaborar climogramas das distintas variedades climáticas galegas	5
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Proba escrita	Comprender as particularidades da paisaxe galega	8
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Valorar a importancia do desenvolvemento sustentable en Galicia	5
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Táboa de indicadores	Elaborar un esquema coas principais especies arbóreas galegas	5
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Proba escrita	Comentar textos sobre a evolución do medio galego	5
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Proba escrita	Comentar problemas do medio físico galego	5
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Proba escrita	Comprender a evolución dos problemas ambientais en Galicia	6
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Táboa de indicadores	Analizar os principais problemas do medio físico galego	5
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Proba escrita	Realizar argumentacións razoadas sobre as solucións aos problemas do medio físico galego	5
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Proba escrita	Valorar a importancia do desenvolvemento sustentable en Galicia	5
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia de cumprir as normas e mostrar actitudes pacíficas ante a conservación do medio físico galego	6
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Proba escrita	Comprender a importancia e valorar a diversidade paisaxística de Galicia	5
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Proba escrita	Comprender a necesidade da igualdade de xénero	5
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Proba escrita	Valorar a importancia do respecto e conservación do patrimonio galego	5

Unidade didáctica 7 A prehistoria. Evolución cultural e tecnolóxica.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso


















































































































CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Elaborar unha liña do tempo sobre a Prehistoria	5
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Comprender os problemas das sociedade prehistóricas	5
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Proba escrita	Coñecer os principais termos sobre a Prehistoria	5
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Táboa de indicadores	Realizar un traballo de investigación sobre a sociedade prehistórica	5
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Comentar a evolución do uso da tecnoloxía nas sociedades prehistóricas	5
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Proba escrita	Elaborar mapas que mostren a distribución espacial dos primeirosa poboadores da Terra	5
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Táboa de indicadores	Comprender o medio físico no que se desenvolven as distintas etapas da Prehistoria	4
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Valorar a importancia de respectar outras culturas	5
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Táboa de indicadores	Elaborar táboas que mostren a evolución da sociedade na Prehistoria	5
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Proba escrita	Utilizar fontes primarias e secundarias para analizar a Prehistoria	5
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Proba escrita	Usar distintas fontes para comprender as distintas etapas da Prehistoria	3
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Proba escrita	Coñecer a situación de España e Galicia durante a Prehistoria	3
CA2.5 Representar adecuadamente información histórica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Táboa de indicadores	Realizar un esquema do proceso de hominización	3
CA2.6 Identificar, interpretar e analizar os mecanismos que regularon a convivencia e a vida en común ao longo da historia, desde a orixe da sociedade ás distintas civilizacións que se foron sucedendo, sinalando os principais modelos de organización social, política, económica e relixiosa que se foron xestando.	Proba escrita	Coñecer as distintas formas de convivencia durante a prehistoria	3
CA2.7 Situar o nacemento e desenvolvemento de distintas civilizacións e situalas no espazo e no tempo, integrando os elementos históricos, culturais, institucionais e relixiosos que as conformaron, explicando a realidade multicultural xerada ao longo do tempo e identificando as súas achegas máis relevantes á cultura universal.	Proba escrita	Elaborar liñas do tempo das distintas etapas da Prehistoria	5
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Táboa de indicadores	Comprender os principais problemas das sociedades prehistóricas	5
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Proba escrita	Comprender os problemas e conflictos das sociedades prehistóricas	3
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Táboa de indicadores	Valorar a importancia de conservar o medio a través do estudo do medio físico da Prehistoria	3
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Proba escrita	Comprender a importancia da resolución de conflictos de forma pacífica a través do análise dos problemas das sociedade prehistóricas	3
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Proba escrita	Valorar a importancia da inclusión a través da análise das sociedades prehistóricas	5
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Proba escrita	Comprender a importancia da igualdade de xénero a través do estudo da prehistoria	5
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Táboa de indicadores	Valorar e protexer o patrimonio a través do estudo das manifestacións artísticas prehistóricas	5
CA3.8 Relacionar os cambios nos estilos de vida tradicional e contrastalos cos que son saudables e sustentables na contorna, a través de comportamentos respectuosos coa propia saúde, coa dos demais e cos outros seres vivos, tomando conciencia da importancia de promover o propio desenvolvemento persoal.	Proba escrita	Coñecer a importancia dos hábitos saudables a través do estudo das sociedades primitivas	5

Unidade didáctica 8 As civilizacións hidraulicas. Mesopotamioa e Exipto.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso









































































































































CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Realizar unha liña do tempo sobre a Primeiras Civilizacións	4
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Valorar os problemas que afectan ás Primeiras Civilizacións	4
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Táboa de indicadores	Coñecer os principais termos e conceptos que definen a Mesopotamia e Exipto	4
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Proba escrita	Elaborar un traballo de investigación sobre a evolución das Primeiras Civilizacións	4
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Coñecer a evolución de Mesopotamia e Exipto	5
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Táboa de indicadores	Realizar mapas sobre a situación xeográfica das Primeiras Civilizacións	4
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Proba escrita	Comprender o medio físico de Mesopotamia e Exipto	4
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Táboa de indicadores	Analizar as formas de organización social de Mesopotamia e Exipto	5
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Esquematizar os princiapis rasgos das Civilizacións Hidráulicas	4
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Proba escrita	Analizar a importancia das obras hidráulicas nas Primeiras Civilizacións	5
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Proba escrita	Comprender os problemas das primeiras Civilizacións	5
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Táboa de indicadores	Comprender a situación de España e Galicia nos inicios da Idade Antiga	4
CA2.5 Representar adecuadamente información histórica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Proba escrita	Realizar un esquema cos rasgos principais da Civilización Mesopotámica e Exipcia	4
CA2.6 Identificar, interpretar e analizar os mecanismos que regularon a convivencia e a vida en común ao longo da historia, desde a orixe da sociedade ás distintas civilizacións que se foron sucedendo, sinalando os principais modelos de organización social, política, económica e relixiosa que se foron xestando.	Proba escrita	Comentar os rasgos principais da sociedade dos inicios da Idade Antiga	4
CA2.7 Situar o nacemento e desenvolvemento de distintas civilizacións e situalas no espazo e no tempo, integrando os elementos históricos, culturais, institucionais e relixiosos que as conformaron, explicando a realidade multicultural xerada ao longo do tempo e identificando as súas achegas máis relevantes á cultura universal.	Proba escrita	Analizar o inicio e a evolución das Primeiras Civilizacións a través de mapas	4
CA2.8 Relacionar as culturas e civilizacións que se desenvolveron ao longo da historia antiga, coas diversas identidades colectivas que se foron construíndo ata a actualidade, reflexionando sobre os múltiples significados que adoptan e as achegas de cada unha delas á cultura humana universal.	Táboa de indicadores	Coñecer as aportacións de Mesopotamia e Exipto ás civilizacións actuais	4
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Coñecer os problemas das Primeiras Civilizacións	4
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Proba escrita	Comentar a singularidade das Civilizacións Hidráulicas	4
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia da conservación do medio a través do estudo das Primeiras Civilizacións	4
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Proba escrita	Valorar a importancia de resolver os conflictos de forma pacífica partindo da análise dos problemas da sociedade exipcia e mesopotámica	4
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Táboa de indicadores	Comprender o aporte da diversidade cultural a partir das primeiras sociedades urbanas	4
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Proba escrita	Comprender a situación da muller en Exipto e Mesopotamia	4
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Proba escrita	Valorar o patrimonio das Primeiras Civilizacións	4
CA3.8 Relacionar os cambios nos estilos de vida tradicional e contrastalos cos que son saudables e sustentables na contorna, a través de comportamentos respectuosos coa propia saúde, coa dos demais e cos outros seres vivos, tomando conciencia da importancia de promover o propio desenvolvemento persoal.	Proba escrita	Comprender a importancia dos hábitos saudables parindo da análise da Civilización Exipcia e Mesopotámica	4

Unidade didáctica 9 O inicio da democracia. A Grecia clásica.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso

































































































































































CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Realizar unha liña do tempo sobre a Civilización Grega	4
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Táboa de indicadores	Comprender os rasgos principais da sociedade Grega	5
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Proba escrita	Coñecer os principais termos e conceptos que definen á Cultura Grega	5
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Proba escrita	Realizar un traballo de investigación sobre as formas de goberno gregas	5
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Analiozar a evolución da sociedae grega	5
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Proba escrita	Realizar un mapa coas principais cidades gregas	4
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Proba escrita	Coñecer os rasgos principais da paisaxe grega	4
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Táboa de indicadores	Comprender os conflictos aos que tivo que facer fronte a Sociedade Grega	4
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Realizar un mapa coas principais migracións gregas	4
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Táboa de indicadores	Utilizar fontes primarias e secundarias para comprender a evolución da cultura grega	4
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Táboa de indicadores	Coñecer os principais problemas da Civilización Grega	4
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Proba escrita	Comprender a situación de España e Galicia na época Grega	4
CA2.5 Representar adecuadamente información histórica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Táboa de indicadores	Realizar un mapa cos principais asentamentos Gregos	4
CA2.6 Identificar, interpretar e analizar os mecanismos que regularon a convivencia e a vida en común ao longo da historia, desde a orixe da sociedade ás distintas civilizacións que se foron sucedendo, sinalando os principais modelos de organización social, política, económica e relixiosa que se foron xestando.	Proba escrita	Comentar a situación dos distintos grupos sociais da Civlilización Grega	4
CA2.7 Situar o nacemento e desenvolvemento de distintas civilizacións e situalas no espazo e no tempo, integrando os elementos históricos, culturais, institucionais e relixiosos que as conformaron, explicando a realidade multicultural xerada ao longo do tempo e identificando as súas achegas máis relevantes á cultura universal.	Proba escrita	Analizar unha liña do tempo cos distintos acontecementos da cultura Grega	4
CA2.8 Relacionar as culturas e civilizacións que se desenvolveron ao longo da historia antiga, coas diversas identidades colectivas que se foron construíndo ata a actualidade, reflexionando sobre os múltiples significados que adoptan e as achegas de cada unha delas á cultura humana universal.	Proba escrita	Comparar a situación das distintas culturas que se desenvolven nos inicios da Idade Antiga	4
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Comprender os problemas da Civilización Grega	4
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Táboa de indicadores	Realizar un comentario argumentado sobre a ec¡volución da sociedade e as formas de goberno Gregas	4
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Proba escrita	Comprender a importancia da conservación do legado Grego	4
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Proba escrita	Analizar a importancia da Democracia como forma de goberno e a súa evolución	4
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Proba escrita	Comprender e valorar a diversidade grega	4
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Proba escrita	Coñecer a situación da muller en Grecia	4
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Táboa de indicadores	Valorar o patrimonio Grego e a importancia do seu legado e a súa conservación	4
CA3.8 Relacionar os cambios nos estilos de vida tradicional e contrastalos cos que son saudables e sustentables na contorna, a través de comportamentos respectuosos coa propia saúde, coa dos demais e cos outros seres vivos, tomando conciencia da importancia de promover o propio desenvolvemento persoal.	Proba escrita	Comprender as formas de vida Gregas e a súa pegada na actualidade	4

Unidade didáctica 10 O Imperio Romano. Un Imperio de cidades.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso

























































































































































































CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Táboa de indicadores	Realizar unha liña do tempo sobre a Civilización Romana	4
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Comprender a evolución da sociedade Romana	4
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Táboa de indicadores	Coñecer os principais termos e conceptos sobre a Civilización Romana	4
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Proba escrita	Realizar un proxecto de investigación sobre a evolución dos sistemas políticos romanos	5
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Comprender os principais conflictos armados que tivo que afrontar roma	4
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Táboa de indicadores	Realizar un mapa coas principais cidades romanas	4
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Proba escrita	Comprender o medio físico romano	5
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Coñecer as relacións das civilizacións da Idade Antiga e os principais problemas que tiveron que solucionar	5
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Distinguir fontes primarias e secundarias e elaborar con elas unha táboa informativa sobre a Civilización Romana	4
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Proba escrita	Sinalar os principais acontecementos da Idade Antiga a partir de diversas fontes	4
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Táboa de indicadores	Comentar os principais problemas das sociedade da Idade Antiga e relacionalos coa actualidade	5
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Proba escrita	Coñecer a situación de España e Galicia durante a época romana	4
CA2.5 Representar adecuadamente información histórica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Proba escrita	Realizar un mapa cos principais asentamentos romanos na Península Ibérica	4
CA2.6 Identificar, interpretar e analizar os mecanismos que regularon a convivencia e a vida en común ao longo da historia, desde a orixe da sociedade ás distintas civilizacións que se foron sucedendo, sinalando os principais modelos de organización social, política, económica e relixiosa que se foron xestando.	Proba escrita	Comprender a situación dos distintos grupos sociais en Roma	4
CA2.7 Situar o nacemento e desenvolvemento de distintas civilizacións e situalas no espazo e no tempo, integrando os elementos históricos, culturais, institucionais e relixiosos que as conformaron, explicando a realidade multicultural xerada ao longo do tempo e identificando as súas achegas máis relevantes á cultura universal.	Proba escrita	Analizar a evolución da sociedade romana a través dunha liña do tempo	4
CA2.8 Relacionar as culturas e civilizacións que se desenvolveron ao longo da historia antiga, coas diversas identidades colectivas que se foron construíndo ata a actualidade, reflexionando sobre os múltiples significados que adoptan e as achegas de cada unha delas á cultura humana universal.	Táboa de indicadores	Comparar a sociedade romana con outras culturas da Idade Antiga	4
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Coñeceros problemas da sociedade romana	4
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Táboa de indicadores	Comprender e valorar de forma crítica o aporte da Civilización romana	4
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Proba escrita	Valorar a importancia da conservación do medio a partir do estudo da Civilización Romana	4
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia de respectar as normas a través da análise das formas de vida romanas	4
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Proba escrita	Valorar a inclusión a partir do estudo da cultura romana	4
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Proba escrita	Coñecer a situación da muller en Roma	4
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia de conservar o medio partindo do caso romano	4
CA3.8 Relacionar os cambios nos estilos de vida tradicional e contrastalos cos que son saudables e sustentables na contorna, a través de comportamentos respectuosos coa propia saúde, coa dos demais e cos outros seres vivos, tomando conciencia da importancia de promover o propio desenvolvemento persoal.	Táboa de indicadores	Coñecer a importancia dun estilo de vida saudable analizando o caso romano	4

Unidade didáctica 11 A antiguidade clásica. Arte e cultura grecolatinas.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso

















































































































































































































CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Elaborar un esquema cos principais autores e obras da antiguidade clásica	4
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Valorar os conflictos da época clásica e a súa repercusión na arte e na cultura	4
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Táboa de indicadores	Coñecer os principais termos e conceptos da arte clásica	5
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Proba escrita	Realizar un traballo de investigación sobre a arte grega e romana	5
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Comprender a importancia da cultura clásica e as súas repercusións na actualidade	5
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Táboa de indicadores	Situar nun mapa os principais focos artísticos da épocaclásica	5
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Proba escrita	Comprender a importancia do medio físico para o desenvolvemento cultural	4
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Táboa de indicadores	Valorar a importancia da resolución pacífica dos conflictos a través do estudo da época clásica	4
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Realizar unha táboa coas principais obras da arte grega e romana	4
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Proba escrita	Analizar a repercusión da cultura clásica na actualidade	4
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Táboa de indicadores	Comprender a pegada da cultura clásica na actualidade	4
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Proba escrita	Coñecer o legado clásico en España e Galicia	4
CA2.5 Representar adecuadamente información histórica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Proba escrita	Mostrar nun mapa os principais vestixios gregos e romanos	4
CA2.6 Identificar, interpretar e analizar os mecanismos que regularon a convivencia e a vida en común ao longo da historia, desde a orixe da sociedade ás distintas civilizacións que se foron sucedendo, sinalando os principais modelos de organización social, política, económica e relixiosa que se foron xestando.	Táboa de indicadores	Analizar a importancia da cultura clácisa no desenvolvemento da arte posterior	4
CA2.7 Situar o nacemento e desenvolvemento de distintas civilizacións e situalas no espazo e no tempo, integrando os elementos históricos, culturais, institucionais e relixiosos que as conformaron, explicando a realidade multicultural xerada ao longo do tempo e identificando as súas achegas máis relevantes á cultura universal.	Proba escrita	Analizar a arte grega e romana en relación a outras manifestacións artísticas da Idade ANtiga	4
CA2.8 Relacionar as culturas e civilizacións que se desenvolveron ao longo da historia antiga, coas diversas identidades colectivas que se foron construíndo ata a actualidade, reflexionando sobre os múltiples significados que adoptan e as achegas de cada unha delas á cultura humana universal.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia do legado clásico	4
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Proba escrita	Comentar os principais problemas da Cultura Clásica	4
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Proba escrita	Realizar comentarios de obras de arte gregas e romanas	4
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Proba escrita	Valorar e respectar os exemplos de arte clásico	4
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Proba escrita	Comprender a importancia de asumir as normas a partir do legado clásico	4
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Proba escrita	Comprender a importancia da diversidade cultural	4
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Táboa de indicadores	A situación da muller na arte clásica	4
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Táboa de indicadores	Valorar o patrimonio clásico	4
CA3.8 Relacionar os cambios nos estilos de vida tradicional e contrastalos cos que son saudables e sustentables na contorna, a través de comportamentos respectuosos coa propia saúde, coa dos demais e cos outros seres vivos, tomando conciencia da importancia de promover o propio desenvolvemento persoal.	Proba escrita	Comprender a importancia dos hábitos de vida saudables a partir do exemplo clásico	4

Unidade didáctica 12 A Península Ibérica no tempo dos romanos. Hispania Romana.

Criterios de avaliación	* Tipo de instrumento	* Grao mínimo de consecución	* % peso









































































































































































































































CA1.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Realizar unha liña do tempo sobre a Hispania Romana	5
CA1.2 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Táboa de indicadores	Comprender a sociedade da Hispania Romana	5
CA1.3 Incorporar e utilizar adecuadamente termos, conceptos e acontecementos relacionados coa xeografía, a historia e outras disciplinas das ciencias sociais, a través de intervencións orais, textos escritos e outros produtos, mostrando formulacións orixinais e propostas creativas.	Proba escrita	Coñecer os principais termos e conceptos da Hispania romana	5
CA1.4 Adquirir e construír coñecemento relevante do mundo actual e da historia, a través de procesos indutivos, da investigación e do traballo por proxectos, retos ou problemas, mediante a elaboración de produtos que reflictan a comprensión dos fenómenos e problemas abordados.	Táboa de indicadores	Valorar a evolución da Hispania Romana	4
CA1.5 Identificar os principais problemas, retos e desafíos aos que se enfrontou a humanidade ao longo da historia, os cambios producidos, as súas causas e consecuencias, así como os que, na actualidade, debemos formular e resolver arredor dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Comprender os principais problemas da hispania romana	5
CA1.6 Representar adecuadamente información xeográfica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Táboa de indicadores	Realizar un mapa cos princiapais asentamentos da Hispania Romana	4
CA1.7 Interpretar a contorna desde unha perspectiva sistémica e integradora, a través do concepto de paisaxe, identificando os seus principais elementos e as interrelacións existentes.	Proba escrita	Comprender o medio físico da Península Ibérica na época romana	4
CA1.8 Contribuír á consecución dun mundo máis seguro, xusto, solidario e sustentable, a través da análise dos principais conflitos do presente e o recoñecemento das institucións do Estado, e das asociacións civís que garanten a seguridade integral e a convivencia social, así como dos compromisos internacionais do noso país en favor da paz, a seguridade, a cooperación, a sustentabilidade, os valores democráticos e os Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable.	Proba escrita	Valorar a importancia de resolver os conflictos de forma pacífica a través do estudo da situación da Hispania Romana	4
CA2.1 Elaborar, expresar e presentar contidos propios en forma de esquemas, táboas informativas e outros tipos de formato mediante o desenvolvemento de estratexias de procura, selección e tratamento de información relativas a procesos e acontecementos relevantes do presente e do pasado.	Proba escrita	Realizar un esquema cos acontecementos máis relevantes da época romana na Península Ibérica	4
CA2.2 Contrastar e argumentar sobre temas e acontecementos da Prehistoria e a Idade Antiga, localizando e analizando de forma crítica fontes primarias e secundarias como probas históricas.	Táboa de indicadores	Utilizar distintas fontes para comprender a cultura da Hispania Romana	4
CA2.3 Argumentar de forma crítica sobre problemas de actualidade a través de coñecementos históricos, contrastando e valorando fontes diversas.	Proba escrita	Comprender os problemas da Hispania Romana	4
CA2.4 Identificar e interpretar a conexión de España e Galicia cos grandes procesos históricos da época antiga, valorando o que supuxeron para a súa evolución e sinalando as achegas dos seus habitantes ao longo da historia.	Táboa de indicadores	Coñecer a situación de Galicia na época dos romanos	4
CA2.5 Representar adecuadamente información histórica a través de diversas formas de representación gráfica, cartográfica e visual.	Proba escrita	Realizar un mapa coas clazadas romanas en Hispania	4
CA2.6 Identificar, interpretar e analizar os mecanismos que regularon a convivencia e a vida en común ao longo da historia, desde a orixe da sociedade ás distintas civilizacións que se foron sucedendo, sinalando os principais modelos de organización social, política, económica e relixiosa que se foron xestando.	Táboa de indicadores	Comprender a sociedade da Península na época dos romanos	4
CA2.7 Situar o nacemento e desenvolvemento de distintas civilizacións e situalas no espazo e no tempo, integrando os elementos históricos, culturais, institucionais e relixiosos que as conformaron, explicando a realidade multicultural xerada ao longo do tempo e identificando as súas achegas máis relevantes á cultura universal.	Proba escrita	Realizar unha liña do tempo que relacione distintos acontecementos da Época Antiga	4
CA2.8 Relacionar as culturas e civilizacións que se desenvolveron ao longo da historia antiga, coas diversas identidades colectivas que se foron construíndo ata a actualidade, reflexionando sobre os múltiples significados que adoptan e as achegas de cada unha delas á cultura humana universal.	Proba escrita	Relacionar a Hispania Romana con outros territorios da contorna	4
CA3.1 Identificar, valorar e mostrar interese polos principais problemas que lle afectan á sociedade, adoptando unha posición crítica e proactiva cara a eles.	Táboa de indicadores	Analizar os principais problemas da Hispania Romana	4
CA3.2 Elaborar xuízos argumentados, respectando as opinións dos demais e enriquecendo o acervo común no contexto do mundo actual, dos seus retos e conflitos, e desde unha perspectiva sistémica e global, a través da elaboración de xuízos propios, críticos e argumentados, e o respecto ás opinións dos demais.	Proba escrita	Relacionar textos de autores romanos sobre a situación da Península nesta época	4
CA3.3 Argumentar a necesidade de accións de defensa, protección, conservación e mellora da contorna natural, rural e urbano a través de propostas e iniciativas que reflictan compromisos e condutas en favor da sustentabilidade e da repartición xusta e solidaria dos recursos.	Proba escrita	Comprender o medio natural da Hispania Romana	4
CA3.4 Mostrar actitudes pacíficas e respectuosas e asumir as normas como marco necesario para a convivencia, demostrando capacidade crítica e identificando e respondendo de maneira asertiva ante as situacións de inxustiza e desigualdade.	Táboa de indicadores	Valorar a importancia de asumir normas partindo do caso romano	4
CA3.5 Valorar a diversidade social e cultural, argumentando e intervindo en favor da inclusión, así como rexeitando e actuando en contra de calquera actitude ou comportamento discriminatorio baseado en estereotipos.	Proba escrita	Comprender a diversidade da sociedade romana na Península	4
CA3.6 Argumentar e intervir sobre a igualdade real de homes e mulleres actuando en contra de calquera actitude e comportamento discriminatorio por razón de xénero.	Proba escrita	Coñecer a situación da muller na Hispania Romana	4
CA3.7 Valorar, protexer e conservar o patrimonio artístico, histórico e cultural como fundamento da identidade colectiva local, autonómica, nacional, europea e universal, considerándoo un ben para o gozo recreativo e cultural e un recurso para o desenvolvemento dos pobos.	Proba escrita	Valorar a importancia de conservar o patrimonio romano na Península	4
CA3.8 Relacionar os cambios nos estilos de vida tradicional e contrastalos cos que son saudables e sustentables na contorna, a través de comportamentos respectuosos coa propia saúde, coa dos demais e cos outros seres vivos, tomando conciencia da importancia de promover o propio desenvolvemento persoal.	Táboa de indicadores	Comprender a importancia que ten para a saúde os distintos estilos de vida, partindo da situación da Península en época romana	4

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)

Descrición

Utilizarase un libro de texto e todo aquel material audiovisual que poda aportar datos para aumentar o coñecemento do alumnado

4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)

Denominación
Libro de texto editorial Vicens Vives

Descrición

O libro de texto será o material esencialpara o desenvolvemanto das clases.

Tamén utilizaremos material audiovisual que permita ao alumnado asimilar os contidos de forma visual.

5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)

Descrición

Avaliaranse os coñecementos previos do alumando a través dunha proba escrita

5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)

Pesos na materia

Instrumentos de avaliación	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12	Total programación
Pesos das unidades didácticas (%)	10.0	10.0	10.0	10.0	5.0	5.0	10.0	10.0	10.0	10.0	5.0	5.0	100.0
Proba escrita	42.0	30.0	36.0	35.0	52.0	74.0	70.0	71.0	71.0	63.0	66.0	63.0	54.550000000000026
Táboa de indicadores	58.0	70.0	64.0	65.0	48.0	26.0	30.0	29.0	29.0	37.0	34.0	37.0	45.45000000000001

* Criterios de cualificación

Realizaranse dúas probas escritas que constituirán o 80% da nota, o traballlo de clase e un traballo de investigación obrigatorio constituirá o 20% restante da nota

* Criterios de recuperación

Segundo a orde do 27 de decembro de 2022, que modifica o calendario escolar para este curso, a terceira avaliación na ESO coincidirá coa avaliación final. Elimínase así o período de recuperación/reforzo.

Ante este cambio o Departamento decide realizar unha proba escrita de recuperación en cada un dos cursos da ESO, que será fixada antes do 21 de xuño. Nesta proba o alumnado examinarase de aquelas avaliacións que no teña suparadas, nas que non acadou unha cualificación de 5 ou máis.

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)

Descrición

O alumando coa materia pendente realizará traballos de recuperación durante o curso e dúas probas escritas.

5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)

Non resulta de aplicación nesta etapa

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)

Descrición

O alumnado con dificultades realizará actividades de reforzo.

7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)

Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso

Secuencia	Elementos transversais	UD 1	UD 2	UD 3	UD 4	UD 5	UD 6	UD 7	UD 8	UD 9	UD 10	UD 11	UD 12
1	A situación da muller
2	O coidado do medio ambiente
3	As manifestacións artísticas

Observacións Non se rexistraron observacións

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)

Actividade	Descrición	1º trim.	2º trim.	3º trim.
Visita á cidade de Santiago	Visita á Catedral e percorrido pola zona vella de Santiago
Visita ao Museo de Pontevedra	Visita guiada aos fondos do Museo de Pontevedra
Visita á cidade de Lugo	Visita guiada ao Museo Arqueolóxico e paseo pola muralla romana
Obradoiros de arqueoloxía	Actividades de arqueoloxía experimental e visita ao Castro de Cumeiro

Observacións

Estas actividades realizarán fora do recinto escolar

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)

Categoría indicador de logro	Indicadores de logro
Adecuación da programación didáctica e da súa propia planificación ao longo do curso académico	O alumando interésase por coñecer as manifestacións artísticas da súa contorna
Metodoloxía empregada	O alumnado valora e respecta o patrimonio da nosa comunidade
Organización xeral da aula e o aproveitamento dos recursos	O alumnado mostra actitudes respetuosas co medio que o rodea
Clima de traballo na aula	O alumnado valora a importancia da igualdade de xénero

* Descrición

O alumnado mostra actitudes de respeto polo medio e as persoas que o rodean

8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)

Descrición

A programación será revisada para valorar aqueles elementos que deben ser revisados e outros que poden seguir desenvovéndose.

Outros apartados
Non se atoparon elementos.

Volver

proens

Vista preliminar da

1. Introdución (Elaborado)

2. Obxectivos e súa contribución ao desenvolvemento das competencias (Elaborado)

3.1. Relación de unidades didácticas (Elaborado)

3.2. Distribución currículo nas unidades didácticas (Elaborado)

3.3. Avaliación das unidades didácticas (Elaborado)

4.1. Concrecións metodolóxicas (Elaborado)

4.2. Materiais e recursos didácticos (Elaborado)

5.1. Procedemento para a avaliación inicial (Elaborado)

5.2. Criterios de cualificación e recuperación (Elaborado)

5.3. Procedemento de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes (Elaborado)

5.4. Procedemento para acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias (Elaborado)

6. Medidas de atención á diversidade (Elaborado)

7.1. Concreción dos elementos transversais (Elaborado)

7.2. Actividades complementarias (Elaborado)

8.1. Procedemento para avaliar o proceso do ensino e a practica docente cos seus indicadores de logro (Elaborado)

8.2. Procedemento de seguimento, avaliación e propostas de mellora (Elaborado)

9. Outros apartados (Elaborado)