Skip to Content

lingua_materna

Día Internacional da Lingua Materna 2024

As sociedades multilingües e multiculturais existen a través das súas linguas, que transmiten e preservan os coñecementos e as culturas tradicionais de maneira sostible. Con todo, a diversidade lingüística enfróntase a cada vez máis ameazas pola desaparición dun maior número de linguas. Na actualidade, o 40% da poboación mundial carece de acceso á educación na súa lingua materna, cifra que supera o 90% en determinadas rexións. Os estudos destacan os beneficios de utilizar as linguas maternas dos alumnos na educación, xa que fomentan mellores resultados de aprendizaxe, a autoestima e a capacidade de pensamento crítico. Este enfoque tamén favorece a aprendizaxe interxeracional e a preservación cultural.

Todos os 21 de febreiro o Día Internacional da Lingua Materna subliña o papel das linguas na promoción da inclusión e a consecución dos Obxectivos de Desenvolvemento Sostíbel.

O tema deste 2024 céntrase nas políticas de educación plurilingüe: "Educación multilingüe: un piar da aprendizaxe interxeracional", como ferramenta crucial para unha educación inclusiva e a preservación das linguas indíxenas. Os estudantes ao iniciar a educación na súa lingua materna e introducir gradualmente outras linguas, eliminan as barreiras entre o fogar e a escola, o que facilita unha aprendizaxe eficaz.

A educación multilingüe non só promove sociedades inclusivas, senón que tamén axuda a preservar as linguas non dominantes, minoritarias e indíxenas. É unha pedra angular para lograr un acceso equitativo á educación e ás oportunidades de aprendizaxe permanente para todas as persoas.

As linguas, coas súas complexas implicacións para a identidade, a comunicación, a integración social, a educación e o desenvolvemento, teñen unha importancia estratéxica para as persoas e para todo o planeta. Con todo, debido aos procesos de globalización, cada vez están máis ameazadas ou desaparecen por completo. Cando unha lingua desaparece, tamén o fai  unha parte do rico tapiz de diversidade cultural do mundo. E, de igual xeito, perdemos oportunidades, tradicións, memoria, modalidades únicas de pensamento e expresión, recursos valiosos para garantir un futuro mellor.

Cada dúas semanas desaparece unha lengua, desaparición que leva consigo todo un patrimonio cultural e intelectual. Polo menos o 43% das 6000 linguas que se calcula falamos no mundo están en perigo de extinción. Só uns centenares de linguas teñen realmente cabida nos sistemas educativos e no dominio público, e menos dun centenar utilízanse no mundo dixital.

As sociedades multilingües e multiculturais existen grazas ás súas linguas, que transmiten e preservan de forma sostible os coñecementos e as culturas tradicionais. Por iso, debemos coidar de todas as linguas.

O multilingüismo é un factor esencial da comunicación harmoniosa entre os pobos, facilitador da diplomacia multilateral e favorecedor do diálogo, a tolerancia e o entendemento.

Fonte: https://www.un.org/es/observances/mother-language-day

Data: 
Lun, 19/02/2024 - 19:46

A lingua materna de D. Paco del Riego (e nosa tamén)

Lembramos neste día algunhas das reflexións de Francisco Fernández del Riego sobre a lingua galega, a súa lingua materna:

Data: 
Lun, 20/02/2023 - 19:16

Día Internacional da Lingua Materna

Mensaxe da Directora Xeral da UNESCO


    A pesar de que a educación baseada na lingua materna é esencial para contribuír ao pleno desenvolvemento do individuo e transmitir o patrimonio lingüístico, o 40 % dos alumnos do mundo non teñen acceso á educación na lingua que mellor falan ou entenden. Esa situación constitúe un serio obstáculo para a aprendizaxe, a expresión cultural e a construción de vínculos sociais, e debilita profundamente o patrimonio lingüístico da humanidade.

    Por tanto, é fundamental que este factor lingüístico se teña en conta na necesaria transformación da educación, que a UNESCO veu apoiando ao longo de 2022 e que culminou co Cume sobre a Transformación da Educación, convocada polo Secretario Xeral das Nacións Unidas, o Sr. Antonio Guterres, o pasado mes de setembro.

    Para iso requírese, en primeiro lugar, unha mellor recompilación de datos, o que permitirá levar a cabo acciones específicas e adaptadas. Pero o máis importante é lograr unha toma de conciencia máis xeral do valor, tan insubstituíble como fráxil, da diversidade lingüística e cultural do mundo.

    Cada unha das máis de 7000 linguas que fala a humanidade encerra unha concepción única do mundo, das cousas e dos seres, unha forma de pensar e de sentir, ata o punto de que cada desaparición dunha lingua constitúe unha perda irreparable. Neste contexto, o Decenio Internacional das Linguas Indíxenas (2022-2032), cuxo organismo coordinador é a UNESCO, brinda unha importante oportunidade para que a comunidade internacional se mobilice co fin de salvagardar unha parte considerable da diversidade cultural do mundo.

    Ese é tamén o obxectivo deste Día Internacional: celebrar estas formas de expresar o mundo na súa multiplicidade, comprometerse coa preservación da diversidade das linguas como patrimonio común e obrar por unha educación de calidade –na lingua materna– para todos.

https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000384469

 

 

Data: 
!dat-abbreviation Dom, 19/02/2023 - 18:38

Falemos da lingua materna/Falemos a lingua materna!

Festexando á Lingua Nai e a Rosalía, nai da Lingua

Con Rosalía no Día da Lingua Materna

Cantarte hei, Galicia,
na lengua gallega,taza
consolo dos males,
alivio das penas.

Mimosa, soave,
sentida, queixosa;
encanta si ríe,
conmove si chora.

Cal ela, ningunha
tan doce que cante
soidades amargas,
sospiros amantes,

misterios da tarde,
murmuxos da noite:
Cantarte hei, Galicia,
na beira das fontes.

Que así mo pediron,
que así mo mandaron,
que cante e que cante
na lengua que eu falo.

Que así mo mandaron,
que así mo dixeron...

                             (Cantares Gallegos)

Antonio Fraguas e a lingua materna

Antonio Fraguas e a lingua materna

Neste ano Fraguas e nesta data, cómpre non esquecer o compromiso que o autor homenaxeado no día das Letras tivo, desde novo, co galego.

Cando Antonio “o da aldea” estudaba o bacharelato no instituto de Pontevedra, con dezasete anos de idade, integrouse na por el mesmo chamada “Sociedade da Lingua”: con varios compañeiros pon en marcha este grupo que ten entre outras finalidades a defensa do galego como lingua de uso no ámbito escolar ou a elaboración dun dicionario.

Entre os papeis que de don Antonio custodia o Museo do Pobo Galego está un exemplar das Reglas efraguas preceutos da Sociedade da Lingua, velaquí algúns dos seus artigos:

Art. 2- Para pertencer a esta sociedade son condicións indispensábeis... as seguintes:

1º- Coñecer con perfección a Xeografía, Historia e Idioma rexionais.
Art. 13- Os socios deberán facer cantas investigacións científicas poidan xa referentes á Historia rexional xa a Agricultura, xa a Industria, etc.
Art. 14- Todos os integrantes desta sociedade deberán falar entre si o idioma galego...
Art. 17- Un dos fins desta asociación é a elaboración dun Dicionario ilustrado da Lingua Galega a cuxo traballo están obrigados todos os socios que teñan o orgullo e a grandeza necesarios para render a Galicia tan merecido tributo...
Os fundadores desta Sociedade desexan que a harmonía nela sexa tal que as vagas ilusións xuvenís dun día cheguen a ser realidades do mañá.

Máis tarde, e xa en Compostela, o universitario Fraguas é membro activo da Irmandade da Fala santiaguesa cuxa misión fundamental tamén era darlle visibilidade á lingua e á cultura de Galicia.

O profesor Fraguas sabía moi ben que o galego, lingua da Corte e da cortesía, fora reducida a fala proletaria e había que reivindicalo e traballar arreo a prol del.

21 Febreiro: Día la Lingua Materna

A riqueza da lingua materna 

Os idiomas, coa súa complexa imbricación coa identidade, a comunicación, a integración social, a educación e o desenvolvemento, son factores de importancia estratéxica para as persoas e cartelpara todo o planeta. Con todo, por mor dos procesos de globalización, pesa sobre as linguas unha ameaza cada vez maior de extinguirse; nalgúns casos, algunhas xa están a desaparecer completamente. Coa extinción dos idiomas mingua tamén a rica trama da diversidade cultural. Pérdense posibilidades, tradicións, recordos, modalidades únicas de pensamento e expresión; recursos valiosos e necesarios para lograr un futuro mellor.

Polo menos o 43% das 6000 linguas que se estima que se falan no mundo están en perigo de extinción. Tan só uns poucos centenares de idiomas tiveron o privilexio de incorporarse aos sistemas educativos e ao dominio público, e menos dun centenar utilízanse no mundo dixital.

O uso das linguas maternas no marco dun enfoque plurilingüe é un compoñente esencial da educación de calidade, que é a base para empoderar ás mulleres e aos homes e ás súas sociedades. Debemos recoñecer e promover este potencial das linguas para non deixar a ninguén atrasado e construír un futuro máis xusto e sustentable para todos, como se recolle nos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable (ODS).

A diversidade cultural e o diálogo intercultural, o fomento da educación para todos e a creación das sociedades do coñecemento son factores fundamentais para o labor da UNESCO. Pero eses labores non son posibles sen un amplo compromiso internacional orientado a promover o plurilingüismo e a diversidade idiomática, o que inclúe a preservación das linguas en perigo de desaparición.

Desde 2002, celébrase o Día Internacional da Lingua Materna, co obxectivo de promover o multilingüismo e a diversidade cultural.

A diversidade lingüística atópase cada vez máis ameazada cun maior número de linguas que desaparecen. Como media, cada dúas semanas, unha lingua desaparece, levándose consigo a desaparición tamén de todo un patrimonio cultural e intelectual.

Afortunadamente, e grazas a que se asumiu a importancia que teñen estas linguas, alcanzáronse logros en materia de educación plurilingüe baseada a lingua materna, en particular na educación primaria. Así mesmo, hai un compromiso cada vez maior para que se desenvolvan na vida pública.

As sociedades multilingües e multiculturais existen a través das súas linguas, que transmiten e preservan os coñecementos e as culturas tradicionais de maneira sustentable. Por iso, debemos coidar de todas as linguas. 

http://www.un.org/es/events/motherlanguageday/

 

 

Día da Lingua Materna

 Mensaxe de Directora Xeral da UNESCO, Audrey Azoulay,


con motivo do Día Internacional da Lingua Materna,

(21 de febreiro de 2018)
 cartel

      A UNESCO celebra hoxe a 19ª edición do Día Internacional de a Lingua Materna. Esta xornada é unha ocasión para lembrar os compromisos da nosa Organización en canto á defensa e a promoción das linguas.

    Unha lingua é moito máis que un medio de comunicación: é a condición mesma da nosa humanidade. Nela sediméntanse os nosos valores, as nosas crenzas, a nosa identidade. Grazas a ela transmítense as nosas experiencias, as nosas tradicións e os nosos saberes. A diversidade de linguas reflicte a riqueza irredutible dos nosos imaxinarios e dos nosos modos de vida.

    A fin de preservar e vitalizar este compoñente esencial do patrimonio inmaterial da humanidade, a UNESCO traballa activamente, desde hai moitos anos, para defender a diversidade lingüística e promover a educación multilingüe.

    Este compromiso refírese en particular ás linguas maternas, que incumben a millóns de novas mentes en formación e son un vector indispensable para a inclusión na comunidade humana, primeiro a escala local e máis tarde a escala mundial.

    Así, a UNESCO apoia as políticas lingüísticas que poñen de relevo as linguas maternas e autóctonas, especialmente nos países plurilingües. A Organización recomenda o uso destas linguas desde os primeiros anos de escolarización, xa que como mellor aprende un neno é na súa lingua materna. Así mesmo, a UNESCO alenta o seu uso nos espazos públicos e especialmente na internet, onde o multilingüismo debe converterse na norma. Toda persoa, independentemente de cal sexa a súa primeira lingua, debe poder acceder aos recursos do ciberespazo e constituír nel comunidades de intercambio e de diálogo. Este é un dos maiores retos actuais para o desenvolvemento sustentable, no marco da Axenda 2030 das Nacións Unidas.
   
    Cada dúas semanas desaparece unha lingua no mundo e, con ela, un pedazo da historia humana e do noso patrimonio cultural. Favorecer o multilingüismo supón tamén contribuír a frear esa desaparición anunciada.

    Nelson Mandela dixo esta fermosa frase: “Se falas a alguén nun idioma que entende, fálaslle á súa cabeza; se lle falas no seu propio idioma, fálaslle ao seu corazón”. Con motivo deste Día Internacional da Lingua Materna, a UNESCO convida aos seus Estados Membros a celebrar con toda clase de iniciativas, educativas e culturais, a diversidade lingüística e o multilingüismo, que constitúen a riqueza viva do noso mundo.

 

Distribuir contido


by Dr. Radut